I C 580/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Kętrzynie z 2017-10-24
Sygn. akt I C 580/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 października 2017 r.
Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Łukasz Rybus
Protokolant Monika Borzym
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 października 2017 r. w K.
sprawy z powództwa S. R.
przeciwko (...) Spółka Akcyjna V. (...) w W.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna V. (...) w W. na rzecz powódki S. R. kwotę 4.609,66 (cztery tysiące sześćset dziewięć 66/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami:
- od kwoty 4.117,66 złotych od dnia 28 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty,
- od kwoty 492 złotych od dnia 20 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty;
II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
III. zasądza od powódki S. R. na rzecz pozwanego (...) Spółka Akcyjna V. (...) w W. kwotę 298,61 (dwieście dziewięćdziesiąt osiem 61/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;
IV. nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółka Akcyjna V. (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kętrzynie kwotę 81,76 (osiemdziesiąt jeden 76/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;
V. nakazuje pobrać od powódki S. R. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kętrzynie kwotę 227,22 (dwieście dwadzieścia siedem 22/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
SSR Łukasz Rybus
UZASADNIENIE
Wnioskodawca M. Ł., wnioskiem złożonym 21.10.2015 r., wystąpił o dział spadku po H. S. i zniesienie współwłasności: spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy ul. (...) w K.; udziału w 1/44 części prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...); udziału w 1/17 części prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...); nieruchomości gruntowej obejmującej działkę nr (...), położonej w O., dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...); ruchomości w postaci: zestawu mebli pokojowych składającego się z biblioteczki, szafy dwudrzwiowej, regału narożnego, komody, komody wysokiej, biurka, lustra, 2 szafek nocnych, kanapy narożnej, stolika drewnianego, lampy stojącej, drukarki B. (...), odtwarzacza DVD P., nagrywarki DVD LG, dekodera TV P., telewizora P., telefonu komórkowego T. (...), foteli 2 szt., pralki automatycznej A., kompletu mebli kuchennych, obrazu, okapu A., kuchenki gazowej A., pawlacza, szafki wieszaka, kompletu wypoczynkowego na balkonie, samochodu osobowego V. (...) nr rej. (...), przyczepy lekkiej Ś. (...) nr rej. (...) wraz z plandeką, przyczepy ciężarowej rolniczej Autosan nr rej. (...), ciągnika rolniczego U. C360 nr rej. (...), samochodu osobowego F. (...) nr rej. (...), kosiarki spalinowej S. (...), wału do kosiarki S., drzwi wewnętrznych 6 szt., prętów miedzianych 5 szt., drabiny, stelaża aluminiowego 2 szt., drzwi wewnętrznych nowych, wersalki, ławy, foteli wzór w kwiaty 2 szt., foteli kolor jasny brąz 3 szt., ościeżnicy do drzwi nowej, sadzarki do ziemniaków, pługu 3-skibowego, kultywatora (...) – Unia G., przyczepy ciągnikowej lekkiej, wierzytelność w postaci środków zdeponowanych na rachunku bankowym w Bank (...) S.A. w W. w wysokości 2.278,39 zł, wierzytelności zdeponowanych w Bankowym Otwartym Funduszu Emerytalnym w wysokości 69.413,90 zł, wierzytelności z tytułu umowy ubezpieczenia w (...) S.A. w wysokości 31.607,56 zł. Wnioskował, aby nieruchomość położoną w O. wraz z ciągnikiem przyznać jemu na własność, zaś pozostałe składniki majątkowe przyznać uczestnikom za dopłatą na jego rzecz. domagał się również ustalenia, że długi spadkowe po zmarłym H. S. wynoszą 37.394,20 zł. W uzasadnieniu wskazał, że H. S. zmarł 21.07.2013 r. a spadek po nim z dobrodziejstwem inwentarza nabyli J. K., M. H., H. Ż., J. Ł., K. O., T. S. i B. P.. Aktem notarialnym z 02.04.2015 r. J. Ł. darowała wnioskodawcy swój udział w majątku spadkowym.
Uczestnicy K. O. i T. S. w odpowiedzi na wniosek potwierdzili skład majątku spadkowego wskazany przez wnioskodawcę i przychylili się do jego wniosku o przyznanie mu składników majątkowych, o które wnosił. Wyjaśnili, że strony dokonały podziału wierzytelności obejmujących środki z OFE i polisy (...) zgodnie z przysługującymi im udziałami. Wnieśli również o rozliczenie pożytków pobranych przez wnioskodawcę ze spadkowego gospodarstwa rolnego w postaci dopłat unijnych, a także zasądzenia od wnioskodawcy wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości położonej w O. ponad przysługujący mu udział.
Uczestniczki J. K. i M. H. w odpowiedzi na wniosek potwierdziły skład majątku spadkowego wskazany przez wnioskodawcę i przychyliły się do jego wniosku o przyznanie mu składników majątkowych, o które wnosił. Wniosły o przyznanie im wierzytelności i środków pieniężnych stosownie do przysługujących im udziałów, a pozostałych składników majątkowych pozostałym uczestnikom ze spłatą na ich rzecz.
Uczestniczki H. Ż. i B. P. w odpowiedzi na wniosek potwierdziły skład majątku spadkowego wskazany przez wnioskodawcę. Wniosły o przyznanie wnioskodawcy gospodarstwa rolnego wraz ze znajdującymi się w nim rzeczami ruchomymi, uczestniczce H. Ż. prawo do lokalu mieszkalnego, a uczestniczce B. P. udziały w prawie użytkowania wieczystego działek nr (...). Ponadto domagały się rozliczenia pobranych przez wnioskodawcę pożytków i innych przychodów z gospodarstwa rolnego, z tytułu używania ciągnika rolniczego oraz pobranych dopłat obszarowych.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
H. S. zmarł 21.07.2013 r. Spadek po nim z dobrodziejstwem inwentarza nabyli: J. K. w 1/5 części, M. H. w 1/5 części, H. Ż. w 1/5 części, J. Ł. w 1/5 części, K. O. w 1/15 części, T. S. w 1/15 części i B. P. w 1/15 części.
(dowód: bezsporne)
Umową darowizny w formie aktu notarialnego z 02.04.2015 r. J. Ł. darowała przysługujący jej udział w składnikach majątkowych nabytych tytułem dziedziczenia po H. S..
(dowód: akt notarialny – k.47-55; bezsporne)
W skład spadku po H. S. weszły: spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy ul. (...) w K., o wartości 110.000 zł; udział w 1/44 części prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...), o wartości 2.900 zł; udział w 1/17 części prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...), o wartości 33.100 zł; nieruchomość gruntowa obejmująca działki nr (...), położona w O., dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...); ruchomości: zestaw mebli pokojowych składający się z biblioteczki, szafy dwudrzwiowej, regału narożnego, komody, komody wysokiej, biurka, lustra, 2 szafek nocnych o łącznej wartości 1.500 zł; kanapa narożna o wartości 500 zł; stolik drewniany o wartości 50 zł; lampa stojąca o wartości 10 zł; drukarka B. (...) o wartości 0 zł; odtwarzacz DVD P. o wartości 0 zł; nagrywarka DVD LG o wartości 0 zł; dekoder TV P. o wartości 50 zł; telewizor P. o wartości 200 zł; telefon komórkowy T. (...) o wartości 50 zł; fotele 2 szt. o wartości 700 zł; pralka automatyczna A. o wartości 200 zł; komplet mebli kuchennych składający się z szafek stojących pod wspólnym blatem (szafka dwudrzwiowa, szuflady, dwie szafki), szafki stojącej narożnej – zabudowy lodówki, szafki stojącej niskiej wraz ze stolikiem i słupkiem, szafki wiszącej dwudrzwiowej i jednodrzwiowej, szafki wiszącej nad okapem, szafki wiszącej – suszarki, szafki wiszącej dwudrzwiowej, szafki wiszącej jednodrzwiowej, szafki, szafy wysokiej dwudrzwiowej z nadstawką, szafki wiszącej z podwieszoną półką, szafki niskiej stojącej, o łącznej wartości 1.000 zł; kanapa rozkładana o wartości 200 zł; obraz o wartości 10 zł; okap A. o wartości 50 zł; kuchenka gazowa A. o wartości 250 zł; pawlacz o wartości 50 zł; szafka wieszak w przedpokoju o wartości 50 zł; komplet wypoczynkowy na balkonie o wartości 100 zł; przyczepa lekka Ś. (...) nr rej. (...) wraz z plandeką o wartości 1.000 zł; przyczepa ciężarowa rolnicza Autosan nr rej. (...) o wartości 2.000 zł; ciągnik rolniczy U. C360 nr rej. (...) o wartości 17.000 zł; samochód osobowy V. (...) nr rej. (...) o wartości 3.500 zł; kosiarka spalinowa S. (...) o wartości 2.500 zł; wał do kosiarki S. o wartości 500 zł; drzwi wewnętrzne 6 szt. o łącznej wartości 600 zł; pręty miedziane 5 szt. o łącznej wartości 100 zł; drabina o wartości 20 zł; stelaż aluminiowy 2 szt. o łącznej wartości 100 zł; drzwi wewnętrzne nowe o wartości 250 zł; wersalka o wartości 0 zł; ława o wartości 100 zł; fotele wzór w kwiaty 2 szt. o wartości 0 zł; fotele kolor jasny brąz 3 szt. o wartości 0 zł; ościeżnica do drzwi nowa o wartości 100 zł; sadzarka do ziemniaków o wartości 150 zł; pług 3-skibowy o wartości 300 zł; kultywator (...) – Unia G. o wartości 300 zł; przyczepa ciągnikowa lekka o wartości 100 zł; wierzytelność w postaci środków zdeponowanych na rachunku bankowym w Bank (...) S.A. w W. nr (...) w wysokości 2.278,39 zł; wierzytelność z tytułu środków zgromadzonych w Otwartym Funduszu Emerytalnym w wysokości 69.413,90 zł; wierzytelność z tytułu umowy ubezpieczenia w wysokości 31.607,56 zł.
(dowód: bezsporne)
W skład spadku po H. S. wchodziły ponadto samochód osobowy F. (...) nr rej. (...) o wartości 1.500 zł, oraz wierzytelność z tytułu zasiłku pogrzebowego pozostająca w depozycie B. K. w wysokości 350 zł.
(dowód: częściowo zeznania E. Ł. – k.355-357; częściowo zeznania J. B. – k.459-460; częściowo zeznania M. Ł. – k.500v-503v.; oświadczenie – k.446)
Wartość nieruchomości obejmującej działki nr (...), położonej w O., dla której Sąd Rejonowy w Kętrzynie prowadzi księgę wieczystą (...), wynosi 372.170 zł.
(dowód: opinia biegłego P. S. – k.358-609, k.629-636, k.666-669)
H. S. zawarł z M. Ł. umowę dzierżawy nieruchomości rolnej o pow. 10,38 ha położonej w O.. Umowa została zawarta w 2013 r. na 10 lat do zbioru płodów rolnych jesienią 2023 r. Zgodnie z umową wydzierżawiający sam miał pobierać dopłatę obszarową, zaś dzierżawca opłacać podatek rolny za wydzierżawione grunty.
(dowód: umowa – k.244)
M. Ł. pobrał tytułem dopłat obszarowych za w/w nieruchomość rolną w latach 2014 – 2016 łącznie 21.984,07 zł.
(dowód: informacja (...) k.341, 745)
M. Ł. poniósł koszty pogrzebu spadkodawcy w wysokości 2.201,20 zł, obejmujące koszty postawienia nagrobka – 1.500 zł, wykup miejsca na cmentarzu – 151,20 zł, opłatę księdza – 550 zł. Za prąd dostarczany do nieruchomości w O. po otwarciu spadku zapłacił 460,73 zł.
(dowód: faktury – k.58,59, zaświadczenie – k.447, faktury i przelewy – k.301-309, zestawienie faktur – k.448-450, informacja – k.493-495)
Strony postępowania dokonały pomiędzy sobą zgodnego podziału wierzytelności obejmujących środki zgromadzone w Otwartym Funduszu Emerytalnym w wysokości 69.413,90 zł i z tytułu umowy ubezpieczenia w wysokości 31.607,56 zł proporcjonalnie do swoich udziałów w majątku spadkowym.
(dowód: bezsporne)
Strony postępowania ponosiły koszty utrzymania lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w K. proporcjonalnie do swoich udziałów w majątku spadkowym.
(dowód: informacja SM (...) w K. – k.476-486; zeznania B. P. – k.503v.-504)
Sąd zważył, co następuje:
Przedmiotem postępowania był dział spadku po H. S. oraz zniesienie współwłasności składników majątku spadkowego.
W przeważającej części skład i wartość majątku spadkowego nie były ostatecznie przedmiotem sporu, albowiem w toku postępowania strony zgodnie ustaliły wartość wszystkich rzeczy ruchomych, a także spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy ul. (...) w K., oraz udziałów prawie użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonych w K. przy ul. (...). Poza sporem był również sposób dokonania działu spadku i zniesienia współwłasności w/w praw rzeczowych oraz ruchomości znajdujących się w w/w lokalu mieszkalnym.
Pierwotnie poza sporem było również to, aby nieruchomość gruntowa obejmująca działki nr (...), położona w O., została przyznana wnioskodawcy zgodnie z jego wnioskiem. Wnioskodawca zmienił swoje stanowisko dopiero w końcowej fazie postępowania, kwestionując wartość tej nieruchomości ustaloną w opinii biegłego P. S. na 372.170 zł.
W ocenie Sądu opinia biegłego nie budzi wątpliwości, jest jasna, pełna oraz rzetelnie sporządzona z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia zawodowego. Biegły w sposób rzeczowy i merytoryczny odniósł się do zastrzeżeń wnioskodawcy w opiniach uzupełniających, podtrzymując swoją wycenę nieruchomości. Sąd w pełni podzielił wnioski i ustalenia biegłego w tym zakresie, przyjmując wartość w/w nieruchomości zgodnie z opinią biegłego.
Przyznając własność nieruchomości położonej w O. w całości wnioskodawcy Sąd miał na uwadze fakt, iż nieruchomość ta jest obciążona umową dzierżawy, zgodnie z którą wnioskodawca może używać tą nieruchomość i pobierać z niej pożytki aż do jesieni 2023 r., w zamian za opłacanie podatku rolnego. Wnioskodawca, pomimo tego, że wycofał się z przejęcia na własność w/w nieruchomości, w dalszym ciągu zamierzał wykonywać przysługujące mu prawo obligacyjne, uniemożliwiając tym samym pozostałym spadkobiercom zbycie tej nieruchomości na wolnym rynku. Trudno bowiem racjonalnie oczekiwać, iż ktokolwiek kupi nieruchomość, której faktycznie nie będzie mógł używać zgodnie z przeznaczeniem przez najbliższych kilka lat. Z tych też względów Sąd nie uwzględnił wniosku o zarządzenie sprzedaży tej nieruchomości stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego, uznając, że sprzedaż tak obciążonej nieruchomości w tym trybie jest nierealna, nie doprowadzi do faktycznego zniesienia współwłasności, narazi natomiast strony postępowania na zbędne koszty. Skoro wnioskodawca od wielu już lat uprawia przedmiotową nieruchomość w ramach prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego i w dalszym ciągu zamierza to robić, wykonując przysługujące mu prawo obligacyjne, zasadnym w ocenie Sądu jest przyznanie wnioskodawcy tej nieruchomości w całości na własność i umożliwienie wykonywania uprawnień właścicielskich.
Z tych samych względów niezasadny, w ocenie Sądu, był również wniosek o dokonanie fizycznego podziału w/w nieruchomości poprzez wydzielenie na rzecz wnioskodawcy jej fragmentu, stosownie do wielkości przysługującego mu udziału. Wnioskowi temu stanowczo sprzeciwiali się pozostali uczestnicy postępowania, a ich zastrzeżenia była zasadne, albowiem prowadziłoby to do ich pokrzywdzenia. Wnioskodawca przejmując własność wydzielonej części nieruchomości używałby pozostałą część nieruchomości rolnej w ramach prawa obligacyjnego. W konsekwencji za bezcelowy, spóźniony i zmierzający do przedłużenia postępowania należało uznać wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu geodezji oraz rolnictwa.
Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni ok. 200 ha, dlatego zasadnym, zdaniem Sądu, było przyznanie wnioskodawcy wszystkich rzeczy ruchomych, które wchodzą w skład gospodarstwa rolnego spadkodawcy i w nim się znajdują. Wnioskodawca już wykorzystuje w swym gospodarstwie m. in. ciągnik rolniczy U. C360, może znaleźć zastosowanie także dla pozostałych rzeczy ruchomych znajdujących w nieruchomości w O., które pozostają w istocie w jego posiadaniu od momentu otwarcia spadku.
Sąd uznał, iż w skład spadku wchodzi również samochód osobowy F. (...) nr rej. (...). Okoliczność ta pierwotnie nie była sporna, albowiem samochód ten był wskazany we wniosku jako składnik majątku spadkowego, w toku postępowania wnioskodawca próbował jednak wykazać, iż spadkodawca niedługo przed śmiercią sprzedał ten pojazd na rzecz J. B..
W ocenie Sądu, definitywna sprzedaż w/w pojazdu przez spadkodawcę nie została wykazana. Zeznania J. B., E. Ł. oraz wnioskodawcy nie były w tym zakresie wiarygodne. J. B. nie potrafiła w sposób racjonalny wyjaśnić, dlaczego rzekomo zawarta z nią umowa sprzedaży nie została stwierdzona pismem, choć nie było ku temu żadnych przeszkód. Okoliczności rzekomej sprzedaży podawane przez w/w osoby nie były zgodne, w szczególności E. Ł. i wnioskodawca zapewniali, że byli świadkami rozmowy J. B. ze spadkodawcą na ten temat, z kolei J. B. zeznała, że wnioskodawca ani jego żona nie byli przy tym obecni. Niespójne były też relacje w/w osób odnośnie tego, z czyjej inicjatywy doszło do przekazania wnioskodawcy pieniędzy za samochód. Mało wiarygodne są również twierdzenia wnioskodawcy, że spadkodawca, który jechał na operację do szpitala, miał przy sobie dokumenty i kluczyki do pojazdu, który nie był sprawny i którym nie jeździł na co dzień. Zdaniem Sądu prawdopodobnym jest, że małżonkowie B. prowadzili ze spadkodawcą rozmowy odnośnie ewentualnego nabycia tego pojazdu, ale ustalenia w tym zakresie były warunkowe i nie zostały ostatecznie sfinalizowane przed śmiercią spadkodawcy definitywną umową sprzedaży. Z tego względu należało uznać, iż spadkodawca w chwili śmierci pozostawał właścicielem tego pojazdu.
Sąd uznał za zasadne przyznanie w/w pojazdu wnioskodawcy, albowiem spośród wszystkich stron postępowania posiada on najszerszą wiedzę odnośnie ewentualnych ustaleń pomiędzy spadkodawcą a małżonkami B., w związku z czym będzie mógł dokonać w tym zakresie stosownych rozliczeń.
Na podstawie nie budzących wątpliwości twierdzeń wnioskodawcy oraz przedstawionego oświadczenia (k.446) należało zaliczyć w skład majątku spadkowego również wierzytelność obejmującą środki znajdujące się w depozycie B. K., stanowiące niewykorzystaną część zasiłku pogrzebowego.
Sąd dokonał podziału istniejących wierzytelności pomiędzy stronami stosownie do przysługujących im udziałów w spadku. Orzekanie w zakresie wierzytelności, które strony zgodnie podzieliły między sobą poza postępowaniem sądowym, stosownie do przysługujących im udziałów, było natomiast zbędne.
W konsekwencji wartość majątku spadkowego podlegającego działowi i zniesieniu współwłasności ustalono na 555.888,39 zł, a działu spadku i zniesienia współwłasności dokonano jak w pkt I.
Odnosząc się z kolei do zgłoszonych przez strony wzajemnych roszczeń związanych z długami spadkowymi, nakładami na majątek spadkowy oraz pobranymi z niego pożytkami, Sąd uznał za zasadne i udowodnione roszczenia wnioskodawcy obejmujące zgłoszone do rozliczenia koszty pogrzebu spadkodawcy w łącznej wysokości 2.201,20 zł (koszt postawienia nagrobka – 1.500 zł, wykup miejsca na cmentarzu – 151,20 zł, opłata księdza – 550 zł), jak również uiszczone przez niego opłaty za prąd dostarczony do nieruchomości w O. w wysokości 460,73 zł. Koszty te wnioskodawca poniósł samodzielnie, dlatego należało je rozliczyć między stronami stosownie do przysługujących im udziałów w spadku.
Pozostałe roszczenia wnioskodawcy względem uczestników postępowania nie zostały skutecznie zgłoszone w piśmie procesowym, bądź też nie zostały udowodnione. Sąd nie uznał za wiarygodne twierdzenia wnioskodawcy, jakoby przysługiwały mu jakiekolwiek wierzytelności względem spadkodawcy z tytułu remontu nieruchomości w O. oraz remontu ciągnika. Wnioskodawca nie potrafił racjonalnie i przekonująco wyjaśnić, dlaczego spadkodawca, który w okresie przed śmiercią uzyskiwał wysokie dochody i dysponował znaczną ilością pieniędzy zgromadzonych na rachunku bankowym, miałby zwrócić się do wnioskodawcy o finansowanie w/w inwestycji. Okoliczność, że wnioskodawca dokonywał faktycznych płatności, nie oznacza automatycznie, że robił to ze swoich środków, kredytując w ten sposób spadkodawcę. Jak wynika z zeznań stron i okoliczności faktycznych sprawy, wnioskodawca pozostawał w dobrych relacjach ze spadkodawcą, który był osobą starszą i schorowaną, a zatem prawdopodobne jest, że zwrócił się on do wnioskodawcy o pomoc przy realizacji powyższych remontów, obejmującą ich faktyczną organizację i wykonanie. Nie można jednak przyjąć, że spadkodawca nie rozliczył się ze wszystkich tych inwestycji z wnioskodawcą, skoro ze znajdującego się w aktach wyciągu z rachunku bankowego spadkodawcy wynika, że pobierał on z tego konta znaczne kwoty i rozdysponował przed śmiercią niemal wszystkie zgromadzone środki. Trudno w inny sposób wyjaśnić, na co spadkodawca przeznaczył w okresie przed śmiercią tak znaczne kwoty, skoro nie prowadził w tym czasie innych inwestycji. W tym kontekście zeznania wnioskodawcy i jego żony, w zakresie, w jakim próbowali wykazać, że z własnych środków sfinansowali w/w remonty wykonywane na rzecz spadkodawcy, nie były wiarygodne. Zeznania K. H., B. W. i P. C. nie mają wpływu na powyższe ustalenia, albowiem świadkowie nie mieli wiedzy o rozliczeniach między spadkodawcą a wnioskodawcą w związku z prowadzonymi przez nich pracami. Dodatkowo wskazać należy, że dokumenty wystawione przez P. C. nie są wiarygodne, skoro w obrocie funkcjonują dwa różne dokumenty dotyczące tej samej transakcji (k.80, k.218). Z tych wszystkich względów należało uznać, że wnioskodawca nie wykazał, aby za prace i inwestycje wykonywane za życia spadkodawcy przysługiwało mu jakiekolwiek niezaspokojone roszczenie względem niego, a w rezultacie wobec pozostałych spadkobierców. Z kolei demontaż urządzeń i instalacji wykonany na zlecenie wnioskodawcy po śmierci spadkodawcy było działaniem samowolnym i nieuzgodnionym ze spadkobiercami, a zatem jakiekolwiek roszczenia wnioskodawcy z tego tytułu są niezasadne.
Nie zasługiwały na uwzględnienie również roszczenia wnioskodawcy dot. zwrotu kosztów ubezpieczenia ciągnika i jego badań technicznych. Roszczenia te zostały zgłoszone przez pełnomocnika profesjonalnego ustnie na rozprawie, a zatem nieskutecznie, a ponadto to wyłącznie wnioskodawca wykorzystywał faktycznie ciągnik po otwarciu spadku, zasadnym zatem było, aby samodzielnie ponosił koszty z nim związane. Brak było także podstaw, aby uwzględnić roszczenia wnioskodawcy o rozliczenie kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w K.. Uczestnicy postępowania zgodnie twierdzili, że strony ponosiły wszystkie koszty związane z utrzymaniem tego lokalu stosownie do przysługujących im udziałów w spadku, a twierdzenia te znalazły potwierdzenie w dokumentacji ze spółdzielni mieszkaniowej. Wnioskodawca nie wykazał w żaden sposób, aby poniósł koszty z tego tytułu w wymiarze przekraczającym jego udział w spadku.
W rezultacie należało więc uznać, że pomiędzy stronami należy rozliczyć stosownie do udziałów w spadku poniesione przez wnioskodawcę koszty w wysokości 2.661,93 zł.
Z drugiej strony należało natomiast uwzględnić roszczenie uczestników o rozliczenie pobranych przez wnioskodawcę pożytków w postaci dopłat obszarowych za nieruchomość rolną w O. za lata 2014-2016 w łącznej wysokości 21.984,07 zł. Zgodnie z umową dzierżawy, jaką wnioskodawca zawarł ze spadkodawcą, dopłaty obszarowe miały być pobierane w całości przez spadkodawcę, a skoro tak, dopłaty przyznane po otwarciu spadku przypadały wszystkim spadkobiercom stosownie do przysługujących im udziałów w spadku.
Wnioskodawcy przysługuje do nieruchomości rolnej wchodzącej w skład spadku wynikające z umowy dzierżawy prawo obligacyjne, a zatem brak podstaw do przyjęcia, iż korzystał on z tej nieruchomości ponad swój udział. Uczestnicy postępowania nie podważyli skutecznie w/w umowy, w związku z czym brak jest podstaw do uznania, iż uczestnikom postępowania należne jest od wnioskodawcy odszkodowanie w wysokości czynszu dzierżawnego. Ekwiwalent tego czynszu, zgodnie z umową dzierżawy, stanowią natomiast w/w dopłaty obszarowe. Nie udowodniono również w żaden sposób uzyskiwania przez wnioskodawcę pożytków z ciągnika rolniczego, ani wysokości ewentualnych pożytków.
Nie podlegają rozliczeniu w niniejszej sprawie koszty postępowania o stwierdzenie nabycia spadku i sporządzenie spisu inwentarza, które są osobistymi zobowiązaniami stron, wynikającymi z orzeczenia sądowego.
W konsekwencji należało zatem uznać, że pomiędzy stronami należy rozliczyć stosownie do udziałów w spadku również pobrane przez wnioskodawcę dopłaty obszarowe w wysokości 21.984,07 zł.
Ustalając wysokość spłat i dopłat należnych uczestnikom postępowania, Sąd miał na względzie wysokość udziałów stron w majątku spadkowym oraz omówione wyżej wzajemne ich roszczenia.
Zgodnie z ustaleniami Sądu, wartość 1/5 udziału w spadku wynosi 110.652 zł, a 1/15 udziału – 36.884 zł, przy ustaleniu wartości majątku podlegającego wzajemnemu rozliczeniu na 553.260 zł (bez wierzytelności pieniężnych, które przysługują każdej stronie od podmiotów trzecich). Wartość składników majątkowych przyznanych wnioskodawcy wyniosła 402.290 zł (nadwyżka 291.638 zł), H. Ż. – 114.970 zł (nadwyżka 4.318 zł), a B. P. - 36.000 zł (niedopłata 884 zł). Uwzględniając, iż uczestnicy postępowania winni zwrócić wnioskodawcy odpowiednio 532,38 zł (1/5 udziału z kwoty 2.661,93 zł) oraz 177,46 zł (1/15 udziału z kwoty 2.661,93 zł), z kolei wnioskodawca winien zwrócić uczestnikom odpowiednio 4.396,80 zł (1/5 udziału z kwoty 21.984,07 zł) oraz 1.465,60 zł (1/15 udziału z kwoty 21.984,07 zł), Sąd orzekł o spłatach, dopłatach i wzajemnych rozliczeniach stron jak w pkt II – XII.
Podkreślić należy, iż M. Ł. jest osobą zamożną, a zgodnie z jego oświadczeniem na rozprawie dysponuje środkami na spłatę należności zasądzonych od niego na rzecz uczestników postepowania w pełnej wysokości. Niezasadne było zatem ustanowienia zabezpieczenia w tym zakresie.
Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 1037 kc, 684 kpc, 688 kpc, 618 kpc, orzekł jak w punkcie I - XIII. Przedmioty majątkowe przyznane H. Ż., a znajdujące się w posiadaniu wnioskodawcy, który dysponuje kluczami do lokalu, Sąd nakazał wydać stosownie do punktu XIV orzeczenia.
O kosztach postępowania pomiędzy stronami orzeczono zgodnie z art. 520 § 1 kpc.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kętrzynie
Osoba, która wytworzyła informację: Łukasz Rybus
Data wytworzenia informacji: