Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

V K 23/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

K. T. (1)

W okresie od 1 listopada 2017r. do 25 czerwca 2018r. w m. S. gm. P. uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego syna J. T. (1) w kwocie 400 zł miesięcznie określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 2 lipca 2002r. sygn. akt III RC 341/02 zmienionego następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 21 grudnia 2012r. sygn. akt III RC 394/12 doprowadzając do zaległości w wysokości przekraczającej trzykrotność świadczenia okresowego tj. 1200 zł, w wyniku czego naraził osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych i działał na jego szkodę reprezentowanego przez matkę R. W. (1).

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

J. T. urodził się w dniu (...) jako syn K. W. i R. W. (1) (obecnie R. K.). W dniu 2 lipca 2002r. na rozprawie w Sądzie Rejonowym w Giżycku w sprawie R IIIC 341/02 o ustalenia ojcostwa i alimenty K. T. złożył do protokołu oświadczenie, że uznaje dziecko. Jednocześnie wyrokiem z dnia 2 lipca 2002r. zasądzono od K. T. rentę alimentacyjną w kwocie 100 zł, płatną z góry do dnia 10-go dnia każdego miesiąca do rąk matki małoletniego R. W.. Następnie orzeczenie to zostało zmienione wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 21 grudnia 2012 r. sygn. akt III RC 394/12 w ten sposób, że ustalone alimenty podwyższono do kwoty 400 zł.

odpisy z akt spraw IIIRC 394/12 i (...) 341/02

k. 169-172, 174-178

odpis aktu urodzenia

k. 188

zeznania R. K.

k. 766-766v, 80

K. T. do 21 stycznia 2017r. odbywał karę pozbawienia wolności, orzeczoną przez Sąd Rejonowy w Lipnie w sprawie II K 550/14,

J. T. od marca 2015 r. przebywał w rodzinie zastępczej u M. i P. H. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Giżycku III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 2 marca 2015r. w sprawie I. N. 37/15.

Następnie postanowieniem tegoż Sądu z dnia 14 listopada 2017r. w sprawie I. N. 513/17 rozwiązano rodzinę zastępczą, zaś J. T. wrócił do domu matki R. W.. Od dnia 1 listopada 2017r. R. W. znów zaczęła pobierać świadczenia alimentacyjne na syna z Funduszu Alimentacyjnego. K. T. ponownie trafił do zakładu karnego w dniu 26 czerwca 2018r.

dane karalności

k. 567-568

odpis wyroku

k. 242

zeznania L. M.

k. 73-74

zeznania M. H.

k. 98

zeznania R. K.

odpisy postanowień

k. 766-766v, 80

k. 77,78

K. T. w okresie od 1 listopada 2017 r. do 25 czerwca 2018 r. w m. S. gm. P. uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna J. T. (1) w kwocie 400 zł miesięcznie. Doprowadził tym samym do zaległości w wysokości przekraczającej trzykrotność świadczenia okresowego tj. 1200 zł i naraził syna na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych oraz działał na jego szkodę.

K. T. na poczet alimentów od 2003r. nie dokonał żadnej wpłaty. Prowadzone egzekucje komornicze były bezskuteczne (k. 7). W tym czasie K. T. nie był zgłoszony jako osoba odprowadzająca składki z tytułu zatrudnienia, bądź prowadzonej działalności gospodarczej. (k. 89) Nie był zarejestrowany w PUP w W., jako osoba bezrobotna (k. 39). Zaległość z tytułu zaległych dla wierzyciela alimentów na dzień 24.04.2018r. wynosiła 60.850 zł (k. 27)

Matka J. T. w okresie objętym zarzutem była osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku od 17.12.2013r (k. 40), utrzymywała się z alimentów w kwocie 400 zł wypłacanych z funduszu alimentacyjnego oraz zasiłku rodzinnego i świadczeń wychowawczych. W okresie od 1.01.2017r. do 31.12.2017r. z tego tytułu pobrała łącznie 4.688 zł, zaś w okresie od 1.01.2018r. do 30.04.2018r. pobrała łącznie 6.476 zł (k. 48, 49-50).

zawiadomienie z załącznikami

k. 1,2-27

zeznania L. M.

k. 73-74

zeznania R. K.

informacje z PUP w W.

informacja z (...) w B.

informacje z (...) w P.

informacje komornika sądowego

informacje z US w G.

informacje z ZUS

k. 766-766v, 80

k. 39-41

k. 46

k. 47-63, 100, 104-105, 106-122

k. 64-65, 89-91

k. 87-88

k. 97

Wina K. T. (1) nie budzi wątpliwości - w dacie czynów zdolność rozpoznania jego znaczenia oraz zdolność pokierowania swoim postępowaniem nie była zaburzona u niego w rozumieniu art. 31§1 kk czy art. 31§2 kk. Rozpoznano u niego zespół zależności od alkoholu

opinia sądowo- psychiatryczno - psychologiczna

k. 367-369

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

odpisy z akt spraw IIIRC 394/12 i (...) 341/02,

odpis aktu urodzenia, odpis wyroku, odpisy postanowień, informacje z PUP w W.

informacja z (...) w B.

informacje z (...) w P.

informacje komornika sądowego

informacje z US w G.

informacje z ZUS, zawiadomienie z załącznikami

zeznania R. K., L. M. , M. H.

opinia sądowo- psychiatryczno – psychologiczna, opinia biegłego z zakresu medycyny pracy

Wszystkie wymienione dowody, będące podstawą ustalenia faktów, są logiczne, jasne i wzajemnie się uzupełniają. Na oskarżonym K. T. ciążył obowiązek alimentacyjny, na rzecz syna J. T. (1) w kwocie 400 zł miesięczne, co potwierdza znajdująca się w aktach sprawy dokumentacja, z którą jednocześnie korespondują relacje świadków - L. M., M. H. i R. K..

Opinie biegłych zasługują na uwzględnienie z uwagi na to, że są jasne, logiczne, zawierają przekonującą argumentację.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1

wyjaśnienia oskarżonego K. T.

Sąd uznał za niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonego, w których nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Są one odosobnione, nie znajdują potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Czynność sprawcza przestępstwa niealimentacji polega na uchylaniu się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące. Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania względem krewnych w linii prostej i między rodzeństwem ( art. 128 kro). Samo zachowanie zawierające się w pojęciu "uchylanie się" polega na niewypełnieniu ciążącego na sprawcy obowiązku, takiego jednak, który jest w ogóle możliwy do wykonania (wyr. SN z 9.5.1995 r., III KRN 29/95 , OSNKW 1995, Nr 9–10, poz. 64; wyr. SN z 4.9.2008 r., II KK 221/08, OSNwSK 2008, Nr 1, poz. 1755). Przestępstwa z art. 209 § 1 kk może zatem dopuścić się tylko ten, kto mógłby wykonać ciążący na nim obowiązek, ale nie czyni tego mimo realnych możliwości. Sprawca nie wypełnia zatem obowiązku, bo nie chce go wypełnić lub ten obowiązek lekceważy (post. SN z 17.4.1996 r., II KRN 204/96, Prok. i Pr. 1996, Nr 11, poz. 4). W pojęciu uchylania się zawarty jest zatem zawsze negatywny stosunek psychiczny sprawcy do świadczenia, sprawiający, że nie dopełnia on swojego obowiązku, mimo że ma obiektywną możliwość jego wykonania. Przestępstwo z art. 209 KK zachodzi w sytuacji powtarzającego się uchylania zabarwionego ujemnie z uwagi na złą wolę sprawcy, która wyraża się najczęściej w ignorowaniu w sposób tendencyjny obowiązku świadczenia opieki materialnej (wyr. SN z 3.7.2003 r., II KK 125/03, OSNwSK 2003, Nr 1, poz. 1458; wyr. SN z 27.2.1996 r., II KRN 200/95, Prok. i Pr. 1996, Nr 10, poz. 8; post. SA w K. z 13.12.2000 r., II AKz 289/00, KZS 2000, Nr 12, poz. 28). Z kolei art. 209 § 1a KK stanowi typ kwalifikowany polegający na narażeniu pokrzywdzonego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb. Okoliczność, że zamiast zobowiązanego do alimentacji środki na realizację podstawowych potrzeb życiowych uprawnionego są dostarczane przez inne osoby, nie wyłącza odpowiedzialności zobowiązanego za występek niealimentacji. S. zagrożenia spowodowanego niepłaceniem rat alimentacyjnych nie niweluje bowiem to, że w pewnym zakresie potrzeby osoby uprawnionej zaspokajała matka (osoba współzobowiązana do łożenia na utrzymanie małoletniej), jeżeli sama kosztem swych potrzeb świadczyła ponad własne zobowiązanie, rodzice i siostra oskarżonego (osoby nieobciążone takim obowiązkiem), fundusz alimentacyjny czy ośrodek pomocy społecznej (wyr. SA we Wrocławiu z 16.3.2016 r., II AKa 7/16, KZS 2016, nr 10, poz. 73). W orzecznictwie wielokrotnie wskazywano, że okoliczność, iż Fundusz Alimentacyjny pokrywa zaliczkowo należne kwoty alimentacyjne zasądzone od dłużnika, który uchyla się od ich uiszczania, nie zmienia faktu, że samo ich niepokrywanie przez sprawcę może wypełniać także znamię narażenia pokrzywdzonych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Przyjmuje się bowiem, że pomoc z Funduszu Alimentacyjnego działa tak samo, jak działa każda inna pomoc od osób niezobowiązanych, które z pobudek humanitarnych umożliwiały egzystencję osób pokrzywdzonych (wyr. SA w Poznaniu z 16.12.1996 r., II AKa 407/96, OSA 1997, Nr 4, poz. 18; wyr. SN z 27.3.1987 r., V KRN 54/87, OSNPG 1987, Nr 8, poz. 103; uchw. SN z 9.6.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7, poz. 86).

Bezsporne jest, że oskarżony K. T. nie dostarczał synowi J. T. środków pieniężnych, należnych małoletniemu z tytułu alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku w dnia 2 lipca 2002r. w sprawie, a następnie podwyższonych wyrokiem Sadu Rejonowego w Giżycku z dnia 21 grudnia 2012r. sygn. akt III RC 394/12 do kwoty 400 zł. Jednocześnie nie ma znaczenia, że zdaniem oskarżonego J. T. nie jest jego synem. W dniu 2 lipca 2002r. na rozprawie w Sądzie Rejonowym w Giżycku w sprawie R IIIC 341/02 o ustalenia ojcostwa i alimenty K. T. złożył do protokołu oświadczenie, że uznaje to dziecko. W świetle prawa J. T. jest zatem synem oskarżonego i tak pozostanie, dopóki nie zostanie skutecznie przeprowadzone postępowanie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa. Skoro zatem w świetle prawa K. T. jest ojcem J. T., to ciążył na nim obowiązek alimentacyjny, który winien był realizować.

Zachowanie K. T. wyczerpało znamię "uchylania się". Oskarżony nie wypełniał ciążącego na nim obowiązku uiszczenia alimentów, gdyż go ignorował i po prostu nie chciał go wykonać. Jednocześnie miał obiektywną możliwość dostarczenia synowi środków utrzymania, gdyby miał taką wolę. K. T. mógł podjąć pracę zarobkową umożliwiającą mu zdobycie środków finansowych, które mogłyby być przeznaczone na ten cel. S. jego zdrowia nie stanowił żadnej przeszkody. Z treści opinii biegłej z zakresu medycyny pracy wynika bowiem, że K. T. w okresie objętym zarzutem ze względu na stan zdrowia mógł być zatrudniony do pracy fizycznej, lekkiej, nie wymagającej dźwigania ciężarów powyżej 5 kg. Jako osoba posiadająca wykształcenie średnie mógł być również zatrudniony przy pracy umysłowej bez ograniczeń. Co prawda oskarżony cierpi na zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w stopniu lekkim, jednak wskazywana przez niego niesprawność dolnych kończyn nie znalazła potwierdzenia, skoro udając się na badania do lekarza w dniu 2.09.2019r. wolał wchodzić schodami na IV piętro, niż wsiąść do windy ( miał taką możliwość). Informacje o przebytym zawale serca w 2015r. nie znalazły potwierdzenia w dokumentacji medycznej, zaś schorzenia przewodu pokarmowego, zdiagnozowane gastroskopią przełyku, wykazały jedynie niewielkie zmiany (opinia biegłego z zakresu medycyny pracy k. 399-400)

Oskarżony K. T. swoim zachowaniem naraził małoletniego J. T. na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, mimo tego, że w pewnym zakresie potrzeby osoby uprawnionej zaspokajała matka oraz alimenty wypłacane przez Fundusz Alimentacyjny i świadczenia z ośrodka pomocy społecznej. Okoliczności te, w świetle przytoczonego wyżej orzecznictwa, nie niwelują jednak stanu zagrożenia spowodowanego niepłaceniem rat alimentacyjnych przez osobę do tego zobowiązaną.

Sąd z opisu czynu określenie „uporczywie”, gdyż nie znajduje się ono wśród znamion czynu stypizowanego w art. 209§1a kk

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

K. T. (1)

1

1

Czyn z art. 209§1a kk jest zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności do lat 2.

Wymierzając oskarżonemu K. T. karę 2 miesięcy pozbawienia wolności Sąd uznał, iż jest to kara współmierna do stopnia zawinienia oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu, którego się dopuścił. Jednocześnie Sąd przy wymiarze kary miał na uwadze uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego (dane o karalności k. 793-794). Nadmienić należy, że wymierzenie kary grzywny czy ograniczenia wolności w przedmiotowej sprawie byłoby niecelowe. K. T. odbywa obecnie kary pozbawienia wolności orzeczone w innych sprawach, zatem nie ma możliwości by przystąpił do wykonania pracy na cele społeczne. Jednocześnie wraz z upływem czasu, jego schorzenia kręgosłupa mogą się pogłębić uniemożliwiając wykonanie kary ograniczenia wolności w ogóle. Z tego samego powodu nie znajduje uzasadnienia wymierzenie mu kary grzywny, skoro jednocześnie nie posiada żadnego dochodu, ani majątku.

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

K. T. (1)

2

2

Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. B. tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu kwotę 723,24 zł. Podstawą rozstrzygnięcia były przepisy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. (tj. z dnia 30 listopada 2018r., Dz.U. z 2019 r. poz. 18) w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Na tę kwotę składa się stawka minimalna za obronę w sprawach karnych, przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym (420 zł) powiększona o kwotę 168 zł (gdyż w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, opłata ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%) oraz o podatek VAT (135,24 zł).

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na zasadzie art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia opłaty i pozostałych kosztów sądowych. Mając na względzie fakt, że oskarżony odbywa karę pozbawienia wolności, nie ma dochodu ani majątku, Sąd doszedł do przekonania, że uiszczenie kosztów sądowych byłoby dla niego w tej sytuacji zbyt uciążliwe.

7.  Podpis