Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia Juliusz Ciejek

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Kosowska

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2024 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko P. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 130.000 (sto trzydzieści tysięcy) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 14.241 zł 6 gr (czternaście tysięcy dwieście czterdzieści jeden złotych sześć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, w tym kwotę 5.417 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

III.  przyznaje kuratorowi pozwanej E. K. kwotę 2.160 zł (dwa tysiące sto sześćdziesiąt złotych) tytułem wynagrodzenia.

Sygn. akt I C 1401/23

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 20 grudnia 2022 r. powód M. P. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwana ma zapłacić na rzecz powoda kwotę 130.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty.

Nadto, w przypadku wniesienia przez pozwaną sprzeciwu w terminie wniósł o zasądzenie:

- od pozwanej na rzecz powoda kwoty 130.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w listopadzie 2021 r. zawarł z pozwana ustną umowę pożyczki. Na mocy wskazanej umowy w okresie od listopada 2021 r. do kwietnia 2022 r. pożyczył pozwanej w sumie kwotę 130.000 zł. Pozwana złożyła oświadczenie, w którym zdeklarowała spłatę zobowiązania w dwóch transzach, z czego pierwsza miała być spłacona w terminie do 12 lipca 2022 r. Pożyczka nie została zwrócona w umówionym terminie. Pozwana wielokrotnie obiecywała zwrot pieniędzy, ale żadna spłata nie nastąpiła.

(pozew k. 4-8)

W dniu 04.01.2023 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanej w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłacić powodowi kwotę 130.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20.12.2022 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 10.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

(nakaz zapłaty – k. 36)

Postanowieniem z dnia 28.04.2023 r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 w zw. z art. 139 ¹ § 2 k.p.c. zawiesił postępowanie, wobec niedoręczenia skutecznie pozwanej odpisu pisma.

(postanowienie – k. 46)

Postanowieniem z dnia 12.06.2023 r. Sąd Okręgowy podjął postępowanie w sprawie.

(postanowienie – k. 61)

Zarządzeniem z dnia 12.06.2023 r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 144 k.p.c. ustanowił dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej kuratora.

(zarządzenie – k. 62)

Kurator ustanowiony dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty wnosząc o:

- uchylenie nakazu w całości i oddalenie powództwa w całości,

- nieobciążanie pozwanej kosztami procesu,

- przyznanie kuratorowi wynagrodzenia według uznania sądu.

W uzasadnieniu wskazał, że wątpliwości budzi lista operacji bankowych na rachunkach powoda. Żaden z przelewów nie został zatytułowany „pożyczka”, a więc w takiej sytuacji trudno uznać, że kwoty przelewane dla pozwanej stanowią pożyczkę. Kurator zakwestionował również prawidłowość poświadczenia za zgodność z oryginałem oświadczenia złożonego przez pozwaną w dniu 07.07.2022 r.

(pismo kuratora – k. 74-75v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony poznały się we wrześniu 2021 r. przez komunikator internetowy. Od tego czasu utrzymywali ze sobą stały kontakt telefoniczny oraz za pośrednictwem internetu. Pod koniec listopada 2021 r. pozwana poprosiła powoda o pierwszą pożyczkę w kwocie 16.000 zł. Pozwana poinformowała powoda, że środki finansowe są jej potrzebne w związku z chorobą ojca. Powód kilkukrotnie pożyczył pozwanej pieniądze na ten cel.

Następnie, pozwana zwróciła się o kolejną pożyczkę do powoda w związku z koniecznością przeprowadzenia u niej operacji nerki. Powód również w tym wypadku dokonał przelewu środków na rachunek pozwanej.

(dowód: zeznania powoda – k. 137v-138, lista operacji – k. 13-14)

W listopadzie 2021 r. strony zawarły ustną umowę pożyczki. Powód pożyczył pozwanej w okresie od listopada 2021 r. do kwietnia 2022 r. łącznie kwotę 130.000 zł.

Kwota 95.300 zł została przekazana pozwanej w formie przelewów bankowych. Zaś pozostała część pożyczki została wypłacona przez pozwaną z bankomatu po otrzymaniu kodu BLIK od powoda.

(dowód: zeznania powoda – k. 137v-138, lista operacji – k. 13-14, korespondencja SMS stron – k. 15-16 oraz k. 131-134, korespondencja e-mail stron – k. 17-34 oraz k. 135-136)

Strony spotkały się osobiście po raz pierwszy na przełomie roku 2021/2022.

Pozwana poinformowała powoda w lutym 2022 r. że jej ojciec zmarł. Powyższa informacja okazała się nieprawdziwa.

(dowód: zeznania powoda – k. 137v-138)

W dniu 7 lipca 2022 r. strony zawarły porozumienie w którego § 1 pozwana oświadczyła, że jest winna powodowi kwotę 130.000 zł, a która to kwota wynika z udzielonej pożyczki. Zgodnie z § 2 porozumienia spłata pożyczki miała nastąpić w dwóch ratach. Termin płatności pierwszej raty w kwocie 90.000 zł strony ustaliły do 12.07.2022 r., zaś drugiej w kwocie 40.000 zł do 31.12.2022 r.

Powód w § 2 ust. 2 porozumienia oświadczył, że nie będzie dochodził od pozwanej należności wykraczających poza kwotę 130.000 zł.

W § 4 porozumienia strony ustaliły, że niedotrzymanie przez pozwaną któregokolwiek z terminów zapłaty należności wskazanych w porozumieniu powoduje, że umowa traci moc, a powód bez dodatkowego wezwania złoży wniosek o podjęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko pozwanej.

(dowód: porozumienie z dnia 07.07.2022 r. – k. 12)

Pozwana wielokrotnie w korespondencji z powodem deklarowała spłatę zobowiązania. Pożyczka nie została spłacona przez pozwaną w jakiejkolwiek części.

(dowód: korespondencja SMS stron – k. 15-16 oraz k. 131-134, korespondencja e-mail stron – k. 17-34 oraz k. 135-136, korespondencja pełnomocnika powoda z pozwaną – k. 106-107)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych powództwo podlegało uwzględnieniu w całości. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że powód w ramach umowy pożyczki przekazał środki finansowe pozwanej w dochodzonej przez niego kwocie.

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o dokumenty przedłożone do akt sprawy, których wiarygodności żadna ze stron skutecznie nie zakwestionowała oraz zeznania powoda nie stwierdzając podstaw do podważenia ich wiarygodności.

Pozwana nie stawiła się na rozprawę w dniu 28.05.2024 r. informując kuratora ustanowionego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej o swojej chorobie. Jednakże do akt sprawy nie zostało złożone zwolnienie lekarskie. Wobec powyższego Sąd uznał, że nie zachodzą podstawy do odroczenia rozprawy. Z tego względu Sąd na podstawie art. 302 k.p.c. ograniczył dowód z przesłuchania stron do przesłuchania powoda z pominięciem pozwanej. Jednocześnie Sąd zakreślił pozwanej termin 5 dni do nadesłania zaświadczenia lekarskiego w oryginale dokumentującego niemożność stawiennictwa na rozprawie w dniu 28.05.2024 r. pod rygorem odmowy usprawiedliwienia nieobecności pozwanej. Do dnia wydania wyroku do akt spraw nie wpłynęło zaświadczenie lekarskie.

Strony niniejszego postępowania pozostawały ze sobą w relacji od września 2021 r. Powód od listopada 2021 r. do kwietnia 2022 r. przekazał pozwanej łącznie kwotę 130.000 zł. Istotne znaczenie dla niniejszej sprawy miały ustalenie, czy dokonane przysporzenie majątkowe pozwanej stanowiło pożyczkę czy też była to inna czynność prawna. Kurator ustanowiony dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej wskazywał, że wątpliwości budzi to, aby przelewy stanowiły pożyczkę, skoro żaden z nich nie został w taki sposób zatytułowany. W ocenie Sądu argumentacja kuratora ustanowionego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim wskazać należy, że załączona do akt sprawy korespondencja jednoznacznie wskazuje na to, że pozwana liczyła się z zwrotem otrzymanych pieniędzy. Wielokrotnie deklarowała wolę spłaty. Co oznacza, że gdyby przekazane środki stanowiły prezent bądź też inną bezzwrotną formę wsparcia finansowego pozwana prezentowałaby odmienną postawę. Zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego jest to, że w sytuacji gdy ktoś żąda zapłaty kwoty co do której osoba nie jest zobowiązana dokonać zwrotu reaguje zdziwieniem i zaprzeczeniem aby miała uiścić jakąkolwiek kwotę. Natomiast pozwana nie wskazała w żadnej z wiadomości aby nie była zobowiązana do zapłaty na rzecz powoda. Korespondencja stron dotyczy głównie wysokości i terminu spłaty należności, a nie samego faktu istnienia zobowiązania.

Następnie wskazać należy, że strony zawarły pisemne porozumienie, z którego wynika, że pozwana zobowiązała się dokonać spłaty na rzecz powoda kwoty 130.000 zł z tytułu umowy pożyczki. Tym sam potwierdziła, że otrzymała kwotę w takiej wysokości od powoda, jak również zobowiązała się do jej zwrotu.

Odnosząc się do zarzutu kurator ustanowionego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej wskazać należy, że osoby pozostające ze sobą w relacji bardzo często nie przywiązują wagi do tego w jaki sposób tytułują przelewy. Jednocześnie podkreślić należy, że żaden przepis kodeksu cywilnego nie wymaga aby warunkiem dla skutecznego zawarcia umowy pożyczki było właściwe zatytułowanie przelewu. Z tego względu zatytułowanie bądź nie przelewu „pożyczka” nie ma wpływu na to jaka faktycznie została dokonna między stronami czynność prawna.

Kurator ustanowiony dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej kwestionował prawidłowość poświadczenia za zgodność z oryginałem przedłożonego do akt sprawy porozumienia z dnia 07.07.2022 r.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych „Radca prawny ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy prawnego, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie - również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) radca prawny stwierdza to w poświadczeniu.” Uprawnienie radcy prawnego w postępowaniu cywilnym do uwierzytelniania odpisów dokumentów wynika z art. 89 k.p.c. Dokument z dnia 07.07.2022 r. znajdujący się w aktach sprawy na k. 12 został poświadczony za zgodność z oryginałem w sposób prawidłowy. Oświadczenie pełnomocnika zawiera sformułowania „za zgodność z oryginałem”, miejscowość (O.), datę (19.12.2022 r.) oraz podpis radcy prawnego. Z tego względu dokument ten spełnia wymogi określone w przepisach prawa i może stanowić dowód w niniejszej sprawie.

Tak jak zostało to wskazane na wstępie rozważań strony łączyła umowa pożyczki. Pozwana nie wywiązała się z spłaty zobowiązania. Obowiązek zwrotu pożyczki wynika z art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Pozwana powinna zwrócić powodowi kwotę 130.000 zł, a do dnia zamknięcia rozprawy nie dokonała jakiekolwiek płatności z tego tytułu.

Z tych względów na podstawie art. 720 § 1 k.c. powództwo uwzględniono w całości, zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 130.000 zł, o czym Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Zgodnie z zwartym porozumieniem spłata pierwszej raty miała nastąpić do dnia 12.07.2022 r., zaś drugiej do 31.12.2022 r. Natomiast w § 4 porozumienia strony ustaliły, że niedotrzymanie przez pozwaną któregokolwiek z wskazanych wyżej terminów umowa traci moc. Co oznacza, że powód z dniem 13.07.2022 r. mógł dochodzić od pozwanej zapłaty całej kwoty – roszczenie powoda stało się wymagalne. Powód zdecydował się dochodzić odsetek za opóźnienie od żądanej kwoty od dnia wniesienia pozwu. Sąd będąc związanym żądaniem pozwu, na podstawie art. 481 § 1 k.c. zasądził odsetki od żądnej kwoty od dnia 20.12.2022 r. do dnia zapłaty, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. poprzez obciążanie pozwanej obowiązkiem ich zwrotu na rzecz powoda w całości. Powód wygrał proces w całości.

Koszty procesu po stronie powodowej obejmowały uiszczoną opłatę sądową od pozwu (6.500 zł), opłatę za pełnomocnictwo (17 zł), wynagrodzenie pełnomocnika (radcy prawnego) w stawce wynikającej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (5.400 zł) oraz koszty doręczenia komorniczego (164,06 zł – k. 51) i wynagrodzenie kuratora ustanowionego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej (2.160 zł).

O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Z tego względu Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 14.241,06 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzekł w punkcie II sentencji wyroku.

W toku postępowania dla pozwanej został ustanowiony kurator dla nieznanej z miejsca pobytu strony postępowania. Wysokość należnego kuratorowi wynagrodzenia została ustalona na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w zw. z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Opłata za czynności radcy prawnego w sprawie o wartości przedmiotu sporu 130.000 zł wynosi 5.400 zł, zaś kuratorowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości nie większej niż 40% wskazanej stawki. W ocenie Sądu nakład pracy kuratora w niniejszej sprawie – ilość podjętych czynności w celu ustalenia miejsca pobytu pozwanej oraz zajęcie merytorycznego stanowiska w sprawie – uzasadnia zasądzenie wynagrodzenia w maksymalnej kwocie. W związku z powyższym Sąd przyznał kuratorowi wynagrodzenie w kwocie 2.160 zł, o czym orzekł w punkcie III sentencji wyroku.