Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 stycznia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Izabela Maruchacz

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 2 stycznia 2024 r. w K.

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko A. M.

o zapłatę

oddala powództwo.

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 10.02.2023 r. powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. M. kwoty 1 473,85 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 28 lutego 2023 r. do dnia zapłaty, na którą składały się :

- kwota 1 299,39 zł tytułem sumy niespłaconego kapitału pożyczki oraz prowizji,

- kwota 174,46 zł z tytułu sumy skapitalizowanych odsetek za opóźnienie.

Powód wniósł także o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zwrotu 17 zł uiszczonych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa a także kosztów zastępstwa procesowego w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W uzasadnieniu żądania powód wskazał, iż pozwany zawarł z pożyczkodawcą B. (...) Polska sp z o.o. umowę pożyczki na okres 2 miesięcy, na mocy której udostępniona została kwota 2 000 zł. Wskazana umowa została zawarta za pomocą środków porozumiewania się na odległość, poprzez zarejestrowania konta Pożyczkobiorcy – na stronie internetowej Pożyczkodawcy. Pożyczkodawca po utworzeniu przez pozwanego konta, dokonał weryfikacji danych pożyczkobiorcy wskazanych przez niego na wcześniejszym etapie. Następnie wykonał swoje zobowiązanie wynikające z zawartej przez strony umowy pożyczki w dniu 11 marca 2022 roku poprzez przekazanie zawnioskowanej kwoty zgodnie z jej warunkami. Pozwany nie wypełnił ciążącego na nim obowiązku zwrotu pożyczki w wysokości i kwocie wskazanej bezpośrednio w zapisach umowy.

W dniu 10.11.2022 roku została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności przysługującej wierzycielowi pierwotnemu B. (...) Polska sp z o.o. będącego pożyczkodawcą względem strony pozwanej na rzecz powoda.

Pozwany A. M. nie złożył odpowiedzi na pozew.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 listopada 2022 roku została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności przysługującej spółce (...) zo.o. z siedzibą w W., będącej pożyczkodawcą, na mocy której (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. stała się następcą prawnym. (dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 10.11. 2022 roku z załącznikami – k. 13-17).

W dniu 28 lutego 2023 roku powód – (...) Sp z o.o. z siedzibą w W., złożył pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny, skierowany przeciwko A. M., w którym wniósł o zasądzenie od pozwanego nakazem zapłaty kwoty 1 473,85 zł oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów sądowych w wysokości 30 zł i kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W dniu 16 marca 2023 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w postępowaniu upominawczym, sygn. akt (...) wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, wydał postanowienie o umorzeniu postępowania sądowego prowadzonego przeciwko pozwanemu.

(dowód: wydruk pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym - k. 10-12 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dowodów z dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana przez strony postępowania i nie budziła wątpliwości sądu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości jako nieudowodnione.

W niniejszej sprawie powód nie udowodnił, iż przysługuje mu jakiekolwiek roszczenie względem pozwanego, nie wykazał bowiem istnienia przedmiotowej wierzytelności.

Jak wynika z pozwu, pozwany miał zawrzeć w dniu 12 marca 2022 roku umowę pożyczki z wierzycielem pierwotnym (...) sp. z o.o. za pomocą środków porozumiewania się na odległość, wobec czego w niniejszej sprawie zastosowanie do przedłożonej przez powoda umowy pożyczki mają przepisy ustawy z dnia 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim, która dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki (w tym umowy pożyczki) za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

Umowa o kredyt konsumencki zawierana na odległość to taka umowa, która spełnia warunki przewidziane w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta . Jest to zatem umowa, którą kredytodawca zawiera z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim określa wymogi formalne umowy o kredyt konsumencki. Umowa taka powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Wymóg wprowadzony w tym przepisie może być odczytywany przede wszystkim przez pryzmat art. 78 kc jako wskazanie na zwykłą formę pisemną. Oznacza to, że – przynajmniej prima facie – wymóg wprowadzony w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim może być odczytywany jako zastrzeżenie zwykłej formy pisemnej, rozumianej zgodnie z art. 78 kc. W literaturze silnie reprezentowane jest jednak stanowisko o konieczności interpretowania art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w sposób szerszy, niż wynikałoby to z tradycyjnego utożsamienia "formy pisemnej" z art. 78 kc. Rozstrzygającym argumentem w tym zakresie pozostaje treść art. 10 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23.4.2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.Urz. UE L Nr 133 z 22.5.2008 r., s. 66 ze zm.), zastrzegająca dla umowy kredytu, alternatywnie, zwykłą formę pisemną lub posłużenie się innym trwałym nośnikiem. Biorąc pod uwagę całkowity charakter harmonizacji oraz brak pozostawienia ustawodawcy krajowemu opcji implementacyjnej, wykładnia art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim powinna być dokonywana zgodnie ze źródłową dla niej regulacją prawa unijnego, a w konsekwencji konieczne jest odczytanie zastrzeżonego w niej wymogu pisemności w sposób rozszerzający (por. Komentarz do ustawy o kredycie konsumenckim red. Osajda 2018, wyd. 2)

Wymaganie, jakie wynika z art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, trzeba interpretować przede wszystkim jako nakaz – skierowany do kredytodawcy – sporządzenia dokumentu obejmującego treść oświadczeń woli złożonych przez kredytodawcę oraz konsumenta i utrwalenia tego dokumentu w odpowiedniej formie. Wykładnia językowa art. 29 ust. 1 w/w ustawy sugeruje, że minimalną formą umowy o kredyt konsumencki jest forma pisemna, chyba że przepisy odrębne przewidują inną formę szczególną. Istotne argumenty przemawiają jednak za stanowiskiem, aby – oprócz formy pisemnej – dopuścić formę „trwałego nośnika" (zdefiniowanego w art. 5 pkt 17w/w ustawy). W szczególności przekonuje o tym wykładnia prounijna. Art. 10 ust. 1 dyrektywy (...) jednoznacznie stanowi, że umowy sporządza się w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku. Ponadto stanowisko to wspiera wykładnia celowościowa. Aby zapewnić odpowiednią ochronę interesom konsumenta nie jest konieczna wyłącznie forma pisemna. Do ochrony takiej wystarczy zastosowanie trwałego nośnika. Wykładnia ta uwzględnia aktualne uwarunkowania społeczno-gospodarcze, które wynikają z postępu technicznego oraz potrzeb gospodarki elektronicznej, w szczególności odnośnie do umów zawieranych na odległość (por. Tomasz Czech Komentarz do art.29 ustawy o kredycie konsumenckim ).

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty należy uznać, że umowę o kredyt konsumencki można zawrzeć zarówno w formie pisemnej (z własnoręcznymi podpisami), jak i na innym trwałym nośniku. W myśl powyższej interpretacji – nie jest konieczne opatrzenie dokumentu umowy przez strony własnoręcznym podpisem albo podpisem elektronicznym. Forma, jakiej wymaga art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim (z uwzględnieniem wykładni prounijnej oraz celowościowej), jest zachowana również wtedy, gdy treść oświadczeń woli spisano na dokumencie papierowym, ale nie zamieszczono pod nim własnoręcznych podpisów albo umieszczono faksymile lub innego rodzaju podpis powielony mechanicznie. Stosownie do prounijnego oraz celowościowego kierunku interpretacji komentowanego przepisu dopuszczalne są różnorodne sposoby dochowania wymaganej formy przy zawieraniu umowy o kredyt konsumencki. Sposobem takim może być m.in. złożenie oświadczeń woli przez strony za pomocą środków porozumiewania się na odległość (np. telefonu, poczty elektronicznej), a następnie spisanie postanowień umowy na papierowym dokumencie (np. w postaci wydruku komputerowego), bez własnoręcznych podpisów.

W ocenie Sądu powód był obowiązany w toku tego postępowania wykazać, że pozwany złożył oświadczenie woli wyrażające zgodę na zawarcie umowy pożyczki z wierzycielem pierwotnym jak również, że kwota pożyczki została pozwanemu wypłacona.

Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 listopada 2001r., I PKN 660/00 / OSNP 2003/20/487 /, iż samo stwierdzenie strony postępowania cywilnego nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności / art. 227 k.p.c. / powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą / art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. /.

Zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c., strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia, co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

Przepis ten nie nakłada, zatem na sąd obowiązku dążenia do wykrycia prawdy obiektywnej / materialnej/ bez względu na procesową aktywność stron. Wręcz przeciwnie, przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy / art. 232 k.p.c. /. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach / art. 3 k.p.c. /, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie / art. 227 k.p.c. / spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne / art. 6 k.c. /.

Powód dochodził od pozwanego zapłaty należności wynikającej z wierzytelności nabytej przez niego. W toku niniejszego postępowania powód nie wykazał, zgodnie ze spoczywającym na nim ciężarem dowodu /art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. /, by wierzytelność taka istniała. Wskazał jedynie na okoliczność zawarcia umowy i jej rzekomego istnienia pomiędzy pozwanym a pierwotnym wierzycielem, jednak nie załączył dowodów na wykazanie tejże okoliczności. Powód przedłożył kopię umowy pożyczki z dnia 12 marca 2022 roku o numerze (...)-001/03/2022/ (...) oraz umowy ramowej (k.18-21), w której jako strony umowy wskazani są (...) Sp. z o.o. i pozwany, formularz odstąpienia od umowy, pełnomocnictwo do zawarcia umowy ramowej pożyczki i umowy pożyczki, formularz informacyjny oraz harmonogram spłat. Do dokumentacji pozwu nie zostały natomiast dołączone dokumenty związane z przedmiotową umową pożyczki, o których mowa w samej umowie pożyczki oraz na które powód powołał się w treści uzasadnienia swojego pozwu i wymienionych załącznikach do niego, tj. nie zostały dołączone: wniosek o zawarcie umowy (zgodnie z pkt 3.2.3 umowy), dokument wykazujący na założenie konta klienta (zgodnie z pkt 3.1.3 i 3.2.2 umowy), dokument wskazujący na akceptację warunków umowy (zgodnie z pkt 3.2.5 umowy). Ponadto brak było również dokumentu wypowiadającego tę umowę, choć dokument taki został również wymieniony w załącznikach do pozwu (załącznik nr 9 wskazany w treści pozwu). Tym samym powód nie przedłożył żadnego dowodu, który potwierdzałby, iż pozwany zapoznał się z teścia załączonej do pozwu umowy pożyczki i zaakceptował jej treść, jak również żadnych dowodów pozwalających uznać, iż pozwany złożył oświadczenie woli wyrażające zgodę na zawarcie umowy pożyczki z wierzycielem pierwotnym (...) Sp. z o.o.

Pożyczka jest umową, na podstawie której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego przedmiot pożyczki (w szczególności określoną ilość pieniędzy), a biorący zobowiązuje się zwrócić przedmiot pożyczki w pieniądzach o tej samej wielkości lub w rzeczach tego samego gatunku i takiej samej jakości (art. 720 k.c.).

W kodeksie cywilnym zostały wskazane essentialia negotii umowy pożyczki, które stanowią nie tylko oznaczenie stron i określenie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, ale obejmują również zobowiązanie się do ich przeniesienia oraz obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki. W procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zatem zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę pożyczki, a także, że przeniósł na własność biorącego pożyczkę określoną w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku ( wyrok S. Apel. W Łodzi z 18.06.2015r., I ACa 33/15, LEX nr 1789954).

Przy zawarciu umowy pożyczki, podobnie jak przy umowie sprzedaży, dochodzi do zmian w obrębie prawa własności przedmiotu umowy. Obowiązkowi pożyczkodawcy do przeniesienia własności przedmiotu umowy na pożyczkobiorcę odpowiada obowiązek zwrotu, czyli przeniesienia przez pożyczkobiorcę na pożyczkodawcę przedmiotu umowy, powiększonego o ewentualne wynagrodzenie ustalone w umowie. Dopóki przedmiot pożyczki nie zostanie wydany pożyczkobiorcy, nie może powstać obciążający pożyczkobiorcę obowiązek jego zwrotu.

W załączonym do pozwu wydruku umowy pożyczki z dnia 12 marca 2022 r. zostało wskazane, że kwota pożyczki zostanie przekazana na rachunek bankowy Klienta. Tymczasem powód nie przedłożył dowodu wypłaty tej pożyczki zgodnie z umową.

Stosownie do art. 720 k.c., obowiązek zwrotu, czyli przeniesienia przez pożyczkobiorcę na pożyczkodawcę przedmiotu umowy, powiększonego o ewentualne wynagrodzenie ustalone w umowie jest odpowiednikiem zobowiązania dającego pożyczkę do przeniesienia na własność biorącego przedmiot pożyczki. Obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki, obciążający pożyczkobiorcę, nie może powstać, dopóki przedmiot pożyczki nie zostanie pożyczkobiorcy wydany.

W treści uzasadnienia pozwu (w dwóch miejscach) zostało przez powoda wskazane, że pożyczkodawca wykonał swoje zobowiązanie wynikające z zawartej przez strony umowy pożyczki w dniu 11 marca 2022 roku. Jednakże w niniejszej sprawie powód nie przedstawił żadnego dowodu przeniesienia na biorącego pożyczkę własności przedmiotu umowy tj. określonej w umowie pożyczki kwoty pieniędzy. Ponadto już na marginesie Sąd wskazuje, że twierdzenia powoda w zakresie daty wypłaty pożyczki (11.03.2022) zdają się być również niewiarygodne. Sama umowa zgodnie z jej treścią została zawarta w dniu 12 marca 2022 roku. Daty te zdają się zatem wykluczać wzajmenie, gdyż kwota pożyczki nie powinna być wypłacana przed datą zawarcia samej umowy.

Wobec powyższego należało uznać, że powód nie wykazał dochodzonego roszczenia zarówno co zasady jak i co do wysokości.

Przedłożenie przez powoda dokumentów wykazujących nabycie przedmiotowej wierzytelności (k. 13-17) nie było wystarczające do uwzględnienia powództwa. Skoro nie wykazano istnienia wierzytelności pozwanego wobec wierzyciela pierwotnego wynikającej z umowy pożyczki z dnia 12 marca 2022 r. , to wierzyciel pierwotny nie mógł skutecznie przenieść tej wierzytelności na powoda zgodnie z zasadą , iż nikt nie może przenieść więcej praw, niż sam posiada.

W konsekwencji stwierdzić należy, iż powód nie przedłożył wystarczających dowodów wskazujących na istnienie wierzytelności (...) Sp. z o.o. wobec pozwanego.

Tym samym, wbrew twierdzeniom zawartym w treści uzasadnienia pozwu, nie zostało w żaden sposób wykazane, jakoby pozwany nawiązał jakikolwiek kontakt z pierwotnym wierzycielem ani też jakoby założył on konto na platformie elektronicznej Pożyczkodawcy. Podobnie nie zostało wykazane aby pozwanemu zostały udostępnione do pobrania i zapoznania się dokumenty związane z przedmiotową umową. Tym samym nie zostało wykazane, jakoby pozwany zapoznał się z wskazaną dokumentacją a następnie w celu podpisania elektronicznego tychże dokumentów jakoby potwierdził warunki umowy a tym samym aby pozwany tymi czynnościami rzekomo potwierdził zawarcie umowy.

Nadto, co najważniejsze, nie zostało również wykazane przez powoda w jakikolwiek sposób, że pozwany otrzymał finansowanie określone umową.

Powód nie wykazał również, że skutecznie zawiadomił pozwanego o przelewie wierzytelności. Załączone do pozwu pismo zatytułowane „zawiadomienie o przelewie wierzytelności” z dnia 5 stycznia 2023 roku nie zostało bowiem potwierdzone za zgodność z oryginałem a ponadto nie posiadało jakiegokolwiek numeru nadawczego czy też potwierdzenia nadania tego pisma do pozwanego.

Mając powyższe na uwadze, powód, reprezentowany w procesie przez zawodowego pełnomocnika nie załączył dowodów na poparcie swoich twierdzeń zawartych w pozwie, ograniczając się jedynie do przedłużenia umowy pożyczki i załączników do niej, bez dowodów potwierdzających jej zawarcie i tym samym wejście w życie, jak również wypłatę kwoty pożyczki, której zwrotu domagał się. Tym samym stosownie do zasady swobodniej oceny dowodów i dyspozycji przepisu art. 233 k.p.c., Sąd stosownie ocenił przedstawiony przez powoda materiał dowodowy. W okolicznościach niniejszej sprawy pozwalało to uznać za nieudowodnione istnienie wierzytelności dochodzonej pozwem. Brak dokumentów potwierdzających zawarcie umowy i wykonanie przelewu sumy pożyczki miały bowiem zasadnicze konsekwencje.

Powód decydując się na dochodzenie wierzytelności nabytej w drodze cesji, powinien być przygotowany do wykazania wszelkich okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, w szczególności dysponować wskazanymi wyżej dowodami w postaci dokumentów.

Konkludując, w okolicznościach niniejszej sprawy, w świetle zaoferowanych przez stronę powodową dowodów, nie sposób uznać, że powód udowodnił swoje żądanie, zarówno, co do zasady odpowiedzialności pozwanego, ani też, co do wysokości żądania. W konsekwencji nie było żadnych podstaw do poczynienia ustaleń faktycznych umożliwiających uwzględnienie roszczenia.

Wskazać jednocześnie należy, iż nie można było w przedmiotowej sprawie uznać, że pozwany nie przedstawiając swojego stanowiska w rzeczywistości uznała powództwo. Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego, winien przejawiać staranność w wykazaniu zasadności powództwa. Brak merytorycznego zaprzeczenia jego twierdzeń przez pozwanego nie zwalniał go od wykazania podstawowych okoliczności wskazujących na zasadność żądania. Sąd jest zobligowany do uznania twierdzeń powoda przy bezczynności pozwanego jedynie w przypadku braku wątpliwości co do zasadności pozwu.

Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności, Sąd uznał, iż powód nie udowodnił swojego żądania tak co do zasady jak i co do wysokości i na podstawie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., Sąd oddalił powództwo w całości jako nieuzasadnione.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...);

3.  (...)

K., 29.01.2024 r.