Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2020 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Magdalena Łukaszewicz
Protokolant:	starszy sekretarz Anita Topa

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2020 r. w Piszu

sprawy z powództwa Polskiego Związku Działkowców Rodzinnego Ogrodu Działkowego "(...)" w O.

przeciwko P. C., D. C.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanych P. C., D. C. solidarnie na rzecz powoda Polskiego Związku Działkowców Rodzinnego Ogrodu Działkowego "(...)" w O. kwotę 10570,27 zł (dziesięć tysięcy pięćset siedemdziesiąt złotych 27/100 groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20.02.2018r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanych P. C., D. C. solidarnie na rzecz powoda Polskiego Związku Działkowców Rodzinnego Ogrodu Działkowego "(...)" w O. kwotę 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty.

III.  Zasądza od pozwanych P. C., D. C. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 750 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2020 roku Polski Związek Działkowców Rodzinny Ogród Działkowy „(...)” w O. wytoczył powództwo przeciwko D. C. i P. C. o zapłatę solidarnie kwoty 10 570,27 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20.02.2018r. do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanych zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że W. C. (1) był członkiem zarządu i prezesem Rodzinnego Ogrodu Działkowego „(...)” w O. (dalej ROD). W czasie pełnienia funkcji był uprawniony do gospodarowania i rozporządzania środkami finansowymi będącymi do dyspozycji ROD. Od września 2015 roku do września 2017 roku pobierał on te środki. Suma pobranych przez niego w tym okresie zaliczek wyniosła 10 642 złotych, przy czym zwrócona została tylko kwota 71,73 złotych. W dniu 17 października 2017 roku W. C. (1) zmarł, a do zwrotu na rzecz powoda pozostała kwota 10 570,27 złotych. Pismem z 25 stycznia 2018 roku powód wezwał pozwanych, będących spadkobiercami ustawowymi W. C. (1), do dobrowolnej zapłaty powyższego długu – w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Wezwanie doręczono pozwanym w dniu 5 lutego 2018 roku. Zakreślony przez powoda termin upłynął bezskutecznie.

Pozwani D. C. i P. C. w odpowiedzi na pozew wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na ich rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Podnieśli zarzut niewłaściwości rzeczowej i miejscowej Sądu Rejonowego w Piszu, wskazując, iż sądem właściwym miejscowo, zważywszy na miejsce stałego pobytu pozwanego P. C., jest Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, a ponieważ przedmiotowa sprawa mieści się w katalogu spraw gospodarczych, winna zostać rozpoznana przez sąd gospodarczy.

Pozwani podnieśli również zarzut przedawnienia, wskazując, że ze względu na fakt, iż roszczenie powoda związane jest z prowadzeniem działalności gospodarczej, a dla takich roszczeń termin przedawnienia wynosi trzy lata, przedawnieniu uległo roszczenie dotyczące wypłat: zaliczek z września 2015 roku w wysokości 3 728,27 zł, z grudnia 2015 roku w wysokości 342 zł, z czerwca 2016 roku w wysokości 2 000 zł, z września 2016 roku w wysokości 1 500 zł oraz z października 2016 roku w wysokości 1 000 zł, a zatem w zakresie łącznej kwoty 8 570,27 zł.

Niezależnie od powyższego pozwani zakwestionowali roszczenie powoda zarówno co do zasady, jak i wysokości. Ostatecznie nie kwestionowali, że W. C. (1) pobrał przedmiotowe środki finansowe. Podnieśli natomiast zarzut nieudowodnienia, że W. C. (1) dopuścił się jakichkolwiek nieprawidłowości w gospodarowaniu środkami finansowymi ROD i że pobranych środków nie przeznaczył on na działalność i funkcjonowanie ROD. W ocenie pozwanych istotne jest, że W. C. (1) nie był jedyną osobą uprawnioną do gospodarowania i rozporządzania środkami finansowymi ROD, a za jego życia powód, pomimo posiadanej przez jego księgową wiedzy na temat pobieranych zaliczek, nie podjął żadnych działań w celu wykazania rzekomej defraudacji. Z uwagi na powyższe, w ocenie pozwanych, przedmiotowe powództwo może stanowić próbę przerzucenia na pozwanych odpowiedzialności za spłatę zadłużenia obciążającego w rzeczywistości osobę trzecią uprawnioną do gospodarowania i rozporządzania środkami ROD.

Sąd ustalił, co następuje:

W. C. (1) był członkiem zarządu i prezesem Rodzinnego Ogrodu Działkowego „(...)” w O. (dalej ROD). W ramach tej funkcji, był on uprawniony do gospodarowania i rozporządzania środkami finansowymi będącymi do dyspozycji ROD, w tym również do wypłacania tych środków z rachunku bankowego. Wypłaty następowały w formie czeków. (okoliczności bezsporne)

W dniu 15 listopada 2015 roku, za namową W. C. (1), pracę w ROD na stanowisku księgowej rozpoczęła B. Z.. Przed końcem roku kalendarzowego sporządziła ona dokumentację księgową ROD za 2015 rok. Sporządzony bilans wykazał niedobór, z powodu braku rozliczenia, środków finansowych wypłaconych przez W. C. (1). Na dzień 31 grudnia 2015 roku nierozliczone przez niego były środki w łącznej wysokości 21 964,82 złotych. O powyższym niedoborze i o obowiązku rozliczania każdej kwoty pobranej w formie czeku z rachunku bankowego ROD, B. Z. poinformowała W. C. (1), który zdecydował o niepobieraniu przez siebie wynagrodzenia wynoszącego wówczas 300 zł brutto miesięcznie i przeznaczaniu tejże kwoty na poczet spłaty zadłużenia. Na koniec 2016 roku zadłużenie wynosiło 18 177,72 złotych.

(dowód: pismo z 13.03.2018r. k. 28; wypis z kartotek księgowych za lata 2013-2017 dotyczących środków wypłaconych przez W. C. (1) k. 36-40; zeznania świadka B. Z. k. 74-75)

W dniu 17 października 2017 roku W. C. (1) zmarł, pozostawiając dług względem ROD z tytułu pobranych i nierozliczonych zaliczek w łącznej wysokości 10 570,27 złotych, w tym:

- 3 728,27 zł z września 2015 roku,

- 342,00 zł z grudnia 2015 roku,

- 2 000,00 zł z czerwca 2016 roku,

- 1 500,00 zł z września 2016 roku,

- 1 000,00 zł z października 2016 roku,

- 1 000,00 zł z czerwca 2017 roku,

- 1 000,00 zł z września 2017 roku.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 14; zestawienie pobranych i nierozliczonych zaliczek z konta ROD przez W. C. (1) k. 35; czeki k. 15-22; zeznania świadka B. Z. k. 74-75)

Na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Piszu wydanego 26 czerwca 2019 roku w sprawie I Ns 93/19, spadek po W. C. (1) na podstawie ustawy nabyli: żona D. C. oraz syn P. C., w udziale po ½ części każdy z nich.

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Piszu o stwierdzeniu nabycia spadku k. 34)

Pismem z dnia 25 stycznia 2018 roku, doręczonym spadkobiercom W. C. (1) w dniu 5 lutego 2018 roku, Polski Związek Działkowców Rodzinny Ogród Działkowy „(...)” w O. wezwał D. C. i P. C. do zapłaty, w terminie 14 dni od otrzymania wezwania, solidarnie kwoty 10 570,27 złotych pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. Zakreślony termin upłynął bezskutecznie.

(bezsporne, dowód: pismo z 25.01.2018r. wraz z dowodem doręczenia k. 23-25; pismo z 07.02.2018r. k. 26-27; pismo z 13.03.2018r. wraz z dowodem doręczenia k. 28-30; pismo z 26.04.2018r. wraz z dowodem doręczenia k. 31-33)

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda jest zasadne i podlega uwzględnieniu.

Na wstępie, odnosząc się do zarzutu strony pozwanej dotyczącego miejscowej i rzeczowej właściwości sądu podkreślić należy, że zgodnie z art. 43 § 1 k.p.c., jeżeli powództwo wytacza się przeciwko kilku osobom, dla których według przepisów o właściwości ogólnej właściwe są różne sądy, wybór między tymi sądami należy do powoda. Skoro pozwani mają różne miejsca zamieszkania, powód miał prawo wyboru sądu, do którego wniesiony zostanie pozew. Nie sposób również zgodzić się z poglądem, że niniejsza sprawa jest sprawą gospodarczą. Zarówno strona powodowa, jak i pozwani nie są przedsiębiorcami. Postępowanie toczące się między stowarzyszeniem ogrodowym, a osobami fizycznymi (spadkobiercami dłużnika), nie mieści się w katalogu spraw gospodarczych wyszczególnionych w art. 458 ² § 1 k.p.c. Jak słusznie zauważył pełnomocnik powoda – stan faktyczny w przytoczonym przez stronę pozwaną wyroku Sądu Najwyższego z dnia 02.02.2015r., w sprawie IV CK 461/04, dotyczył roszczeń wspólnika występującego ze spółki cywilnej, nie zaś członka zarządu stowarzyszenia ogrodowego, które nie prowadzi nawet ubocznie działalności gospodarczej. Ustawa z 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych w przepisie art. 12 wprowadza wręcz zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.

W konsekwencji powyższego za chybiony uznać należy również zarzut strony pozwanej dotyczący przedawnienia roszczenia, do którego zastosowanie ma ogólny termin przedawnienia wynoszący sześć lat (art. 118 k.c.), przy uwzględnieniu przepisów intertemporalnych zawartych w ustawie z 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny i niektórych innych ustaw.

Przechodząc natomiast do roszczenia powoda, zauważyć należy, iż strona pozwana ostatecznie nie kwestionowała, że W. C. (1) pobrał przedmiotowe środki finansowe. Podniosła natomiast zarzut nieudowodnienia, że W. C. (1) dopuścił się jakichkolwiek nieprawidłowości w gospodarowaniu środkami finansowymi ROD i że przedmiotowych środków nie przeznaczył na działalność i funkcjonowanie ROD. W ocenie pozwanych istotny jest również fakt, iż W. C. (1) nie był jedyną osobą uprawnioną do gospodarowania i rozporządzania środkami finansowymi ROD, a za jego życia powód, pomimo wiedzy o zadłużeniu, nie podjął żadnych działań w celu wykazania rzekomej defraudacji.

Przesłuchana w charakterze świadka B. Z. – księgowa w ROD – zeznała, że obowiązkiem osób uprawnionych do rozporządzania środkami finansowymi ROD, było rozliczenie się z pobranej gotówki, to jest albo jej zwrócenie, albo przedstawienie dowodu z wydatkowania jej na działalność i funkcjonowanie ROD, i generalnie tak było w praktyce. Natomiast sporządzona przez nią dokumentacja księgowa za 2015 rok wykazała niedobór środków wypłaconych przez W. C. (1), który nie rozliczał się z pobranych pieniędzy. Świadek zeznała, że poinformowała o zaistniałej sytuacji prezesa C., który „był zdziwiony, że aż tyle się tego uzbierało (…) nigdy nie kwestionował, że musi zwrócić te pieniądze (…) zaproponował, że nie będzie pobierał wynagrodzenia (…) wynagrodzenie to było księgowane w długi (…) zadłużenie zmniejszało się i powoli zostałoby spłacone, ale spłatę przerwała nagła śmierć prezesa, której nikt nie mógł przewidzieć”. Świadek dodała, że gdy zaczęła współpracować z W. C. (1), oboje przeszli na „ty”, dlatego bez skrępowania powiedziała prezesowi o obowiązku zwrotu tych pieniędzy i cały czas przypominała mu o tym długu, a ponieważ zadłużenie sukcesywnie się zmniejszało, nie rozgłaszała tej sprawy, dlatego komisja rewizyjna i zarząd nic o tym nie wiedzieli, wszystko wyszło na jaw po śmierci prezesa. Świadek potwierdziła, że załączone do akt sprawy „rozrachunki z pracownikami – wypis z kartotek księgowych” (k. 36-40), zostały sporządzone przez nią i dotyczą wyłącznie prezesa C., o czym świadczy dopisek (...). Wskazała, iż rozrachunki te sporządzała w oparciu o przedkładane przez prezesa faktury oraz księgowane na poczet spłaty długu jego comiesięczne wynagrodzenie, roczne wynagrodzenie i ewentualne nagrody jeżeli takowe były.

Sąd nie miał wątpliwości co do szczerości powyższych zeznań. Były one logiczne i rzeczowe i w powiązaniu z załączonymi do akt sprawy czekami i sporządzonymi przez świadka rozrachunkami, ewidentnie dowodzą istnienia przedmiotowego zadłużenia, które stanowi dług spadkowy i do chwili działu spadku solidarną odpowiedzialność za ten dług ponoszą pozwani (art. 1034 § 1 k.c.).

Faktem jest, że W. C. (1) nie był jedyną osobą uprawnioną do gospodarowania i rozporządzania środkami finansowymi ROD, jednakże wbrew twierdzeniom strony pozwanej, nie ma to żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, która dotyczy środków pobranych i nierozliczonych konkretnie przez W. C. (1).

Jak wynika z przytoczonych wyżej zeznań świadka B. Z., faktycznie powód za życia W. C. (1) nie podjął żadnych działań w celu wyegzekwowania zadłużenia, ale to dlatego, że ani zarząd ani komisja rewizyjna o zadłużeniu tym nie wiedzieli. Świadek nie rozgłaszała tej sprawy, ponieważ zadłużenie było sukcesywnie spłacane, zmniejszało się (co potwierdzają załączone do akt sprawy wypisy z kartotek księgowych, k. 36-40), i z pewnością zostałoby całkowicie spłacone, gdyby nie śmierć W. C. (1).

Z uwagi na powyższe, uznając roszczenie powoda za udowodnione tak co do zasady, jak i co do wysokości, na podstawie art. 353 § 1 k.c., art. 1034 § 1 k.c. i art. 481 § 1 k.c., Sąd zasądził od pozwanych P. C. i D. C. solidarnie na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę 10 570,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 lutego 2018 roku do dnia zapłaty. Odnośnie daty zasądzenia odsetek wskazać należy, iż powód wykazał, że pismo z dnia 25 stycznia 2018 roku, wzywające pozwanych do zapłaty długu w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania (k. 23), zostało doręczone pozwanym w dniu 5 lutego 2018 roku, co potwierdza załączone do akt sprawy zwrotne potwierdzenie odbioru (k. 24-25).

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepisy § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W tym przypadku jest to kwota 3 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 17 złotych tytułem zwrotu opłaty od udzielonego pełnomocnictwa.

Nadto, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 750 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony z mocy prawa.