Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 04 lutego 2020 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Kurzynowska – Drzażdżewska

Protokolant: po. sekretarza sądowego Paulina Warchoł

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2020 r.

sprawy z wniosku E. J.

z udziałem G. J. (1)

o podział majątku wspólnego

postanawia:

I. Dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni E. J. i uczestnika postępowania G. J. (1) w skład , którego wchodzą :

1.lokal mieszkalny o pow.50,53 m ² położony w G. przy ulicy (...), oznaczony nr 2, składający się z 1 pokoju , kuchni , łazienki, WC , i przedpokoju, opisany w księdze wieczystej SR w Giżycku, VI Wydz. Ksiąg Wieczystych pod nr (...) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej równym (...) o wartości 126 400 zł

2. samochód osobowy marki A. o wartości 1 000 Euro

3. środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym uczestnika G. J. w P. Bank (...) w Irlandii w wysokości 26 498,33 Euro

całość o łącznej wartości 126 400 zł (sto dwadzieścia sześć tysięcy czterysta złotych ) i 27 498,33 Euro( dwadzieścia siedem tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt osiem Euro 33/100)

w ten sposób, że przyznać wszystkie wyżej wymienione składniki majątkowe o wartości łącznej 126 400 złotych i 27 498,33 euro na wyłączną własność uczestnika postępowania G. J. (1).

II. Tytułem spłaty udziału w majątku wspólnym z uwzględnieniem zwrotu nakładów z majątku osobistego uczestnika postępowania G. J. (1) na majątek wspólny byłych małżonków zasądzić od G. J. (1) na rzecz E. J. kwotę 76 694,20 zł ( siedemdziesiąt sześć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt cztery złote20/100 ) oraz kwotę 12 399,17 euro płatne w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

III. Oddala wnioski stron w pozostałym zakresie .

V. Ustala ,że koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie strony ponoszą we własnym zakresie.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni E. J. wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego zgromadzonego w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej z uczestnikiem postępowania G. J. (1).

Wnioskodawczyni podała, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi lokal mieszkalny położony w G. przy ulicy (...) ½ , opisany w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Giżycku, pod nr Kw (...) o wartości 220 .000 zł oraz środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym uczestnika postępowania w banku w Irlandii o wartości nieustalonej. Pieniądze te pochodzą ze sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ulicy (...) , będącego własnością stron .

Wnioskodawczyni domagała się przyznania wymienionej nieruchomości na rzecz uczestnika postępowania i podział środków pieniężnych w równych częściach.

W uzasadnieniu wskazywała, iż strony od wielu lat zamieszkują w Irlandii . Tam znajduje się ich centrum życiowe. Nie zamierzają wracać do Polski. Jedno z posiadanych mieszkań zostało zbyte bowiem strony zamierzały nabyć dom w Irlandii, do czego ostatecznie nie doszło. Natomiast środki pochodzące ze sprzedaży tego mieszkania znajdują się obecnie na rachunku uczestnika postępowania.

Uczestnik postępowania G. J. (1) był zgodny co do tego, iż w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość położona w G.. Nie zgodził się natomiast z podaną przez wnioskodawczynię wartością lokalu. Nadto potwierdził okoliczności zbycia drugiego mieszkania i przedłożył stosowne dokumenty na tę okoliczność. Wskazał ,że mieszkanie zostało zbyte za 184 000 zł. Pieniądze początkowo zostały zdeponowane w banku w Polsce , a następnie w dwóch transzach przekazane zostały do banku w Irlandii. W sumie była to kwota 41 500 euro Na datę rozwodu z kwoty tej pozostało 26 498 euro. Reszta została przeznaczona na naukę córki oraz na zakup samochodu M..

Początkowo uczestnik oświadczył , że nie chce mieszkania na ulicy (...) , by ostatecznie wyrazić gotowość jego przejęcia na własność.

Domagał się również uwzględnienia przy podziale majątku nakładów poczynionych przez niego z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci przekazania środków pieniężnych na zakup lokalu mieszkalnego w G. przy ulicy (...) pochodzących z książeczki mieszkaniowej , którą posiadał jeszcze przed ślubem z wnioskodawczynią. Zdaniem uczestnika 100% środków na ten cel pochodziło z jego majątku osobistego . Dodatkowo wniósł także o rozliczenie poniesionych wyłącznie przez niego wydatków na utrzymanie nieruchomości w G. oraz wydatków związanych z kosztami utrzymania wynajmowanego w Irlandii domu , które ponosił wyłącznie on.

Sąd ustalił, co następuje:

E. J. i G. J. (1) zawarli związek małżeński w dniu 16 grudnia 1995 r. Ze związku tego mają dwoje pełnoletnich dzieci : syna i córkę . Wyrokiem z dnia 22 marca 2019 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie rozwiązał małżeństwo stron przez rozwód. Wyrok uprawomocnił się dnia 13.04.2019 r.

(dowód: wyrok z dnia 22 marca 2019 r. – k. 8v)

W czasie trwania związku małżeńskiego małżonkowie pozostawali w zatrudnieniu . Po urodzeniu dzieci wnioskodawczyni zajmowała się ich wychowaniem. W 2001 roku uczestnik pojechał do pracy w Irlandii. Wnioskodawczyni wraz z dziećmi dołączyła do niego w 2003 r. Centrum życiowe obojga byłych małżonków znajduje się dziś w Irlandii skąd nie zamierzają wracać.

(dowód: wysłuchanie stron k. 46 i k.129)

W czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej uczestnicy nabyli od Gminy G. lokal mieszkalny położony przy ul. (...) (...) składający się z jednego pokoju , kuchni , przedpokoju i łazienki o pow. użytkowej 50,53 m ². Lokal ten wcześniej był przez nich wynajmowany. Wobec sporu co do wartości tego lokalu sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego , który w sporządzonej opinii, której strony nie kwestionowały ustalił jego aktualną wartość na kwotę 126 400 zł. Dodatkowo podczas pobytu w Irlandii strony nabyły lokal mieszkalny położony także w G. przy ul .(...). Następnie lokal ten został sprzedany za kwotę 184 000 zł, która po zamianie walut w dwóch transzach tj.18 500 euro i 23 000 euro została przekazana na konto bankowe uczestnika postępowania w P. Bank (...) w Irlandii. Z pieniędzy tych za kwotę 4 000 euro została kupiona M. , którą uczestnik sprzedał już po rozwodzie za 1000 euro. Dodatkowo z pieniędzy tych były pokrywane koszty pobierania kursów przed podjęciem studiów przez córkę stron, koszt uzyskania przez nią prawa jazdy oraz odkładano na opłatę czesnego za naukę na I roku jej studiów.

Powyższe okoliczności są w zasadzie niesporne między stronami. Tak jak i fakt przekazania środków na zakup mieszkania przy ul. (...) w G. ze zlikwidowanej książeczki mieszkaniowej uczestnika postępowania i w zasadzie pokrywania przez niego po rozwodzie kosztów utrzymania tego mieszkania oraz kosztów czynszu mieszkania w Irlandii.

(dowód: umowa sprzedaży z dnia 08.05. 1998 r. i z dnia 01.09.2016 r. – k. 38, zaświadczenia z P. Bank (...) – k.38 akt , opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości – k. 92-106, zaświadczenie z (...) k.70, zeznania świadków A. J. (1) i A. J. (2) k 47-47 v, A. J. (3) k-129-129v, wysłuchanie stron)

Uczestnik postępowania w czasie trwania związku małżeńskiego zlikwidował książeczkę mieszkaniową. Wkład gromadzony na tych książeczkach wynosił 960 000 starych złotych, zaś premia gwarancyjna 39 433 800 starych złotych i odsetki 4 660 400 starych złotych.

(dowód: zaświadczenie z dnia 12 września 1994 r. – k. 70)

Na rozprawie dnia 21 stycznia uczestnik postępowania zmienił swoje stanowisko procesowe i oświadczył ,że wnosi o przyznanie na jego rzecz lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) w G. bez konieczności rozliczania się z tego tytułu z wnioskodawczynią.

Wnioskowi temu tj. w zakresie sposobu podziału nie oponował pełnomocnik wnioskodawczyni.

Sprawy o podział majątku wspólnego uregulowane zostały przez przepisy art. 566 i 567 kpc. Artykuł 567 § 3 kpc odsyła do przepisów o dziale spadków ( art. 680 i następne kpc ) te natomiast odsyłają do przepisów o zniesieniu współwłasności (art. 688 kpc w zw. z art. 617 i następne kpc). Jednym z zasadniczych obowiązków Sądu w tego rodzaju postępowaniu jest ustalenie składu majątku wspólnego małżonków ( art. 684 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc ). Punktem wyjścia do poczynienia tych ustaleń jest art. 31 krio stanowiący, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca ich dorobek ( wspólność ustawowa ) oraz art. 32§ 1 krio, który podaje, iż dorobkiem małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. W odniesieniu do postępowania o dział spadku, którego przepisy mają również zastosowanie w niniejszej sprawie, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stan spadku ustala się według chwili otwarcia spadku, zaś jego wartość według cen z chwili dokonania działu ( Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1968r , III CZP 12/69 zawierająca wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w sprawach o dział spadku obejmującego gospodarstwo rolne, OSNCP 1970, poz. 39, część III, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 września 1974r. III CZP 58/74, OSNCP 1975, poz. 90 ).

Opisana zasada „ znajduje pełne zastosowanie w postępowaniu o podział majątku wspólnego małżonków ( art. 1035 i nast. k . c. w zw. z art. 46 kro )” ( A. Zieliński Postępowanie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1992r. , str. 44 ).

Strony co wskazano już wyżej w swoich stanowiskach wskazały składniki majątku. Ustalając czy wchodzą one do majątku wspólnego Sąd stosował wskazane wyżej przepisy oraz zasady.

I tak , ustalono ,że na datę wspólności majątkowej w skład majątku wspólnego wchodziło mieszkanie w G. przy ul. (...), samochód marki M. oraz środki pieniężne w walucie obcej.

W sprawie w zasadzie co do sposobu podziału nie było sporu.

Wobec wniosku uczestnika postępowania i braku sprzeciwu ze strony wnioskodawczyni, sąd przyznał wszystkie składniki majątkowe tj. nieruchomość lokalową , samochód marki M. ( sprzedany w grudniu 2019 r. przez uczestnika – fakt bezsporny) oraz wspólne środki pieniężne na rzecz G. J. (1).

Wartość całego majątku stron wyniosła 126 400 zł oraz 27 498,33 euro. A zatem mając na uwadze treść art.43§ 1 i 2 krio zgodnie , z którym oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym wnioskodawczyni powinna otrzymać spłatę w wysokości ½ obu tych kwot.

Uczestnik wniósł jednakże o rozliczenie jego nakładów na majątek wspólny oraz o zwrot wydatków poniesionych przez niego na ten majątek już po ustaniu wspólności majątkowej.

Żądanie powyższe ma swoje oparcie w treści art.45 § 1 i 2 krio.

Powołując się na powyższe pełnomocnik uczestnika dowodził ,że jego nakład na zakup lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w G. wyniósł 100 % i wobec tego uczestnik nie ma z czego rozliczać się z wnioskodawczynią.

To stanowisko jest w ocenie sądu całkowicie błędne.

Wnioskodawczyni nie kwestionowała ,że były mąż posiadał książeczkę mieszkaniową, która została zlikwidowana przed zakupem mieszkania.

Z aktu notarialnego z dnia 08.05.1998 r. wynika ,że w tym dniu małżonkowie E. i G. J. (1) nabyli lokal mieszkalny o wartości 20 700 zł i udział do (...) w gruncie o wartości 1 671,50 zł.

Tak więc łączna wartość wystawionego do sprzedaży mieszkania i gruntu zamknęła się kwotą 22 371,50 zł .

W cytowanym dokumencie w § 7 zawarte jest oświadczenie stron umowy, że małżonkowie nabyli wymienione nieruchomości korzystając z 85% bonifikaty i wobec powyższego cena nabycia wyniosła w przypadku mieszkania 3 105 zł i w przypadku gruntu 250,70 zł. W sumie daje to kwotę 3 355,70 zł.

( zob. akt notarialny k.38 akt).

Nabywając nieruchomość za środki pochodzące z majątku osobistego uczestnika postępowania strony zapłaciły za nią jedynie 15 % jej wartości i tylko ta wartość w odniesieniu do aktualnej wartości mieszkania tj. 126 400 zł może być traktowana jako nakład z majątku osobistego G. J. (1) na majątek wspólny. Aktualnie wyraża się ona kwotą 18 960 zł( 126 400 zł x 15%) i wyłącznie taką kwotę sąd uwzględnił we wzajemnych rozliczeniach.

Być może po likwidacji książeczki mieszkaniowej kwota uzyskana z tego tytułu przewyższała kwotę konieczną do nabycia lokalu mieszkalnego ale stanowczo należy stwierdzić, że uczestnik w żaden sposób nie wykazał ,by została ona przekazana na majątek wspólny. Być może strony przeznaczyły ją na inne potrzeby rodziny, a wobec tego , stosownie do treści art. 45§ 1 zdanie 3 krio ich zwrotu można domagać się o tyle i ile zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności , a tego faktu nie wykazano.

Dodatkowo sąd zauważa że zarówno z zaświadczenia zalegającego na k. 70 akt , jak i zeznań samego uczestnika jednoznacznie wynika, że zarówno premia gwarancyjna jak i odsetki stanowiły co najmniej 85 % uzyskanych środków.

W tym kontekście wskazać należy, iż Sąd Najwyższy w swych orzeczeniach (uzasadnienie uchwały SN z dnia 30 maja 1979 r. III CZP 29/79, uzasadnienie postanowienia SN z dnia 5 października 2000 r. II CKN 611/99) wielokrotnie wskazywał, iż procenty i premie od wkładów na książeczkach mieszkaniowych – stanowią dochód w rozumieniu art. 31 § 2 pkt 2 kro i w związku z tym wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków. Zgodnie bowiem z tym przepisem do majątku wspólnego należą dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków.

Jako zasadne należało ocenić żądanie G. J. (1) rozliczenia wydatków poniesionych na majątek wspólny od ustania wspólności ustawowej do czasu podziału majątku. Składają się na nie koszty związane z obsługą lokalu mieszkaniowego w G. tj. podatku od nieruchomości ( 31 zł rocznie), funduszu remontowego ( 177,06 zł miesięcznie) oraz koszty poniesione w Irlandii . Koszty te wyniosły od 14.04.2019 r. do 04.02.2020 łącznie 1 801,60 zł. i 7 200 euro. Wydatki te obciążają byłych małżonków w równych częściach , co daje kwotę 900 80 zł i 3 600 euro na jedną osobę.

( zob. odpowiedź na wniosek i zaświadczenia k.62- 76).

Wydatki te nie były kwestionowane przez wnioskodawczynię. Z jej zeznań wynika ,że nie interesowała się kosztami utrzymania obu nieruchomości.

( zob. zeznania wnioskodawczyni k. 46 i świadka A. J. (3) k.129).

Ostatnią kwestią wymagającą omówienia pozostaje sprawa rozdysponowania wspólnych środków finansowych pochodzących ze sprzedaży mieszkania położonego w G. przy ulicy (...). Jak wspomniano we wcześniejszej części uzasadnienia była to w sumie kwota 41 500 euro .Na datę rozwodu z kwoty tej pozostało jedynie 26 498 euro . Rozdysponowana więc została niebagatelna kwota 15 002 euro. Strony zgodnie potwierdziły ,że z tych środków uczestnik kupił nowy samochód – M. za 4 100 euro ( sprzedaną już po rozwodzie przez uczestnika za 1 000 euro) , ponadto uczestnik twierdził że pozostała część została przeznaczona na koszt nauki córki stron.

Okoliczności te częściowo przyznała także wnioskodawczyni. Z kolei z zeznań A. J. (3) wynika ,że ojciec odłożył na czesne na I rok studiów 3 250 euro, 1000 euro zapłacił za prawo jazdy. Dodatkowo przeznaczał 20 euro tygodniowo na kursy przygotowujące do studiów które trwały dwa lata( 1 920 euro). Na początku tych kursów ojciec wpłacił także jednorazowo 200 euro. W sumie ustalone koszty nauki zamknęły się więc kwotą 6 370 euro.

( zob. zeznania A. J. (3) k.129 ).

Koszty te niewątpliwie należy uznać za słuszne i przeznaczone na potrzeby rodziny , których zwrotu stosownie do treści art.45§ 1 krio żądać nie można.

Sąd uznaje je za całkowicie uzasadnione. Z nauką dziecka zawsze wiążą się zwiększone wydatki i rodzice muszą temu podołać i wspomóc dziecko.

Uczestnik nie wskazał innych istotnych i zasadnych kosztów rodziny pokrytych z kwoty 41 500 euro , a chodzi o kwotę 4 500 euro, która stronom należy się po połowie. Z zeznań stron nie wynika by była potrzeba sięgania do oszczędności i by pojawiły się inne wyjątkowe wydatki. Sytuacja zawodowa stron także się nie zmieniła. Oboje pracowali i otrzymywali wynagrodzenie. Oznacza to ,że sięganie do pieniędzy , które miały być przeznaczone na zakup domu w Irlandii nie było konieczne. To z kolei wskazuje ,że uczestnik rozdysponował z pominięciem wnioskodawczyni 4 500 euro i musi się z nią z tego rozliczyć.

Stosownie do treści art. 45 krio sąd rozliczył także dług osobisty uczestnika postępowania spłacony w czasie trwania związku małżeńskiego z majątku wspólnego. Chodzi o alimenty płacone na córkę uczestnika postępowania z pierwszego małżeństwa. Zdając sobie sprawę z różnorodnego orzecznictwa sądów w tym zakresie, sąd stanął na stanowisku, że w tej konkretnej sprawie rozliczenie tych kwot jest uzasadnione. Prawdą jest , że wnioskodawczyni od początku związku małżeńskiego wiedziała, że uczestnik ma córkę i fakt płacenia przez niego alimentów akceptowała. Akceptacja nie oznacza jednak, że w momencie gdy powstał spór finansowy między byłymi małżonkami i gdy uczestnik domaga się w niniejszym postępowania rozliczenia wnioskodawczyni z każdej wydanej złotówki i każdego euro – nie może ona skutecznie domagać się uwzględnienia faktu że przez dwadzieścia lat z majątku wspólnego „ wyprowadzona „ została kwota 47 750 zł - licząc tylko to co wynikało z orzeczeń sądowych i bez uwzględnienia faktu ,że uczestnik dobrowolnie płacił więcej.

( zob. sprawy tutejszego sądu (...) 262/95, (...) 307/96, (...) 395/99, (...) 36/02, zeznania uczestnika).

Wypłata alimentów w sposób oczywisty uszczuplała przez lata majątek wspólny stron i odbywała się jego kosztem. Zachowanie uczestnika w tym zakresie jest oczywiście jak najbardziej poprawne z punktu widzenia społecznego ale bezsprzecznie przeznaczone były na ten cel wspólne środki byłych małżonków .Uczestnik nie wykazał by płatności pochodziły z jego majątku osobistego.

Reasumując, sąd uznał ,że wobec przyznania na rzecz uczestnika postępowania wszystkich składników majątkowych wnioskodawczyni powinna otrzymać spłatę w wysokości 63 200 zł oraz 13 749, 17 euro.

Zważywszy na wzajemne żądania stron uwzględnienia w rozliczeniach nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny i nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty kwoty te musiały ulec weryfikacji.

I tak spłatę w złotówkach należało E. J. pomniejszyć o kwotę odpowiadającą ½ części nakładów z majątku osobistego G. J. tj. 9 480 zł ( ½ x 18 960 zł na mieszkanie przy ul. (...)) oraz o kwotę odpowiadającą 1/ 2 wydatków na utrzymanie lokalu w G. poniesionych przez uczestnika po rozwodzie do daty orzekania tj. 900,80 zł( 31 zł podatek + 1770,60 zł koszt wspólnoty mieszkaniowej : 2). Otrzymaną kwotę - 52 819,20 zł należało następnie powiększyć o ½ część wydatków poniesionych przez byłych małżonków na spłatę długu G. J. – alimenty tj.23 875 zł ( 47 750 zł x1/2). Ostatecznie kwota spłaty w złotówkach na rzecz E. J. wynosi więc 76 694,20 zł.

Kwotę spłaty wyrażoną w euro w wysokości 13 749,17 należało natomiast pomniejszyć o 3 600 euro jako ½ kwoty czynszu za dom w Irlandii spłaconego przez uczestnika postępowania po rozwodzie tj. od 14.04.2019 r. do 15 grudnia 2019 r. z własnych środków( 900 euro x 8 miesięcy x 1/2). Dodatkowo spłatę należną powiększono o kwotę 2 250 euro jako ½ część z 4 500 euro, co do której uczestnik nie wykazał na co ją przeznaczył , a nie rozliczył się z wnioskodawczynią . Ostatecznie więc kwota do spłaty w euro wyniosła 12 399,17

Sposób ustalenia w/ wymienionych kwot został wskazany we wcześniejszej części uzasadnienia.

Mając powyższe na względzie sąd na podstawie 567 kpc w zw. 688 kpc w zw. z art. 623 kpc w zw. z art. 43 i 45 kriop orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 520 § 2 kpc.