Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 stycznia 2024r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Sławomir Szubstarski
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Sandra Kozak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2023r. w K.

sprawy z powództwa D. M.

przeciwko Bankowi (...) S. A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 617 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Powód D. M. zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o zasądzenie od pozwanego Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 13 841,56 złotych tytułem zwrotu części prowizji i ubezpieczenia ze spłaconych przed terminem umów pożyczki zawartych z powodem, jako konsumentem, na którą składają się kwota 6 710 złotych (5 507,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi na dzień wniesienia pozwu (1 202,70 zł)) oraz kwota 7 131,46 złotych (6 088,02 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi na dzień wniesienia pozwu (1 043,44zł)). Wniósł także o zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 11 595,42 złotych liczonych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazała, że powód zawarł z pozwanym bankiem umowy kredytu konsumenckiego nr (...) z dnia 6 listopada 2018 roku oraz nr (...) z dnia 10 kwietnia 2019 roku, zawierające obowiązek zapłaty prowizji i ubezpieczenia od udzielonych kredytów, przy czym obie umowy powód spłacił przed umownie uzgodnionym terminem.

W umowie nr (...) z dnia 6 listopada 2018 roku wartość prowizji i ubezpieczenia od udzielonego kredytu wyniosła 5 906,18 złotych i została wliczona do rat kredytu. Pożyczka została spłacona z pożyczki uzyskanej umową nr (...) z dnia 10 kwietnia 2019 roku, z dniem 12 kwietnia 2019 roku, zaś termin spłaty wynikający z umowy w przypadał na dzień 12 grudnia 2024 roku.

Umowa pożyczki nr (...) z dnia 10 kwietnia 2019 roku również zawierała obowiązek zapłaty prowizji i ubezpieczenia od udzielonego kredytu, w kwocie 6 671 68 złotych, która to kwota została wliczona do rat kredytu. Ta umowa pożyczki została spłacona z dniem 13 grudnia 2019 roku natomiast umowny termin spłaty przypadał na dzień 12 grudnia 2026 roku.

Pomimo wcześniejszej spłaty umów pożyczek bank nie dokonał zwrotu części prowizji. Powód przedstawił metodę wyliczenia prowizji w oparciu o kalkulator przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego. Ponadto pełnomocnik wskazała, że powód upoważnił (...) sp. z o.o. w R. do odzyskania wierzytelności na mocy umowy upoważnienia do odzyskania wierzytelności z 1 października 2021 roku.

Na rozprawie w dniu 16 października 2023 roku powód upoważnił pełnomocnika do działania w jego imieniu i na jego rzecz, podtrzymał również w całości stanowisko oraz wnioski wyrażone w pozwie. Pełnomocnik powoda na rozprawie wskazała, a następnie pismem z dnia 26 października 2023 roku rozszerzyła powództwo w sprawie o żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty głównej 5 494 zł, liczonych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na pozew pozwany Bank (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu stanowiska pełnomocnik wskazał, że powództwo jest bezzasadne nie zasługuje na uwzględnienie, pozwany nie uznaje roszczeń powoda ani co do zasady, ani co do wysokości. Zaprzeczył istnieniu podstawy faktycznej do zwrotu na rzecz powoda kosztów wskazanych umów pożyczek. Zaprzeczył także, aby powód wykazał przedterminową spłatę kredytu. Zakwestionował załączone do pozwu wydruki raportu BIK i wskazał, że okoliczność wcześniejszej spłaty umowy nie jest niekwestionowana i bezsporna, a wobec jej niewykazania powództwo winno zostać oddalone w całości.

Sąd ustalił co następuje.

Powód D. M. zawarł z pozwanym Bankiem (...) S.A. w W., w dniu 6 listopada 2018 roku umowę pożyczki gotówkowej nr (...), kwoty 17 500,93 złotych. Kredytowanym kosztem pożyczki była prowizja oraz składka z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia, w łącznej kwocie 5 907,93 złotych. Okres spłaty został ustalony na 72 miesiące, począwszy od grudnia 2018 roku.

Powód D. M. zawarł z Towarzystwem (...) S.A. we W. umowę ubezpieczenia „bezpieczna pożyczka”, w zakresie ochrony ubezpieczeniowej od ryzyka zgonu, poważnego zachorowania, całkowitej niezdolności do pracy albo inwalidztwa. Zawarł również z Towarzystwem (...) S.A. we W. umowę ubezpieczenia w zakresie ochrony ubezpieczeniowej od ryzyka utraty stałych źródeł dochodu albo hospitalizacji, czasowej niezdolności do pracy albo zgonu w wyniku NW.

W przypadku zakończenia ochrony ubezpieczeniowej określonych w WU Ubezpieczyciel, za pośrednictwem Banku, dokona proporcjonalnego zwrotu części składki z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiadającej niewykorzystanemu okresowi ochrony ubezpieczeniowej.

Bezsporne, Dowód: 1. Uwierzytelnione kopie wyciągu umowy pożyczki (k.14-16), formularza informacyjnego (k.16v-17), wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia i certyfikatu ubezpieczeniowego (k.18).

Powód D. M. zawarł z pozwanym Bankiem (...) S.A. w W., w dniu 10 kwietnia 2019 roku umowę pożyczki gotówkowej nr (...), kwoty 21 085,58 złotych. Kredytowanym kosztem pożyczki była prowizja oraz składka z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia, w łącznej kwocie 6 671,68 złotych. Okres spłaty został ustalony na 91 miesięcy, począwszy od maja 2019 roku.

Powód D. M. zawarł z Towarzystwem (...) S.A. we W. umowę ubezpieczenia „bezpieczna pożyczka” w zakresie ochrony ubezpieczeniowej od ryzyka zgonu, poważnego zachorowania, całkowitej niezdolności do pracy albo inwalidztwa. Zawarł również z Towarzystwem (...) S.A. we W. umowę ubezpieczenia w zakresie ochrony ubezpieczeniowej od ryzyka utraty stałych źródeł dochodu albo hospitalizacji, czasowej niezdolności do pracy albo zgonu w wyniku NW.

W przypadku zakończenia ochrony ubezpieczeniowej określonych w WU Ubezpieczyciel, za pośrednictwem Banku, dokona proporcjonalnego zwrotu części składki z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiadającej niewykorzystanemu okresowi ochrony ubezpieczeniowej.

Bezsporne, Dowód: 1. Uwierzytelnione kopie wyciągu umowy pożyczki (k.19-21), formularza informacyjnego (k.21v-22), wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia i certyfikatu ubezpieczeniowego (k.23v-24).

Sąd zważył co następuje:

Sporny stosunek prawny podlegał reżimowi ustawy o kredycie konsumenckim (art. 3 ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1083, dalej jako u.k.k.). Zgodnie z art. 49 ust. 1 u.k.k. w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu, o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Przepis ten stanowi implementację treści art. 16 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki (Dz.Urz.UE.L Nr 133, str. 66), zgodnie z którym konsument ma prawo w każdym czasie spłacić w całości lub w części swoje zobowiązania wynikające z umowy o kredyt i w takich przypadkach jest on uprawniony do uzyskania obniżki całkowitego kosztu kredytu, na którą składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy.

Zgodnie z art. 5 pkt 6 u.k.k. na całkowity koszt kredytu składają się wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń - z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Przepisy ustawy krajowej, implementującej postanowienia dyrektywy, winny być wykładane przez organy stosujące prawo zgodnie z treścią i celem dyrektywy (tzw. prounijna wykładnia prawa krajowego).

Zdaniem pozwanego prowizja za udzielenie kredytu nie podlega obniżeniu, gdyż jest pobierana za jednorazową czynność udzielenia kredytu i nie ma związku z okresem obowiązywania umowy, a zatem nie mieści się w dyspozycji art. 49 ust. 1 u.k.k.

W ocenie Sądu stanowisko pozwanego nie jest słuszne, albowiem brzmienie art. 49 ust. 1 u.k.k., interpretowane zgodnie z celem i funkcją ww. dyrektywy, przewiduje, że w razie wcześniejszej spłaty kredytu obniżeniu ulega całkowity koszt kredytu, zdefiniowany w art. 5 pkt 6 przywołanej ustawy tj. zarówno prowizja, jak również część składki ubezpieczeniowej. Obniżenie ma charakter proporcjonalny tj. o okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy. Tylko tego rodzaju wykładnia przepisu art. 49 u.k.k. gwarantuje efektywne obowiązywanie przepisów unijnych (por.: J. G., Wykładnia przepisów prawa cywilnego materialnego i procesowego, Warszawa 2020, publ: Lex; Sołtys A., wykładnia prounijna, publ: Lex.)

Sąd orzekający w sprawie niniejszej całkowicie podziela zapatrywania prawne przedstawione przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w uzasadnieniu wyroku w sprawie C 383/18 (publ: LEX nr 2717297) oraz przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 12.12.2019 r. w sprawie o sygn. III CZP 45/19 (Lex nr 2751805). Pełnomocnik powoda powołał ją w uzasadnieniu pozwu oraz przedłożył przedruk wyroku (...) (k.43-47) w związku z czym nie ma potrzeby jej ponownego przytaczania. Podobną interpretację tych przepisów zaprezentował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały w sprawie o sygn. III CZP 45/19, przypominając zarazem, o zasadzie powszechnego związania wykładnią prawa unijnego dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Pomimo podzielania argumentacji prawnej prezentowanej przez powoda nie było podstawy do uwzględnienia powództwa wobec nie wykazania wszystkich faktów, których ustalenie było niezbędne do uwzględnienia zgłoszonego roszczenia. Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o przedstawione przez powoda i niezakwestionowane przez pozwanego dokumenty stanowiące wyciąg umów pożyczki i umów ubezpieczeniowych. Wyłącznie w zakresie objętym wskazanymi dokumentami stan faktyczny nie był też sporny pomiędzy stronami.

W pozostałym zakresie, w szczególności co do faktycznego terminu spłaty przez powoda zobowiązań z poszczególnych umów, a w konsekwencji też co do wysokości części kosztów kredytu podlegającej zwrotowi. Pozwany zakwestionował przedstawione przez pozwanego dokumenty w postaci wydruku komputerowego części raportu Biura (...) S.A. w W. (str. 13-14). Zakwestionował również wyliczenia kwoty podlegającej zwrotowi w związku z wcześniejszą spłatą zobowiązań kredytowych.

Sąd nie dał wiary przedstawionym wydrukom komputerowym. Wygenerowane elektronicznie pisma, nie zawierające podpisu, nie mogą być uznane za dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c. Elementem konstytutywnym dokumentu prywatnego i urzędowego jest m.in. podpis. Wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym jako „inny środek dowodowy”, przewidziany w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. Brak jednak podstaw do uznania, że oświadczenie, zawarte w takim wydruku jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Ten środek dowodowy świadczy jedynie o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku. (por. B. Kaczmarek-Templin, Moc dowodowa dokumentu elektronicznego w postępowaniu cywilnym, M. Praw. 2008, nr 5, str. 248 i nast.; D. Szostek, M. Świerczyński, Moc dowodowa dokumentu elektronicznego w postępowaniu cywilnym, M. Praw. 2007, nr 17, str. 935 i nast.).

W sprawach cywilnych nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów, zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, zwłaszcza w sprawach rozpoznawanych w trybie postępowania uproszczonego. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach stosownie do unormowania z art. 6 k.c., zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie prawa procesowego odpowiednikiem art. 6 k.c. jest przepis art. 232 k.p.c., w myśl którego strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne . Zatem to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów, uzasadniających jego roszczenie. Po przedstawieniu przez pozwanego stanowiska w sprawie, po pierwszej rozprawie, Sąd umożliwił pełnomocnikowi powoda złożenie wniosków dowodowych celem wykazania forsowanych twierdzeń.

Powód nie sprostał obowiązkowi udowodnienia istnienia dochodzonego wobec pozwanego roszczenia i jego wysokości. W konsekwencji Sąd oddalił powództwo w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1, 1 ¹ i 2 k.p.c., uznając pozwanego za wygrywającego proces i zasądzając na jego rzecz od powoda kwotę 3 617 złotych obejmującą koszty zastępstwa procesowego (§2 pkt 5 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r.) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.