Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w W. w pozwie złożonym przeciwko M. K. domagał się zasądzenia kwoty 3.314,09 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 5 października 2013 roku do dnia zapłaty. Nadto powód domagał się zasądzenia zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż na podstawie art. 43 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (...) i(...)dochodzi przysługujących mu od sprawcy zdarzenia roszczeń regresowych z tytułu wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania. W dniu 21 lipca 2013r. w miejscowości M. miało miejsce zdarzenie drogowe, podczas którego pozwany M. K. będąc w stanie nietrzeźwości, kierując samochodem marki S. (...) o nr rej. (...), wjechał w płot posesji nr (...), należącej do poszkodowanego J. P., znacznie go uszkadzając. Powyższe okoliczności zostały ustalone przez przybyłych na miejsce wypadku funkcjonariuszy KPP w M..

Powód był ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawy wypadku, tym samym zobowiązany był przeprowadzić postępowanie likwidacyjne i wypłacić na rzecz poszkodowanego odszkodowanie za uszkodzony płot. Na podstawie decyzji z dnia 22 sierpnia 2013r. i 19 listopada 2013r. wypłacono poszkodowanemu łącznie kwotę 3.314,09 zł.

Postanowieniem z dnia 1 marca 2016 roku Sąd zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. Następnie w dniu 30 marca 2017 roku podjęto zawieszone postępowanie z udziałem kuratora ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego – D. D..

Na rozprawie w dniu 14 września 2017 roku kurator wniósł o oddalenie powództwa oraz o przyznanie wynagrodzenia za pełnioną funkcję.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 21 lipca 2013 roku w miejscowości M. miało miejsce zdarzenie drogowe, podczas którego pozwany M. K. kierując samochodem osobowym marki S. (...) o nr rej. (...) stracił panowanie nad pojazdem, zjechał do przydrożnego rowu, po czym uderzył w przydrożne drzewo, a następnie w ogrodzenie posesji nr (...) należącej do B. i J. P.. Pozwany M. K. zbiegł z miejsca zdarzenia, jednakże chwilę później został zatrzymany przez funkcjonariuszy Policji, którzy przybyli na miejsce kolizji. Sprawcę poddano badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu z wynikami : I badanie - 0,61 mg/l, II badanie - 0,64 mg/l, III badanie - 0,57 mg/l. Ponadto ustalono, iż pozwany nie posiada uprawnień do kierowania pojazdami.

(dowód: notatka urzędowa sporządzona przez funkcjonariusza KPP w M. k. 44, zeznania świadka B. P. k. 157 nagranie od minuty 3’49 do 14’15)

W chwili zdarzenia samochód osobowy marki S. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność R. P. korzystał z ochrony ubezpieczeniowej OC świadczonej przez (...) S.A. na podstawie polisy nr (...) w okresie od 20 lipca 2013 roku do 19 lipca 2014 roku.

(okoliczności bezsporne)

W wyniku zdarzenia uszkodzone zostało ogrodzenie posesji nr (...) należącej do B. i J. P., w tym : przęsło kute stalowe o wym. 2,3 x 1,15 m, słupek ogrodzeniowy z kształtownika 10x10 cm, cokół ogrodzenia z cegły klinkierowej o dł. 4,75 m, gr. 1 cegły, wys. 0,2 m, fundament pod cokołem o pow. 4,75x0,2x0,3m oraz słupek ogrodzenia o wym. 0,4x04x1,15m.

(dowód: informacja o szkodzie k. 66-68, dokumentacja fotograficzna k. 46-50, zeznania świadka B. P. k. 157 nagranie od minuty 3’49 do 14’15)

Poszkodowani B. i J. P. szkodę zaistniałą w dniu 21 lipca 2013r. zgłosili powodowemu Towarzystwu (...). Decyzją z dnia 22 sierpnia 2013 roku powód przyznał i wypłacił poszkodowanym kwotę 2.844,79 złotych tytułem odszkodowania. Po rozpatrzeniu odwołania poszkodowanych z dnia 2 września 2013 roku, na podstawie decyzji z dnia 19 listopada 2013 roku dopłacono kwotę 469,30 złotych. Łącznie przyznano odszkodowanie w kwocie 3.314,09 złotych.

(dowód: decyzja z dn. 22.08,.2013r.k. 43, decyzja z dn. 19.11.2013r. k. 42, kosztorys k. 60, 72 przedmiar k. 61, 73pismo z dn. 19.11.2013r. k. 62, odwołanie k. 64-65)

Pismami z dnia 20 września 2013r., 8 października 2013r., 12 grudnia 2013r. oraz 14 kwietnia 2014r. (...) S.A. wezwał pozwanego do zapłaty 2.844,79 zł a następnie 3.314,09 zł wraz z odsetkami tytułem wypłaconego poszkodowanym odszkodowania.

(dowód: wezwania do zapłaty k.33-36)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

Podstawę prawną dochodzonego przez powoda roszczenia stanowił art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (...)(Dz. U. 2018 poz. 473). Zgodnie z jego brzmieniem zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący: 1) wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii; 2) wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa; 3) nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa; 4) zbiegł z miejsca zdarzenia. Z powyższych przesłanek przyjmuje się, że tylko w przypadku umyślności, która wyraża się w zamiarze bezpośrednim wyrządzenia przez sprawcę skutku w postaci szkody, między działaniem kierującego a wyrządzoną szkodą musi zachodzić adekwatny związek przyczynowy. W odniesieniu do pozostałych przypadków udowodnienie takiego związku do wystąpienia z regresem nie jest konieczne, wystarczy bowiem jedynie wykazać, że w momencie wyrządzenia szkody została spełniona jedna z nich. Brzmienie art. 43 pkt 1- 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (...)wskazuje, że wyjątki od zasady definitywności świadczenia ubezpieczyciela w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych związane są z negatywnymi zachowaniami kierowcy pojazdu mechanicznego na tyle rażącymi, że względy prewencyjne, wychowawcze i represyjne oraz elementarne poczucie słuszności uzasadniają wprowadzenie we wskazanych tam przypadkach możliwości dochodzenia przez ubezpieczyciela zwrotu wypłaconego świadczenia odszkodowawczego. Podstawowa funkcja gwarancyjna ubezpieczeń obowiązkowych wyraża się w ciążącej na ubezpieczycielu konieczności zaspokojenia roszczenia poszkodowanego, nawet jeśli kierujący pojazdem dopuścił się rażących uchybień. W takiej jednak sytuacji nałożenie na ubezpieczyciela ekonomicznego obowiązku poniesienia szkody stałoby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Dopuszczalność zatem dochodzenia roszczenia zwrotnego jest wyrazem pobocznych funkcji ubezpieczeń obowiązkowych, wypełniających także zadania kompensacyjne (przywrócenie ubezpieczycielowi poprzedniego stanu materialnego) oraz prewencyjno-wychowawcze w zakresie represji majątkowej, nałożenie na kierującego pojazdem obowiązku zwrotu wypłaconego odszkodowania stanowi dla niego istotną uciążliwość, niejednokrotnie subiektywnie bardziej dolegliwą aniżeli sankcja za popełnione przestępstwo lub wykroczenie. W orzecznictwie i doktrynie tak ujęty regres, w przeciwieństwie do regresu wynikającego z art. 828 § 1 k.c., zgodnie z którym z dniem zapłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń, roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na zakład ubezpieczeń do wysokości zapłaconego odszkodowania, określany jest jako „nietypowy”. Jego nietypowość polega bowiem na tym, że roszczenie regresowe wykracza podmiotowo poza strony umowy ubezpieczenia, gdyż przysługuje przeciwko kierującemu pojazdem, którym nie musi być ubezpieczający się posiadacz. Roszczenie ubezpieczyciela służy więc przeciwko kierowcy, będącemu sprawcą szkody, niezależnie od tego, czy był on stroną umowy ubezpieczenia ( zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2005 r., III CZP 83/05).

Przesłanką konieczną powstania prawa regresu w stosunku do kierującego pojazdem sprawcy szkody jest wypłacenie przez zakład ubezpieczeń świadczenia na rzecz poszkodowanego. Nie jest to roszczenie deliktowe, aczkolwiek istnieje związek pomiędzy roszczeniem z regresu nietypowego a czynem niedozwolonym. Spowodowanie wypadku stanowi bowiem przyczynę sprawczą określonego następstwa roszczeń. Następstwo to polega na tym, że poszkodowany ma prawo żądać naprawienia szkody wprost od ubezpieczyciela, a ten, po dokonaniu wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego, może wystąpić- w przypadkach ściśle określonych w ustawie- z roszczeniem przeciwko kierującemu pojazdem o zwrot wypłaconego świadczenia. Jak podkreśla się jednak w orzecznictwie Sądu Najwyższego, związek między tymi roszczeniami ma charakter czysto zewnętrzny w tym sensie, że nie jest wynikiem przejścia z mocy prawa na zakład ubezpieczeń roszczeń ubezpieczającego przeciwko sprawcy wypadku (art. 828 § 1 k.c.) ani wstąpieniem w prawa zaspokojonego wierzyciela (art. 518 k.c.), lecz stanowi realizację odrębnego roszczenia, przyznanego ubezpieczycielowi z mocy ustawy (zob. przywołana powyżej uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2005 r.).

W odniesieniu do niniejszej sprawy bezspornym było, że sprawcą zdarzenia wywołującego szkodę był pozwany M. K. oraz to w chwili zdarzenia znajdował się w stanie nietrzeźwości, a ponadto zbiegł z miejsca wypadku. Powyższe wynika przede wszystkim z notatki urzędowej sporządzonej przez sierż. sztab. W. G. z Komisariatu Policji w M., z treści której wynika, iż pozwany przyznał się że kierował pojazdem marki S. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości oraz nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów. Także poszkodowana B. P., która wprawdzie nie była bezpośrednim świadkiem zdarzenia i nie miała wiedzy co do stanu trzeźwości pozwanego, potwierdziła, iż ujęty po krótkim pościgu mężczyzna (którym okazał się M. K.) kierował pojazdem, który uszkodził ogrodzenie jej posesji.

Przesłanką konieczną do powstania prawa regresu w stosunku do kierującego jest również wypłacenie przez zakład ubezpieczeń świadczeń na rzecz poszkodowanego i właśnie z tym momentem – z mocy samego prawa – powstaje prawo zwrotnego dochodzenia roszczenia, które z tą samą chwilą staje się wymagalne. Jednocześnie nie budzi wątpliwości, że ubezpieczyciel musi udowodnić, że istniały podstawy prawne do wypłaty takiego świadczenia na rzecz osoby poszkodowanej, zaś jego wysokość była adekwatna do rozmiaru powstałej szkody. Rozmiar szkody zaistniałej w mieniu poszkodowanych ustalony został w oparciu o fotografie, kosztorys oraz przedmiar znajdujące się w aktach szkody (...). Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw ku temu, by kwestionować zasadność i wysokość odszkodowania wypłaconego przez powoda na rzecz poszkodowanych. Jak wynika z zeznań świadka B. P. naprawy ogrodzenia dokonywał osobiście jej mąż, zaś otrzymana przez ubezpieczyciela kwota wystarczyła na doprowadzenie ogrodzenia do stanu sprzed szkody. Strona pozwana reprezentowana w niniejszym postępowaniu przez kuratora ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu M. K. wnosiła o oddalenie powództwa w całości, nie podnosząc jednakże przy tym żadnych zarzutów dotyczących choćby braku legitymacji biernej po stronie pozwanego czy nieuzasadnionego zawyżenia kwoty odszkodowania. Niniejsze postępowanie wykazało zatem, że powód był uprawniony na podstawie art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...)Komunikacyjnych do wystąpienia z roszczeniem regresowym, albowiem została spełniona przesłanka przewidziana w pkt. 1 i 4 w/w przepisu.

O roszczeniu odsetkowym orzeczono na podstawie art. 481 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, przy czym jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. W niniejszej sprawie pismem z dnia 20 września 2013r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 2.844,79 w terminie do dnia 4 października 2013r. W wyznaczonym terminie pozwany nie zwrócił żądanej kwoty. Wobec powyższego, Sąd zasądził kwotę 3.314,09 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 października 2013r. do dnia zapłaty, przy czym od dnia 1 stycznia 2016r. w wysokości nie wyższej niż odsetki za opóźnienie.

Wobec faktu, iż kurator uprawniony jest do otrzymania za swoje czynności wynagrodzenia orzeczono o jego przyznaniu na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013r. (Dz. U. z 2013r., poz. 1476) w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, w myśl którego wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej „kuratorem”, nie może przekraczać stawek minimalnych przewidzianych przepisami określającymi opłaty za czynności adwokackie, a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny, przepisami określającymi opłaty za czynności radców prawnych. Wynagrodzenie adwokatów reguluje zaś rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015, poz. 1800). W myśl § 2 pkt 3 cytowanego powyżej rozporządzenia stawka minimalna w przypadku wartości przedmiotu sporu od 1.500 zł do 5.000 zł wynosi 900 zł; przy czym w wypadku kuratora stawki te mają charakter maksymalnych, nie zaś minimalnych. Uwzględniając nakład pracy kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego przyznano kuratorowi D. D. wynagrodzenie w kwocie 500 złotych, o czym orzeczono w pkt. II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w pkt. III wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty procesu niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.283 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na powyższą kwotę składają się opłata od pozwu 166 zł, wynagrodzenie kuratora 500 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i koszty zastępstwa procesowego 600 zł.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., (...)