Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Krystian Szeląg
Protokolant:	Sekretarz sądowy Kamila Lobert-Bruździak

po rozpoznaniu w dniu 04 kwietnia 2025 r. w Olsztynie

na rozprawie

spraw:

a)  z powództwa M. K. (1), M. K. (2)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

b)  z powództwa wzajemnego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przeciwko M. K. (1), M. K. (2)

o zapłatę

odnośnie powództwa z pkt a)

I.  umarza postępowanie w zakresie cofniętego żądania pozwu, tj. odnośnie co do kwoty 239.702,62 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 368.559,56 złotych za okres od 15.01.2025 r. do dnia 21.03.2025 r.;

II.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz M. K. (1), M. K. (2) kwotę 128.856,94 złotych (sto dwadzieścia osiem tysięcy osiemset pięćdziesiąt sześć, 94/100 złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22.03.2025 r. do dnia zapłaty;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 11.817,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu;

odnośnie powództwa z pkt b)

IV.  oddala powództwo wzajemne w całości;

V.  zasądza od powoda wzajemnego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz pozwanych wzajemnie M. K. (1), M. K. (2) kwotę 10.800,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 186/25

UZASADNIENIE

Powodowie M. K. (1) i M. K. (2) pozwem z dnia 24 stycznia 2025 r. (data nadania) wobec (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W., wnieśli o:

1.  zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów kwoty 368.559,56 zł tytułem zwrotu nienależnych świadczeń wykonanych na rzecz pozwanego w okresie od 08.09.2010 r. do 12.07.2018 r. w następujący sposób:

a)  na rzecz powoda ad 1 kwoty 12.081,51 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonym od tej kwoty od dnia 15.01.2025 r. do dnia zapłaty,

b)  na rzecz powoda ad 2 kwoty 12.081,51 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi do tej kwoty od dnia 15.01.2025 r. do dnia zapłaty,

c)  na rzecz powodów ad 1 i ad 2 łącznie kwoty 344.396,54 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od dna 15.01.2025 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej (w częściach równych po 1/2 dla każdego powodów) zwrotu jej kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym:

a)  wszystkich uiszczonych opłat sądowych i zaliczek na wydatki Sądu,

b)  wszystkich uiszczonych opłat skarbowych od pełnomocnictw,

c)  kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej – wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od sumy tych kosztów od dnia uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego te koszty do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że istotą sporu pomiędzy stronami pozostaje kwestia oceny zgodności z prawem powstałego stosunku prawnego oraz ocena treści postanowień zawartych w § 1 ust. 3, § 1 ust. 3 A, § 11 ust. 4 umowy dotyczących klauzuli indeksującej świadczenia stron dwoma miernikami wartości określanymi dowolnie przez pozwanego oraz § 3 ust. 4 dotyczący obciążenia kredytobiorcy obowiązkiem refinansowania składek ubezpieczenia niskiego wkładu własnego oraz prowizją za zwiększone ryzyko banku w związku z występowaniem niskiego wkładu. W ocenie strony powodowej umowa kredytu jest bezwzględnie nieważna. Kwestionowane postanowienia stanowią klauzulę abuzywną zmierzającą do zaburzenia równowagi kontraktowej na wyłączną korzyść pozwanego, który wykorzystał swoją silniejszą pozycję względem konsumenta oraz jego nieświadomość i brak specjalistycznej wiedzy co do ryzyka związanego z oferowanym produktem. Powyższe postanowienia naruszają dobre obyczaje oraz prowadzą do znaczącej nierównowagi praw i obowiązków ze szkodą dla konsumenta, a w konsekwencji są bezskuteczne. Bezskuteczność postanowień prowadzi do nieważności całej umowy. Środki pobrane od powodów przez pozwanego w wyniku wykonywania nieważnej umowy stanowią świadczenie nienależne, którego powodowie domagają się zasądzenia na podstawie art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. (pozew k. 4-21v)

W odpowiedzi pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych. Nadto, zaprzeczył wszelkim twierdzeniom powódki, poza wyraźnie przyznanymi. W szczególności zaprzeczył, że:

a)  umowa kredytu jest nieważna,

b)  umowa narusza art. 69 prawa bankowego,

c)  umowa dawała bankowi możliwość kształtowania według swojej woli obowiązków powodów,

d)  powodowie nie mogli negocjować postanowień umownych,

e)  nie został dopełniony obowiązek informacyjny w stosunku do powodów,

f)  sporne postanowienia nie zostały sformułowane jednoznacznie,

g)  bank nie udzielił powodom informacji w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego,

h)  w łączącej strony umowie kredytu znajdowały się klauzule abuzywne, które skutkowałyby niezwiązaniem powodów,

i)  pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powodów kwot żądanych w pozwie,

j)  umowa narusza dobre obyczaje i interesy konsumentów w stopniu rażącym,

k)  kursy walut obcych publikowane przez bank były kursami jednostronnie ustalonymi przez pozwanego,

l)  spornych postanowień nie można zastąpić, a sama umowa nie mogłaby istnieć bez spornych postanowień,

m)  umowa kredytu jest sprzeczna z przepisami prawa wskazanymi przez powoda, naturą zobowiązania i zasadami współżycia społecznego.

Pozwany wskazał, że kwestionuje roszczenia główne objęte pozwem co do zasady, a co do wysokości w zakresie w jakim powodowie domagają się zwrotu składek ubezpieczeniowych. Bank nie był beneficjentem składek na ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie nieruchomości i ubezpieczenie Pewna Spłata.

Jednocześnie pozwany podniósł zarzut nieudowodnienia roszczeń przez stronę powodową. (odpowiedź na pozew k. 73-104).

Pozwany (powód wzajemny) wniósł pozew wzajemny, w którym zażądał zasądzenia solidarnie od M. K. (1) i M. K. (2) (pozwanych wzajemnie) na swoją rzecz kwoty 247.200,03 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu Banku tj. 29.03.2025 r. do dnia zapłaty,

ewentualnie, gdyby Sąd uznał, że nie ma podstaw do zasądzenia ww. kwoty solidarnie wniósł o zasądzenie jej łącznie, ewentualnie zaś w częściach tj. od M. K. (1) kwoty 123.600, 02 zł i od M. K. (2) kwoty 123.600,01 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu Banku tj. 29.03.2025 r. do dnia zapłaty.

Powód wzajemny wniósł również o zasądzenie od pozwanych wzajemnie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że wnosząc pozew wzajemny zmierza do rozstrzygnięcia kwestii spornych pomiędzy stronami, które powstałyby w związku z podniesionym przez pozwanych wzajemnie zarzutem nieważności (bezskuteczności) umowy, gdyby Sąd ten zarzut uwzględnił. Gdyby umowa została uznana za nieważną/bezskuteczną, powstałaby konieczność rozliczenia świadczeń spełnionych przez stronę, a w tym pozwani wzajemnie byliby zobowiązani do zwrotu świadczeń nienależnie spełnionych przez bank. Powód wzajemny zgłasza wyłącznie roszczenie o zapłatę zmierzające do zwrotu kapitału kredytu. Jako podstawę tego roszczenia wskazał art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c., ewentualnie art. 405 k.c. stosowany samodzielnie. Jednocześnie wskazał, że jego roszczenia nie są przedawnione (pozew wzajemny k. 127-137).

Pozwani wzajemni w odpowiedzi na pozew wzajemny wnieśli o oddalenie powództwa w całości co do zasady i co do wysokości oraz zasądzenie od powoda wzajemnego na ich rzecz w częściach równych zwrotu kosztów postępowania wywołanego pozwem wzajemnym według norm przepisanych (w tym wszystkich uiszczonych opłat skarbowych od pełnomocnictw oraz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od sumy tych kosztów od dnia uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego te koszty do dnia zapłaty.

Ponieśli następujące zarzuty:

- potrącenia co do kwoty 247.200,03 zł w zakresie roszczenia pozwanego (powoda wzajemnego) o zwrot udostępnionego kapitału kredytu,

względnie,

- przedwczesności powództwa wzajemnego, z uwagi na brak wymagalności objętego nim żądania zapłaty pozwanego (powoda wzajemnego) przed dniem doręczenia stronie powodowej (pozwanemu wzajemnemu) jego odpisu, a tym samym niedania przez stronę powodową (pozwanego wzajemnego) podstawy do wytoczenia przeciwko niej powództwa wzajemnego,

- przedwczesności powództwa wzajemnego, z uwagi na opatrzenie go przez pozwanego (powoda wzajemnego) warunkiem uprzedniego uwzględnienia przez Sąd powództwa strony powodowej (pozwanego wzajemnego).

W związku z zarzutem potrącenia, powodowie (pozwani wzajemnie) oświadczyli, że cofają pozew główny z dnia 24.01.2025 r. w zakresie żądania zapłaty z tytułu nieważności umowy o kredyt, bez zrzeczenia się tego roszczenia – w zakresie odpowiadającym umorzeniu tej wierzytelności wywołanemu oświadczeniem materialnoprawnym strony powodowej o potrąceniu tj. co do żądania zasądzenia na ich rzecz przez pozwanego:

a)  kwoty 239.702,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 368.559,56 zł za okres od dnia 15.01.2025 r. do dnia 21.03.2025 r.,

b)  odnośnie kosztów procesu związanych z zakresem powyższego cofnięciem żądania pozwu głównego (i umorzeniem przez Sąd w tej części niniejszego postępowania w trybie art. 355 k.p.c.)

wnieśli o :

a)  zasądzenie od pozwanego (powoda wzajemnego) na rzecz strony powodowej (pozwanego wzajemnego) całości jej kosztów procesu związanych z cofniętym pozwem głównym,

względnie,

b)  nieobciążanie strony powodowej (pozwanych wzajemnie) jakimkolwiek kosztami procesu pozwanego (powoda wzajemnego) związanych z cofniętym pozwem głównym z uwagi na zaistnienie przesłanek stypizowanych w art. 101 k.p.c., art. 102 k.p.c., art. 103 § 1 k.p.c. jak też art. 458 ¹⁶ k.p.c.

Ponadto, potrzymali żądania pozwu głównego w pozostałym zakresie, nieobjętych powyższym jego cofnięciem tj.

- żądanie zapłaty z tytułu nieważności umowy o kredyt, poprzez zasądzenie od pozwanego (powoda wzajemnego) na rzecz strony powodowej (pozwanego wzajemnego) kwoty 128.856,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od dnia 22.03.2025 r. do dnia zapłaty,

- żądanie zasądzenia od pozwanego (powoda wzajemnego) na rzecz strony powodowej (pozwanego wzajemnego) zwrotu wszystkich kosztów procesu (w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej)(odpowiedź na pozew wzajemny k. 158-171)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany (...) S.A. z/s w W. jest następcą prawnym (...) Banku S.A. z/s w W. (bezsporne).

Powodowie w dniu 12 lipca 2010r. podpisali wniosek o udzielenie kredytu hipotecznego w (...) Banku S.A. Jako wnioskowaną kwotę kredytu wskazali 247.200,00 zł na zakup lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym oraz refinansowanie poniesionych nakładów. Jako walutę kredytu wskazano walutę EUR.

Pozwany dokonał analizy sytuacji finansowanej powodów i wydał pozytywną decyzję kredytową.

(dowód: wniosek kredytowy wraz z załącznikami k. 109-113, kalkulacja wraz z decyzją kredytową – k. 114-116)

W wyniku powyższego, w dniu 1 września 2010r. powodowie zawarli
z (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu w kwocie 247.200,00 zł indeksowanego kursem EUR przeznaczonego na finasowanie zakupu na rynku wtórnym lokalu mieszkalnego, refinansowanie nakładów poniesionych w związku z nabyciem lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym oraz finansowanie części opłat okołokredytowych (§ 1.1, 1.2 i 1.3 umowy).

Jednocześnie wskazano, że kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia 30.08.2010r. według kursu kupna waluty z tabeli kursowej (...) Banku S.A. wynosi 63.671,96 EUR, przy czym kwota miała charakter informacyjny i nie stanowiła zobowiązania banku. Ostateczna zaś wartość kredytu wyrażona w walucie obcej z dnia uruchomienia kredytu mogła być różna od podanej w umowie. Okres kredytowania ustalono na 360 miesięcy od dnia 01.09.2010r. do dnia 31.08.2040r. (§ 1.3, §1.3A, § 1.4 umowy).

Kredyt zgodnie § 10 ust. 1 umowy oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, która zgodnie § 10 ust. 2 ustalona została jako stawka bazowa (...) 3M z dnia 29.07.2010r. powiększona o stałą w całym okresie kredytowania marżę w wysokości 3,00%.

Stawka bazowa mogła być zmieniana przez Bank na warunkach określonych w § 10 ust. 3 umowy. Bank zobowiązał się, że co miesiąc dokona porównania aktualnie obowiązującej stawki bazowej ze stawką bazową ogłaszaną przedostatniego dnia roboczego poprzedniego miesiąca i dokona zmiany wysokości oprocentowania kredytu w przypadku zmiany stawki bazowej o co najmniej 0,10 p.p. Informacja na temat obowiązującego oprocentowania kredytu miała być podawana do wiadomości na stronach internetowych mBanku, zaś o każdej zmianie oprocentowania kredytobiorca miał zostać zawiadomiony za pośrednictwem serwisu transakcyjnego mBanku lub poczty elektronicznej (§10.5 umowy). Zmiana wysokości oprocentowania będzie dokonywana najpóźniej 5 dni roboczego miesiąca, następującego po miesiącu, w którym dokonana została zmiana stawki bazowej (§10.4 umowy).

Wypłata kredytu miała nastąpić w następujący sposób:

a)  kwota 235.000,00 zł uruchomiona w sposób określony w akcie notarialnym umowy sprzedaży,

b)  kwota 5.000 zł zgodnie z dyspozycją kredytobiorcy, refinansowanie wkładu własnego,

c)  kwota 7.200 zł a pokrycie kosztów opłat okołokredytowych (części składki ubezpieczenia na życie i całkowitej niezdolności do pracy oraz niskiego wkładu) (§ 6.1 umowy).

Spłata kredytu zgodnie z § 12 umowy odbywała się w ten sposób, że kredytobiorca zlecił i upoważnił bank do pobierania środków pieniężnych na spłatę kapitału i odsetek z tytułu udzielonego kredytu ze swego rachunku bankowego eKonto, zobowiązując się jednocześnie do zapewnienia na rachunku w terminach zawartych w harmonogramie spłat, środków odpowiadających wysokości wymagalnej raty kapitału i odsetek. Upoważnienie do dokonywania zleceń na czas trwania umowy było nieodwołalne .

Raty kapitałowo-odsetkowe płatne były do 10 każdego miesiąca, z tym że pierwsza rata kapitałowo-odsetkowa płatna jest, po co najmniej 28 dniach, nie później jednak niż po 61 dniach od daty uruchomienia kredytu (§ 1.6 umowy oraz § 11.3 umowy).

Raty kapitałowo-odsetkowe spłacane były w złotych, po uprzednim przeliczeniu wg kursu sprzedaży EUR z tabeli kursowej (...) Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50 ( § 11.4 umowy).

Wcześniejsza spłata całości kredytu lub raty kapitałowo – odsetkowej a także spłata przekraczająca wysokość raty powodowała, że kwota spłaty była przeliczana po kursie sprzedaży EUR z tabeli kursowej (...) Banku S.A. obowiązującym na dzień i godzinę spłaty (§13.7 umowy).

Na zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowiono hipotekę kaucyjną do kwoty 370.800,00 zł na nieruchomości (§ 2, § 3.1 umowy).

W § 3 ust. 4 umowy ustanowiono dodatkowe zabezpieczenie kredytu, tj. ubezpieczenie niskiego wkładu własnego kredytu (...) S.A. na 36-miesięczny okres ubezpieczenia. Jeśli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym, łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 180 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata kredytu. Kredytobiorca upoważnił bank do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 4,5% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym kredytobiorcy, a wkładem wniesionym faktycznie przez docelowego kredytobiorcę tj. 3.564,00 zł oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w § 7 bez odrębnej dyspozycji.

W umowie nie wyjaśniono mechanizmu dokonywania wymiany walut, w szczególności nie wyjaśniano powodom mechanizmu ustalania kursów tabeli banku branych do przeliczenia wypłaconej kwoty kredytu.

(dowód: umowa k. 25-29, regulamin udzielenia kredytów i pożyczek hipotecznych – k. 30-38 oraz k. 117-121)

W dniu 30.08.2016 r. strony podpisały aneks do umowy kredytu w przedmiocie marży banku oraz postanowień dotyczących ubezpieczenia niskiego wkładu.

(dowód: aneks do umowy – k. 39)

Kredyt został uruchomiony w kwocie 247.200,03 zł.

W okresie od 08.09.2010r. do 12.07.2018r. powodowie spłacili na rzecz pozwanego tytułem rat kapitałowo-odsetkowych oraz składki na ubezpieczenie niskiego wkładu, ubezpieczenie nieruchomości, ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie pewna spłata) łącznie kwotę 368.559,56 zł.

Kredyt został spłacony całkowicie w dniu 12.07.2018 r.

(dowód: zaświadczenia k. 40-48, załącznik do pozwu k. 57-61, potwierdzenie wykonania operacji uznaniowej – k. 143)

Pismem z dnia 13 stycznia 2025r. powodowie złożyli reklamację przedmiotowej umowy kredytu w zakresie nienależnie pobranych od powodów środków w związku z nieważnością przedmiotowej umowy jednocześnie wzywając do ich zwrotu. Pozwany nie uznał roszczeń powodów.

(dowód: reklamacja k. 49-53, odpowiedź banku k. 54)

Powodowie zaciągnęli kredyt na zakup mieszkania. Nie tłumaczono pojęć spreadu, tabeli kursowej, przyczyny zawarcia w umowie dwóch kursów – kursu kupna i kursu sprzedaży. Powodowie nie mieli możliwości negocjowania warunków umowy. Nieruchomość nie była wynajmowana.

(dowód: zeznania powodów k. 182v.-183, kopia odpisu skróconego aktu małżeństwa – k. 56)

Pismem z dnia 14.02.2025 r. pozwany wezwał powodów do zwrotu na jego rzecz kwoty 247.200,03 zł w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia pisma z tytułu obowiązku zwrotu wartości spełnionego przez bank świadczenia, którym była wypłata kredytu w kwocie 247.200,03 zł.

Powodowie odebrali powyższe wezwanie w dniu 28.02.2025 r.

(dowód: pismo pozwanego wraz z zwrotnym potwierdzeniem odbioru – k. 144-147)

Powodowie pismem z dnia 21.03.2025 r. doręczonym w dniu 24.03.2025 r. złożyli pozwanemu oświadczenie o potrącenie wierzytelności. Przedstawili do potrącenia wierzytelności wzajemne przysługujące względem pozwanego w następującej kolejności:

- wierzytelności objęte żądaniem zasądzenia od pozwanego w procesie sądowym tj.

a) skapitalizowane odsetki za opóźnienie tj. 7.497,41 zł liczone za okres od 15.01.2025 r. do 21.03.2025 r. od kwoty wierzytelności dochodzonej wobec pozwanego w procesie sądowym z tytułu nieważności kredytu, a wyrażonej w walucie PLN,

b) wierzytelności główne dochodzone od pozwanego w procesie sądowym z tytułu nieważności umowy kredytu tj. 368.559,56 zł.

Powyższe wierzytelności potrącili z wierzytelnością pozwanego o zwrot kwoty nominalnej odpowiadającej kwocie wypłaconego kapitału kredytu tj. 247.200,03 zł.

(dowód: pismo powodów wraz z potwierdzeniem nadania i doręczenia – k. 173-177)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo główne o zapłatę wywodzone z tytułu nieważności przedmiotowej umowy podlegało uwzględnieniu.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o załączone do akt – niekwestionowane przez strony – dokumenty oraz zeznania strony powodowej, w zakresie w którym znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania powodów w zakresie w którym wskazują na to, że do zawarcia umowy kredytu doszło w wyniku przejęcia wzorca umownego. Żaden przeprowadzony w sprawie dowód nie prowadzi do wniosku odmiennego.

Sąd pominął na podstawie (...) § 1 pkt 2 k.p.c. wniosek dowodowy strony powodowej dotyczący dopuszczenia opinii biegłego z zakresu rachunkowości finansowej (pkt 6f pozwu, k. 5v.). Pominięcie dowodu zgłaszanego przez stronę jest bowiem dopuszczalne wtedy, gdy okoliczności sporne, na które dowód powołano, zostały dostatecznie wyjaśnione (wyrok Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2012 r. sygn. akt II CNP 41/12, wyroki SN: z 12 stycznia 2005 r., I CK 451/04, z 5 lutego 2009 r., II UK 176/08 i z 13 grudnia 2010 r., III SK 16/10). Opinia biegłego stanowi jedynie dowód dający Sądowi, rozstrzygającemu sprawę merytorycznie, dokonanie ustaleń w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych (a więc wiedzy wykraczającej poza objętą zakresem wiedzy ogólnej – powszechnej). W tej sprawie Sąd uznał, że zgromadzone w sprawie dowody w postaci dokumentów i zeznań strony powodowej, w pełni pozwalają na rozstrzygniecie sprawy, zaś wniosek dowodowy o dopuszczenie opinii biegłego potraktował, jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Z tezy dowodowej wynika, że chodziło o dowód pozbawiony znaczenia dla rozstrzygnięcia. Wskazać należy, że analiza, jaki kształt powinna przybrać ostatecznie umowa po wykluczeniu postanowień abuzywnych należy do oceny Sądu.

Co prawda, pozwany kwestionował powództwo nie tylko co do zasady, ale i co do wysokości, jednak wyliczeniom tym nie przeciwstawił żadnych konkretnych wad, mimo że dysponuje narzędziami pozwalającymi na natychmiastowe zweryfikowanie wyliczeń przeciwnika. Nie wskazał przy tym, w czym upatruje nieprawidłowości czy też wadliwości obliczenia. Pozwany miał możliwość sprawdzenia, czy jest ono zgodne,
a jeśli nie – podania stwierdzonych niezgodności, tym bardziej, że jest instytucją finansową zatrudniającą księgowych i analityków. To bank jest tą stroną umowy, która ma pełne możliwości ustalenia wysokości zobowiązania przy wszelkich założeniach.
W takiej sytuacji omawiane zaprzeczenie wyliczeniom powodów należało uznać za bezskuteczne. Zgodnie bowiem z art. 210 § 2 k.p.c., każda ze stron obowiązana jest do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej, dotyczących okoliczności faktycznych. Wysokość spłaty leży w sferze faktów. Wypowiedzenie się co do twierdzeń strony przeciwnej o okolicznościach faktycznych winno odnosić się w sposób konkretny i jednoznaczny do wszystkich podniesionych przez tę stronę twierdzeń. Obowiązek przewidziany w art. 210 § 2 k.p.c. zmierza do zakreślenia okoliczności spornych i bezspornych między stronami i ma wpływ na zakres ewentualnego postępowania dowodowego. Dowodzeniu podlegają bowiem tylko okoliczności sporne między stronami, istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 212 k.p.c., art. 227 k.p.c., art. 229 k.p.c.). W sytuacji, w której strona obarczona obowiązkiem wypowiedzenia się co do twierdzeń strony przeciwnej o okolicznościach faktycznych, co do nich konkretnie się nie wypowie, naraża się na zastosowanie przez Sąd dyspozycji art. 230 k.p.c., zgodnie z którym, gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Jeżeli strona chce zaprzeczyć twierdzeniom strony przeciwnej o faktach, powinna uczynić to wyraźnie, odnosząc się do konkretnych okoliczności faktycznych i przedstawiając jednocześnie własne twierdzenia odnośnie kwestionowanej okoliczności. Ogólne zaprzeczenie pozwu z punktu widzenia procesowego jest nieskuteczne. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się pozwany nie zgadza powinien on wskazać, jeśli ma to służyć obronie jego racji, powinien się on ustosunkować do twierdzeń strony powodowej, a tego w sprawie (w tym konkretnie zakresie) nie uczynił (por. wyrok SN z dnia 9 lipca 2009 r., III CSK 341/2008, LexPolonica nr 2444586).

Pozwany nie zaprzeczył skutecznie twierdzeniu powodów wyrażonym w pozwie i dalszych pismach procesowych, że łączna wartość wpłat powodów w związku z wykonaniem nieważnej umowy wynosi 368.559,56 zł. Wobec powyższego okoliczność ta jest bezsporna i nie wymagała od Sądu weryfikacji poprawności matematycznej strony powodowej na gruncie zaświadczenia o spłatach dołączonego do akt sprawy ani zasięgania na tę okoliczność opinii biegłego.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że kredyt został całkowicie spłacony przez powodów w 2018 roku. Zgodnie z najnowszym stanowiskiem (...), wyrażonym w wyroku z dnia 16 marca 2023 r. w sprawie 6-C/22, ochrona przyznana przez Dyrektywę 93/13 nie może ograniczać się jedynie do okresu wykonywania umowy zawartej z konsumentem przez przedsiębiorcę, lecz obowiązuje ona również po wykonaniu tej umowy. Zatem, nie ma znaczenia czy kredyt został w całości spłacony, a umowa nie jest wykonywana. Okoliczność całkowitego spłacenia kredytu nie pozbawia konsumenta ochrony prawnej.

Zgodnie z przepisem art. 203 § 1 i 4 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego, aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Pismem procesowym z dnia 28 marca 2025r. powodowie cofnęli pozew w części dotyczącej żądania zapłaty kwoty 239.702,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 368.559,56 zł za okres 15.01.2025 r. do dnia 21.05.2025 r.

Cofnięcie pozwu w tym zakresie nie jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego i nie zmierza do obejścia prawa. Stąd też koniecznym było w tej części umorzyć postępowanie w sprawie – umorzyć postępowanie odnośnie co do roszczenia pozwu w zakresie żądania zasądzenia kwoty 239.702,62 (pkt I sentencji wyroku).

Powodowie żądali zapłaty wywodząc swoje roszczenie z nieważności umowy kredytu zawartej w dniu 01.09.2010 r. Wobec powyższego konieczne stało się przesłankowe ustalenie czy rzeczywiście umowa kredytu zawarta przez strony jest nieważna jak twierdzą powodowie.

Między stronami bezsporny był przy tym fakt zawarcia umowy kredytu o określonej treści, którą to przedstawia załączona umowa. Nadto, bezspornym było, że powodowie zawarli przedmiotową umowę o kredyt jako konsumenci a także to iż kredyt został całkowicie przez powodów spłacony w 2018 r.

Zgodnie z art. 58 § 1 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest również czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.). Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, że bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana (art. 58 § 3 k.c.). W myśl art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia przez strony przedmiotowej umowy kredytu) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Zasadnicze postanowienia umowy, w ocenie Sądu, spełniają więc przesłanki tego przepisu (w brzmieniu obowiązującym w dacie jej zawarcia) i pozwalają na uznanie jej za ważną umowę kredytu bankowego. Znane są: strony umowy i kwota oraz waluta kredytu, cel na jaki został udzielony, zasady i termin jego spłaty, wysokość oprocentowania i zasady jego zmiany oraz inne niezbędne warunki.

Istotą kredytu indeksowanego - z którym mamy do czynienia na gruncie niniejszej sprawy - jest to, że strony umówiły się, że kwota kapitału kredytu wyrażona początkowo w walucie polskiej zostanie, w drodze indeksacji, przeliczona na walutę obcą i oprocentowana w sposób właściwy dla tej waluty.

Jak wynika z treści zawartej pomiędzy stronami umowy, stosownie do jej postanowień, strony umówiły się, że kwota kapitału kredytu początkowo wyrażona w walucie polskiej, zostanie w drodze indeksacji przeliczona na walutę euro i oprocentowana w sposób właściwy dla tej waluty. Jakkolwiek też przeliczenie dotyczące indeksacji następowało z zastosowaniem tabeli kursów obowiązującej w pozwanym Banku, skutkiem tego zastosowania nie jest unicestwienie czy unieważnienie umowy w całości.

Postanowienia umowy jednoznacznie wskazują, że Bank udzielił kredytu w złotych polskich (§ 1 ust. 2 umowy), a jego wypłata i spłata następuje w złotych polskich (§ 6 ust. 1 oraz § 11 ust. 4 umowy) nie ulega wątpliwości, że strony zgodnie zamierzały zawrzeć umowę kredytu bankowego w tej właśnie walucie. Pozwany zaś nie wykazał żadnymi dowodami, aby kredyt był wypłacony w EUR i w tej walucie był przez kredytobiorców spłacany.

Umowa stron zawiera zatem elementy przedmiotowo istotne, które mieszczą się w konstrukcji umowy kredytu bankowego. Przy czym, przepisy ustawy Prawo bankowe na dzień zawarcia umowy kredytu dopuszczały możliwość zawierania umów kredytu ze wskazaniem waluty obcej. Jest to nadto konstrukcja dopuszczalna na podstawie art. 353 ¹ k.c., zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego, jej istota polegała bowiem na stworzeniu przez bank możliwości wykorzystania przez kredytobiorców określonej kwoty pieniędzy w walucie polskiej z obowiązkiem zwrotu w określonym czasie jej równowartości z zastosowaniem miernika w postaci kursu waluty euro.

Ponadto dopuszczalne jest zawieranie tego typu umów w świetle art. 358 ¹ § 2 k.c. Zgodnie z powołanym przepisem istnieje możliwość zastrzeżenia w umowie, że wysokość zobowiązania, którego przedmiotem od początku jest suma pieniężna, zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się przy tym, że w omawianym przepisie chodzi o pieniądz polski, a innym miernikiem wartości może być również waluta obca (por. wyrok SN w sprawie I CSK 4/07, I CSK 139/17, uzasadnienie wyrok SN w sprawie V CSK 229/06).

Odnośnie ryzyka zmiany kursu to wskazać trzeba, że na zmianę kursu waluty wpływa szereg czynników ekonomicznych (np. stan gospodarki, inflacja, poziom stóp procentowych itp.), jak i pozaekonomicznych (np. polityczne), niezależnych od woli stron zawartej umowy. Zmienność kursów walut jest faktem powszechnie znanym, nie wymagającym dowodu. Rzeczą powszechnie znaną i nie wymagającą dowodu jest przy tym, że kursy walut ulegają zmianom, wykazując raz tendencję zwyżkową, a innym razem spadek.

Co do zasady zatem uznać trzeba, że brak jest podstaw do uznania, że umowa łącząca strony ze względu na jej konstrukcję (umowa kredytu indeksowanego) była sprzeczna z prawem lub z zasadami współżycia społecznego. Kursy walut z natury swojego funkcjonowania cechują się zmienną wartością, wykazując raz tendencję zwyżkową, a innym razem spadkową. Zmienność kursów walut jest faktem powszechnie znanym, nie wymagającym dowodu.

Ponadto Sąd zbadał umowę pod kątem abuzywności klauzul zawartych w tejże umowie, a dotyczących określenia wysokości kredytu w EUR i sposobu spłaty.

Kolejno należało odnieść się do zgłoszonych przez powodów zarzutów odnośnie postanowień umownych zawartych m.in. w § 1 ust. 3, § 1 ust. 3A, § 11 ust. 4 umowy kredytu, jako zawierających klauzule abuzywne a dotyczące klauzul indeksacyjnych określających sposób przeliczenia kwoty kredytu do wypłaty po kursie, który nie był znany w chwili zawarcia umowy, jak też kształtowania przez bank wysokości kursu waluty, według którego rozliczano następnie spłatę kredytu.

Zgodnie z art. 22 ¹ k.c. konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. O statusie konsumenta decyduje brak bezpośredniego związku dokonywanej przez osobę fizyczną czynności prawnej z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Powodowie zaciągnęli kredyt w celu zakupu mieszkania służącego im do zamieszkania, co nie miało związku z działalnością gospodarczą, bądź zawodową. Dla możliwości uznania powodów jako osób fizycznych za konsumentów wystarcza ustalenie, że umowa zawarta przez nich z pozwanym bankiem była czynnością prawną niezwiązaną bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową (wyrok SN z 28 czerwca 2017 r., IV CSK 483/16, L.). Bezspornie powodowie działali jako konsumenci zawierając przedmiotową umowę kredytu.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 i 3 k.p.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione zaś są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

W uchwale SN podjętej w sprawie o sygnaturze III CZP 29/17, mającej moc zasady prawnej, Sąd Najwyższy wskazał, że oceny, czy postanowienie umowne jest niedozwolone, dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy. Zgodnie też z utrwalonym już orzecznictwem „wszelkie klauzule sporządzone z wyprzedzeniem będą klauzulami pozbawionymi cechy indywidualnego uzgodnienia i okoliczności tej nie niweczy fakt, że konsument mógł znać ich treść”, przy czym uznanie, że treść danego postanowienia umownego została indywidualnie uzgodniona wymagałoby wykazania, że „konsument miał realny wpływ na konstrukcję niedozwolonego (abuzywnego) postanowienia wzorca umownego”, a „konkretny zapis był z nim negocjowany” (por. wyrok SA w Warszawie z 14.06.2013 r. w sprawie VI ACa 1649/12 - wyrok SA Warszawa z dnia 14-06-2013 r., z 15.05.2012 r. w sprawie VI ACa 1276/11, wyrok SA w Poznaniu z 6.04.2011 r. w sprawie I ACa 232/11).

Wskazane wyżej postanowienia odwoływały się do kursu obowiązującego w kredytującym banku, zgodnie z tabelą kursów walut kupna/sprzedaży ogłaszaną w siedzibie banku, nie wskazując równocześnie szczegółowych zasad określania sposobu ustalania kursu wymiany walut. W ocenie Sądu, należy to uznać za naruszające interes konsumentów w sposób rażący. Nie budzi bowiem wątpliwości, że zastosowanie innego kursu dla przeliczenia kredytu uruchomianego – kursu kupna oraz innego dla przeliczenia kredytu spłacanego – kursu sprzedaży prowadzi do uzyskania przez bank dodatkowej korzyści finansowej wynikłej z różnicy między tymi kursami. Tym bardziej, że nie było uzgodnione indywidualnie z kredytobiorcami, a wynikało ze wzorca stosowanego przy zawarciu umowy kredytu. Nieuzgodnione indywidualnie postanowienie upoważniające pozwanego do dobrowolnego ustalania kursu kupna i sprzedaży, miało charakter niedozwolony w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. Nie zostało zaprzeczone, że umowa stron w zakresie wykraczającym poza dokonane w ramach składania wniosku wyboru dotyczącego kwoty kredytu, waluty kredytu, okresu kredytowania, wysokości marży, została zawarta na podstawie wzoru opracowanego i stosowanego przez Bank. Oznacza to, że pozostałe postanowienia nie były uzgodnione indywidualnie z kredytobiorcami w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 i 3 k.c. W realiach niniejszej sprawy jest niewątpliwe, że pozwany przyznał sobie prawo do jednostronnego regulowania - na gruncie zawartej umowy - wysokości zobowiązania. Jednocześnie prawo banku do ustalania kursu waluty nie doznawało żadnych umownych ograniczeń w postaci skonkretyzowanych, obiektywnych kryteriów zmian stosowanych kursów walutowych. Rozwiązanie to należy uznać za prawnie relewantną konsekwencję nierównomiernego rozkładu praw i obowiązków stron umowy kredytowej, prowadzącą do naruszenia interesów konsumenta, w tym przede wszystkim interesu ekonomicznego. W tym zakresie istotne znaczenie należy także przypisać wymaganiu właściwej przejrzystości i jasności postanowienia umownego, czyli odpowiedzi na pytanie, czy zawarta umowa wskazuje w sposób jednoznaczny powody i specyfikę mechanizmu przeliczania waluty, tak by konsument mógł przewidzieć, na podstawie transparentnych i zrozumiałych kryteriów, wynikające dla niego z tego faktu konsekwencje ekonomiczne (vide: wyrok SN z dnia 2.10.2019 r., IV CSK 309/18).

W ocenie Sądu należy zatem uznać, że wszelkie postanowienia odwołujące się do kursów waluty EUR i możliwości jej samodzielnego ustalania, bez jasno sprecyzowanych i obiektywnych kryteriów były sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszały rażąco interesy powodów w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. Takie rozwiązania dawały bowiem Bankowi, czyli tylko jednej ze stron stosunku prawnego, możliwość przerzucenia na kredytobiorców ryzyka wynikającego z bankowego ustalenia kursów waluty indeksacyjnej i pozostawiały mu w istocie określoną swobodę w zakresie ustalania wysokości jej zadłużenia przez dowolną i pozbawioną jakichkolwiek czytelnych i obiektywnych kryteriów możliwość ustalania kursu przyjmowanego do rozliczenia spłaty kredytu. Kwestionowane postanowienia wskazywały na dwa rodzaje kursów – kurs kupna do ustalenia wysokości kredytu w tej walucie po jego wypłacie w walucie polskiej oraz kurs sprzedaży do ustalenia wysokości kolejnych rat spłaty w PLN.

Wiadomo powszechnie, że kurs kupna waluty to w pewnym uproszczeniu kurs, po którym deklarowane jest kupno danej waluty, a kurs sprzedaży to kurs, po którym deklarowana jest jej sprzedaż, względnie są to kursy, według których będą rozliczane takie transakcje. Kurs kupna z reguły jest niższy od kursu sprzedaży. Różnica między tymi kursami, czyli tzw. spread walutowy, w uproszczeniu powinien zawierać w sobie koszt zakupu waluty i marżę (zysk) towarzyszący jej sprzedaży. Sąd nadal podziela wyrażony w innych sprawach na podobnym tle pogląd, że naliczenie spreadu ma ekonomiczne uzasadnienie w przypadku rzeczywiście zawieranych transakcji kupna i sprzedaży waluty, gdzie są ponoszone rzeczywiste koszty i można oczekiwać wynagrodzenia za rzeczywiście powzięte czynności. Nie ma natomiast uzasadnionych podstaw stosowanie spreadu przy rozliczaniu wypłaty i spłaty kredytu udzielanego, wypłacanego i spłacanego w walucie polskiej, a jedynie waloryzowanego kursem waluty obcej. W przypadku takiego kredytu nie dochodzi bowiem do żadnych realnych transakcji walutowych związanych bezpośrednio z udzieleniem kredytu, a jedynie do szeregu obliczeń matematycznych, których celem jest określenie wartości kredytu udzielonego w PLN oraz wartości poszczególnych rat spłaty według miernika wartości, jakim jest kurs waluty obcej. Stosowanie w tym celu różnych kursów nie ma zatem racjonalnego uzasadnienia. Bank nie ponosi bowiem żadnych kosztów zakupu waluty w celu wypłaty konkretnego kredytu udzielanego w złotych, ani kosztów jej sprzedaży na rzecz kredytobiorcy i nie powinien również oczekiwać ich zwrotu, jak i dodatkowego wynagrodzenia (zysku) z tytułu takich czynności.

Zastosowanie dwóch różnych kursów w opisany wyżej sposób w odniesieniu do umowy stron prowadziło do sytuacji, w której kredyt ustalony w walucie obcej i wypłacony w walucie polskiej według kursu niższego (kursu kupna), przy spłacie stawał się już kredytem w kwocie wyższej (bez uwzględnienia wahań kursowych samej waluty). Wysokość raty spłaty została bowiem ustalona według kursu wyższego (sprzedaży), co oznacza, że suma tych rat (czyli wysokość kredytu pozostałego do spłaty wraz z odsetkami) też była wyższa niż obliczona z zastosowaniem kursu niższego (kursu kupna), jaki obowiązywał przy wypłacie.

Skoro zatem wskazane wyżej postanowienia umowy, dotyczące stosowania dwóch różnych rodzajów kursów, które mogły być faktycznie swobodnie ustalane przez jedną ze stron umowy, nie zostały uzgodnione indywidualnie z kredytobiorcami i kształtowały ich zobowiązania w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, miały one charakter niedozwolony w rozumieniu art. 385 ¹ k.c., tym samym też nie wiążą powodów.

Podsumowując tę część rozważań, w ocenie Sądu kwestionowane postanowienia umowy z uwagi na stosowanie dwóch różnych rodzajów kursów, które mogły być swobodnie ustalane przez jedną ze stron umowy (Bank) miały charakter niedozwolony w rozumieniu art. 385 ¹ k.c., a w związku z tym nie wiążą powodów.

Oceny tej nie zmienia sposób, w jaki bank pozyskuje środki na kredyty, czy też sposób wykazywania ich w sprawozdaniach finansowych lub – najogólniej rzecz ujmując – sposób księgowania. Powtórzyć trzeba, że w przypadku umowy, której przedmiotem jest udzielenie kredytu w walucie polskiej, kurs waluty obcej jest stosowany jedynie w celu waloryzacji zobowiązania, a między kredytobiorcą a bankiem nie dochodzi w istocie do żadnych rozliczeń walutowych i powstania związanych z tym kosztów.

Skutkiem uznania wskazanych wyżej zapisów za niedozwolone jest wyeliminowanie ich z tej umowy. Wskutek wyeliminowania zawartych w umowie klauzul abuzywnych, brak jest wyraźnie oznaczonych zapisów dotyczących mechanizmu ustalania kursu waluty, jaki miałby być przyjmowany do ustalania wysokości rat spłaty w złotych polskich w kolejnych terminach płatności oraz rozliczenia wysokości pozostałego do spłaty zadłużenia powodów.

Zgodnie z aktualnym poglądem wyrażonym w orzecznictwie, klauzulę waloryzacyjną traktuje się jako główne świadczenie kredytobiorcy, gdyż wpływa ona na wysokość tego świadczenia (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2019 r. sygn. akt: I CSK 242/18, legalis nr 1966950, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białystoku z dnia 08 sierpnia 2019 r., I ACa 126/19). Zatem, w odniesieniu do przeliczenia należności stron brak jest możliwości zastępowania niedozwolonych klauzul umownych przepisami o charakterze ogólnym, które są przepisami dyspozytywnymi. Pogląd ten został wypracowany w oparciu o związanie wszystkich sądów Unii Europejskiej wykładnią dyrektywy 93/13/EWG dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 3 października 2019 r. w sprawie C -260/18. (...) podtrzymał pogląd, że w przypadku ustalenia, że w umowie zostało zawarte postanowienie niedozwolone w rozumieniu dyrektywy, skutkiem tego jest wyłącznie wyeliminowanie tego postanowienia z umowy, chyba że konsument następczo je zaakceptuje. Jedynie w drodze wyjątku możliwe jest zastosowanie w miejsce postanowienia niedozwolonego przepisu prawa o charakterze dyspozytywnym. Wyjątek ten obejmuje sytuacje w której jest zgoda stron na jego zastosowanie oraz okoliczność, że brak takiego zastąpienia skutkowałby upadkiem umowy i niekorzystnymi następstwami dla konsumenta, który na takie niekorzystne rozwiązanie się nie godzi.

Dotychczas, orzecznictwo usuwając z umowy klauzule abuzywne odwoływało się do norm ogólnych prawa cywilnego, zastępując klauzulę waloryzacyjną średnim kursem walut obcych prezentowanym przez Narodowy Bank Polski czy też innych kursów walut wskazywanych przez strony w umowie. Zgodnie ze stanowiskiem (...) nie jest możliwe zastąpienie postanowienia niedozwolonego przez odwołanie się do norm ogólnych prawa cywilnego, gdyż spowodowałoby to ingerencję, mogącą wpłynąć na równowagę interesów, powodując nadmierne ograniczenie swobody zawierania umów. Zresztą, pozostawałoby to także w sprzeczności z bytem klauzuli waloryzacyjnej jako świadczenia głównego kredytobiorcy.

Zatem należy rozważyć, czy umowa łącząca strony może być utrzymana bez niedozwolonych klauzul, czy też nie jest to możliwe i należy ustalić nieważność umowy.

W ocenie Sądu, eliminacja z umowy wskazanych postanowień odnoszących się do mechanizmu indeksacji powoduje sytuację, w której luki te nie mogą być uzupełnione. W szczególności takiej możliwości nie daje przepis art. 358 § 2 k.c., który dotyczy możliwości określenia kursu waluty obcej, w której zostało wyrażone zobowiązanie, w przypadku spełnienia świadczenia w walucie polskiej. Nie ma natomiast zastosowania do sytuacji, w której dochodzi do przeliczenia wysokości zobowiązania z waluty polskiej na walutę obcą. Uznanie postanowień umownych za niedozwolone skutkuje ich wyeliminowaniem z umowy już od daty jej zawarcia, co czyni niemożliwym zastosowanie przepisu, który wówczas nie obowiązywał. Brak jest także możliwości odwołania się do zasad współżycia społecznego czy ustalonych zwyczajów (art. 56 i 65 k.c.).

Odwołując się do powoływanego już wyroku Sądu Najwyższego z 20.05.2022 r., (...) 943/22 (LEX nr 3350117), należy wskazać, że „przy ocenie umowy z odwołaniem się do dyrektywy 93/13 i art. 385 ¹ k.c. sąd nie jest uprawniony do uzupełniania umowy treścią nieuzgodnioną przez strony, choćby zmierzała do wyrównania ich pozycji na gruncie łączącego je stosunku prawnego, tak nie jest też uprawniony do tego, by umowę tę przekształcić w inny rodzaj umowy (wyrok z dnia 13 maja 2022 r., (...) 405/22). Takie działanie w istocie nie różniłoby się bowiem od uzupełniania umowy po pominięciu zamieszczonych w niej klauzul abuzywnych, do czego krytycznie odniósł się (...).

Nie budzi obecnie wątpliwości, że brak związania konsumenta niedozwolonym postanowieniem oznacza, że nie wywołuje ono skutków prawnych od samego początku i z mocy samego prawa, co sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2007 r., III CZP 62/07, OSNC 2008, nr 7-8, poz. 87 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2014 r., III CSK 204/13, "Monitor Prawa Bankowego" 2015, nr 1, s. 22, z dnia 1 marca 2017 r., IV CSK 285/16, oraz z dnia 14 lipca 2017 r., II CSK 803/16, OSNC 2018, nr 7-8, poz. 79).

Przepisy dyrektywy 93/13 z dnia 5 kwietnia 1993 r. sprzeciwiają się uzupełnianiu przez sąd krajowy umowy przez zmianę nieuczciwego warunku na podstawie przepisu prawa krajowego. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje też, że nie jest dopuszczalne częściowe utrzymanie nieuczciwego warunku umownego w mocy przez usunięcie elementów przesądzających o jego nieuczciwym charakterze, o ile sprowadzałoby się to do mającej wpływ na istotę tych warunków zmiany treści umowy (zob. też uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 r. - zasada prawna - III CZP 6/21, OSNC 2021, Nr 9, poz. 56; uchwała Sądu Najwyższego z 16 lutego 2021 r., III CZP 11/20, OSNC 2021, Nr 6, poz. 40; postanowienie Sądu Najwyższego z 6 lipca 2021 r., III CZP 41/20, MoP 2021, Nr 15, s. 775; wyroki (...) z dnia 3 października 2019 r., C260/18, i z dnia 29 kwietnia 2021 r., C-19/20).”

Stąd, w ocenie Sądu, po usunięciu z umowy wskazanych powyżej niedozwolonych postanowień umownych, dalsze wykonywanie umowy nie jest możliwe. Powyższa kwestia w sposób jednoznaczny i dobitny została przesądzona w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2024 r. (III CZP 25/22), zgodnie z którą „w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów. Co za tym idzie w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie”. Zatem należy podzielić stanowisko wyrażone w orzecznictwie, że brak jest koniecznych składników umowy kredytu z art. 69 ustawy – Prawo bankowe, do których należą: oddanie przez Bank do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel oraz zwrot przez kredytobiorcę kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Eliminacja abuzywnych postanowień umowy uniemożliwi bowiem ustalenie wysokości poszczególnych rat kredytu, co należy do essentialia negotii tej umowy. Eliminacja tych postanowień będzie oznaczała także zaniknięcie ryzyka walutowego, będącego podstawowym elementem umowy kredytu waloryzowanego do innej waluty, to z kolei skutkować będzie tak daleko idącym przekształceniem umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej, że należy ją uznać za umowę o odmiennej istocie i charakterze, choćby nadal chodziło tu tylko o inny podtyp czy wariant umowy kredytu Oznacza to z kolei, że po wyeliminowaniu tego rodzaju klauzul utrzymanie umowy o charakterze zamierzonym przez strony nie jest możliwe, co przemawia za jej całkowitą nieważnością.

Powodowie kwestionowali również postanowienia umowne odnoszące się do ubezpieczenia niskiego wkładu. Jednakże, że względu na nieważność całość umowy kredyt również postanowienie zawarte w § 3 ust. 4 jest nieważna i nie wiąże powodów w żadnej części.

Podstawą dochodzonego roszczenia o zapłatę stanowiły przepisy art. 410 § 1-2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. W myśl natomiast art. 410 § 1 i 2 k.c. przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

W niniejszej sprawie powodowie w pozwie żądali zwrotu wszystkich kwot, które zapłacili na rzecz banku (suma spłat rat kapitałowo-odsetkowych, kosztów wszystkich ubezpieczeń) w okresie od dnia zawarcia umowy do 12.07.2018r. W tym okresie powodowie wpłacili łącznie 368.559,56 PLN. Powyższe wynika z zaświadczenia pozwanego. Pozwany nie kwestionował matematycznej poprawności wyliczeń dokonanych przez powodów, a jedynie stwierdził, że kwestionuje wysokość roszczeń powodów z racji zwrotu składek na ubezpieczenia. Sformułowania te oznaczają, że wysokość roszczeń powodów jest kwestionowana wyłącznie z założenia, że obliczenia od początku zostały przeprowadzone w nieprawidłowym kierunku. Jak wynika zaś z całej wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia, powodowie słusznie przystąpili do obliczeń, zakładając, że cały mechanizm indeksacji jest wadliwy, a to kwestia oceny prawnej, nie zaś faktu.

Wobec powyższego okoliczność ta jest bezsporna i nie wymagała od Sądu weryfikacji ani zasięgania na tę okoliczność opinii biegłego. Jak już wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia, pozwany dysponuje narzędziami pozwalającymi na natychmiastowe zweryfikowanie wyliczeń przeciwnika. To bank jest tą stroną umowy, która ma pełne możliwości ustalenia wysokości zobowiązania przy wszelkich założeniach. W takiej sytuacji omawiane zaprzeczenie wyliczeniom powodów należało uznać za bezskuteczne.

Tak jak zostało wspomniane wcześniej powodowie w ramach wykonania umowy uiścili na rzecz pozwanego łącznie kwotę 368.559,56 zł i zwrotu takiej kwoty mogli domagać się w toku niniejszego postępowania (i takie było pierwotne żądanie pozwu). W toku postępowania powodowie cofnęli żądanie pozwu co do kwoty 239.702,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 368.559,56 zł od dnia 15.01.2025 r. do 21.03.2025 r. Wobec tego powodowie dochodzili ostatecznie zapłaty kwoty 128.856,94 zł i taką kwotę Sąd zasądził w punkcie II sentencji wyroku.

W związku z tym, Sąd na podstawie art. 481 § 1 k.c. zasądził również odsetki za opóźnienie od dochodzonej kwoty zgodnie z żądaniem pozwu tj. od dnia 22 marca 2025 r. do dnia zapłaty, - zgodnie z żądaniem pozwu - o czym orzekł w punkcie II sentencji wyroku. Powodowie przed złożeniem pozwu skierowali do pozwanego pismo wskazujących na nieważność umowy oraz wzywających do zwrotu nienależnego świadczenia. Pozwany w dniu 14.01.2025 r. poinformował powodów o tym, że nie uznaje ich roszczeń. Wobec tego od dnia 15.01.2025 r. pozostawał w opóźnieniu i do tej daty powodowie mogli domagać się odsetek ustawowych za opóźnienie. Ze względu na kapitalizację odsetek i dokonane potrącenie powodowie dochodzili odsetek od kwoty 128.856,94 zł od dnia 22.03.2025 r. do dnia zapłaty – i to żądanie zostało uwzględnione w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekła na podstawie art. 100 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik procesu. Postępowanie zostało umorzone w części jednak w tym zakresie nie można traktować strony powodowej jako przegrywającej spór co do części żądania. Wskazać należy, że żądanie powodów było zasadne na dzień jego wniesienia, natomiast w toku postępowania, ze względu na żądanie przez pozwanego zwrotu kapitału i dokonane potrącenie wzajemne wierzytelności umorzyły się i powodowie cofnęli pozew.

Na koszty procesu powodów w łącznej kwocie 11.817,00 zł składają się: opłata od pozwu (1.000 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) i wynagrodzenie pełnomocnika w stawce wynikającej z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (10.800 zł). O powyższym Sąd orzekł w punkcie III sentencji wyroku.

Pozwany wniósł pozew wzajemny wnosząc o zasądzenie solidarnie od M. K. (1) i M. K. (2) (pozwanych wzajemnie) na swoją rzecz kwoty 247.200,03 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu Banku tj. 29.03.2025 r. do dnia zapłaty, ewentualnie, gdyby Sąd uznał, że nie ma podstaw do zasądzenia ww. kwoty solidarnie wniósł o zasądzenie jej łącznie, ewentualnie zaś w częściach tj. od M. K. (1) kwoty 123.600,02 zł i od M. K. (2) kwoty 123.600,01 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu Banku tj. 29.03.2025 r. do dnia zapłaty. Kwota ta miała zostać zasądzono tytułem zwrotu wypłaconego kapitału kredytu. Powyższe żądanie okazało się bezzasadne.

W tym miejscu godzi się przypomnieć, iż według art. 117 § 1 i 2 k.c. roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Zgodnie z art. 118 k.c. termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. W świetle art. 120 § 1 zdanie pierwsze k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że roszczenie banku o zwrot kwoty wypłaconej w wykonaniu nieważnej gwarancji bankowej (art. 410 k.c.), jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, przedawnia się z upływem trzyletniego terminu (art. 118 k.c.). Bieg przedawnienia roszczenia wynikającego z zobowiązania bezterminowego rozpoczyna się w dniu, w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 zdanie drugie w zw. z art. 455 k.c.), niezależnie od świadomości uprawnionego co do przysługiwania mu roszczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2003 r., I CKN 316/01, OSNC 2004/7-8/117). W ocenie Sądu przedstawiony pogląd judykatury należy uwzględnić w niniejszej sprawie, która dotyczy żądania zwrotu kwoty wypłaconej w wykonaniu nieważnej umowy kredytu. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 2357) do czynności bankowych zaliczane jest, między innymi, udzielanie kredytów. Zatem takie czynności, choćby nawet zostały wadliwie dokonane, mieszczą się w zakresie działalności gospodarczej. Wynikające z nich roszczenia są konsekwencją tej działalności, której istotą jest udzielanie kredytów. Do roszczeń tych należy zaliczyć więc także roszczenia wynikające z nieważnych umów ponieważ zachodzi ścisły związek między działalnością gospodarczą banku, przejawiającą się w zawieraniu umów kredytowych a wynikającymi z nich roszczeniami, które mogą być oparte na różnych podstawach prawnych, w tym na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu czy nienależnym świadczeniu. Dlatego Sąd uznał, iż do roszczenia powoda wzajemnego, będącego przedmiotem sprawy, jako związanego w prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej, powinien mieć zastosowanie trzyletni okres przedawnienia, o którym mowa w art. 118 k.c.

Powyższa konstatacja na gruncie niniejszej sprawy nie oznacza jeszcze jednak, że roszczenie to faktycznie uległo przedawnieniu. Wypowiadając się częściowo co do tej kwestii, w wyroku z dnia 11 grudnia 2019 r., V CSK 382/18 i w uchwale z dnia 16 lutego 2021 r., III CZP 11/20, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ze względu na przyznaną kredytobiorcy-konsumentowi możliwość podjęcia wiążącej decyzji co do sanowania niedozwolonej klauzuli i co do zaakceptowania konsekwencji całkowitej nieważności umowy (i sprzeciwienia się zarazem udzieleniu mu ochrony przed tymi konsekwencjami przez wprowadzenie regulacji zastępczej), należy uznać, iż co do zasady termin przedawnienia tych roszczeń może rozpocząć bieg dopiero po podjęciu przez kredytobiorcę-konsumenta wiążącej decyzji w tym względzie. Dopiero wtedy bowiem można uznać, że brak podstawy prawnej świadczenia stał się definitywny (podobnie jak w przypadku condictio causa finita), a strony mogły zażądać skutecznie zwrotu nienależnego świadczenia (por. art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Oznacza to w szczególności, że kredytobiorca-konsument nie może zakładać, iż roszczenie banku uległo przedawnieniu w terminie liczonym tak, jakby wezwanie do zwrotu udostępnionego kredytu było możliwe już w dniu jego udostępnienia (art. 120 § 1 zd. 2 k.c.). Podzielając stanowisko wyrażone w uchwale SN z 7.05.2021 r. (III CZP 6/21, OSNC 2021, nr 9, poz. 56), należy uznać, iż wystąpienie przez konsumenta z żądaniem restytucyjnym opartym na twierdzeniu o całkowitej i trwałej bezskuteczności (nieważności) umowy kredytu nie może być uznane za równoznaczne z zakończeniem stanu bezskuteczności zawieszonej tej umowy, jeżeli nie towarzyszy mu wyraźne oświadczenie konsumenta, potwierdzające otrzymanie wyczerpującej informacji. Oczywiście w toku postępowania sądowego brak takiego oświadczenia może być substytuowany przez uczynienie zadość obowiązkowi informacyjnemu przez sąd, a podtrzymanie żądania restytucyjnego przez konsumenta - po uzyskaniu stosownej informacji - będzie równoznaczne z odmową potwierdzenia klauzuli i (ewentualnie) ze sprzeciwem co do udzielenia mu ochrony przed konsekwencjami całkowitej i trwałej bezskuteczności (nieważności) umowy.

W związku z powyższym tut. Sąd uznał, że dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie powoda wzajemnego nie może być uznane jako przedawnione. Rozprawa, na której pozwani wzajemni ostatecznie podtrzymali żądanie nieważności umowy, miała miejsce w dniu 4 kwietnia 2025 r., zaś pozew wzajemny został wniesiony do tut. Sądu w dniu 13 marca 2025 r. Jednocześnie ze względu na treść art. 316 § 1 k.p.c., zasądzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się ono wymagalne w toku sprawy.

Powództwo wzajemne o zapłatę nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z teorią dwóch kondykcji wyrażoną m.in. w uchwale SN z 16.02.2021r. (III CZP 11/20, OSNC 2021, nr 6, poz. 40), w razie nieważności umowy kredytu dokonywane przez kredytobiorcę płatności, mające stanowić spłatę wykorzystanego kredytu, są świadczeniami nienależnymi, podobnie jak świadczeniem nienależnym jest w takiej sytuacji wypłata środków pieniężnych przez bank. To oznacza, że każda ze stron nieważnego stosunku prawnego może skorzystać z prawa potrącenia.

W ocenie Sądu pozwani wzajemnie skutecznie złożyli zarzut potrącenia swojej wierzytelności z tytułu spłat rat kapitałowo-odsetkowych w wykonaniu nieważnej umowy w wysokości 368.559,56 zł z wierzytelnością banku o zwrot wypłaconego kapitału w kwocie 247.200,03 zł. Celem zarzutu potrącenia jest zgłoszenie twierdzenia, że na skutek zdarzenia w postaci złożenia oświadczenia o potrąceniu doszło do umorzenia wzajemnych wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej. Skuteczność tego twierdzenia uzależniona jest od spełnienia przesłanek formalnych i materialnych. Do pierwszych zalicza się udowodnienie, że oświadczenie o potrąceniu zostało złożone w sposób pozwalający na dotarcie do adresata, zgłoszenie zarzutu potrącenia w procesie w wymaganym terminie i w wymaganej formie w postępowaniu, w którym zarzut taki jest dopuszczalny. Do przesłanek materialnych należy zaliczyć wykazanie, że pozwanemu przysługiwała wierzytelność wzajemna, która została potrącona. Niespełnienie przesłanek formalnych powoduje pominięcie twierdzenia o potrąceniu i nierozpoznanie zarzutu. Niespełnienie przesłanek materialnych skutkuje nieuwzględnieniem żądania oddalenia powództwa z powodu wygaśnięcia wierzytelności powoda ( M. M. [w:] A. A., P. P., M. R., M. S., E. S., M. M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-477(16), LEX/el. 2022, art. 203(1).

Mając powyższe na uwadze, wobec spełnienia przez pozwanych przesłanek formalnych zarzutu potrącenia poprzez dołączenie materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu z dowodem nadania na adres powoda i potwierdzeniem doręczenia (k. 173-177), jak również przesłanek materialnych poprzez wykazanie, że przysługiwała im wierzytelność wzajemna, należało uznać, że doszło do umorzenia wzajemnych wierzytelności stron do kwoty 247.2000,03 zł. Z tego względu żądanie powoda wzajemnego podlegało oddaleniu o czym Sąd orzekł jak w punkcie IV sentencji wyroku.

O kosztach procesu w zakresie pozwu wzajemnego (pkt V) orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Na koszty procesu pozwanych wzajemnie w kwocie 10.800 zł składało się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika w stawce wynikającej z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (10.800.00 zł) i taką kwotę na ich rzecz należało zasądzić tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do zasądzenie na rzecz pozwanych wzajemnie zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w podwójnej wysokości, o co wnosili. Niniejsze postępowanie nie było skomplikowane oraz nie wymagało ponad standardowego nakładu pracy ze strony pełnomocnika.