Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

O. O., działając w imieniu małoletniego J. Ś. ur. (...), wniosła o zasądzenie od pozwanego P. Ś. na rzecz małoletniego J. Ś. tytułem alimentów kwoty po 800 zł miesięcznie, płatnych do rak matki małoletniego, O. O., jako ustawowej przedstawicielki, do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, poczynając od dnia 10 lutego 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat.

Uzasadniając swoje stanowisko podała, że małoletni ma 8 lat i mieszka z matką. Wskazała, że sama nie pracuje. Jest zarejestrowana jako bezrobotna, jednak z uwagi na zdrowie syna trudno jej znaleźć zatrudnienie. Małoletni bowiem cierpi na skoliozę, wiotkość mięśni, zdiagnozowano u niego stopy płasko koślawe. Dziecko korzysta z rehabilitacji, na którą dowozi go matka. Poza tym chłopiec na wadę zgryzu, nosi aparat ortodontyczny. Choruje również na fluorozę. W związku z tym koszty utrzymania dziecka są wysokie. Małoletni uczęszcza na zajęcia dodatkowe. Koszty utrzymania dziecka ponosi w przeważającym stopniu matka. Tymczasem pozwany w ogólne nie interesuje się stanem zdrowia małoletniego, a na utrzymanie dziecka przekazuje jedynie po 300 zł miesięcznie. Jest to kwota niewystarczająca, by zaspokoić potrzeby dziecka. Pozwany, jak wskazuje matka powoda zarabia około 1700 z miesięcznie. Podała również, że pozwany zamieszkuje w domu wybudowanym nielegalnie na terenie ogrodów działkowych.

Pozwany w odpowiedzi na pozew uznał powództwo do kwoty po 400 zł miesięcznie, oświadczając, że bierze czynny udział w życiu dziecka. Syn przebywa u niego w każdy weekend. Ma u ojca w pełni wyposażony pokój. Wskazał, że partycypował w kosztach wyprawki chłopca, opłacił fundusz klasowy. Podał też, że obecnie jest żonaty i oczekują z żoną dziecka. Żona pozwanego otrzymuje najniższe wynagrodzenie.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni J. Ś., ur. (...) jest synem P. Ś. i O. O.. Ma obecnie prawie 9 lat. Mieszka z matką i jej partnerem, którzy prowadzą wspólnego gospodarstwo domowe, w wynajmowanym mieszkaniu w O.. Koszt najmu wynosi 1370 zł. Inne stałe wydatki to Internet i abonament telewizyjny w wysokości 100 zł miesięcznie.

(dowód: odpis zupełny aktu urodzenia k. 9)

Małoletni jest uczniem drugiej klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w O.. Je obiady w szkole, których miesięczny koszt wynosi 70 zł. Korzysta z komunikacji publicznej – koszt zakupu biletu miesięcznego małoletniego i matki wynosi 132 zł. Opłata za fundusz klasowy wnosi 100 zł rocznie. Wyjścia klasowe – 15 zł miesięcznie. J. Ś. uczęszcza na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne- taniec, których miesięczny koszt wynosi 50 zł. Małoletni cierpi na liczne schorzenia – ma skoliozę, wiotkość mięśni, zdiagnozowano u niego stopy płasko koślawe. Musi nosić specjalne wkładki do butów, które kosztują ok. 100 zł, obuwie profilaktyczne – ok. 120 zł oraz plastry do kinesiotapingu ok. 50 zł za rolkę. Dziecko korzysta z rehabilitacji. Koszt zabiegów wynosi ok. 230 zł miesięcznie. Na zabiegi do Szpitala (...) w Ameryce pod O. dowozi go matka. Chłopiec na wadę zgryzu, nosi aparat ortodontyczny. Choruje również na fluorozę. Musi korzystać ze specjalnej pasty do zębów – koszt ok. 54 zł na dwa miesiące. Powód ma także problemy z wymową i jest pod stałą opieką poradni logopedycznej i laryngologicznej. Miesięczne wydatki powoda obejmują: wyżywienie – ok. 500 zł, obiady w szkole 71 zł, bilet miesięczny 132 zł, prywatna rehabilitacja – ok. 225 zł, fundusz klasowy 100 zł za rok, zajęcia dodatkowe 50 zł, doładowanie telefonu 10 zł, wycieczki szkolne 15 zł, środki czystości 60 zł, leki i suplementy diety – 40 zł, pasta specjalistyczna 54 zł, wkładki ortopedyczne 100 zł na rok, wizyty u lekarzy 165 zł, dentysta 140 zł na rok, ortodonta – 100 z na 2 miesiące, aparat ortodontyczny 600 zł na 2 lata, buty profilaktyczne – 120 zł na rok, plastry do kinestiopingu – 200 zł na rok, odzież i obuwie ok. 1500 zł za rok, plecak i wyprawka 200 zł, pomoce naukowe 15 zł miesięcznie, zabawki i rozrywka ok. 50 zł miesięcznie.

(dowód: karta leczenia szpitalnego k. 11-12, pokwitowanie wpłaty za obiady k.13, potwierdzanie przelewu k.14-16, deklaracja udziału w zajęciach k.17, potwierdzenie wpłaty na fundusz klasowy k.18, rachunek k.19-22, faktury k.23-49, kserokopie paragonów, rachunków k. 50-55, informacja o uczniu k.73-76, dokumentacja medyczna k.91-96, faktury k. 108-115, informacja ze szkoły k.116-117, zaświadczenie k. 118, rachunek k. 119-120)

Matka małoletniego, O. O. zarejestrowana była jako osoba bezrobotna w Urzędzie Pracy Powiatu (...). Obecnie odbywa staż, za który otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1370 zł netto. Wcześniej pracowała jako kelnerka w S.. Była to praca weekendowa, za którą otrzymywała wynagrodzenie w wysokości ok. 1500-4000 zł. (...) przedstawicielki ustawowej pracuje zawodowo. Otrzymuje ok. 3000 zł netto. Płaci alimenty w wysokości 1100 zł. O. O. ma zadłużenie w wysokości 5000 zł. Otrzymuje świadczenie wychowawcze w ramach programu „500+”.

(dowód: decyzja z (...) k.10, przesłuchanie O. O. k.137-138)

Pozwany P. Ś. ukończył gimnazjum. Prowadził własną działalność gospodarczą w zakresie budownictwa, która zakończył w 2015 r. Obecnie pracuje jako budowlaniec w firmie (...). Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości ok. 1800-2000 zł brutto. Za nadgodziny otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie – ok. 200 zł miesięcznie. Łącznie pozwany osiąga co miesiąc dochód w wysokości ok. 2200 zł. Pozwany prowadzi także hodowlę psów rasowych owczarków niemieckich. Działalność jest zarejestrowana na jego matkę i przynosi zysk w wysokości ok. 1500 zł rocznie. Posiada dwa samochody- V. (...) z 2000 r. i S. (...) z 2007 r. Pozwany wraz z żoną i dwójką dzieci mieszka w domu na terenie ogródków działkowych. Za prąd opłaty wynoszą 3000 zł rocznie, gaz – ok. 80-100 zł miesięcznie, opróżnienie szamba 250 zł, opał 2000-3000 zł rocznie, Internet i telefony 140 zł, paliwo ok. 800 zł za dwa samochody. Syn pozwanego urodził się (...) Koszt wyprawki wyniósł 3500 zł. Miesięcznie na najmłodsze dziecko wydaje ok. 200 zł. Żona pozwanego ma także dziecko- córkę O., z poprzedniego związku, na które otrzymuje świadczenie 500 zł z Funduszu Alimentacyjnego. Rodzina otrzymuje także świadczenie wychowawcze z Programu „500+” oraz świadczenie rodzinne w wysokości 200 zł. Obecnie A. Ś. nie pracuje – jest na urlopie macierzyńskim. Otrzymuje zasiłek macierzyński w kwocie 1000 zł. Dziecko żony pozwanego uczęszcza do przedszkola niepublicznego, za które płacą ok. 400 zł.

Pozwany dotychczas płacił na rzecz małoletniego alimenty w wysokości 300-400 zł miesięcznie. Opłacił dwa razy fundusz klasowy. Poniósł koszty wyprawki szkolnej w wysokości 200 zł. W wakacje wyjeżdża z małoletnim na 2-3 tygodnie, wówczas nie płaci alimentów, ponieważ pokrywa koszty utrzymania małoletniego w tym czasie. Małoletni J. Ś. ma u swojego ojca własny pokój wyposażony adekwatnie do wieku dziecka. Ma tam także rower i zabawki. Ojciec kupuje dziecku odzież gdy syn u niego przebywa. Kontakty ojca z synem zostały ustalone w toku postępowania jakie toczyło się przed Sądem Rejonowym w Olsztynie w sprawie sygn. akt III Nsm 1473/15. Małoletni jest u ojca od piątku do poniedziałku, w Ś., w ferie zimowe i w wakacje jeden miesiąc.

( dowód: dokumenty znajdujące się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Olsztynie sygn. akt III Nsm 1473/15, zaświadczenie o zarobkach k.64 i k.72, , dokumentacja medyczna żony pozwanego k. 65, kserokopia odpisu skróconego aktu małżeństwa k. 66, wydruki z Internetu k. 86-87, k.97-107, przesłuchanie P. Ś. k.138-139)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo, jako co do zasady słuszne, zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Ustaleń w zakresie stanu faktycznego niniejszej sprawy Sąd dokonał w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Rejonowego w Olsztynie o sygn.akt III Nsm 1473/15 oraz w oparciu o przedłożone przez strony postępowania dokumenty. Dokumenty te nie budziły wątpliwości Sądu; nie były również kwestionowane przez strony. Były jasne, rzetelne i stanowiły uzupełnienie wyjaśnień strony, przez którą zostały wniesione.

Podstawę określania obowiązku alimentacyjnego stanowi art. 133 § 1 kro, w myśl którego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Wskazany przepis należy stosować w ścisłym połączeniu z art. 135 § 1 kro, który określa zakres obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie ze wskazanym przepisem zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Analiza całokształtu materiału dowodowego doprowadziła Sąd Rejonowy do przekonania, że przedmiotowe roszczenie jest jednak wygórowane.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że małoletni J. Ś. ma prawie dziewięć lat. Uczęszcza do drugiej klasy szkoły podstawowej i na zajęcia dodatkowe z tańca. Chłopiec ma wiele schorzeń, które wymagają fachowej pomocy. Jest pod opieką specjalistycznych poradni. Wymaga zabiegów rehabilitacyjnych. Wiąże się to z dodatkowymi kosztami. Niewątpliwie większość kosztów utrzymania małoletniego spoczywa na jego matce – O. O.. Dziecko mieszka z nią i jest pod jej opieką. Jednakże ojciec chłopca także uczestniczy w jego życiu i do tej pory dość systematycznie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego. Rodzice potrafią porozumieć się na płaszczyźnie wychowawczej i co do najważniejszych kwestii dotyczących małoletniego, o czym świadczy niewątpliwie dotychczasowa „umowa” między stronami co do wysokości przekazywanych środków na rzecz dziecka, a także ugoda zwarta przed Sądem Rejonowym w Olsztynie w sprawie sygn. akt III Nsm 1473/15 w przedmiocie kontaktów ojca z synem.

Małoletni powód bardzo dobrze funkcjonuje w swoim środowisku. Ma z ojcem dobry kontakt. Spędza z nim czas. Ma u ojca swój pokój, zabawki, niezbędne przybory, sprzęt sportowy. W czasie pobytów małoletniego u ojca to on ponosi koszty jego utrzymania, co wydaje się być oczywistym. Jednakże pozwany stara się także uczestniczyć w dodatkowych wydatkach, które dotyczą małoletniego, np. wyprawki, opłacenia funduszu klasowego. Do tej pory tytułem alimentów przekazywał kwotę 300-400 zł. W odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że kwota 400 zł tytułem alimentów jest obecnie kwotą optymalną jaką jest w stanie uiszczać na rzecz małoletniego syna i na takie alimenty się godzi.

Matka małoletniego, mimo statusu osoby bezrobotnej, do tej pory pracowała w systemie weekendowym i osiągała dość znaczne dochody w granicach 1500-4000 zł miesięcznie. Obecnie jest na stażu. Mieszka z synem i swoim partnerem, z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, więc koszty utrzymania mieszkania i wynajmu pokrywa wspólnie z nim. Uzasadniając żądanie pozwu, O. O. powoływała się na fakt samodzielnego zajmowania się dzieckiem i ponoszenia z tego tytułu znacznych kosztów jego utrzymania, które miesięcznie wynoszą łącznie ok. 1300 zł. Jednakże wskazania w tym miejscu wymaga, iż w okresie od października 2015 r. do stycznia 2017 r. ojciec małoletniego partycypował w kosztach jego utrzymania, przekazując kwoty po 300-400 zł miesięcznie. Część kosztów czynionych na małoletniego nie jest stała i wiąże się z okresową wymianą odzieży czy tez kontrolami u dentysty. Niemniej jednak to matka ponosi bieżące trudy i koszty wychowania małoletniego powoda. To ona dokłada bowiem osobistych starań do zapewnienia synowi odpowiednich warunków rozwoju.

Wskazania wymaga dodatkowo okoliczność, iż przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują także formę wykonania obowiązku alimentacyjnego, w całości lub w części w postaci osobistych starań o utrzymanie i wychowanie dziecka (art. 135 § 2 kro).

Jednocześnie trzeba pamiętać, iż zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają nie tylko potrzeby małoletniego J. Ś., lecz także zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentacji nie można bowiem rozpatrywać w oderwaniu od sytuacji majątkowej zobowiązanego. W praktyce obie te przesłanki pozostają we wzajemnej zależności i rzutują w równym stopniu na określeniu przez Sąd zakresu obowiązku alimentacyjnego.

Odnosząc się zatem do oceny możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego stwierdzić należy, że pozwany pracuje zawodowo, mieszka na terenie ogródków działkowych, założył nową rodzinę i oprócz małoletniego powoda ma na swoim utrzymaniu małoletnie dziecko ze związku z obecną żoną, A. Ś., które ma niespełna dwa miesiące. Co prawda brak jest podstaw do uprzywilejowania dzieci z któregoś związku pod kątem obowiązku alimentacyjnego, niemniej jednak przy ustalaniu wysokości alimentów zobowiązanego, który założył nową rodzinę, należy uwzględnić także obowiązek zaspokojenia potrzeb nowej rodziny, który wynika z art. 27 k.r.o.

P. Ś. realizował do tej pory swój obowiązek alimentacyjny w wysokości 300-400 zł miesięcznie.. Pozwany interesuje się dzieckiem, zna jego zainteresowania, znany jest mu także stan zdrowia dziecka. Niemniej jednak uregulowanie kwestii alimentacji i partycypowania pozwanego w kosztach utrzymania małoletniego w większym niż dotychczas ustalonym przez strony zakresie nie budzi wątpliwości.

W niniejszej sprawie ciążący na pozwanym obowiązek alimentacyjny realizowany jest przez niego nie tylko w formie pieniężnej, ale także w formie sprawowania nad synem bieżącej opieki w czasie gdy dziecko przebywa u ojca. Dotychczasowa kwota przekazywana przez P. Ś. jest zdaniem Sądu adekwatna do jego aktualnych możliwości zarobkowych i usprawiedliwionych potrzeb małoletniego. Pozwany jest osobą zaradną i przedsiębiorczą, stara się pozyskać dodatkowe środki. Podejmuje się prac dorywczych, ale aktualnie uwzględniając jego wysokość wynagrodzenia, kosztów utrzymania, uzasadnione potrzeby a także fakt założenia nowej rodziny nie jest on w stanie realizować obowiązku alimentacyjnego w wysokości dochodzonej pozwem.

Zasądzona kwota alimentów w wysokości 400 zł pozwoli, w ocenie Sądu, na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Sąd uznał, że pozwany jest w stanie realizować zobowiązanie alimentacyjne w wymiarze 400 zł miesięcznie. Jednocześnie, zdaniem Sądu, żądana kowta, tj. 800 zł miesięcznie byłaby zbyt wysoka i niewspółmierna do możliwości finansowych pozwanego. Wynagrodzenie P. Ś. łącznie z dodatkami i dochodami z hodowli psów nie jest na tyle wysokie, by uzasadniało zasądzenie od niego alimentów w wysokości 800 zł, tj. prawie jednej trzeciej tego co sam zarabia. Alimenty nie są jedyną formą wsparcia małoletniego. Ojciec czyni na niego dodatkowe wydatki i spędza z nim prawie każdy weekend, a także wykonuje kontakty ustalone ugodą sądową w pozostałych terminach. Ponosi wówczas koszty utrzymania syna i w tym zakresie również okoliczność ta ma także wpływ na wysokość jego obowiązku.

Wskazać w tym miejscu także należy, że powoływanie się przez matkę małoletniego na nie możność znalezienia pracy z uwagi na choroby syna jest nieuzasadnione. Z przedłożonych dokumentów wynika, że małoletni przebywa na świetlicy szkolnej każdego dnia średnio do godz. 15-16. Ponadto z wykazu nieobecności wynika, że jest ich bardzo mało, więc stan zdrowia dziecka nie wpływa w sposób znaczący na frekwencję w szkole. W ocenie Sądu schorzenia powoda nie są przeciwskazaniem do podjęcia pracy przez przedstawicielkę ustawową. Wizyty u ortodonty raz na dwa miesiące można zaplanować w godzinach poza lekcjami, podobnie jak zabiegi rehabilitacyjne, które także mogą odbywać się w godzinach popołudniowych.

Zauważyć należy także, że zarówno przedstawicielka ustawowa małoletniego, jak i pozwany, dobrze wywiązują się z swoich obowiązków względem małoletniego, zwłaszcza tych dotyczących obowiązku alimentacyjnego. Matka J. Ś. ponosi znacznie większy ciężar osobistego wychowania syna, jak również musi mu zapewnić odpowiednie warunki mieszkaniowe, dba także o jego utrzymanie i edukację, a przede wszystkim stan zdrowia. Niemniej jednak pozwany także w dużym stopniu przyczynia się do zaspokojenia potrzeb małoletniego, głównie przez swój finansowy wkład, regularnie łożąc na rzecz małoletniego ustaloną przez strony kwotę.

Mając zatem powyższe na uwadze oraz zważywszy na wiek dziecka, kwotę po 400 zł na rzecz małoletniego P. Ś. Sąd uznał za adekwatną zarówno w stosunku do jego usprawiedliwionych potrzeb, jak i do możliwości zarobkowych pozwanego.

Z tych samych względów, uznając żądanie strony powodowej za zbyt wygórowane, powództwo oddalił w pozostałym zakresie – punkt II wyroku.

Sąd podniósł należne alimenty od dnia 23 lutego 2017 roku, tj. od dnia wniesienia niniejszego powództwa.

Na podstawie art. 113 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 kpc oraz z uwagi na charakter sprawy sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami sądowymi - jak w punkcie III wyroku.

O wzajemnym zniesieniu kosztów procesu między stronami orzeczono na podstawie art. 100 kpc mając na względzie rozmiar w jakim zostały uwzględnione żądania każdej ze stron – punkt IV wyroku.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadano rygor natychmiastowej wykonalności – punkt V wyroku. O nadaniu klauzuli wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 743 § 1 kpc – punkt VI wyroku.

SSR Maja Jabłońska