Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2024r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Sławomir Szubstarski
Protokolant:	Sekretarz sądowy Kinga Polak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 listopada 2024 r. w K.

sprawy z powództwa (...) ( Luxembourg ) S.A. z siedzibą w Luksemburgu

przeciwko D. S.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasadza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1 817,00 zł (jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt: I C 268/24

UZASADNIENIE

Powód (...) (Luxembourg) S.A. w L. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. S. kwoty 7 086,47 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 9 lutego 2024 r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych oraz kosztu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany zawarł ze spółką (...) sp. z o.o., w dniu 21 listopada 2022 roku, drogą elektroniczną, umowy kredytu konsumenckiego o numerze (...). W wykonaniu tej umowy kredytodawca przelał na rzecz pozwanego kwotę 5 000 zł, natomiast kwotę 2 250 zł przeznaczona została na pokrycie kredytowanej prowizji. Od kwoty 7 250 zł kredytobiorca naliczał odsetki umowne w wysokości nie większej niż odsetek maksymalnych. Pozwany był zobowiązany do zwrotu udzielonego kredytu wraz z należnościami ubocznymi w 60 miesięcznych ratach. Pozwany nie wywiązał się z postanowień umowy w ustalonym terminie wobec czego kredytodawca wypowiedział umowę, a cała zaległość pozwanego stała się wymagalna z dniem 26 listopada 2023 r. Powód nabył od kredytodawcy wierzytelność wynikającą z tego stosunku zobowiązaniowego na podstawie Umowy Ramowej Cyklicznego Przelewu z 4 kwietnia 2023 r. i Aktu Cesji z 4 grudnia 2023 r., którego integralną część stanowi załącznik nr 1, gdzie została wskazana wierzytelność wynikająca z umowy kredytu konsumenckiego o numerze (...). Na dzień 9 lutego 2024 roku zobowiązanie pozwanego tworzą zaległości: - 4 544,87 zł z tytułu niespłaconego kredytu; - 2 045,19 zł z tytułu niespłaconej prowizji kredytowej; - 366 zł odsetek umownych naliczonych przez zbywcę; - 31,10 zł odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez zbywcę do 30 listopada 2023 r.; - 99,31 zł odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda od kwoty niespłaconego kredytu za okres od 30 listopada 2023 roku do dnia sporządzenia pozwu (...).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej wynikającej z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Pełnomocnik pozwanego zakwestionował legitymację procesową powódki wobec niewykazania skutecznego nabycia wierzytelności dochodzonej pozwem, zarzucił bezwzględną nieważność cesji z uwagi na niewykazanie by doszło do zbadania zdolności kredytowej pozwanego. Dalej zaprzeczył, aby pozwany zawarł umowę kredytu, aby wyraził zgodę na zawarcie stosunku cywilnoprawnego na odległość, aby doręczono mu trwały nośnik zawierający treść kontraktu, że nie złożył oświadczenia woli. Dalej poskarżył, że powódka nie wykazała lub nie określiła wielu okoliczności zdaniem pełnomocnika istotnych dla oceny zasadności zgłoszonego żądania.

Sąd ustalił co następuje:

W dniu 21 listopada 2022 r. D. S. zawarł ze spółką (...) sp. z o.o. w W., za pośrednictwem (...) sp. z o.o. w W., umowę kredytu konsumenckiego o numerze (...). Umowa określała kwotę zaciągniętego kredytu w wysokości 7 250 złotych, z czego całkowita kwota kredytu to 5 000 zł, a 2 250 zł prowizja. Okres umowy określono na 60 miesięcy, rzeczywistą roczną stopę oprocentowania na 41,96 % w skali roku. W tym samym dniu (21 listopada 2022 r.) kwota 5 000 zł została przelana na rachunek pozwanego uzgodniony w umowie.

Dowód: 1. Umowa kredytu konumenckiego – k. 5-9; 2. Formularz informacyjny k. 10-13 3. Potwierdzenie przelewu k. 14

Pozwany jedynie częściowo i z opóźnieniem regulował ustalone raty kredytu wobec czego kredytodawca w dniu 5 października 2023 r. wypowiedział umowę kredytu z zachowaniem miesięcznego terminy wypowiedzenia. Oświadczenie o wypowiedzeniu pozwany odebrał w dniu 13 października 2023 r..

Dowód: 1. Wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z potwierdzeniem odbioru k.15, 49.

Powód (...) (Luxembourg) S.A. w L. zawarł w dniu 4 kwietnia 2023 roku, ze spółką (...) sp. z o.o. w W., Umowę Ramową Cyklicznego Przelewu Wierzytelności. Na mocy zawartej umowy (...) sp. z o.o. w W. zobowiązał się przelewać na rzecz powoda wierzytelności na podstawie kolejno zawieranych Aktów Cesji. Zgodnie z postanowieniem §3 pkt 12 umowy załącznikiem do każdego Aktu Cesji miał być wykaz wierzytelności opatrzony podpisem elektronicznym według określonego umownie wzoru. Skutek rozporządzający przelewu wierzytelności został uzależniony od zapłaty ceny określonej w Akcie Cesji.

W dniu 4 grudnia 2023 roku strony zawarły Akt Cesji (...) do umowy Ramowej Cyklicznego Przelewu Wierzytelności, który nie zawierał wykazu przelewanych wierzytelności (załącznika nr 1). W dniu 14 grudnia 2023 roku cedent oświadczył o zapłacie ceny w sposób zgodny z treścią postanowienia §3 ust. 14 umowy

Dowód: 1. umowa Ramowa Cyklicznego Przelewu Wierzytelności k. 16-19; 2. Akt cesji nr 8 k. 19v.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez powoda dowodów, w tym w szczególności wydruku umowy pożyczki, wydruku potwierdzenia przelewu kwoty pożyczki, które oceniane w świetle całokształtu okoliczności sprawy Sąd uznał za wiarygodne. Wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym jako „inny środek dowodowy”, przewidziany w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. W ocenie Sądu przedstawione wydruki w postaci umowy kredytu konsumenckiego wraz z załącznikami (k. 5-9) i formularza informacyjnego (k. 10-13) są wiarygodne w zestawieniu z dowodem przelania pozwanemu kwoty kredytu w wysokości 5 000 zł (k.14).

Pozwany kwestionował niemalże każdą okoliczność choćby teoretycznie mogącą prowadzić do ustalenia braku jej odpowiedzialności, nie bacząc przy tym na wewnętrzną sprzeczność podnoszonych zarzutów bądź ich nierzeczowość (w niniejszej sprawie nie występuje instytucja weksla). Jakkolwiek taka forma obrony przed roszczeniem nie jest procesowo zabroniona, to jednak wskazuje na raczej hasłowe i abstrakcyjne dla sprawy podnoszenie zarzutów aniżeli faktyczne przekonanie o niesłuszności dochodzonego roszczenia. Wobec przedstawionych dokumentów nie jest jednak wystarczające gołosłowne zaprzeczenie, ale pozwaną również obciąża ciężar wykazania faktów przeciwnych, tamujących lub niweczących, czyli wskazujących na to, iż żądanie strony jest nieuzasadnione.

Za niezasadny Sąd uznał zarzut niezawarcia umowy kredytu przez pozwanego, czy niewyrażenia przez niego zgody na zawarcie takiej umowy drogą elektroniczną lub niezłożenia oświadczenia woli. Zarzuty te nie zasługiwałY na uwzględnienie .

W niniejszej sprawie zastosowanie do zawartej przez pozwanego umowy pożyczki ratalnej (kredytu konsumenckiego) mają przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, która dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki (w tym umowy pożyczki) za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Umowa o kredyt konsumencki zawierana na odległość to taka umowa, która spełnia warunki przewidziane w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta . Jest to zatem umowa, którą kredytodawca zawiera z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim określa wymogi formalne umowy o kredyt konsumencki. Umowa taka powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Wymóg wprowadzony w tym przepisie może być odczytywany przede wszystkim przez pryzmat art. 78 kc jako wskazanie na zwykłą formę pisemną. Oznacza to, że – przynajmniej prima facie – wymóg wprowadzony w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim może być odczytywany jako zastrzeżenie zwykłej formy pisemnej, rozumianej zgodnie z art. 78 kc. W literaturze silnie reprezentowane jest jednak stanowisko o konieczności interpretowania art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w sposób szerszy, niż wynikałoby to z tradycyjnego utożsamienia "formy pisemnej" z art. 78 kc. Rozstrzygającym argumentem w tym zakresie pozostaje treść art. 10 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (...) z 23.4.2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady (...) (Dz.Urz. UE L Nr 133 z 22.5.2008 r., s. 66 ze zm.), zastrzegająca dla umowy kredytu, alternatywnie, zwykłą formę pisemną lub posłużenie się innym trwałym nośnikiem. Biorąc pod uwagę całkowity charakter harmonizacji oraz brak pozostawienia ustawodawcy krajowemu opcji implementacyjnej, wykładnia art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim powinna być dokonywana zgodnie ze źródłową dla niej regulacją prawa unijnego, a w konsekwencji konieczne jest odczytanie zastrzeżonego w niej wymogu pisemności w sposób rozszerzający (por. Komentarz do ustawy o kredycie konsumenckim red. Osajda 2018, wyd. 2)

Wymaganie, jakie wynika z art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, trzeba interpretować przede wszystkim jako nakaz – skierowany do kredytodawcy – sporządzenia dokumentu obejmującego treść oświadczeń woli złożonych przez kredytodawcę oraz konsumenta i utrwalenia tego dokumentu w odpowiedniej formie. Wykładnia językowa art. 29 ust. 1 w/w ustawy sugeruje, że minimalną formą umowy o kredyt konsumencki jest forma pisemna, chyba że przepisy odrębne przewidują inną formę szczególną. Istotne argumenty przemawiają jednak za stanowiskiem, aby – oprócz formy pisemnej – dopuścić formę „trwałego nośnika" (zdefiniowanego w art. 5 pkt 17w/w ustawy). W szczególności przekonuje o tym wykładnia prounijna. Art. 10 ust. 1 dyrektywy (...) jednoznacznie stanowi, że umowy sporządza się w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku. Ponadto stanowisko to wspiera wykładnia celowościowa. Aby zapewnić odpowiednią ochronę interesom konsumenta nie jest konieczna wyłącznie forma pisemna. Do ochrony takiej wystarczy zastosowanie trwałego nośnika. Wykładnia ta uwzględnia aktualne uwarunkowania społeczno-gospodarcze, które wynikają z postępu technicznego oraz potrzeb gospodarki elektronicznej, w szczególności odnośnie do umów zawieranych na odległość (por. Tomasz Czech Komentarz do art.29 ustawy o kredycie konsumenckim).

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty należy uznać, że umowę o kredyt konsumencki można zawrzeć zarówno w formie pisemnej (z własnoręcznymi podpisami), jak i na innym trwałym nośniku. W myśl powyższej interpretacji – nie jest konieczne opatrzenie dokumentu umowy przez strony własnoręcznym podpisem albo podpisem elektronicznym. Forma, jakiej wymaga art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim (z uwzględnieniem wykładni prounijnej oraz celowościowej), jest zachowana również wtedy, gdy treść oświadczeń woli spisano na dokumencie papierowym, ale nie zamieszczono pod nim własnoręcznych podpisów albo umieszczono faksymile lub innego rodzaju podpis powielony mechanicznie. Stosownie do prounijnego oraz celowościowego kierunku interpretacji komentowanego przepisu dopuszczalne są różnorodne sposoby dochowania wymaganej formy przy zawieraniu umowy o kredyt konsumencki. Sposobem takim może być m.in. złożenie oświadczeń woli przez strony za pomocą środków porozumiewania się na odległość (np. telefonu, poczty elektronicznej), a następnie spisanie postanowień umowy na papierowym dokumencie (np. w postaci wydruku komputerowego), bez własnoręcznych podpisów.

Przenosząc przedstawione rozważania na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, powód wykazał iż w niniejszej sprawie spełnił wymóg zawarcia umowy o kredyt konsumencki w formie pisemnej. Brak własnoręcznych podpisów stron pod przedłożoną przez powoda umową pożyczki (kredytu konsumenckiego) z dnia 26.10.2019 r. nie uchybia wymogom określonym w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w zakresie zachowania formy pisemnej.

Nie można mieć również wątpliwości co do faktu zawarcia umowy. Powód wykazał przelewem na rachunek pozwanego kwoty 5 000 zł. W tytule przelewu kredytodawca wyraźnie wskazał powód świadczenia wskazując na rodzaj umowy, jej numer oraz numer PESEL pozwanego. Pozwany w żaden sposób nie wykazał, aby konto do niego nie należało, posiadał inny rachunek bankowy. Nie przeprowadził żadnego dowodu mogącego podważyć wiarygodność przedłożonych przez stronę powodową dokumentów, np. poprzez przedstawienie wydruku historii jego rachunku bankowego z okresu zawarcia umowy, który potwierdzałby brak wpływów z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki. Ani też żadnego dowodu, aby kwotę niewątpliwie otrzymaną zwrócił jako nienależną wobec faktu, że umowy takiej miał nie zawierać.

Powództwo podlegało jednakże oddaleniu z uwagi na niewykazanie przez powoda skutecznego nabycia wierzytelności przeciwko pozwanemu, który taki fakt zanegował.

Legitymacja procesowa to uprawnienie wypływające z prawa materialnego (konkretnego stosunku prawnego) do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu konkretnemu podmiotowi, dlatego też fakty, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzące prawo podmiotowe), powinien co do zasady dowieść powód. Zwłaszcza w sytuacji, gdy jak w niniejszej sprawie powództwo zostało wytoczone przez podmiot, który nie zawierał bezpośrednio z pozwanym umowy, z której wywodzony jest obowiązek zapłaty, a ponadto pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda. Rolą Sądu w procesie jest dokonanie oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania, co do istoty sprawy, a w wypadku stwierdzenia braku legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej), na Sądzie spoczywa obowiązek wydania wyroku oddalającego powództwo.

Powód przedstawił zanonimizowany wydruk aktu cesji wierzytelności. Wbrew postanowieniu umownemu (§3 pkt 12 umowy ramowej cyklicznego przelewu wierzytelności k.17) z przedstawionego wydruku aktu cesji nie wynika, aby jego integralną część miał stanowić załącznik zawierający wykaz przelewanych wierzytelności. Załączony przez pełnomocnika powoda wydruk załącznika nr 1 do aktu cesji (k. 20) nie zawierał z kolei podpisu elektronicznego umawiających się stron, a jego treść posiadała enigmatyczną klauzulę poświadczeniową pełnomocnika powoda „za zgodność z danymi”. Jednocześnie powód wezwany do przedstawienia uwierzytelnionej kopii dokumentów obowiązku tego nie wykonał (ponownie przedstawił kopię Umowy Ramowej Cyklicznego Przelewu Wierzytelności bez jej załącznika) . Nie sposób zatem na podstawie zaofiarowanego materiału stwierdzić, jak tego chce powód, że wierzytelność przysługująca pierwotnemu wierzycielowi względem pozwanego z tytułu umowy kredytu konsumenckiego nr (...) była przedmiotem przelewu na rzecz powoda dokonanego aktem cesji (...) z 4 grudnia 2023 r.

Negatywny wynik badania legitymacji procesowej determinuje oddalenie powództwa przeciw pozwanemu o zapłatę. W przedmiotowej sprawie powód nie wykazał, że przysługuje mu wierzytelność w stosunku do pozwanego wynikająca z zawartej z nim przez (...) sp. z o.o. w W. umowy kredytu nr (...).

W punkcie II wyroku Sąd orzekł o kosztach na podstawie art. 98 §1, 1 ¹ i 3 k.p.c. stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Na tej podstawie zasądził na rzecz pozwanego koszt wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w kwocie 1 800,00 zł, zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz 17 złotych opłaty skarbowej od przedstawionego pełnomocnictwa.