Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 7 lipca 2025r.

Sąd Rejonowy w Piszu Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Gajewska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Agnieszka Zuzga

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2025r. na rozprawie

sprawy z wniosku P. M.

z udziałem A. D.

o zniesienie współwłasności

postanawia:

I.  Znieść współwłasność nieruchomości stanowiących:

a)  lokal mieszkalny numer (...) stanowiący odrębną nieruchomość, położony w budynku mieszkalnym numer (...) przy ulicy (...) w P., z którym to lokalem związany jest udział w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali wynoszący (...), dla którego to lokalu Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...) o wartości 277.810,00 zł (dwieście siedemdziesiąt siedem tysięcy osiemset dziesięć złotych 0/100);

b)  działkę gruntu o numerze geodezyjnym (...), zabudowaną jednokondygnacyjnym budynkiem, położną w P. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw. Nr (...) o wartości 243.680,00 zł (dwieście czterdzieści trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt złotych);

w ten sposób, że nieruchomości opisane szczegółowo w punkcie I. ppkt a) i b) postanowienia przyznać na własność uczestniczce postępowania A. D.;

II.  Oddalić wniosek uczestniczki postępowania A. D. o ustalenie nierównych udziałów we współwłasności nieruchomości opisanych szczegółowo w punkcie I. ppkt a) i ppkt. b) postanowienia.

III.  Zasądzić od uczestniczki postępowania A. D. na rzecz wnioskodawcy P. M. kwotę 260.745,00 zł (dwieście sześćdziesiąt tysięcy siedemset czterdzieści pięć złotych 0/100) tytułem spłaty, płatną w dwóch ratach, przy czym pierwsza rata w kwocie 130.372,50 zł (sto trzydzieści tysięcy trzysta siedemdziesiąt dwa złote 50/100) płatna do 31 grudnia 2025 roku oraz druga rata w kwocie po 130.372,50 zł (sto trzydzieści tysięcy trzysta siedemdziesiąt dwa złote 50/100), płatna do dnia 31 grudnia 2026 roku, wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat;

IV.  Zasądzić od uczestniczki postępowania A. D. na rzecz wnioskodawcy P. M. kwotę 500 zł (pięćset złotych) tytułem zwrotu połowy opłaty sądowej od wniosku.

V.  Nakazać pobrać od wnioskodawcy P. M. oraz od uczestniczki postępowania A. D. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piszu kwoty po 2.416,72 zł (dwa tysiące czterysta szesnaście złotych 72/100), tytułem niepokrytych wydatków na wynagrodzenie biegłego.

VI.  Orzec, iż strony ponoszą pozostałe koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 259/23

UZASADNIENIE

P. M. wystąpił z wnioskiem, wskazując jako uczestniczkę postępowania A. D., o zniesienie współwłasności nieruchomości stanowiących:

a)  lokal mieszkalny numer (...) stanowiący odrębną nieruchomość o powierzchni 63,68 m ^2, usytuowany na I kondygnacji budynku mieszkalnego przy ulicy (...) w P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), do którego to lokalu przynależy udział wynoszący (...) części w prawie własności działki oznaczonej numerem geodezyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), położonej pod podanym wyżej adresem i taki sam udział w elementach wspólnych budynku mieszkalnego,

b)  zabudowaną jednokondygnacyjnym murowanym budynkiem o powierzchni 27 m ², działkę oznaczoną numerem geodezyjnym (...), o powierzchni 405 m ², położoną w P. przy ulicy (...), gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...),

których współwłaścicielami są wnioskodawca oraz uczestniczka postępowania poprzez dokonanie podziału fizycznego nieruchomości w wyniku wyodrębnienia własności lokali oraz podział fizyczny nieruchomości gruntowej, w sposób odpowiadający wielkości oraz wartości udziałów we współwłasności.

W uzasadnieniu wniosku, wnioskodawca wskazał, że zainteresowani 1 października 2018 roku zawarli związek małżeński w P.. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z 10 grudnia 2020 roku małżeństwo zainteresowanych zostało rozwiązane przez rozwód. Jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, w dniu 5 kwietnia 2018 roku zainteresowani zawarli umowę sprzedaży opisanej wyżej nieruchomości. Zgodnie z § 5 umowy, D. D. (3) sprzedała ją zainteresowanym na współwłasność w częściach równych, za cenę 200 000 złotych, w tym lokal mieszkalny za 150 000 złotych.

W odpowiedzi na wniosek uczestniczka postępowania A. D. (1) przychyliła się do wniosku co do zasady oraz wniosła o ustalenie, że:

a)  odrębna nieruchomość - lokal mieszkalny nr (...) o powierzchni 63,68 m2 usytuowany na I kondygnacji budynku mieszkalnego przy ulicy (...) w P., dla którego Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), do którego to lokalu przynależy udział wynoszący (...) części w prawie własności działki oznaczonej numerem geodezyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) – o szacunkowej wartości 150 000 złotych

b)  zabudowana jednokondygnacyjnym murowanym budynkiem o powierzchni 27 m2, działka oznaczona numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 405 m2, położona w P. przy ulicy (...), gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) – o szacunkowej wartości 50 000 złotych,

stanowią przedmiot współwłasności wnioskodawcy P. M. w udziale 25/100 i uczestniczki postępowania A. D. w udziale 75/100.

Uczestniczka postępowania wniosła o ustalenie nierównych udziałów we współwłasności stosowanie do proporcji środków pieniężnych przeznaczonych na nabycie nieruchomości – nakładu uczestniczki postępowania finansującej zakup przedmiotowej nieruchomości w kwocie 150 000 złotych oraz nakładu wnioskodawcy w kwocie 50 000 złotych.

Uczestniczka postępowania wniosła także o zniesienie współwłasności nieruchomości poprzez przyznanie ich na wyłączną własność uczestniczce postępowania A. D. z jednoczesnym zasądzeniem na rzecz wnioskodawcy P. M. stosownej spłaty w wysokości adekwatnej do rzeczywiście poniesionych kosztów zakupu przedmiotowego lokalu.

W uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek uczestniczka postępowania nie wyraziła zgody na zniesienie współwłasności w postaci dokonania fizycznego podziału nieruchomości gruntowej. Jednakże wyraziła wolę przejęcia nieruchomości na wyłączną własność za stosowną spłatą na rzecz wnioskodawcy.

W ocenie uczestniczki postępowania podział fizyczny nieruchomości byłby sprzeczny zarówno z przepisami ustawy o własności lokali oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami, jak też ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem nieruchomości, a także pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy, która znacznie zmniejszyłaby jej wartość.

Pismem z 17 września 2024 roku (k. 328—380v) wnioskodawca zmodyfikował wniosek w ten sposób, że wniósł o przyznanie nieruchomości uczestniczce postępowania oraz zasądzenie od A. D. tytułem spłaty na rzecz P. M. kwoty 300 000 złotych, płatnej w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o podziale majątku.

Sąd ustalił, co następuje:

P. M. i A. D. (1) zawarli związek małżeński w dniu 1 października 2018 roku. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie sygn. akt VI RC 384/20 z 10 grudnia 2020 roku związek małżeński został rozwiązany przez rozwód.

(bezsporne)

W dniu 5 sierpnia 2018 roku P. M. i A. D. (1), jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, nabyli lokal mieszkalny nr (...) o powierzchni 63,68 m2, usytuowany na I kondygnacji budynku mieszkalnego przy ulicy (...) w P., dla którego to lokalu Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz zabudowaną jednokondygnacyjnym murowanym budynkiem o powierzchni 27 m2, działkę oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 405 m2, położoną w P. przy ul. (...), gmina P., powiat (...), województwo (...), Sąd Rejonowy w Piszu – IV Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Udziały właścicieli w obu nieruchomościach wynoszą po 1/2.

(dowód: odpis treści księgi wieczystej k. 11-13v, 15-23, 27-27vkopia aktu notarialnego – umowy sprzedaży k. 24-26)

Obecnie A. D. (1) zamieszkuje w przedmiotowej nieruchomości wraz z małoletnią córką A. B. i nowym partnerem.

Właściciele nieruchomości są obecnie silnie skonfliktowani.

(bezsporne, dowód: odpis skrócony aktu urodzenia k. 57)

A. D. (1) otrzymała od ojca A. D. (2) darowiznę w kwocie 150 000 złotych z przeznaczeniem na zakup nieruchomości przy ulicy (...).

A. D. (1) przelała na konto D. D. (3) kwotę 145 000 złotych tytułem zakup lokalu oraz 7000 złotych „za sprzęt”.

(dowód: potwierdzenie transakcji k. 74, 75)

W 2014 roku A. D. (2), ojciec uczestniczki, zaproponował P. M. oraz A. D. kupno nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) za cenę 100 000 złotych. P. M. przekazał A. D. (2) kwotę 50 000 złotych, a pozostałą część należności sukcesywnie spłacał, w tym także poprzez udzielanie pomocy finansowej A. D., która partycypowała w spłacie. Dodatkowo, P. M. dokonał przelewu na rzecz A. D. (2) w wysokości 10 000 złotych.

W maju 2017 roku D. D. (3) zadeklarowała zamiar sprzedaży nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) za kwotę 250 000 złotych. P. M. oraz A. D. (1) wyrazili wolę nabycia wskazanej nieruchomości.

W związku z planowaną transakcją, P. M. przekazał D. D. (3) łącznie kwotę 75 000 złotych, w tym 55 000 złotych w gotówce, wypłaconą po dniu 14 lipca 2017 roku, oraz 20 000 złotych przelewem z dnia 27 września 2017 roku.

Po sprzedaży lokalu mieszkalnego przy ul. (...) nie rozliczył się z P. M. z otrzymanych uprzednio kwot, nie uwzględnił również poniesionych przez niego nakładów na w/w nieruchomość, którą wnioskodawca miał pierwotnie kupić razem z uczestniczką. Środki uzyskane ze sprzedaży lokalu przy ulicy (...) przekazał w formie darowizny swojej córce - A. D..

P. M., pozostając w związku z A. D., udzielał jej również regularnego wsparcia finansowego na bieżące potrzeby i utrzymanie.

Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że środki pieniężne, które P. M. przeznaczył na zakup nieruchomości, pochodziły z jego pracy zarobkowej za granicą, gdzie osiągał miesięczne dochody w wysokości około 12 000–13 000 złotych. P. M. przywoził gotówkę z zagranicy oraz wielokrotnie wypłacał środki z bankomatu, co umożliwiało mu dysponowanie pieniędzmi w formie gotówkowej i przekazanie ich D. D. (3) tytułem części ceny sprzedaży nieruchomości.

(dowód: potwierdzenie transakcji k. 100-103, 134-165, 218-219, 221, 228-254v, zeznania świadka R. C. e-protokół z 3.04.2024r. [00:07:03], [00:09:57], [00:11:32], [00:12:41], [00:016:21], 00:18:36], [00:20:20], [00:27:07] k.182-182v, zeznania świadka P. C. e-protokół z 3.04.2024r. [00:31:21], [00:34:10], [00:36:24], [00:38:19], [00:40:54], [00:42:57] k.182v-183, zeznanie świadka B. M. (1) e-protokół z 31.07.2024r. [00:13:56], [00:15:46], [00:18:34], [00:19:31], [00:23:38], [00:27:13] k.308v-309, zeznania świadka B. M. (2) e-protokół z 31.07.2024r. [00:31:27], [00:34:40], [00:35:24], [00:35:48], [00:37:58], [00:40:50], k. 309-309v, zeznania świadka D. D. (3) e-protokół z 18.09.2024r. [00:22:27], [00:24:04], [00:25:38], [00:34:00], [00:47:32] k. 321-321v, zeznania świadka A. D. (2) e-protokół z 18.09.2024r. [00:55:48], [00:57:43], [00:59:14], [01:01:05], [01:02:26], [01:05:26], [01:06:53], [01:09:49], [01:10:59] k. 321-322)

Wartość rynkowa prawa własności nieruchomości gruntowej, dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Nr (...) wynosi 243 680 złotych.

Wartość rynkowa prawa własności do lokalu mieszkalnego nr (...) usytuowanego na parterze w budynku dwulokalowym oznaczonym numerem 16 położonym w P. przy ulicy (...) wynosi 277 810 złotych.

(dowód: opinia rzeczoznawcy majątkowego k. 356-395, opinia rzeczoznawcy majątkowego k. 396-432)

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że współwłasność nie stanowi odrębnej instytucji prawa rzeczowego, lecz jest szczególnym rodzajem własności. Instytucja ta uregulowana jest w art. 195 k.c., który stanowi, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Z tak sformułowanej definicji współwłasności wynika, iż stosunek ten ma trzy podstawowe cechy: jedność przedmiotu, wielość podmiotów i niepodzielność wspólnego prawa. Określenie, że w wypadku współwłasności prawo własności przysługuje kilku osobom niepodzielnie, oznacza, iż pomimo istnienia takiej współwłasności rzecz nie jest podzielona i żadnemu ze współwłaścicieli nie przysługuje wyłączne prawo do jej fizycznie określonej części, a – wręcz przeciwnie – każdy ze współwłaścicieli ma jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem innych współwłaścicieli.

Współwłasność w swej istocie jest przy tym stosunkiem o charakterze nietrwałym i tymczasowym, o czym świadczy treść art. 210 k.c., wskazując, że każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności, jeżeli umownie nie wyłączono tego uprawnienia.

Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 211 k.c., każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Z kolei art. 212 § 2 k.c. stanowi, że rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

W świetle powołanych wyżej przepisów przyjąć należy, iż podział fizyczny rzeczy stanowi podstawowy sposób zniesienia współwłasności i jako taki preferowany jest przez ustawodawcę jako najbardziej sprawiedliwy i pożądany (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2011 roku sygn. akt I CSK 674/10, publ. LEX nr 960518). Sąd rozpoznający sprawę o podział obowiązany jest w pierwszej kolejności wziąć pod uwagę treść zgodnego wniosku zainteresowanych co do proponowanego przez nich sposobu dokonania tego podziału, jeżeli wniosek taki został złożony i nie sprzeciwia się prawu, zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych (art. 622 § 1 i 2 k.p.c.), zaś w razie braku zgodnego wniosku – dokonać podziału rzeczy na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli – jeżeli zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze – z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno-gospodarczym, a różnice wartości wyrównać przez dopłaty pieniężne (art. 623 k.p.c.). Natomiast, gdy podział fizyczny rzeczy nie jest możliwy – przyznać rzecz jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych – uwzględniając wszelkie okoliczności sprawy (art. 212 § 2 k.c.).

Podkreślić jednak należy, że zasada dokonania podziału w naturze na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli nie ma charakteru bezwzględnego, skoro sąd ma brać pod rozwagę wszelkie okoliczności i interes społeczno-gospodarczy. Oznacza to możliwość odstąpienia od wymienionej zasady, jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że określony nią sposób podziału nie byłby racjonalny (vide: postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 3 czerwca 2011 roku sygn. akt III CSK 330/10, publ. LEX nr 885041; z dnia 23 listopada 2000 roku sygn. akt III CKN 412/00, publ. LEX nr 548756; z dnia 15 lipca 1999 roku sygn. akt I CKN 88/89, publ. LEX nr 452844). W sytuacji, gdy zniesienie współwłasności następuje z mocy orzeczenia sądu, powinien on brać pod uwagę przede wszystkim podział fizyczny rzeczy, chyba że nie są nim zainteresowani sami współwłaściciele (vide: postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 czerwca 2012 roku sygn. akt II CSK 582/11, publ. OSNC 2013/3/36; z dnia 5 lutego 2010 roku sygn. akt III CSK 195/09, publ. LEX nr 585823; z dnia 2 lutego 2001 roku sygn. akt IV CKN 251/00, publ. LEX nr 52532).

W niniejszej sprawie ostatecznie zainteresowani zgodnie wnieśli o przyznanie nieruchomości na własność uczestniczce z obowiązkiem stosownej spłaty w wysokości równowartości przedmiotowego na rzecz wnioskodawcy.

W realiach sprawy sporny był stan właścicielski przedmiotu zniesienia współwłasności. Uczestniczka postępowania wniosła bowiem o ustalenie nierównych udziałów w prawie własności nieruchomości. Wniosek ten podlegał oddaleniu jako niezasadny.

Zgodnie z treścią art. 195 i nast. k.c. współwłasność oznacza wspólne prawo własności tej samej rzeczy przez kilka osób. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe (art. 197 k.c.). Domniemanie to może zostać obalone wyłącznie poprzez wykazanie, że rzeczywisty wkład współwłaścicieli w nabycie rzeczy był nierówny, bądź że istnieją inne okoliczności uzasadniające ustalenie udziałów w innej proporcji niż wynikająca z aktu notarialnego.

W toku postępowania uczestniczka A. D. (1) wnosiła o ustalenie, że jej udział w nieruchomości wynosi 3/4, powołując się na fakt sfinansowania znacznej części ceny zakupu ze środków pochodzących z darowizny udzielonej przez jej ojca – A. D. (2). Przedstawiono dowody przelewów bankowych i potwierdzenia otrzymania środków w wysokości 150 000 zł, które w znacznej części zasiliły zakup przedmiotowej nieruchomości.

Jednakże, jak wynika z całokształtu materiału dowodowego, P. M. również wniósł znaczny wkład finansowy w nabycie nieruchomości – zarówno przekazując środki bezpośrednio na rzecz D. D. (3) (w tym 55 000 zł w gotówce oraz 20 000 zł przelewem), jak również w postaci uprzedniego wkładu przekazanego na rzecz A. D. (2) w formie spłaty ceny nieruchomości przy ul. (...) oraz pomocy finansowej świadczonej A. D.. Chcąc zamieszkać w lokalu na ul. (...) dokonywał bowiem remontów na owej nieruchomości.

Zgromadzone dowody, w tym zeznania świadków, jak również analiza przepływów finansowych, nie pozwalają na jednoznaczne i wiarygodne ustalenie dokładnych proporcji wkładu każdej ze stron w nabycie nieruchomości. Nie sposób też wykluczyć, że część środków była wzajemnie przekazywana lub wykorzystana na potrzeby wspólne stron pozostających wówczas w związku partnerskim.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że uczestniczka postępowania nie zdołała skutecznie obalić domniemania równości udziałów współwłaścicieli, wynikającego z art. 197 k.c. W szczególności, sama treść aktu notarialnego jednoznacznie określa udział każdego z nabywców jako 1/2, co zgodnie z utrwalonym orzecznictwem i literaturą prawniczą ma charakter wiążący, o ile nie zostanie wykazane, że rzeczywisty wkład stron był w sposób istotny odmienny – czego w tej sprawie nie udowodniono.

Nadto, niezależnie od braku podstaw dowodowych do uwzględnienia żądania ustalenia nierównych udziałów, należy podnieść, że jego uwzględnienie pozostawałoby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego oraz zasadami słuszności. Zgromadzony materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że P. M. w okresie związku z A. D. systematycznie przekazywał jej środki pieniężne, które służyły pokrywaniu bieżących kosztów utrzymania. Świadczą o tym w szczególności przelewy dokonywane na rachunek bankowy uczestniczki postępowania. Wniosek o ustalenie nierównych udziałów, zmierzający de facto do uprzywilejowania jednej ze stron pomimo istotnego wkładu drugiej w funkcjonowanie wspólnego związku oraz ponoszone przez nią nakłady o charakterze nie tylko finansowym, lecz także osobistym, należałoby ocenić jako sprzeczny z zasadą równości i sprawiedliwości społecznej.

Z tych względów, również w oparciu o art. 5 k.c., żądanie ustalenia nierównych udziałów nie zasługuje na uwzględnienie.

Celem ustalenia wartości nieruchomości stanowiącej przedmiot niniejszego postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłej sądowego z zakresu rzeczoznawstwa majątkowego, która oszacowała wartość rynkową lokalu mieszkalnego nr (...) stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w budynku mieszkalnym nr (...) przy ulicy (...) w P., z którym to lokalem związany jest udział w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali wynoszący (...), dla którego to lokalu Sąd Rejonowy w Piszu IV wydział ksiąg wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...) na kwotę 277 810 złotych oraz wartość rynkową działki gruntu o numerze geodezyjnym (...), zabudowaną jednokondygnacyjnym budynkiem, położoną w P. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw. Nr (...) na kwotę 243 680 złotych.

Przedmiotowa opinia nie była kwestionowana przez zainteresowanych. Sąd uznał ją za miarodajną, bowiem została sporządzona przez osobę z doświadczeniem oraz odpowiednich kompetencjach, a nadto w sposób rzetelny i profesjonalny. Zawarte w opiniach końcowe tezy wyrażone zostały w sposób jasny, przejrzysty i zrozumiały, jak również zostały poparte wszechstronną analizą.

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do przekonania, iż najbardziej adekwatnym, racjonalnym, a i zarazem najbardziej sprawiedliwym będzie przyznanie opisanych wyżej nieruchomości na własność uczestniczce postępowania A. D..

Dokonując wyboru sposobu zniesienia współwłasności Sąd miał na uwadze źródło powstania współwłasności, jak i wzajemnie panujące między nimi stosunki. Nie bez znaczenia jest fakt, że w dwulokalowym budynku, jeden z lokali należy do rodziny uczestniczki postępowania. Należy podkreślić, że ostatecznie wnioskodawca zgodził się na przyznanie nieruchomości na wyłączną własność uczestniczki postępowania.

Z tych też względów – na podstawie art. 212 § 2 k.c. – Sąd dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości objętej wnioskiem.

Mając na uwadze ustaloną wartość prawa własności nieruchomości, Sąd zasądził od uczestniczki postępowania A. D. na rzecz uczestnika postępowania P. M. kwotę 260 745 złotych.

Sąd uznał za uzasadnione rozłożenie należnej wnioskodawcy spłaty udziału na dwie raty, płatne przez uczestniczkę postępowania.

Zgodnie z art. 212 § 3 Kodeksu cywilnego, jeżeli zniesienie współwłasności następuje poprzez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, Sąd może – na wniosek zobowiązanego lub z urzędu – rozłożyć spłatę na raty, biorąc pod uwagę zasady współżycia społecznego oraz sytuację majątkową stron.

W przedmiotowej sprawie Sąd uznał, że rozłożenie spłaty na raty znajduje oparcie zarówno w okolicznościach faktycznych, jak i w zasadach słuszności. W toku postępowania wnioskodawca modyfikował swoje żądania – w szczególności w zakresie sposobu zniesienia współwłasności oraz wysokości przysługującej mu spłaty. W konsekwencji uczestniczka postępowania znajdowała się przez długi czas w stanie niepewności co do zakresu swoich zobowiązań i nie miała możliwości właściwego przygotowania się finansowo do spełnienia jednorazowego świadczenia. Brak stabilności żądania po stronie wnioskodawcy uniemożliwił jej zaplanowanie koniecznych wydatków lub poczynienie stosownych oszczędności.

Ponadto, okoliczności sprawy nie wskazują, aby rozłożenie płatności na dwie raty godziło w interesy wnioskodawcy, czy też nadmiernie przedłużało realizację jego roszczenia. Rozłożenie spłaty w ograniczonym zakresie (na dwie raty) zapewnia wnioskodawcy realne uzyskanie należności w rozsądnym terminie, a jednocześnie chroni uczestniczkę przed nadmiernym i nagłym obciążeniem finansowym, co mogłoby prowadzić do zachwiania jej równowagi ekonomicznej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że rozłożenie spłaty na dwie raty, przy czym pierwsza rata w kwocie 130 372,50 złotych płatna do grudnia 2025 roku oraz druga rata w kwocie po 130 372,50 złotych do 31 grudnia 2026 roku jest rozwiązaniem sprawiedliwym i proporcjonalnym, uwzględniającym zarówno interesy wierzyciela, jak i możliwości płatnicze zobowiązanej, oraz że spełnia ono przesłanki wynikające z art. 212 § 3 k.c.

Na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. i art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd zasądził od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy kwotę 500 złotych tytułem zwrotu połowy opłaty sądowej od wniosku

Na podstawie art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobranie kwoty po 2 416,72 złotych tytułem nieuiszczonych dotychczas kosztów sądowych. Kwota ta stanowi nieuiszczone dotychczas koszty związane ze sporządzeniem w niniejszej sprawie opinii biegłego sądowego, które zostały tymczasowo poniesione przez Skarb Państwa.

O pozostałych kosztach postępowania orzeczono w oparciu o ogólną regułę wyrażoną przez art. 520 § 1 k.p.c.