Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2022 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Anna Lisowska
Protokolant:	st. sekr. sąd. Judyta Masłowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku

sprawy z powództwa Państwowego Gospodarstwa (...) w W.

przeciwko M. Ł.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Zasądza od pozwanego M. Ł. na rzecz powoda Państwowego Gospodarstwa (...) w W. kwotę 14 379,82 zł (czternaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt dziewięć złotych 82/100) z odsetkami:

-

ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1 993,76 zł od dnia 03.03.2022r. do dnia zapłaty,

-

ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 12 386,06 zł od dnia 03.03.2022r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanego M. Ł. na rzecz powoda Państwowego Gospodarstwa (...) w W. kwotę 4 367 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 356/22

UZASADNIENIE

Państwowe Gospodarstwo (...) z siedzibą w W. wytoczyło powództwo przeciwko M. Ł. o zapłatę kwoty 14 379,82 złotych, w tym:

- kwoty 1 993,76 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 03.03.2022r. do dnia zapłaty,

- kwoty 12 386,06 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 03.03.2022r. do dnia zapłaty.

Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od udzielonego pełnomocnictwa, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że Państwowe Gospodarstwo (...) jest od 1 stycznia 2018 roku głównym podmiotem odpowiedzialnym za krajową gospodarkę wodną i uprawnione jest do naliczania i pobierania opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami od ich użytkowników na podstawie zawartych z nimi umów. Państwowe Gospodarstwo (...) z mocy ustawy wstąpiło w prawa i obowiązki wynikające z zawartych przez marszałków województw lub wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne wykonujące zadania marszałków województw, umów w przedmiocie oddania w użytkowanie stanowiących własność Skarbu Państwa gruntów pokrytych wodami. Nie wymagało to zmiany treści tych umów.

Powód wskazał, że w dniu 15 marca 2021 roku pozwany M. Ł. – prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Ośrodek (...)-P. – zawarł ze Skarbem Państwa, reprezentowanym przez Państwowe Gospodarstwo (...), umowę przedwstępną do zawarcia umowy użytkowania gruntu w formie aktu notarialnego. Umowa dotyczyła gruntu pokrytego wodami jeziora R. o powierzchni 1223,93 m ², stanowiącego część działki o nr geod. (...) położonej w obrębie P. w gminie P., na wysokości działki o nr geod. (...) położonej w obrębie P. i stanowiącej własność E. i M. małżonków Ł., z przeznaczeniem na potrzeby czterech pomostów, slipu i akwenu związanego z ww. urządzeniami.

Powód wskazał, że zgodnie z treścią ww. umowy przedwstępnej, w dniu 10 grudnia 2021 roku wystawił pozwanemu Fakturę nr (...) na kwotę 16 727,20 zł obejmującą wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z ww. gruntu Skarbu Państwa w latach 2018-2019 oraz opłatę roczną za użytkowanie gruntów pokrytych wodami za rok 2020. Fakturę doręczono pozwanemu w dniu 15 grudnia 2021 roku. Oznaczony w fakturze termin płatności upłynął w dniu 31 grudnia 2021 roku. W dniu 1 marca 2022 roku pozwany wpłacił kwotę 3 001,18 zł i w dniu 2 marca 2022 roku kwotę 290,19 zł, które rozliczone zostały w sposób wskazany w uzasadnieniu pozwu, tj. na poczet odsetek za opóźnienie i na poczet należności głównej. Pozostała do zapłaty kwota 14 379,82 zł nie została dotąd przez pozwanego uiszczona.

Powód podniósł, że do dnia wniesienia przedmiotowego pozwu, strony nie doszły do porozumienia w kwestii wysokości opłaty, jaka powinna być naliczona za m ² użytkowania gruntów pokrytych wodami w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w formie przystani jachtowych i portów. Zdaniem pozwanego, w niniejszej sprawie zastosowanie winna mieć opłata w wysokości określonej w § 2 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami (Dz.U. z 2017r., poz. 2496), albowiem już we wniosku o zawarcie umowy użytkowania gruntu pozwany wskazał, że pomost należy do przedsięwzięć związanych z uprawianiem na wodach śródlądowych rekreacji, turystyki, sportów wodnych, poza tym pozwany we wniosku deklarował chęć zawarcia umowy w oparciu o stawkę 5 zł za m ².

Powód nie zgadza się ze stanowiskiem pozwanego. Zdaniem powoda, określone w § 2 ust. 1 pkt 8 cytowanego wyżej rozporządzenia stawki opłaty rocznej przynależne są tym użytkownikom, którzy korzystają z gruntów Skarbu Państwa nie prowadząc działalności gospodarczej. Prowadzenie działalności gospodarczej i czerpanie korzyści finansowych z tytułu użytkowania majątku Skarbu Państwa, określone jest w § 2 ust. 1 pkt 9 cyt. rozporządzenia stawką 8,90 zł za m ². Zróżnicowanie to znalazło odzwierciedlenie w § 5 zawartej umowy przedwstępnej z dnia 15 marca 2021 roku.

Wydanym w niniejszej sprawie w dniu 23 sierpnia 2022 roku nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, Sąd Rejonowy w Piszu nakazał pozwanemu, aby w ciągu dwóch tygodni zapłacił na rzecz powoda całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania.

Pozwany M. Ł. wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty zaskarżając go w całości. Wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Zdaniem pozwanego, maksymalna jednostkowa stawka 8,90 zł za m ² wskazana w § 2 ust. 1 pkt 9 cyt. rozporządzenia, dotyczy szeroko pojętej działalność usługowej, z wyłączeniem przedsięwzięć, dla których ustawodawca przewidział stawki preferencyjne. Stawki preferencyjne zastosowane zostały do przedsięwzięć związanych z transportem wodnym, a także dla przedsięwzięć związanych z uprawianiem rekreacji, turystyki i sportów wodnych. Tymczasem działalność prowadzona przez pozwanego to działalność związana z rekreacją i sportami wodnymi, co potwierdza stan faktyczny związany z prowadzeniem takiej działalności, jak również dane widniejące w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej. We wniosku o zawarcie umowy użytkowania gruntów pod wodami, pozwany wyraźnie wskazał, iż celem wykorzystania przedmiotowych gruntów pokrytych wodami jest działalność służąca do uprawiania rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb. W wydanym w dniu 17 maja 2019 roku pozwoleniu wodnoprawnym dla przystani jachtowej, wyraźnie wskazano, iż celem planowanego zamierzenia jest wykonanie pomostu pływającego służącego wyłącznie powszechnemu korzystaniu z wód, a mianowicie do postoju jednostek pływających i jako uzupełnienie funkcji sportowo-rekreacyjnej ośrodka. W związku z powyższym, maksymalną stawkę, jaką można zastosować dla tego rodzaju działalności, to stawka 5 zł za m ², przy czym dla przystani jachtowych, których działalność polega na uprawianiu turystyki, sportu i rekreacji, winno stosować się stawkę 0,89 zł za m ².

Zdaniem pozwanego, cytowane wyżej rozporządzenie nie różnicuje wysokości opłat w zależności od charakteru podmiotu, który to przedsięwzięcie realizuje, a różnicuje wyłącznie w zakresie rodzaju prowadzonej działalności. To czy podmiot wykonujący działalność w obrębie wód ma charakter zarobkowy czy publiczny nie ma tu żadnego znaczenia. Znaczenie ma rodzaj i charakter wykonywanej działalności.

Pozwany zakwestionował także prawidłowość wystawienia faktury nr (...) w oparciu o umowę przedwstępną z dnia 15 marca 2022 roku. Wskazał, że wątpliwości pozwanego co do zastosowania przez powoda prawidłowej stawki jednostkowej wynikającej z rozporządzenia, były przyczyną nie zawarcia przez pozwanego umowy użytkowania w formie aktu notarialnego. Zdaniem pozwanego, nie można traktować zapisów umowy przedwstępnej jako źródła roszczeń powoda i domagania się zapłaty z tytułu zawartej umowy przedwstępnej, albowiem celem tej umowy było uzgodnienie warunków umowy właściwej. Umowa przedwstępna nie zawierała sankcji z tytułu nie zawarcia umowy właściwej, tj. umowy użytkowania gruntów pod wodami, w formie aktu notarialnego.

Sąd ustalił, co następuje:

M. Ł. prowadzi działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod firmą Ośrodek (...)-P. M. Ł.” z siedzibą w P.. Działalność prowadzona jest na nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o nr geod. (...)położonej w P. nad jeziorem R..

(okoliczności bezsporne)

W dniu 22 listopada 2019 roku M. Ł. wystąpił do Państwowego Gospodarstwa (...) Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. z wnioskiem o zawarcie na okres 10 lat umowy użytkowania gruntów pokrytych wodami jeziora R., tj. części działki o nr geod. (...) o powierzchni 1223,93 m ^{( 2)}. W treści wniosku oświadczył, że na wnioskowanej nieruchomości będzie prowadził działalność gospodarczą służącą do uprawiania rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb. W opisie sposobu wykorzystania wnioskowanej nieruchomości, wskazał, że wykonane pomosty pływające są miejscem postoju jachtów. Pomost B wykorzystywany jest do postoju jachtów służących do szkolenia żeglarskiego, natomiast pomosty (...) i (...) do postoju jachtów większych. Przy pomoście (...) nie cumują żadne jednostki z uwagi na niski stany wód. Obszar przy przystani wykorzystywany jest jako teren ogólnodostępny, na którym nie jest prowadzona żadna działalność gospodarcza generująca przychód.

(dowód: wniosek wraz z planem urządzeń wodnych i zestawieniem powierzchni k. 9-11)

W dniu 15 marca 2021 roku pomiędzy Państwowym Gospodarstwem (...) (dalej: (...)) Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w B., a M. Ł. zawarta została, w formie zwykłej pisemnej, umowa przedwstępna do zawarcia w formie aktu notarialnego umowy użytkowania gruntu pod wodami płynącymi jeziora R., stanowiącego działkę o nr geod. (...).

Na podstawie ww. umowy, M. Ł. oddano w użytkowanie część działki o nr geod. (...), o łącznej powierzchni 1223,93 m ², na wysokości działki gruntu oznaczonej nr geod. (...) położonej w P., z przeznaczeniem tego gruntu na potrzeby czterech pomostów, slipu i akwenu przy pomostach.

Zgodnie z § 2 ust. 1 umowy, wymieniona wyżej część nieruchomości oddana została w użytkowanie w celu prowadzenia przedsięwzięcia określonego w art. 261 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, związanego z działalnością usługową w zakresie rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb – przystań jachtowa (...) Ł. M..

Umowa została zawarta na czas określony, to jest na okres 10 lat, liczony od daty zawarcia umowy w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z § 5 umowy, M. Ł. zobowiązał się do uiszczania rocznej opłaty za użytkowanie ww. gruntu:

- w wysokości 8,90 zł za m ² powierzchni, za 169 dni korzystania w ciągu roku (od 15 kwietnia do 30 września) do prowadzenia działalności usługowej – zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami (Dz.U. z 2017r., poz. 2496),

- w wysokości 5,00 zł za m ² powierzchni, za okres nie objęty działalnością usługową, tj. 196 dni (od 1 października do 14 kwietnia) – na podstawie 2 ust. 1 pkt. 8 lit. c) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami (Dz.U. z 2017r., poz. 2496) i zgodnie z Zarządzeniem nr (...) Prezesa (...) z dnia 4 marca 2019 r. obliczoną w pełnych metrach zaokrąglając każdy „rozpoczęty metr” do góry.

Zgodnie z tym, opłata roczna za lata 2018-2019 została wyliczona w wysokości po 2 170,57 zł brutto, natomiast opłata roczna za rok 2020 i lata następne w wysokości po 6 193,03 zł brutto.

W związku z powyższym, M. Ł. zobowiązał się do zapłaty na rzecz (...) kwoty 10 534,17 zł - w tym kwoty 4 341,14 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ww. gruntu Skarbu Państwa w latach 2018-2019 oraz kwoty 6 193,03 zł tytułem opłaty rocznej za rok 2020 - na podstawie faktury i w terminie 21 dni od daty jej wystawienia.

Zgodnie z § 5 ust. 7, 8 i 9 umowy, umowa przedwstępna była transakcją handlową w rozumieniu przepisów ustawy z 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2019r., poz. 118), zawartą z jednym z podmiotów wskazanych w art. 2 wymienionej ustawy. W przypadku nieterminowego wniesienia opłaty, (...) uprawniony został do naliczania odsetek za opóźnienie według stawki określonej na podstawie ww. ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

(dowód: umowa przedwstępna ze zdjęciem satelitarnym i planem urządzeń wodnych k. 12-18)

W oparciu o zapisy umowy przedwstępnej, w dniu 10 grudnia 2021 roku (...) wystawiło M. Ł. fakturę nr (...) na kwotę 16 727,20 zł, z terminem płatności do dnia 31 grudnia 2021 roku. Faktura została doręczona M. Ł. w dniu 15 grudnia 2021 roku.

W dniu 1 marca 2022 roku M. Ł. zapłacił na rzecz (...) kwotę 3 001,18 zł, a w dniu 2 marca 2022 roku kwotę 290,19 zł. Uiszczone należności rozliczone zostały w sposób wskazany w uzasadnieniu pozwu, tj. na poczet odsetek i na poczet należności głównej. Do zapłaty kwota 14 379,82 zł, która nie została dotąd uiszczona.

(bezsporne, dowód: faktura wraz z dowodem jej doręczenia pozwanemu k. 19-21)

Do dnia dzisiejszego pomiędzy stronami nie została zawarta umowa użytkowania gruntu w formie aktu notarialnego.

(okoliczność bezsporna)

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotowe powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie bezspornym było, że jezioro R. należy do kategorii śródlądowych wód powierzchniowych płynących oraz, że wodami jeziora R. pokryta jest działka gruntu o nr geod. (...) należąca do zasobów nieruchomości Skarbu Państwa.

Wobec powyższego do przedmiotowej nieruchomości nie znajdowały zastosowania przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, co wynika wprost z art. 218 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne.

Mając na uwadze status przedmiotowej nieruchomości, za której użytkowanie wynagrodzenia domaga się powód, należało rozpatrzyć, czy w świetle ustawy Prawo wodne, powód mógłby obciążyć pozwanego opłatą i w jakiej wysokości.

Zgodnie z art. 261 ust. 1 ww. ustawy Prawo wodne, grunty pokryte wodami stanowiące własność Skarbu Państwa, niezbędne do prowadzenia przedsięwzięć związanych z:

1.  energetyką wodną,

2.  transportem wodnym,

3.  wydobywaniem kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów lub wycinaniem roślin z wody,

4.  infrastrukturą transportową lub przesyłową,

5.  infrastrukturą przemysłową, komunalną lub rolną,

6.  uprawianiem rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb,

7.  działalnością usługową,

8.  infrastrukturą telekomunikacyjną,

9.  korzystaniem z gruntów pokrytych wodami w sposób inny niż określony w pkt 1-8,

- oddaje się w użytkowanie za opłatą roczną.

Wysokość jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie 1 m2 gruntu, kierując się rodzajami przedsięwzięć, na potrzeby których następuje oddanie w użytkowanie gruntów pokrytych wodami, o których mowa w art. 261 ust. 1, reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami (Dz.U. z 2017r., poz. 2496).

W myśl § 2 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia, jednostkowa stawka opłaty rocznej za użytkowanie 1 m ² gruntu niezbędnego do prowadzenia przedsięwzięć związanych z uprawianiem na wodach śródlądowych rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb, przeznaczonego pod:

a)  porty, przystanie, zimowiska, nabrzeża, pomosty i wyciągi dla statków, wykorzystywane do przewozów pasażerskich - wynosi 0,89 zł,

b)  inne obiekty (stałe lub pływające przycumowane do brzegu) wykorzystywane do prowadzenia usług gastronomicznych lub hotelarskich oraz akweny związane z tymi obiektami - wynosi 5,00 zł,

c)  nabrzeża, pomosty inne niż określone w lit. a oraz akweny związane z tymi obiektami - wynosi 5,00 zł,

d)  kąpieliska i stałe tory wodne służące do uprawiania sportów wodnych - wynosi 0,01 zł.

Natomiast jednostkowa stawka opłaty rocznej za użytkowanie 1 m ² gruntu niezbędnego do prowadzenia przedsięwzięć związanych z działalnością usługową - wynosi 8,90 zł (§ 2 ust. 1 pkt 9 ww. rozporządzenia).

Bezspornym jest, iż pozwany M. Ł. prowadzi działalność usługową. Z dokumentów załączonych do akt sprawy i oświadczenia powoda złożonego na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku, wynika, iż pozwany na pomostach będących przedmiotem sporu zorganizował przystań dla jachtów, za co pobiera opłaty.

W ocenie Sądu Rejonowego, powyższe działania pozwanego należy oceniać jako te, które wyczerpują dyspozycję § 2 ust. 1 pkt 9 ww. rozporządzenia. Treść powołanego wyżej § 2 ust. 1 pkt 8 dotyczy zdaniem Sądu tylko niekomercyjnych, amatorskich, a tym samym osobistych działań nie polegających na świadczeniu usług.

Wskazać należy, iż umowa przedwstepna z dnia 15 marca 2021r. w paragrafie (...) różnicuje wysokość stawki z tytułu opłaty za użytkowanie gruntu.

Stawka 8,90 zł dotyczu korzystania z gruntu Skarbu Państa przez 169 dni w w roku w okresie od 15 kwietnia do 30 września w celu prowadzenia działalności usługowej według paragrafu 2 ust. 1 pkt. 9) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami (Dz.U. z 2017r., poz. 2496).

Stawka 5,00 zł przyjęta jest dla okresu nie objętego działalonścią usługową (196 dni) od 1 października do 14 kwietnia według paragrafu 2 ust. 1 pkt. 8 lit. c) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami (Dz.U. z 2017r., poz. 2496).

Reasumując, stwierdzić należy ,iż brak jest podstaw do zastosowania wobec pozwanego stawki przewidzianej w § 2 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku za cały rok kalendarzowy. Stawka ta zostasowana została przez powoda prawidłowo dla okresu podczas , którego pozwany nie prowadzi działalości gospodarczej. W okresie prowadzenia przez powoda działalności usługowej, powód prawidłowo zastosował stawkę 8,90 zł § 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy na podstawie zapisów umowy przedwstępnej z dnia 15 marca 2021 roku oraz art. 261 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo wodne i § 2 ust. 1 pkt 8 lit c i pkt 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzoną pozwem, tj. kwotę 14 379,82 złotych, w tym:

- kwotę 1 993,76 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 03.03.2022r. do dnia zapłaty,

- kwotę 12 386,06 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 03.03.2022r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepisy § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2018 r., poz. 265) oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W tym przypadku jest to kwota 3 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, kwota 17 złotych tytułem zwrotu opłaty od udzielonego pełnomocnictwa oraz kwota 750 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu.