Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powódka K. S. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego W. G. kwoty 25.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wyjaśniła, że w czasie trwania związku małżeńskiego, który strony zawarły 18 października 2014 r., pozwany zaczął ujawniać coraz bardziej agresywne zachowania wobec powódki oraz dzieci (m.in. wyrzucał powódkę z dziećmi z domu, wyzywał, stosował przemoc fizyczną, szarpał). Ostatecznie 19 marca 2017 r. doszło d pobicia, w wyniku którego powódka trafiła do szpitala. Powódka podniosła, że wina pozwanego jest niewątpliwa, bowiem zostało to stwierdzone prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Olsztynie, a obrażenia nosa powódki powstały wskutek uderzenia pozwanego. Ponadto powódka podała, że długotrwałe znęcanie się przez pozwanego nad nią oraz trwałe ślady, jakie pozostawiło złamanie nosa doprowadziło do stanów lękowych, poczucia poniżenia i strachu o siebie oraz dzieci.

(pozew k. 3-7)

Pozwany W. G. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko przyznał, że w marcu 2017 r., kiedy to strony pozostawały jeszcze w związku małżeńskim, w ich domu doszło do incydentu. jednakże zakwestionował jego przebieg – wyjaśnił, że chcąc zablokować ciosy powódki odruchowo jeden raz uderzył powódkę, nieszczęśliwie uderzając akurat w twarz. Zdaniem pozwanego powódka na skutek tego uderzenia nie doznała złamania nosa – stwierdzono jedynie obrzęk nosa, zasinienie grzbietu nosa, skrzywienie przegrody oraz wskazano, że śluzówka jest różowa i wilgotna. Po tym incydencie strony pogodziły się i żyły razem, aż do grudnia 2019 r., kiedy to powódka wyprowadziła się z domu. W tym okresie w domu stron nie było żadnych incydentów, ani interwencji policji. Strony kłóciły się jedynie z uwagi na reprezentowane przez nie odmienne stanowiska co do ich relacji i przyszłości związku. W ocenie pozwanego brak jest adekwatnego związku przyczynowego skutkowego pomiędzy zdarzeniem z 19 marca 2017 r. a leczeniem laryngologicznym powódki rozpoczętym w maju 2021 r. Pozwany podkreślił, że problemy chorobowe powódki związane z nosem, czy też zatokami nie są wynikiem zajścia z marca 2017 r., gdyż wtedy nie doszło do złamania nosa.

(odpowiedź na pozew k. 63-68)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. S. (1) i W. G. zawarli związek małżeński 18 października 2014 r. w O.. Mają jedno wspólne dziecko – syna K. G. (1) ur. (...) w O.. K. S. (1) i W. G. zamieszkiwali razem do 2019 r. W tym okresie W. G. dopuścił się wielu negatywnych zachowań wobec K. S. (1). W. G. w odmienny sposób podchodził do wspólnego dziecka – syna K. G. (1) i córki K. S. (1) z innego związku – (...). Podczas wspólnego zamieszkiwania K. S. (1) i W. S. dochodziło do awantur i kłótni. W. G. kierował względem K. S. (2) wylgaryzmy, szarpał, popychał. W. G. wyrzucał K. S. (1) z domu jak również należące do niej przedmioty. Wielokrotnie dopuszczał się też aktów przemocy fizycznej uderzając K. S. (1) z otwartej dłoni, kopiąc ją. Do aktów przemocy względem powódki dochodziło przy dzieciach jak i innych obcych osobach.

W dniu 19 marca 2017 r. pomiędzy K. S. (1) i W. G. doszło do zdarzenia, w trakcie którego W. G. uderzył K. S. (1) pięścią w twarz – w okolice nosa. K. S. (1) została przewieziona przez (...) do szpitala, gdzie w badaniu przedmiotowym stwierdzono na głowie w okolicy skroniowej lewej widoczne niewielkie stłuczenie tkanek miękkich, niewielkie stłuczenie wargi dolnej w okolicy lewego kącika ust, nos obrzęknięty tkliwy przy palpacji ze śladem zaschniętej krwi w przewodach nosowych.

W konsultacji laryngologicznej w dniu 19 marca 2017 r. stwierdzono stan po urazie nosa – nos obrzęk i zasinienie grzbietu nosa, przegroda skrzywiona, śluzówki różowe, wilgotne.

K. S. (1) została wypisana ze szpitala w dniu 19 marca 2017 r. z rozpoznaniem podejrzenia złamania kości nosowych.

(dowód: historia choroby 19 marca 2017 r. k. 20 -23, dokumentacja medyczna k. 23- 32, zeznania powódki k. 305-306, zeznania świadka N. B. k. 88 v.-89, protokół zeznań G. M. w sprawie II K (...)k. 172 v. ,178, protokół zeznań świadka A. N. złożonych w sprawie II K (...) k. 174 v., 178 v. ,protokół przesłuchania świadka J. G. w sprawie II K (...) k. 176 v., 177, protokół zeznań K. S. (1) złożonych w sprawie II K(...)k. 177 –v. protokół zeznań K. S. (1) złożonych w sprawie II K (...)k. 185—k.192, częściowo zeznania pozwanego k. 306 – v.)

W dniach 31 maja 2023 r. do 1 czerwca 2023 r. w Oddziale Laryngologicznym Miejskiego Szpitala (...) w O. u K. S. (1) wykonano zabieg operacyjny w postaci septoplastyki, koblacji małżowin nosowych dolnych z uwagi na rozpoznanie skrzywienia przegrody nosa, przerost małżowin nosowych, utrudnienie oddychania przez nos.

Pobicie z 19 marca 2017 r., w wyniku którego K. S. (1) doznała uszkodzenia przegrody nosa z zaburzeniami drożności nosa, wymagającymi leczenia operacyjnego bez deformacji i oszpecenia nosa zewnętrznego, spowodowało powstanie 8% trwałego uszczerbku na zdrowiu. Gdyby K. S. (1) nie poddała się leczeniu operacyjnemu w maju 2023 r., to pourazowe zmiany anatomiczne i czynnościowe nosa po pobiciu 19 marca 2017 r. kwalifikowałyby się do określenia trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 15%.

(dowód: badanie TK , historia zdrowia i choroby – k. 13-17; karta informacyjna k. 98—v., opinia główna i opinia uzupełniająca biegłego z zakresu laryngologii I. R. k. 212-215, k. 263-267, opinia biegłego sądowego z zakresu medycyny sądowej P. S. k. 241-244).

Prawomocnym wyrokiem z 23 maja 2022 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie II Wydział Karny uznał W. G., oskarżonego o to, że w okresie od 21 kwietnia 2018 r. do 23 stycznia 2020 r. w O. przy ul. (...) znęcał się psychicznie i fizycznie nad K. G. (2) poprzez wyzywanie słowami wulgarnymi powszechnie uznanymi za obelżywe, wyrzucanie z mieszkania oraz szarpanie, kopanie i uderzenie z otwartej dłoni, tj. o czyn określony w art. 207 § 1 kk, za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym ustaleniem, że jako czas jego popełnienia przyjął okres od 1 lipca 2019 r. do 23 stycznia 2020 r. i za to na podstawie art. 207 § 1 kk skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Prawomocnym wyrokiem z 14 stycznia 2021 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie II Wydział Karny uznał W. G., oskarżonego o to, że w okresie od stycznia 2016 r. do 19 marca 2017 r. w O. przy ul. (...) znęcał się fizycznie i psychicznie nad wspólnie zamieszkującą żoną K. G. (2) w ten sposób, że wszczynał bezpodstawne awantury, wyzywał ją słowami wulgarnymi, popychał ją i bił pięściami i rękoma po całym ciele, czym spowodował u wyżej wymienionej dnia 19 marca 2017 r. obrażenia w postaci tłuczenia głowy wraz z sińcami, obrzękami, bolesnością i krwawieniem nosa, które spowodowały naruszenie czynności narządu ciała trwające nie dłużej niż siedem dni w rozumieniu art. 157 § 2 kk za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym ustaleniem i za to z mocy art. 207 § 1 kk przy zastosowaniu art. 37a kk w zw. z art. 4 § 1 kk skazał go na karę grzywny w rozmiarze 120 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 20 zł.

(dowód: wyrok SR w Olsztynie wydany w sprawie II K (...) k. 11, wyrok wydany w sprawie II K (...) k. 12-v.).

K. S. (1) odczuwała niepokój i strach gdy W. G. negatywnie się zachowywał względem jej córki L.. Po urazie nosa doznanym wskutek uderzenia zadanego przez W. G. w dniu 19 marca 2017 r. czuła wewnątrz niepewność siebie, stała się bardziej wycofana, inna. Do tej pory odczuwa lęk przed W. G., mając problem ze spojrzeniem na niego, rozmową z nim. Powódka nie korzysta ze wsparcia psychologa ani psychiatry, pomagają jej rozmowy z siostrą.

(dowód: zeznania powódki k. 305-306).

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów szczegółowo wskazanych
w uzasadnieniu, w szczególności: dokumentacji przedłożonej przez strony, w tym dokumentacji medycznej powódki, na dowodach osobowych w postaci zeznań świadków i przesłuchania stron, a także na opinii biegłych z zakresu laryngologii dr hab. n. med. I. R. oraz z zakresu medycyny sądowej dr hab. med. P. S.. Wszystkie te dowody przedstawiały obraz cierpień fizycznych i psychicznych, jakich powódka doznała wskutek znęcania się przez pozwanego.

Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy nie oparł się na zeznaniach T. G. albowiem świadek ten zdaniem Sądu nie miał bezpośredniej wiedzy na temat zdarzeń mających miejsce w domu stron podczas gdy były one małżeństwem. Świadek znała relację pozwanego swego syna w zakresie w jakim istniały problemy w małżeństwie stron. Powyższe problemy pozostawały jednak poza zakresem niniejszego postępowania, którego przedmiotem były zachowania pozwanego w okresie określonym przez prawomocne rozstrzygnięcia sądów w postępowaniach II K (...) tj. w okresie od stycznia 2016 r. do 19 marca 2017 r. oraz II K (...) tj. w okresie od 1 lipca 2019 r. do 23 stycznia 2020 r. Z zeznań ww. świadka wynikał wprost negatywny stosunek do powódki, umniejszający zdarzenia objęte postępowaniami karnymi, w których wydano prawomocne wyroki skazujące.

Sąd za nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy uznał również dowód z zeznań świadka M. D., bowiem nie znała stron w tamtym okresie, nie wiedziała nic na temat zdarzeń, które miały miejsce, a późniejszą wiedzą czerpała wyłącznie z relacji pozwanego.

Odnosząc się z kolei do dowodu w postaci przesłuchania stron wskazać należy, że Sąd w całości oparł się na zeznaniach powódki. Jeśli zaś chodzi o zeznania pozwanego, to podkreślić należy, że Sąd oparł się na nich wyłącznie częściowo dokonując ustaleń stanu faktycznego. Co prawda pozwany nie negował w toku niniejszego postępowania, że uderzył powódkę w nos, jednakże część jego zeznań wykraczała poza czyny objęte skazującymi wyrokami karnymi i nie miała związku z przedmiotem rozpoznawanego postępowania.

W sprawie Sąd podzielił w całości przeprowadzone opinie biegłego sądowego z zakresu laryngologii dr hab. n. med. I. R. oraz z zakresu medycyny sądowej dr hab. med. P. S.. Opinie biegłych były spójne, logiczne, zostały sporządzone przez osoby będące ekspertami w swojej dziedzinie, zgodnie ze wskazaniami wiedzy specjalistycznej i w oparciu o obowiązujące przepisy. Ponadto opinie zostały szczegółowo i dość obszernie uzasadnione, a treść tych uzasadnień jest przekonywująca w świetle zarówno wszystkich innych przeprowadzonych w sprawie dowodów, jak i w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. W ocenie Sądu obie opinie wzajemnie się ze sobą uzupełniają. Biegły z zakresu medycyny sądowej P. S. wprost w sporządzonej opinii wskazał, że w zakresie oceny obrażeń i leczenia obrażeń oraz stanów chorobowych nosa jest bardziej kompetentny biegły lekarz z zakresu laryngologii. Zaznaczył także, że jeżeli w kwestii obrażeń nosa inną opinię sporządzi biegły lekarz Laryngolog to jego opinię należy uznać za bardziej wiarygodną (k. 243). Jeśli chodzi o opinie biegłego z zakresu laryngologii I. R. to podkreślić należy, że ww. biegły w sposób niezwykle konkretny i jednoznaczny wskazał, że uszczerbek na zdrowiu jakiego doznała powódka i przeprowadzony w dniu 31 maja 2023 r. w znieczuleniu ogólnym zabieg septoplastyki, koblacji małżowin nosowych dolnych miały związek obrażeniami jakich doznała powódka w dniu 19 marca 2017 r. Kategorycznie więc biegły wykluczył, że zabieg służył poprawie estetyki czy cech anatomicznych nosa nie mającej związku z ze zdarzeniem z 19 marca 2017 r. (k. 265 v.) Biegły w sposób szczegółowy wskazał też uzasadnienie ustalenia poziomu trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki na poziomie 8 % (k. 265 v. i 266). Podkreślić przy tym należy, że biegły bazował na ponad 40-letnim doświadczeniu zawodowym w zakresie diagnozowania, leczenia i przeprowadzania zabiegów chirurgicznych i odniósł się szczegółowo do wszystkich zarzutów strony pozwanej, w związku z tym Sąd nie miał jakichkolwiek wątpliwości by ww. opinię uczynić podstawą ustaleń faktycznych dokonanych w sprawie (k. 267 v.).

Sąd pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu psychologii, bowiem z ocenie Sądu opinia ta byłą zbędną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Z doświadczenia życiowego bowiem wynika, że osoba, która doznała skutków przestępstwa, jakim jest znęcanie się, tj. przestępstwa które ma charakter wieloczynowy, wielowymiarowy godzący nie tylko w ciało, ale przede wszystkim w sferę wewnętrzną pokrzywdzonego, w jego poczucie godności, własnej wartości doznaje krzywdy psychicznej, której skutki trwają nawet po ustaniu przestępstwa i utrzymują się przez bardzo długi czas. W ocenie Sądu przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego za zakresu psychologii generowałoby w realiach rozpoznawanej sprawy dodatkowe koszty postępowania. Ponadto przedstawiłoby taki wniosek, do jakiego Sąd doszedł w oparciu o doświadczenie życiowe, tj. że z przestępstwem znęcania się nierozerwalnie związana jest krzywda psychiczna i powódka w dalszym ciągu odczuwa jego skutki. Nie ma przy tym znaczenia, czy osoba dotknięta przemocą uczęszcza do psychologa bądź psychiatry, czy też nie. Brak uczęszczania do psychologa bądź psychiatry nie zmienia bowiem faktu istnienia krzywdy. Powódka natomiast po doznanych cierpieniach radzi sobie
z nią w najbardziej odpowiedni dla siebie sposób tj. poprzez rozmowy z siostrą.

Sąd nie uwzględnił również jako dowodu w sprawie zeznań powódki z k. 193-196 złożonych w sprawie II K (...) okoliczność odwołania zeznań przez powódkę w tym postępowaniu karnym nie zmienia bowiem tego, że pozwany został prawomocnie skazany
w postępowaniu II K (...) a Sąd ww. wyrokiem jest związany na podstawie art. 11 kpc.

Sąd dokonał następującej oceny prawnej:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowił art. 415 kc w zw. z art. 448 kc w zw. z art. 24 kc

Zgodnie z art. 415 kc kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Natomiast stosownie do treści art. 448 kc w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasadzić odpowiednią sumę na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Zgodnie z art. 23 kc dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Dobra osobiste to szczególnego rodzaju wartości o charakterze niemajątkowym ściśle związane z osobą ludzką, określające jej byt, pozycję społeczną i determinujące jej odrębność fizyczną i psychiczną, które jednocześnie są powszechnie akceptowane w społeczeństwie i przez dany system prawny. Przepis art. 23 kc zawiera tylko przykładowy katalog dóbr osobistych i możliwe jest objęcie ochroną prawną również innych dóbr osobistych w nim nie wymienionych.

Z kolei przepis art. 448 kc uprawnia tego, czyje dobro osobiste zostało naruszone, do domagania się przyznania odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przesłanką zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie dóbr osobistych jest krzywda wyrządzona z winy umyślnej lub nieumyślnej. W wyniku zawinionego zachowania pozwanego powódka doznała krzywdy, stanowiącej niemajątkowy skutek naruszenia jej dóbr osobistych.

Podkreślić należy, że zadośćuczynienie jest szczególną formą naprawienia niemajątkowej szkody na osobie (krzywdy) stanowiącej rodzaj rekompensaty pieniężnej za doznane przez osobę pokrzywdzoną czynem niedozwolonym cierpienia fizyczne lub psychiczne i powinno ułatwić przezwyciężenie przez nią ujemnych przeżyć psychicznych. Pomimo tego, że przepisy prawa nie określają szczegółowo kryteriów jakimi należy kierować się przy ustalaniu wysokości należnego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, to jednak w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i doktrynie prawa zostały wypracowane pomocne wskazówki pozwalające na dokonanie odpowiednich ustaleń. Biorąc pod uwagę niewymierny charakter szkody niemajątkowej, zadośćuczynienie stanowi swoiste wynagrodzenie osobie poszkodowanej przeżytych cierpień psychicznych i fizycznych, przy czym wysokość takiego świadczenia powinna stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość jednakże nie nadmierną w stosunku do rozmiaru doznanej krzywdy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000 r., III CKN 582/98) W przypadku wyrządzenia krzywdy wskutek naruszenia dóbr osobistych wysokość odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia powinna być ustalona przy uwzględnieniu rodzaju dobra, które zostało naruszone oraz charakteru, stopnia nasilenia i czasu trwania , a także ujemnych przeżyć psychicznych takiej osoby. Istotne znaczenie ma również stopień winy osoby naruszającej dobra osobiste oraz cel działania wyrządzającego krzywdę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r. I CSK 159/05).

Zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną, co oznacza, że ma złagodzić odczuwalność doznanej krzywdy z jednej strony, z drugiej zaś jednak nie może ono być źródłem wzbogacenia (wyrok SN z dnia 9 lutego 2000r., sygn. akt III CKN 582/98, niepubl.).

W przypadku zawinionego zachowania określonej osoby, wskutek którego doszło do naruszenia dóbr osobistych, osobie poszkodowanej przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie wobec sprawcy krzywdy. Jedną z podstawowych przesłanego powstania odpowiedzialności odszkodowawczej na zasadzie winy jest zawinione postępowanie osoby wyrządzającej krzywdę.

Zgodnie zaś z art. 11 kpc ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym.

W niniejszej sprawie Sąd był związany prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 14 stycznia 2021 r., sygn. akt II K (...) oraz z 23 maja 2022 r., sygn. akt II K (...) w ramach których pozwany został prawomocnie skazany za czyny z art. 207 § 1 kk tj. przestępstwa znęcania się. Okoliczność znęcania się W. G. w okresie od stycznia 2016 r. do 19 marca 2017 r. w ten sposób, że pozwany wszczynał bezpodstawnie awantury, wyzywał powódkę słowami wulgarnymi, popychał ją i bił pięściami i rękoma po całym ciele, czym spowodował u powódki 19 marca 2017 r. obrażenia w postaci stłuczenia głowy wraz z sińcami, obrzękami, bolesnością i krwawieniem nosa, które spowodowały naruszenie czynności narządu ciała trwające nie dłużej niż siedem dni w rozumieniu art. 157 § 2 kk oraz w okresie od 1 lipca 2019 r. do 23 stycznia 2020 r. poprzez wyzywanie słowami wulgarnymi powszechnie uznanymi za obelżywe, wyrzucanie z mieszkania oraz szarpanie, kopanie i uderzenie z otwartej dłoni została stwierdzona prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Olsztynie z 14 stycznia 2021 r. w sprawie o sygn. akt II K (...) oraz z 23 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt II K (...) skazującymi pozwanego za popełnienie przestępstwa z art. 207 § 1 kk.

W związku z tym zawinionym zachowaniem pozwanego godzącym w dobra osobiste powódki tj. godność, nietykalność cielesna, zdrowie było długotrwałe znęcanie się psychiczne i fizyczne W. G. nad K. S. (1) które trwało łącznie 649 dni (1 styczeń 2016 r.– 19 marca 2017 r. – 443 dni; 1 lipiec 2019 r. -23 styczeń 2020 r.- 206 dni).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z opinii biegłego sądowego z zakresu laryngologii, w sposób bezsprzeczny wynika, że na skutek zdarzenia z 19 marca 2017 r. u powódki doszło do obrażeń ciała i rozstroju zdrowia, szczegółowo pisanych powyżej, które to obrażenia skutkowały powstaniem trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 8%. Co istotne biegły zwrócił również uwagę, że uszczerbek na poziomie 8% odpowiada stanowi anatomicznemu i czynnościowemu nosa i przegrody nosa jako wynik po przeprowadzanym leczeniu. Gdyby takiego leczenia nie było, to opisywane zmiany anatomiczne i czynnościowe nosa, pourazowe u powódki po pobiciu z 19 marca 2017 r., kwalifikowały się do określenia trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 15%.Ponadto powódka w następstwie znęcania się nad nią przez pozwanego doznała istotnego, długotrwałego rozstroju na zdrowiu w aspekcie psychologicznym, co zdaniem Sądu nie wymagało przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu psychologii. Powódka, w wyniku stosowanej wobec niej przez pozwanego przemocy doświadczała niewątpliwie silnych, negatywnych emocji, była poniżana i obrażana, co wpływało na jej poczucie własnej wartości i obniżało wiarę w swoje możliwości. Dla powódki były to tym bardziej ciężkie przeżycia również z uwagi na to, że pozwany przejawiał negatywne zachowania względem córki powódki z poprzedniego związku. Ponadto do aktów agresji względem powódki dochodziło przy dzieciach, co niewątpliwie było dodatkowym psychicznym obciążeniem dla powódki. Zdaniem Sądu z doświadczenia życiowego wynika, że powódka jako ofiara przestępstwa znęcania się w zakresie fizycznym i psychicznym doznała ciężkich przeżyć psychicznych, lęków, negatywnych następstw na zdrowiu psychicznym, które w dalszym ciągu rzutują na jej funkcjonowanie i przejawiają się w trudnościach z zaakceptowaniem siebie, pewnością siebie i uwierzeniem w siebie. Z samej istoty przestępstwa znęcania się wynika negatywna przewaga jednej osoby nad drugą, osoby znęcającej się nad osobą względem której przemoc fizyczna i psychiczna jest wymierzona. Z istoty przestępstwa znęcania się wynika też to, że krzywda definitywnie nie kończy się wraz z wyjściem pokrzywdzonego z przemocowej sytuacji. Ofiara znęcania się musi się z nagannymi zachowaniami będącymi istotą tego przestępstwa porać jeszcze przez bardzo długi czas. W związku z tym Sąd nie ma wątpliwości, że w sytuacji gdy łącznie czas znęcania się psychicznego i fizycznego pozwanego względem powódki trwał 649 dni to wraz z definitywnym opuszczeniem wspólnego miejsca zamieszkania powódka nie uporała się psychicznie z doznanymi wówczas krzywdami i w dalszym ciągu odczuwa skutki negatywnych zachowań pozwanego jakie miały wówczas miejsce.

Zauważyć należy, że pozwany w tracie wspólnego zamieszkiwania stron w okresie objętym czasem trwania przestępstw jakich się dopuścił względem niej wyzywał powódkę słowami wulgarnymi i obelżywymi, godząc w jej godność, a także szarpał, popychał, kopał i bił po ciele i głowie, naruszając jej nietykalność cielesną oraz jej zdrowie. Przemoc fizyczna i psychiczna pozwanego wobec powódki w tak długim okresie były źródłem stresu i negatywnych przeżyć u powódki, co niewątpliwie wpływało na stan jej zdrowia, poczucie bezpieczeństwa. Z kolei uderzenie powódki pięścią w nos spowodowało powstanie u niej trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 8%. Sąd szczegółowo w części obejmującej ocenę dowodów wskazał z jakich przyczyn podzielił w pełnym zakresie wnioski opinii biegłego z zakresu laryngologii oraz komplementarnej do niej opinii biegłego z zakresu medycy pracy.

Podkreślić przy tym należy, że kwestią wtórną było w niniejszej sprawie to kiedy powódka zoperowała nos. Jej krzywda istniałaby nawet wtedy, gdyby powódka tego nosa nie zoperowała. Nie można czynić jej żadnych zastrzeżeń w tym zakresie, ponieważ to powódka najbardziej dostrzegała i odczuwała dolegliwości związane z nosem, które nie miały wyłącznie estetycznego wymiaru. Ponadto Sąd wziął także pod uwagę, że powódka, wskutek negatywnego zachowania pozwanego, doznała także cierpień psychicznych, które mogły wpływać na jej możliwości poddania się leczeniu, w szczególności na jej gotowość w zakresie podjęcia działań w tym zakresie.

Na marginesie wskazać należy, że Sąd miał w niniejszej sprawie na względzie, że relacje w małżeństwie powódki i pozwanego kształtowały się różnie – były nieporozumienia na tle finansowym, wychowywania dzieci. Jednakże czym innym są wymiany zdań, kłótnie, które występują w każdej rodzinie, a czym innym są naganne zachowania, których Sąd akceptować nie może, a których istnienie Sąd Rejonowy w Olsztynie w ramach prowadzonych postępowań karnych stwierdził i których faktem wystąpienia Sąd rozpoznający niniejszą sprawę jako sąd cywilny stosownie do treści art. 11 kpc jest związany.

Zachowanie pozwanego wobec powódki było nacechowane długotrwałością - trwającą 649 dni agresją fizyczną i psychiczną o różnym natężeniu. Takie postępowanie pozwanego sprawiało niewątpliwie powódce dotkliwą przykrość i ból, stając się źródłem ujemnych następstw w sferze jej przeżyć psychicznych. W ocenie Sądu, rozmiar doznanej przez K. S. (1) krzywdy uzasadnia przyznanie zadośćuczynienia w kwocie 25.000 zł, Stosownie do treści art. 448 kc Sąd przy ustalaniu wysokości powyższego świadczenia wziął pod uwagę stopień natężenia naruszeń dóbr osobistych powódki oraz długotrwałość czynu godzącego w godność, zdrowie i nietykalność cielesną K. S. (1).

Przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia Sąd uwzględnił również nawiązkę przyznaną w postępowaniu karnym, jednakże uznał, że biorąc pod uwagę wysokość roszczeń dochodzonych przez powódkę, całokształt okoliczności, który wynika z akt postępowania, to dochodzona przez powódkę kwota jest odpowiednia do poziomu doznanej przez nią krzywdy.

W niniejszej sprawie podkreślić jeszcze raz należy, że nie chodziło wyłącznie o sytuację uderzenia powódki w nos w dniu 19 marca 2017 r. Podstawą odpowiedzialności pozwanego są przestępstwa znęcania się, przestępstwa, które trwały bardzo wiele dni. Z istoty tego przestępstwa nieodłącznie wynika to, że pomiędzy stronami nie istniały tylko zwyczajne kłótnie jakie zdarzają się w życiu każdego człowieka. Skoro Sąd karny dwukrotnie w różnych okresach czasu stwierdził, że miało miejsce przestępstwo znęcania się , to musiał uznać brak równowagi pomiędzy stronami, przyjąć, że dochodziło do sytuacji skrajnie niewłaściwych zachowań pozwanego względem powódki mających wymiar negatywnego oddziaływania psychicznego i fizycznego.

Podkreślenia wymaga, że kwalifikacja w zakresie uszczerbku na zdrowiu przyjętego w opisie czynu objętego wyrokiem skazującym w sprawie II K 1305/20 nie wiąże Sądu w takim ujęciu, że Sąd cywilny nie mógł czynić ustaleń dalej w zakresie konsekwencji zdrowotnych urazu nosy jeżeli te dolegliwości zaistniały. Zauważyć wypada, że Sąd karny orzekał na podstawie materiału dowodowego, którym wówczas dysponował, natomiast Sąd rozpoznający niniejszą sprawę dodatkowo ustalał dalsze konsekwencje urazu nosa, które miały znaczenie w tej sprawie. Na tamten moment Sąd karny wyraził taka ocenę biorąc pod uwagę materiał dowodowy, którym dysponował. Z kolei Sąd rozpoznający niniejsze postępowanie jako sąd cywilny biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy, wnioski dowodowe złożone w sprawie mógł ustalić, czy rzeczywiście ten uraz w zakresie nosa został wyleczony, czy powódka nie odczuwa już dolegliwości z nim związanych, czy też konsekwencje zdrowotne ww. urazu utrzymują się dalej, a jeżeli tak to jakie i w jakim zakresie.

Biorąc pod uwagę uszczerbek na zdrowiu, okoliczności ustalone w niniejszej sprawie, roszczenie o zadośćuczynienie w kwocie 25.000 zł zgłoszone przez powódkę zasługiwało na uwzględnienie. Mając na uwadze powyższe w punkcie 1. wyroku, na podstawie ww. przepisów zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 25.000 zł.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc zgodnie z żądaniem powódki, zasądzając odsetki ustawowe od kwoty 25.000 zł od dnia wniesienia pozwu, tj. od 7 października 2022 r. do dnia zapłaty, mając na względzie, że przed postępowaniem pozwany był wzywany do zapłaty zadośćuczynienia w związku z zrachowaniami objętymi niniejszym postepowaniem (pkt 1. wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ,1 ¹ i 3 kpc oraz na podstawie przepisów szczególnych zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W konsekwencji Sąd obciążył pozwanego jako stronę przegrywającą postępowanie kosztami procesu, poniesionymi przez powódkę tj. kwotą 3.617 zł. Na wysokość zasądzonej tytułem kosztów procesu kwoty składały się:

- opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł

- koszty zastępstwa procesowego powódki w osobie adwokata- 3.600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.)

Jednocześnie od przyznanej powódki kwoty kosztów procesu Sąd przyznał odsetki ustawowe za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,
o czym orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ kpc (pkt 2 wyroku).

O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 § 1 kpc obciążając nimi pozwanego jako stronę przegrywającą postępowanie. Powódka w niniejszej sprawie była zwolniona z kosztów sądowych. Nieuiszczone koszty sądowe wyniosły natomiast:

- 1.250 zł – opłata od pozwu ustalona stosownie do art. 13 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

- 2.718,74 zł – wydatki pokryte w toku postepowania tymczasowo ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Olsztynie na przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych (1.983,96 zł) i przyznanie zwrotu kosztów dojazdu świadka (734,78 zł).

Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji.

asesor sądowy M. W.

Sygn. akt X C 2249/22

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

O., 16.07.2024 r.

asesor sądowy M. W.