Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 1967/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2025-01-03

Sygn. akt: I C 1967/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w (...) I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Beata Bihuń

po rozpoznaniu w dniu 3 stycznia 2025 r. w (...)

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. Bank (...) z siedzibą w W.

przeciwko M. T. (1), D. T. (1)

o zapłatę i zmianę wysokości świadczenia

I.  Na podstawie art. 224 § 3 kpc zamyka rozprawę;

II.  Umarza postępowanie co do kwoty 280.000,00 zł (dwieście osiemdziesiąt tysięcy złotych);

III.  Oddala powództwo w pozostałej części;

IV.  Zasądza od powoda R. Banku (...) z siedzibą
we W. na rzecz pozwanej D. T. (2) kwotę 8.117,00 zł (osiem tysięcy sto siedemnaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu;

V.  Zasądza od powoda R. Banku (...) z siedzibą
we W. na rzecz pozwanego M. T. (2) kwotę 8.117,00 zł (osiem tysięcy sto siedemnaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu;

VI.  Nakazuje zwrócić powodowi kwotę 6.920,00 zł (sześć tysięcy dziewięćset dwadzieścia złotych) tytułem połowy opłaty od części cofniętego powództwa, pomniejszonej o opłatę minimalną.

Sygn. akt I C 1967/23

UZASADNIENIE

Powód R. Bank (...) w W. prowadzący w Polsce działalność za pośrednictwem oddziału R. Bank (...) (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce w pozwie wniesionym przeciwko pozwanym M. T. (1) i D. T. (1) domagał się:

I.  zasądzenia solidarnie, ewentualnie łącznie, ewentualnie w częściach równych, ewentualnie in solidum, od Strony pozwanej na rzecz Powoda kwoty 280 000,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 października 2023 r. do dnia zapłaty, tytułem zwrotu równowartości nominalnej kwoty kapitału kredytu wypłaconego S. pozwanej;

II.  zmianę na podstawie art. 358 1 § 3 k.c. wysokości świadczenia pieniężnego w postaci wypłaconej kwoty kapitału kredytu i w konsekwencji wniósł o zasądzenie solidarnie, ewentualnie łącznie, ewentualnie w częściach równych, ewentualnie in solidum, od Strony pozwanej na rzecz Powoda dodatkowo kwoty 51 413,23 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 października 2023 r. do dnia zapłaty, tytułem zmiany wysokości świadczenia pieniężnego - wypłaconej kwoty kapitału kredytu, na skutek waloryzacji sądowej wynikającej z istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza za okres od dnia wypłaty kwoty kredytu do dnia 31.08.2023 r., przy czym dochodzona kwota uwzględnia wysokości i daty spłat dokonywane przez Stronę pozwaną na rzecz Powoda;

III.  zasądzenie solidarnie, ewentualnie łącznie, ewentualnie w częściach równych, ewentualnie in solidum od Strony pozwanej na rzecz Powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że przedmiotem niniejszej sprawy jest żądanie Powoda, aby Strona pozwana zwróciła Powodowi równowartość kwoty kapitału wypłaconego na podstawie Umowy o kredyt waloryzowany walutą obcą oraz dodatkowe świadczenie pieniężne z tytułu waloryzacji sądowej wypłaconej kwoty kapitału kredytu w związku z istotną zmianą siły nabywczej pieniądza. Roszczenia Powoda formułowane są na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, świadczeniu nienależnym i waloryzacji sądowej. Powód udzielił wiele lat temu S. pozwanej kredytu na podstawie Umowy kredytu. Strona pozwana zakwestionowała w sprawie z własnego powództwa ważność Umowy kredytu zawartej z Powodem. W postępowaniu z Powództwa Kredytobiorcy Bank konsekwentnie stoi na stanowisku wskazującym na ważność Umowy Kredytu. W przypadku uznania przez Sąd w postępowaniu z Powództwa Strony pozwanej przeciwko Powodowi, że Umowa jest trwale bezskuteczna (nieważna), strony będą zobowiązane do wzajemnego rozliczenia. W konsekwencji, celem uzyskania ochrony prawnej na wypadek ustalenia ewentualnej bezskuteczności (nieważności) Umowy, Powód domaga się zwrotu wypłaconego powodom kapitału kredytu, do zwrotu którego pozwani mogą być zobowiązani w przypadku ustalenia nieważności umowy kredytu a także dokonania przez sąd waloryzacji kwoty wypłaconego pozwanym kapitału kredytu, wskazując, że brak jest związku dochodzonego świadczenia z prowadzeniem przez powoda przedsiębiorstwa.

W odpowiedzi na pozew M. T. (1) i D. T. (1) zakwestionowali żądania pozwu i wnieśli o jego oddalenie w całości a także o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym opłat skarbowych od pełnomocnictw oraz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty.

Pozwani przyznali, że zawarli z bankiem umowę kredytu powiązaną z kursem waluty obcej; że wytoczyli powództwo wobec banku w którym to zarzucono abuzywność postanowień tej umowy dotyczących sposobu dokonywania przeliczeń kwoty kapitału i rat kredytu; że dokonywali spłat rat kapitałowo-odsetkowych w sposób wskazany w załączonych do pozwu zaświadczeniach bankowych oraz to, że strona pozwana rozliczyła się z kwoty odpowiadającej kwocie nominalnej wypłaconego kredytu, na wskutek potrącenia.

Następnie zaprzeczyli:

-że uzyskano by inne źródło finansowania kredytu w szczególności zaś w oparciu o wskaźnik WIBOR,

- że kredytobiorca jest winny ewentualnych strat sektora bankowego powstałych na wskutek zredagowania przez te banki wzorca umowy w sposób sprzeczny z prawem stanowionym,

- że wysokości dochodzonych roszczeń w zakresie żądania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału czy też waloryzacji sądowej jest udowodniona,

- że nabycie nieruchomości zostało sfinansowane w całości ze środków banku przeciwnie: strona pozwana nabyła nieruchomość w części ze środków własnych tj. zapłaciła część kwoty sprzedaży w wysokości 30 000 zł,

- że ryzykiem hipotetycznego spadku siły nabywczej pieniądza był obarczony bank - przeciwnie: ryzykiem tym na przestrzeni lat był również obarczony kredytobiorca, bowiem jego nienależne świadczenia uiszczane tytułem rat kredytu, również ulegały potencjalnej deprecjacji,

- że nienależne świadczenie w postaci kapitału kredytu nie pozostawało w związku z działalnością strony powodowej jako przedsiębiorcy - przeciwnie : okoliczność ta wynika wprost z treści umowy kredytu.

Pismem z dnia 10.05.2024 r. powód cofnął bez zrzeczenia się roszczenia w zakresie żądania dokonania waloryzacji i roszczenia o zapłatę wskazanego w pkt. II pozwu (51 413,23 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 października 2023 r. do dnia zapłaty).

Postanowieniem z dnia 10.09.2024 r. Sad umorzył postępowanie co do tej kwoty i zwrócił powodowi kwotę 1255,00 zł tytułem połowy opłaty od cofniętej części pozwu, pomniejszonej o opłatę minimalną (k. 172).

Pismem z dnia 6.11.2024 r. powód:

- cofnął roszczenie wyrażone w pkt I petitum pozwu w części - w zakresie należności głównej, tj. co do kwoty 280.000,00 zł tytułem zwrotu kwoty kapitału kredytu wypłaconego stronie pozwanej;

- rozszerzył żądanie pozwu w ten sposób, że skapitalizował niezapłacone odsetki i wniósł o zasądzenie solidarnie, ewentualnie łącznie, ewentualnie w częściach równych, ewentualnie in solidum od strony pozwanej na rzecz powoda kwoty 1.467,12 zł złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie pozwanej do dnia zapłaty.

W związku z powyższym ostatecznie powód wniósł o:

I.  zasądzenie solidarnie, ewentualnie łącznie, ewentualnie w częściach równych, ewentualnie in solidum, od Strony pozwanej na rzecz Powoda kwoty 1.467,12 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia niniejszego pisma stronie pozwanej do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek od zwróconego przez Stronę pozwaną kapitału kredytu w wysokości 280.000,00 złotych, liczonych od ww. kwoty od dnia 31 października 2023r. do dnia 16 listopada 2023 r. - dzień doręczenia oświadczenia o potrąceniu;

II.  zasądzenie solidarnie, ewentualnie łącznie, ewentualnie w częściach równych, ewentualnie in solidum, od Strony pozwanej na rzecz Powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwani podtrzymali dotychczasowe stanowisko i wnieśli o oddalenie powództwa również w jego zmodyfikowanym kształcie. Ponadto wskazali, że żądanie jakichkolwiek odsetek ustawowych za opóźnienie przez powoda należy uznać za sprzeczne z art. 5 kc.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 kwietnia 2010 r. powodowie zawarli z (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W. umowę o kredyt hipoteczny nr (...), na podstawie której Bank zobowiązał się udzielić powodom kredytu w kwocie 280.000 zł „indeksowanego” do waluty obcej (...)

(dowód: umowa k. 28 – 30)

Bezspornie kredyt został uruchomiony transzami w łącznej kwocie 280 000 zł.

(dowód: zaświadczenie k. 31)

Przedmiotowa umowa kredytu była przedmiotem sporu przed Sądem Okręgowym w (...), w którym pozwani M. T. (1) i D. T. (1) domagali się powodowego banku zapłaty na ich rzecz łącznie kwoty 30.887,72 zł oraz kwoty 33.127 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 26 października 2019 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu nienależnych świadczeń spełnionych przez powodów na rzecz pozwanego i jego poprzednika prawnego w okresie od dnia 14 czerwca 2010 r. do dnia 13 września 2019 r. w związku z nieważnością umowy kredytu a także ustalenia nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego kredytu wynikającego z przedmiotowej umowy. W ramach żądania ewentualnego wnosili o zapłatę na ich rzecz odpowiednich kwot tytułem nadpłat powstałych w związku z zawarciem w umowie niedozwolonych postanowień.

Wyrokiem z dnia 16 listopada 2022 r. roku Sąd Okręgowy w (...) w sprawie o sygn. akt (...) oddalił powództwo o zapłatę dochodzone z związku z nieważnością umowy kredytu oraz powództwo o ustalenie nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego kredytu wynikającego z umowy kredytu.

Wyrokiem z dnia 15 lutego 2024 roku Sąd Apelacyjny w (...) w sprawie o sygn. akt (...), zmienił zaskarżony wyrok między innymi w ten sposób, że zasądził od banku na rzecz kredytobiorców kwotę 30.887,72 złotych oraz kwotę 33.126,80 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 listopada 2019 r. do dnia zapłaty i oddalił powództwo główne w pozostałej części. Ponadto ustalił, że nie istnieje stosunek prawny kredytu wynikający z umowy o kredyt hipoteczny nr (...) sporządzonej dnia 14 kwietnia 2010 r., zawartej pomiędzy powodami M. T. (1) i D. T. (1) a poprzednikiem prawnym pozwanego (...) S.A. dnia 20 kwietnia 2010 r.

(dowód: wyrok SO w (...) w sprawie (...) – na płycie CD k. 50, wyrok SA w (...) w sprawie (...) z uzasadnieniem k. 182-206)

Bezsporne pomiędzy stronami jest, że na mocy oświadczenia o potrąceniu z 14 listopada 2023 r. kwota kapitału udostępnionego kredytobiorcom przez bank została rozliczona.

(okoliczność bezsporna - stanowiska stron a ponadto dowód: oświadczenie o potrąceniu k. 132)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny sprawy nie był sporny pomiędzy stronami. Ustalenia w tym zakresie Sąd poczynił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, które nie były kwestionowane przez strony, w szczególności Sąd miał na względzie ustalenia
oraz prawomocne rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego w (...) w sprawie o sygn.
akt (...).

Sąd na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. pominął wniosek dowodowy z opinii biegłego sądowego zawarty w pkt VIII pozwu, jako dotyczący okoliczności nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy i powodujący jedynie zbędne przedłużenie postępowania i generujący niepotrzebne koszty. Wobec cofnięcia pozwu w zakresie roszczenia opartego na waloryzacji sądowej, fakty, które miałyby zostać wykazane wnioskowanym dowodem (potwierdzenie prawidłowości wyliczeń powoda co do roszczenia, które ostatecznie zostało cofnięte), okazały się bezprzedmiotowe, wobec czego zaistniały w sprawie przesłanki do pominięcia tego dowodu.

Ponadto Sąd pominął wniosek o przesłuchanie pozwanych jak na karcie 76v. i 77v. (str. 6 i 8 odpowiedzi na pozew). Stosownie do art. 299 k.p.c., jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron. Zgromadzone w sprawie dowody w postaci dokumentów w pełni pozwalają na dokonanie prawidłowego rozpoznania niniejszej sprawy, zaś wniosek dowodowy o przesłuchanie pozwanych Sąd potraktował, z uwagi na powyższe jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Dla porządku wskazać należy, że termin przedawnienia roszczeń jako związanych z działalnością gospodarczą powoda na gruncie art. 118 k.c. jest trzyletni, i nie upłynął do daty wniesienia powództwa w tej sprawie (27.11.2023 r. - pocztową przesyłką poleconą), ponieważ początek biegu przedawnienia należy liczyć w ocenie Sądu od daty wydania prawomocnego wyroku opierającego się na nieważności umowy kredytowej. Nie powinna wchodzić w grę żadna data wcześniejsza, ponieważ nie można wymagać od banku wytaczania powództwa opartego na konstrukcji nieważności umowy, z którą bank się nie zgadza. Nie powinna być to nawet data rozprawy, na której kredytobiorcy wyrażają wiążącą wolę unieważnienia umowy, ponieważ takie oświadczenie nie oznacza, że wyrok zostanie wydany zgodnie z tą wolą.

Wskazać również należy, że przedstawionym wyżej rozstrzygnięciem Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 12 stycznia 2023 r. sygn. akt (...) Sąd w niniejszej sprawie jest związany na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. Jak słusznie podkreśla się w doktrynie i orzecznictwie (wyroki Sądu Najwyższego z 12 lipca 2002 r., V CKN 1110/00, z 29 marca 1994 r., III CZP 29/94 oraz postanowienie z 21 października 1999 r., I CKN 169/98), jeżeli wcześniejszy wyrok rozstrzyga kwestię, która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie aktualnie rozpoznawanej, kwestia ta nie może być w ogóle badana. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2007 r. (II CSK 347/07) wskazał, że zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. każde orzeczenie prawomocne formalnie wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach wskazanych w ustawie także inne osoby. Jest to prawomocność materialna w sensie pozytywnym, która, jak podnosi się w doktrynie, zabezpiecza poszanowanie dla rozstrzygnięcia sądu ustalającego i regulującego stosunek prawny stanowiący przedmiot rozstrzygnięcia. To oznacza przede wszystkim, że w niniejszym procesie Sąd nie mógł dokonać ustalenia odmiennego od tego, że umowa kredytu była nieważna. Zresztą ustalenia tego ostatecznie strony nie kwestionowały co znalazło odzwierciedlenie w pozaprocesowym rozliczeniu nieważnej umowy.

Kwestia rozliczenia umowy w zakresie kapitału kredytu – po stronie banku oraz uiszczonych w wykonaniu nieważnej umowy rat – po stronie kredytobiorców nie była sporna i nie budziła także wątpliwości Sądu - brak jest przesłanek formalnych i materialnych do kwestionowania skuteczności dokonanego potrącenia.

Ostatecznie w sprawie pozostała do rozstrzygnięcia zasadność żądania zasądzenie na rzecz powoda kwoty 1.467,12 zł wraz z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie tytułem skapitalizowanych odsetek od zwróconego przez stronę pozwaną kapitału kredytu w wysokości 280.000,00 złotych, liczonych od ww. kwoty od dnia 31 października 2023r. do dnia 16 listopada 2023 r. – tj. od dnia doręczenia oświadczenia o potrąceniu.

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powyższego. Powstanie wierzytelności o zwrot kapitału kredytu wypłaconego w wykonaniu nieważnej umowy było bezsporne, podobnie jak jej wysokość i umorzenie (oświadczeniem o potrąceniu).

Kwota główna nie była ostatecznie przedmiotem sporu.

W ocenie sądu powodowi nie należą się ostatecznie dochodzone odsetki za opóźnienie od kwoty kapitału kredytu – ani te skapitalizowane, ani te dalsze. Wierzytelność o zwrot kapitału kredytu wypłaconego w wykonaniu nieważnej umowy jest typową wierzytelnością bezterminową, której wymagalność zależy od wezwania do zapłaty (art. 455 k.c.). Rolę wezwania do zapłaty spełniło wprawdzie wezwanie do zapłaty z 16.10.2023 r. (k. 33), jednak powód nie udowodnił, kiedy pozwanym wezwanie doręczono (nie wynika to z wydruku na k. 35) i tym samym, kiedy nastąpiła wymagalność roszczenia.

Niezależnie jednak od powyższego, skuteczne wezwanie kredytobiorców do zwrotu kwoty udostępnionego im kapitału na podstawie nieważnej umowy kredytu nie mogło nastąpić wcześniej niż przed wydaniem prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność łączącego strony stosunku prawnego. Do tego czasu strony pozostawały w sporze co do tej okoliczności, w szczególności bank, który konsekwentnie twierdził, że zawarta umowa jest ważna. Nie można jednocześnie twierdzić, że zwrot udostępnionego kapitału z powodu nieważności umowy się nie należy i żądać kompensaty za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia. Bowiem do tego sprowadza się szeroko ujęte stanowisko procesowe banku, który jednocześnie wnosił o oddalenie roszczenia o ustalenie, a jednocześnie, na kanwie tego postępowania, dochodził zwrotu kapitału z powodu nieważności umowy – z czego ostatecznie wycofał się po dokonanym przez pozwanych potrąceniu. Odsetki od kwoty należnej bankowi z tytułu nienależnego świadczenia mogą być naliczane, zgodnie z zasadami ogólnymi, po wezwaniu do zwrotu kwoty kredytu z powołaniem na właściwą podstawę prawną, tj. nieważność całkowitą, bezskuteczność częściową umowy. Powołanie się przez bank na niewłaściwą podstawę prawną, np. na ewentualną nieważnej umowy, nie indywidualizuje należycie roszczenia i nie może być traktowane jako należyte wezwanie do zapłaty w rozumieniu art. 455 k.c.

Do czasu prawomocnego przesądzenia nieważności umowy strony rozliczyły się z udostępnionego kapitału (potrąceniem z 14.11.2023 r. doręczonym bankowi 16.11.2023 r.) a zatem pozwani dokonali czynności tamującej dalsze istnienie wierzytelności powoda. Nie popadli więc w opóźnienie, nie są zobowiązani do zapłaty odsetek na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 482 k.c.

Z tych względów Sąd orzekł o oddaleniu powództwa – jak w punkcie III wyroku.

Odnosząc się do żądania pozwu w zakresie zwrotu kwoty udzielonego kapitału kredytu, należy wskazać, iż żądanie to w części zostało przez powoda cofnięte wskutek dokonanego przez pozwanych potrącenia. Mając na uwadze powody cofnięcia, brak jest przesłanek do przyjęcia by cofnięcie pozwu w w/w zakresie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa. Mając to na uwadze stosownie do art. 355 w zw. z art. 203§1 k.p.c., Sąd umorzył postępowanie, co do zgłoszonego jako żądane główne żądania zapłaty kwoty 280 000 zł (pkt II wyroku).

Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 98 kpc zasądził od powoda na rzecz pozwanych koszty procesu przed sądem I instancji oraz koszty postępowania zażaleniowego.

Sąd zasądził na rzecz każdego z pozwanych po 1/2 części kosztów tj. po 8.117 zł, mając na uwadze stanowisko SN, zawarte w uchwale z dnia 16.11.2023 r. w sprawie III CZP 54/23, zgodnie z którą koszty procesu należne współuczestnikom materialnym – w tym także pozostającym w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej – podlegają zasądzeniu na ich rzecz w częściach równych, chyba że współuczestnicy zgodnie wniosą o inny podział zasądzonych kosztów albo o zasądzenie ich jedynie na rzecz jednego lub niektórych ze współuczestników.

Jednocześnie Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika strony pozwanej o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości, nie znajdując podstaw uzasadniających przyznanie ich w rzeczonej wysokości. Zgodnie bowiem z treścią art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata (tu: radcę prawnego) zalicza się wynagrodzenie tego pełnomocnika, określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego pełnomocnika, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Kryteria ustalania wysokości kosztów procesu należnych stronie określono w art. 109 § 2 k.p.c. Z brzmienia tego przepisu wynika, że Sąd winien brać pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Możliwość przyznania przez Sąd kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości jest zatem zależna przede wszystkim od rodzaju i stopnia zawiłości sprawy oraz niezbędnego nakładu pracy pełnomocnika. Zdaniem Sądu charakter przedmiotowej sprawy nie uzasadniał przyznania pozwanym kosztów zastępstwa procesowego w stawce wyższej niż minimalna. Charakter sprawy obejmuje szeroki katalog okoliczności, do których zaliczyć należy: wartość przedmiotu sporu, tryb rozpoznania sprawy, zakres materiału dowodowego, złożoną konfigurację podmiotową, ilość żądań podlegającą rozpoznaniu czy stopień skomplikowania pod względem prawnym (zob. M. Uliasz, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, C.H. Beck, wyd. 2) a także przedmiot sporu, prostotę lub złożoność stanu faktycznego, trudności dowodzenia lub ich brak, precedensowy charakter sprawy.

Przedmiotowa sprawa nie jest już sprawą precedensową, wobec bogatego już w tym zakresie orzecznictwa sądowego czy też stanowisk doktryny także nie przemawia za szczególną złożonością sprawy. Odnosząc się zaś do oceny wkładu pracy reprezentującego stronę pełnomocnika Sąd przyjął, że czynności dokonane przez radcę prawnego w imieniu strony w toku niniejszego postępowania, nie uzasadniały przyznania wynagrodzenia w podwójnej stawce. Przez pojęcie „nakładu pracy” pełnomocnika rozumieć należy w szczególności ilość i obszerność złożonych w sprawie pism procesowych oraz udział w rozprawach i posiedzeniach sądu ale także pozasądową pomoc prawną udzieloną klientowi w związku ze sprawą. Analiza akt przedmiotowej sprawy dowodzi, iż nie była ona wielowątkowa czy też precedensowa. Materia rozważanej sprawy na tle innych spraw tego typu nie należy do złożonych. Czynności zawodowego pełnomocnika obejmowały sporządzenie odpowiedzi na pozew, przy czym treść merytoryczna tego pisma nie wskazuje na większe niż przeciętne zaangażowanie pełnomocnika w jego przygotowanie. Działania pełnomocnika w przedmiotowej sprawie Sąd traktuje jako niezbędną, ale nie ponadprzeciętną staranność, którą powinien przejawiać każdy pełnomocnik procesowy reprezentujący swojego klienta.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Dagmara Wietrak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Beata Bihuń
Data wytworzenia informacji: