Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 21 sierpnia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Łukaszewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Justyna Milewska

po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2025 r. na rozprawie

sprawy z wniosku M. S. (1)

z udziałem A. S. (1)

o uchylenie postanowienia z dnia 24 kwietnia 2024 roku wydanego w trybie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej w sprawie I Ns 399/23 Sądu Rejonowego w Piszu

p o s t a n a w i a:

1.  Oddala wniosek.

2.  Przyznaje adwokatowi T. K., tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy M. S. (1), wynagrodzenie w kwocie 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych 20/100), w tym kwotę 55,20 zł tytułem podatku VAT, które nakazuje wypłacić ze środków budżetowych Sądu Rejonowego w Piszu.

sędzia Magdalena Łukaszewicz

UZASADNIENIE

M. S. (1) wystąpił z wnioskiem o uchylenie nakazu opuszczenia mieszkania znajdującego się pod adresem L. (...), (...)-(...) P., orzeczonego wobec M. S. (1) postanowieniem Sądu Rejonowego w Piszu I Wydział Cywilny z 24 kwietnia 2024 roku, sygn. akt I Ns 399/23.

W uzasadnieniu wniosku, wnioskodawca wskazał, że jego zachowanie uległo poprawie na tyle, iż stosowany wobec niego nakaz opuszczenia mieszkania jest obecnie całkowicie zbędny i niezasadny. Wnioskodawca podjął wiele starań i wcielił w życie wiele zmian. Nie przejawia żadnych zachowań nałogowych, patologicznych czy przemocowych. Wnioskodawca chciałby mieć kontakt ze swoimi dziećmi w miejscu zamieszkania dzieci.

Uczestniczka postępowania A. S. (1) wniosła o oddalenie wniosku w całości.

Sąd ustalił, co następuje:

Małżonkowie A. S. (1) i M. S. (1) pozostają w związku małżeńskim od dnia 5 września 2009 roku. Z tego związku pochodzą dwie małoletnie córki: M. S. (2) oraz J. S.. Od początku 2019 roku małżonkowie wraz z dziećmi zamieszkują w lokalu mieszkalnym położonym w miejscowości L., gmina P., stanowiącym własność Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych Nadleśnictwa P.. Mieszkanie to zostało oddane w najem A. S. (1) na podstawie umowy zawartej 31 grudnia 2018 roku, z jednoczesnym wskazaniem uprawnionych do zamieszkania – męża M. S. (1) oraz małoletnich dzieci.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 5 czerwca 2023 roku (sygn. akt II K 84/23), M. S. (1) został uznany za winnego popełnienia czynu z art. 207 § (...) k.k., polegającego na znęcaniu się nad żoną w okresie od kwietnia 2022 roku do stycznia 2023 roku. Postępowanie karne zostało warunkowo umorzone na okres próby 2 lat, a M. S. (1) oddano pod dozór kuratora sądowego i zobowiązano do powstrzymania się od kontaktów z pokrzywdzoną w sposób agresywny oraz od nadużywania alkoholu.

Postanowieniem z 24 kwietnia 2024 roku w sprawie sygn. akt I Ns 399/23 Sąd Rejonowy w Piszu nakazał M. S. (1) opuszczenie wspólnie zajmowanego mieszkania znajdującego się pod adresem L. (...), (...)-(...) P., w związku ze stosowaniem przemocy w rodzinie.

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Piszu z 24.04.2024r. sygn. akt I Ns 399/23 k. 206, ustalenia Sądu Rejonowego w Piszu znajdujące się w uzasadnieniu do postanowienia w sprawie sygn. akt I Ns 399/23 z 24.04.2024r. k.224-225v znajdujące się w aktach sprawy I Ns 399/23)

M. S. (1) ukończył program korekcyjno-edukacyjny dla osób stosujących przemoc domową realizowany w terminie od 29 maja 2024 roku do 22 czerwca 2024 roku.

(dowód: zaświadczenie k. 40)

W dniu 16 lipca 2024 roku I. S. (1) – matka M. S. (1) – zgłosiła na policji, że jej syn M. S. (3) jest nietrzeźwy, agresywny, rzucał krzesłami. Interweniujący policjanci z uwagi na agresywne zachowanie M. S. (1) zatrzymali go i doprowadzili do KPP. Została wszczęta procedura Niebieskiej Karty. W trakcie interwencji policjanci zostali znieważeni przez M. S. (3) oraz naruszył on nietykalność cielesną funkcjonariuszy kopiąc ich po nogach oraz groził im pozbawieniem życia mówiąc, że pozbija ich nożem.

W dniu 18 lipca 2024 roku wobec M. S. (1) został wydany nakaz natychmiastowego opuszczenia zajmowanego wspólnie z rodzicami mieszkania w P. 10, zakaz zbliżania się do wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia połączony z zakazem zbliżania się do osoby doznającej przemocy domowej na odległość mniejszą niż 50 m, zakaz kontaktowania się z osobą doznającą przemocy domowej tj. I. S. (2) i M. S. (2) w okresie od 19 lipca 2024 roku do (...) sierpnia 2024 roku.

(dowód: informacja KPP w P. k. 38)

M. S. (1) ukończył program psychologiczno-terapeutyczny dla osób stosujących przemoc domową realizowany w terminie od 5 grudnia 2024 roku do 15 grudnia 2024 roku.

(dowód: zaświadczenie k. 39)

Postanowieniem z 17 września 2024 roku w sprawie sygn. akt VI C 315/23 Sąd Okręgowy w Olsztynie zabezpieczył dobro małoletnich dzieci A. S. (1) i M. S. (1) i orzekł o zakazie utrzymywania przez pozwanego M. S. (1) osobistych kontaktów z dziećmi M. S. (2) oraz J. S. w miejsce takich samych kontaktów ustalonych w punkcie 2. Postanowienia Sądu Okręgowego w Olsztynie z 19 marca 2024 roku, sygn. akt VI C 315/23, zmienionego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 17 lipca 2024 roku sygn. akt I Acz 770/24.

Następnie postanowieniem z 8 sierpnia 2025 roku w tejże sprawie Sąd Okręgowy w Olsztynie dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego psychiatry na okoliczność oceny stanu zdrowia psychicznego M. S. (1) i jego wpływu na zachowanie w małżeństwie, stwierdzenia czy choroba psychiczna uniemożliwiała świadome podejmowanie decyzji przez pozwanego i wypełnianie obowiązków małżeńskich, czy stwierdzony zespół uzależnienia od alkoholu był następstwem choroby psychicznej, czy był procesem niezależnym.

(dowód: odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Olsztynie z 17.09.2024r. w sprawie sygn. akt VI C 315/23 k. 41, odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Olsztynie z 8.08.2025r. w sprawie sygn. akt VI C 315/23 k. 42)

U M. S. (1) rozpoznano zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu: zespół uzależnienia, inne nawracające zaburzenia nastroju, zaburzenie lękowe z napadami lęku. Korzysta z leczenia psychiatrycznego ambulatoryjnie z powodu zaburzeń depresyjnych oraz lękowych z napadami paniki.

M. S. (1) widzi potrzebę dalszego leczenia.

(dowód: karta informacyjna z leczenia k. 43, skierowanie do szpitala psychiatrycznego k. 46, karta informacyjna k. 47, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia k. 48, zeznania wnioskodawcy M. S. (1) e-protokół z 21.08.2025r. [01:02:27], [01:13:47] k. 80v)

Od 24 kwietnia 2024 roku M. S. (1) nie przejawia agresywnych zachowań. Obecnie stosuje się do wydanego postanowienia.

(dowód: zeznania wnioskodawcy M. S. (1) e-protokół z 21.08.2025r. [01:09:54] k. 80v, zeznania uczestniczki postępowania A. S. (1) e-protokół z 21.08.2025r. [01:20:47] k. 80v-81 )

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 11ab ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1673) rozpoznając sprawę o zmianę lub uchylenie postanowienia, o którym mowa w art. 11a ust. (...) oraz art. 11aa ust. (...), 2 i 4, sąd uwzględnia okoliczności dotyczące osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących tę przemoc, w tym w szczególności informacje o:

(...)) przebiegu i efektach działań podjętych i udokumentowanych w ramach procedury "Niebieskie Karty", o ile procedura taka była prowadzona;

2) udziale i efektach uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym dla osób stosujących przemoc domową lub programie psychologiczno-terapeutycznym dla osób stosujących przemoc domową;

3) udziale i efektach uczestnictwa w innych formach oddziaływań, w szczególności terapii mającej na celu leczenie uzależnień.

Podstawową kwestią dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest zatem ustalenie czy nastąpiła zmiana okoliczności uzasadniająca uchylenie postanowienia nakazującego M. S. (1) opuszczenie wspólnie zajmowanego lokalu.

Podstawą wydania orzeczenia, o uchylenie którego wnosił wnioskodawca był przepis art. 11a ust. (...) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej, według którego jeżeli osoba stosująca przemoc domową wspólnie zajmująca mieszkanie swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy domowej czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba doznająca tej przemocy może żądać, aby sąd, właściwy według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, z późn. zm.) o postępowaniu nieprocesowym, zobowiązał ją do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Sprawa o sygn. I Ns 399/23 – z wniosku A. S. (2) – została starannie i dokładnie rozpatrzona. Była przedmiotem rozpoznania przez sąd II instancji, który potwierdził prawidłowość rozstrzygnięcia i dokonanych ustaleń faktycznych.

Zgromadzony materiał dowodowy w niniejszej sprawie - obejmujący zeznania zainteresowanych, dokumentację medyczną, informacje wynikające z interwencji policyjnych, ustalenia Sądu Rejonowego w Piszu w sprawie sygn. akt I Ns 399/23, a także postanowienia wydane przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w toku sprawy rozwodowej – nie daje podstaw do stwierdzenia, że ustały przyczyny zastosowania środka w postaci nakazu opuszczenia lokalu.

Za niewiarygodne Sąd uznał zeznania rodziców wnioskodawcy M. S. (1), albowiem pozostawały one w oczywistej sprzeczności ze zgromadzonym materiałem dowodowym, a także z zeznaniami samego wnioskodawcy.

Wydanie w dniu 26 sierpnia 2024 roku postanowienie o umorzeniu dochodzenia w sprawie przeciwko M. S. (1) podejrzanemu o znęcanie się fizyczne i psychiczne nad swoją matką I. S. (1) oraz córką M. S. (2) wobec stwierdzenia, że brak jest znamion czynu zabronionego nie może stanowić przesłanki uzasadniającej uchylenie postanowienia o nakazaniu opuszczenia mieszkania. Formalna decyzja organu ścigania nie przesądza o zmianie okoliczności uzasadniającej zmianę postanowienia.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że Sąd dostrzega i docenia starania podejmowane przez wnioskodawcę. M. S. (1) po wydaniu nakazu opuszczenia lokalu podjął działania mające na celu zmianę swojego postępowania, w szczególności: ukończył program korekcyjno-edukacyjny dla osób stosujących przemoc domową; ukończył również program psychologiczno-terapeutyczny dla osób stosujących przemoc domową; wyraził też chęć dalszego leczenia i rozumie konieczność pracy nad własnymi zachowaniami.

Sąd dostrzega i pozytywnie ocenia te działania jako krok w kierunku zmiany, jednakże ich znaczenie nie może być oceniane w oderwaniu od pozostałych, znacznie poważniejszych okoliczności ujawnionych w sprawie.

Z materiału dowodowego wynika, że dnia 16 lipca 2024 roku wnioskodawca, będąc nietrzeźwym, zachowywał się w sposób agresywny wobec swojej matki, z którą zamieszkiwał w P.. Rzucał przedmiotami, w tym krzesłami, w związku z czym na miejsce została wezwana policja. Interweniujący funkcjonariusze, wobec agresywnego zachowania uczestnika, zmuszeni byli zatrzymać go i doprowadzić do Komendy Powiatowej Policji. Podczas interwencji wnioskodawca znieważył funkcjonariuszy słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe, naruszył ich nietykalność cielesną, kopiąc ich po nogach, oraz kierował wobec nich groźby karalne, zapowiadając pozbawienie życia przy użyciu noża.

W związku z powyższym zdarzeniem została wszczęta procedura Niebieskiej Karty, a 18 lipca 2024 roku wydano wobec wnioskodawcy nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania w P.. Jednocześnie nałożono zakaz kontaktowania się z osobami doznającymi przemocy tj. z matką i córką wnioskodawcy oraz zakaz zbliżania się do nich na odległość mniejszą niż 50 metrów.

W ocenie Sądu fakt, że agresja wnioskodawcy nie została powstrzymana nawet w obecności służb mundurowych, a wręcz eskalowała mimo ich interwencji, stanowi niepokojący sygnał. Tego rodzaju reakcje – impulsywne, gwałtowne i pozbawione kontroli – wskazują, że wnioskodawca nadal stanowi zagrożenie dla osób z najbliższego otoczenia – w tym żony i dzieci – a jego obecność w miejscu wspólnego zamieszkania nie daje gwarancji ich bezpieczeństwa.

Powyższe incydenty oraz decyzje Sądu Okręgowego w Olsztynie podjęte w sprawie o rozwód stron świadczą o tym, że mimo deklarowanej chęci zmiany i uczestnictwa w programach korekcyjnych oraz terapeutycznych, zachowania uczestnika pozostają niestabilne.

Podkreślić należy, że Sąd Okręgowy w Olsztynie, rozpoznający sprawę rozwodową zainteresowanych, w trosce o dobro dzieci zakazał uczestnikowi kontaktowania się z małoletnimi córkami. Jednocześnie, w postępowaniu tym sąd zamierza ustalić, czy stwierdzona u uczestnika choroba psychiczna uniemożliwiała mu świadome podejmowanie decyzji i realizowanie obowiązków rodzinnych oraz czy zespół uzależnienia od alkoholu stanowił następstwo zaburzeń psychicznych, czy też rozwijał się niezależnie.

W ocenie Sądu, pomimo podejmowanych przez uczestnika prób leczenia, zagrożenie dla bezpieczeństwa osobistego uczestniczki postępowania i córek nie zostało trwale wyeliminowane. Sam wnioskodawca widzi konieczność dalszego leczenia. Oczywistym jest, iż zależy mu na kontaktach z dziećmi. Jednakże tocząca się sprawa o rozwód, aktualny całkowity zakaz kontaktów z dziećmi sprawia, iż brak jest podstaw do uchylenia nakazu opuszczenia mieszkania.

W szczególności akt agresji wobec matki i funkcjonariuszy policji, zaledwie miesiąc po ukończeniu programu korekcyjno-edukacyjnego, jednoznacznie wskazują, że zagrożenie dla bezpieczeństwa członków rodziny uczestnika – w tym wnioskodawczyni i córek – nie ustało. Wskazuje to również na niską skuteczność dotychczasowych działań podejmowanych przez uczestnika oraz brak trwałej zmiany postawy.

Podkreślić należy, że instytucja nakazu opuszczenia mieszkania nie ma charakteru represyjnego, lecz prewencyjny i służy ochronie osób dotkniętych przemocą domową. Jej celem jest zapewnienie bezpiecznego i wolnego od lęku funkcjonowania w miejscu zamieszkania. Na obecnym etapie postępowania brak jest podstaw do stwierdzenia, że uczestnik przestał stwarzać zagrożenie, a jego obecność w lokalu nie wpływa negatywnie na stan psychiczny i poczucie bezpieczeństwa wnioskodawczyni oraz dzieci.

W konsekwencji wniosek M. S. (1) należało oddalić.

Na podstawie § 14 ust. (...) pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 763 z późn. zm.) Sąd przyznał adwokatowi T. K., tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy, wynagrodzenie w kwocie 295,20 złotych, w tym kwotę 55,20 złotych tytułem podatku VAT, które nakazał wypłacić ze środków budżetowych Sądu Rejonowego w Piszu.