Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: sędzia Juliusz Ciejek

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Kosowska

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2024 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Jawnej z siedzibą w K.

przeciwko Gminie S.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

I.  powództwo oddala,

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 118/22

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 21.01.2022 r. przeciwko pozwanej Gminie S. powódka (...) sp. j. z siedzibą w K. wniosła o:

- zobowiązanie pozwanej do złożenia oświadczenia woli o treści:

„Gmina S. przejmuje na wyłączną własność sieć wodociągową o średnicy ø 110 mm o łącznej długości 443,5 mb i sieć kanalizacyjną o średnicy ø – 63 mm o łącznej długości 444,4 mb położone na działce nr (...) w części stanowiącej 117,3 mb dla sieci wodociągowej i 112,6 mb dla sieci kanalizacyjnej oraz na działce nr (...) w części stanowiącej 326,2 mb dla sieci wodociągowej i 331,8 mb dla sieci kanalizacyjnej, położonych w msc. T., gm. S., pow. (...), województwo (...), dla których Sąd Rejonowy w O., Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (...) dla działki nr (...) dla działki nr (...) wraz z urządzeniami tj. studzienkami i zasuwami, stanowiącymi integralną część tychże sieci w obrębie działek nr (...), za wynagrodzeniem w wysokości 180.000 zł w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie płatności. ”

ewentualnie,

Ponadto, powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty oraz równowartości opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że strony podjęły rozmowy w przedmiocie wspólnego zrealizowania inwestycji związanej z wykonaniem sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej w celu umożliwienia zasilenia nieruchomości położonej w T.. Nieruchomość ta stanowiła działkę nr (...) (powstałej z podziału działki nr (...)) zabudowaną stacją paliw wraz z infrastrukturą towarzyszącą na podstawie umowy przedwstępnej z dnia 7 listopada 2018 r. zawartej przez powódkę z BP EUROPA SE z siedzibą w H. w ramach oddziału pod nazwą BP (...) Oddział w Polsce. Powódka uzyskał stosowne warunki techniczne dla planowanej inwestycji. W związku z wyborami samorządowymi, które miały miejsce w 2018 r., zmianie uległy władze pozwanej. Po wyborze nowego wójta pozwana przestała dostrzegać potrzebę finansowania budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, toteż powódka została zmuszona wybudować tę sieć ze środków własnych. Zrealizowana przez powódkę sieć kanalizacyjna została odebrana przez pozwaną bez zastrzeżeń na podstawie protokołu z dnia 5 grudnia 2019 r. Tego samego dnia strony dokonały protokolarnego odbioru wykonanej przez powoda sieci wodociągowej. Potwierdzono, że granicę eksploatacyjną dla pozwanej stanowią zasuwy przed przepompownią ścieków na działce nr ew. (...) w T.. Powódka podkreśliła, że nigdy nie realizowała przyłączy, które miałyby zasilać jedynie jej działkę, a sieć przeznaczoną do włączenia dla znacznie większej ilości odbiorców, jak chociażby w przypadku budynku (...) na nieruchomości (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w W.. Powódka poniosła koszty wybudowania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na działkach nr ew. (...) oraz (...) w miejscowości T. odpowiednio o długości 443,5 m oraz 444,4 m. Z tego względu powódka wystąpiła do pozwanej z roszczeniem o nabycie urządzeń sieci wodociągowej i kanalizacyjnej za wynagrodzeniem w kwocie 228.529,00 zł.

(pozew k. 4-9)

Pozwana Gmina S. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że kwestionuje należność dochodzoną pozwem i co do zasady i co do wysokości. Z treści dołączonych do pozwu dokumentów wynika, że przedmiotem żądania jest przyłącze wodociągowe i przyłącze kanalizacyjne oraz iż pozwana wydała warunki przyłączeniowe dla sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działki nr (...). Powódka zleciła wykonanie projektów przyłączy wodno-kanalizacyjnych oraz dokonała zgłoszenia zamiaru przystąpienia do budowy przyłączy nie wymagającej pozwolenia na budowę do nadzoru budowlanego. Pozwana dokonała odbioru przedmiotowych przyłączy.

Pozwana podniosła, że zarówno projekt budowlany, zgłoszenie do nadzoru budowlanego, zgłoszenie do odbioru i protokoły odbioru technicznego wskazują na to, że wykonane przewody wodnokanalizacyjne stanowią przyłącza nie sieci, więc nie ma obowiązku finansowania tych robót. Przedmiotem żądania określonego w art. 31 ust. 1 u.z.z.w. są wyłącznie urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne zdefiniowane w art. 2 pkt 14 i 16 u.z.z.w. Uprawnieniem nie są natomiast objęte przyłącza wodociągowe i przyłącza kanalizacyjne, które, zgodnie z art. 15 ust. 2 u.z.z.w. powinny zostać wybudowane i sfinansowane przez osobę ubiegającą się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Strony nie zawierały umowy regulującej powyższe kwestie odmiennie. Pozwana podkreśliła, że roszczenie o odpłatne przejęcie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych nie obejmuje przyłączy.

(odpowiedź na pozew – k. 182-187)

Na rozprawie w dniu 16.01.2024 r. Sąd postanowił ograniczyć przedmiot rozprawy do badania kwestii zasady.

(protokół rozprawy z dnia 16.01.2024 – k. 379-381v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka zamierzała zrealizować inwestycję związaną z wykonaniem sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej w celu umożliwienia zasilenia nieruchomości położonej w T. tj. działka nr (...) (powstała z podziału działki nr (...)). Nieruchomość została zabudowana stacją paliw wraz z infrastrukturą towarzyszącą na podstawie umowy przedwstępnej z dnia 7 listopada 2018 r. zawartej przez powódkę z (...) z siedzibą w H. w ramach oddziału pod nazwą BP (...) Oddział w Polsce.

(dowód: akt notarialny Repertorium A nr (...) – k. 17-38)

Powódka dnia 17 kwietnia 2018 r. otrzymała od pozwanej warunki techniczne na wykonanie przyłącza wodociągowego i przyłącza kanalizacji sanitarnej tłocznej, tj. na podłączenie projektowanej zabudowy usługowej na działce o nr ewidencyjnym (...) obręb T. do istniejącej sieci wodociągowej ø 110 mm na działce nr (...).

W tym samym dniu pozwana, w odpowiedzi na wniosek powódki dotyczący wydania warunków technicznych na odprowadzenie wód opadowych i roztopowych, wskazała, że pozwana nie posiada żadnej infrastruktury.

(dowód: warunki techniczne nrG. (...).(...) r. – k. 15, pismo pozwanej z dnia 17.04.2018 r. – k. 16)

W dniu 14 stycznia 2019 r. powódka zawarła z P. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) umowę na wykonanie prac projektowych. Przedmiotem umowy było wykonanie prac projektowych związanych z zabudową nieruchomości budynkami, budowlami, urządzeniami i instalacjami stacji paliw wraz z infrastrukturą towarzyszącą położonej w T., działka nr (...). Zgodnie z § 3 ust. 2 umowy P. K. miał przedstawić do dnia 14.03.2019 r. do zaakceptowania kompletną dokumentację projektową.

(dowód: umowa na wykonanie prac projektowych nr (...) z zał. – k. 53-65, faktura VAT nr (...) r. – k. 66)

W dniu 8 maja 2019 r. Wójt pozwanej Gminy wydał decyzję nr (...) w przedmiocie zatwierdzenia podziału nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) o powierzchni 2,0303 ha położonej w obrębie T. w gminie S., na następujące działki:

- działka nr (...) o powierzchni 0,6169 ha,

- działka nr (...) o powierzchni 0,6152 ha,

- działka nr (...) o powierzchni 0,7980 ha.

pod warunkiem, że przy zbywaniu nieruchomości zostaną ustanowione służebności przejścia i przejazdu do wydzielonych działek lub zbycie udziałów.

(dowód: decyzja nr (...) z dnia 08.05.2019 r. – k. 224)

W dniu 3 lipca 2019 r. pozwana wydała (...) sp. z o.o. warunki techniczne na wykonanie przyłącza wodociągowego tj. na podłączenie projektowanej zabudowy usługowej na działce o nr ewidencyjnym (...)do istniejącej sieci wodociągowej z rur PE o średnicy 160 mm w ul. (...) w miejscowości T..

W tym samym dniu pozwana wydała (...) sp. z o.o. warunki techniczne na wykonanie przyłącza kanalizacji sanitarnej tłocznej, tj. na podłączenie projektowanej zabudowy usługowej na działce o nr ewidencyjnym (...) do istniejącej sieci wodociągowej z rur PE o średnicy 110 mm w ul. (...) w miejscowości T..

Następnie, pozwana decyzją z dnia 15 lipca 2019 r. wydała zgodę (...) sp. z o.o. na uwarunkowania techniczne związane ze zmianą przyłączenia projektowanej zabudowy usługowej na działce o nr ewid. (...) do istniejącej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w miejscowości T.. Określono nowe punkty przyłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej poprzez projektowane przyłącza dla działki nr (...) obręb T..

(dowód: warunki techniczne nr(...) (...).(...)r. – k. 41, 42, zmiana warunków przyłączenia z dnia 15.07.2019 r. – k. 43)

W dniu 30 lipca 2019 r. projektant i osoba upoważniona przez powódkę P. K. skierował do Starosty (...) Wydziału Budownictwa i Inwestycji wniosek o zgłoszenie zamiaru budowy przyłącza wodociągowego oraz przyłącza kanalizacji sanitarnej tłocznej wraz z uzbrojeniem i przepompownią ścieków dla potrzeb obsługi projektowanej stacji paliw płynnych i gazowych wraz z pawilonem handlowo-usługowym - m. T. na działkach (...).

Starosta Powiatowy w O. wydał zaświadczenie z dnia 12.08.2019 r. w którym wskazał na brak podstaw do wniesienia sprzeciwu do zgłoszenia z dnia 29 lipca 2019 r. tłocznej (data wpływu 30 lipca 2019 r.) Pana P. K. dotyczącego projektu budowy przyłącza wodociągowego oraz przyłącza kanalizacji sanitarnej tłocznej wraz z uzbrojeniem i przepompownią ścieków dla potrzeb obsługi projektowanej stacji paliw płynnych i gazowych wraz z pawilonem handlowo-usługowym - m. T. na działkach (...) dz. nr geod. 114/11.

(dowód: zgłoszenie budowy nie wymagających pozwolenia na budowę – k. 45, zaświadczenie z dnia 12.08.2019 r. – k. 46)

W dniu 19 sierpnia 2019 r. powódka zawarła z W. M. Budowlane Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe umowę nr (...) na roboty budowlane związane z inwestycją budowa stacji paliw wraz z infrastrukturą towarzyszącą w miejscowości T.. Przedmiotem umowy było wykonanie instalacji sanitarnych zewnętrznych.

(dowód: umowa wykonawcza nr (...) – k. 69-86)

W dniu 23 września 2019 r. pozwana wydała (...) M. O. warunki techniczne związane z podłączeniem projektowanej zabudowy usługowej (hala produkcyjno-magazynowa z zapleczem socjalnym) na działce o nr ewid. (...)do istniejącej sieci wodociągowej z rur PE o średnicy 110 mm w miejscowości T..

W tym samym dniu pozwana wydała (...) M. O. warunki techniczne

związane z podłączeniem projektowanej zabudowy usługowej (hala produkcyjno-magazynowa z zapleczem socjalnym) na działce o nr ewid. (...) do istniejącej sieci kanalizacyjnej tłoczonej z rur PE o średnicy 63 mm w miejscowości T..

W obu dokumentach wskazała, że warunki identycznej treści zostały wydane właścicielom działek nr (...).

(dowód: decyzja pozwanej z dnia 23.09.2019 r.(...) (...).(...) – k. 235-236)

W dniu 29 października 2019 r. powódka zawarła z Przedsiębiorstwem Usługowym (...) umowę na wykonanie mapy powykonawczej.

(dowód: zlecenia z dnia 29.10.2019 r. – k. 67, faktura VAT nr (...)- k. 68)

Powódka pismem z dnia 30 października 2019 r. wskazała, że w nawiązaniu do wydanych w dniu 15.07.2019 r. warunków technicznych przyłączenia do sieci kanalizacyjnej i wodociągowej dla inwestycji polegającej na budowie restauracji szybkiej obsługi typu (...) 300 wraz z obiektami towarzyszącymi na działce (...) przez projektowane przyłącza dla działki (...) obręb T., wyraziła zgodę na ich przeprowadzenie.

(dowód: pismo powódki z dnia 30.10.2019 r. – k. 221-222)

W dniu 13 listopada 2019 r. Wójt pozwanej Gminy wydał decyzję nr (...) w przedmiocie zatwierdzenia podziału nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) o powierzchni 0,6169 ha położonej w obrębie T. w gminie S., stanowiącej własność powódki, na następujące działki:

- działka nr (...) o powierzchni 0,6127 ha,

- działka nr (...) o powierzchni 0,0042 ha,

pod warunkiem, że przy zbywaniu nieruchomości zostaną ustanowione służebności przejścia i przejazdu do wydzielonej działki gruntu (...)lub zbycie udziału.

(dowód: decyzja nr (...) z dnia 13.11.2019 r. – k. 39-40)

Powódka pismem z dnia 27 listopada 2019 r. dokonała zgłoszenia gotowości do odbioru przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego wykonanego do stacji paliw płynnych i gazowych wraz z pawilonem handlowo-usługowym oraz niezbędną infrastrukturą techniczną w miejscowości T. na działce nr (...).

(dowód: zgłoszenie z dnia 27.11.2019 r. wraz z załącznikiem – k. 47-48)

W dniu 5 grudnia 2019 r. został dokonany odbiór techniczny:

- przyłącza kanalizacyjnego – odcinek tłoczony do przepompowni ścieków wykonane do działki nr ewid. (...) w miejscowości T. z rur PE o średnicy 63 mm, długości 496 mb. Przyłącze kanalizacyjne pod względem technicznym zostało dopuszczone do eksploatacji. Granicę eksploatacyjną dla Urzędu Gminy w S. stanowi zasuwa przed przepompownią ścieków na działce nr ewid. (...)obr. T.,

oraz

- przyłącza wodociągowego – wykonane do działki (...) w miejscowości T. z rur PE o średnicy 110 mm, długości 477 mb. Przyłącze wodociągowe i wodomierz pod względem technicznym zostały dopuszczone do eksploatacji. Granicę eksploatacyjną dla Urzędu Gminy w S. stanowi zasuwa w studni pomiarowej na działce nr ewid. (...) obr. T..

(dowód: protokół odbioru technicznego z dnia 05.12.2019 r. – k. 49-50)

Na działce (...) długość sieci kanalizacji sanitarnej wynosi 112,6 m, a sieci wodociągowej 117,3 m.

Na działce (...) długość sieci kanalizacji sanitarnej wynosi 331,8 m, a sieci wodociągowej 326,2 m.

(dowód: zestawienie długości sieci – k. 51-52)

Pismem z dnia 26.03.2021 r. powódka wezwała pozwaną do nabycia urządzeń sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej wybudowanych przez Spółkę z własnych środków na działkach oznaczonych nr ew.(...) oraz (...) w miejscowości T. za wynagrodzeniem w kwocie 228.529 zł. Następnie, pismem z dnia 17.08.2021 r. powódka ponowiła wezwanie.

Pismem z dnia 25.10.2021 r. powódka skierowała do pozwanej wniosek o rozpoczęcie negocjacji zmierzających do ustalenia warunków przejęcia sieci wodociągowej i sanitarnej. Z uwagi na brak odpowiedzi pozwanej, ponownie kierowała do pozwanej pisma w listopadzie i grudniu.

(dowód: wezwanie z dnia 26.03.2021 r. – k. 87, wezwanie z dnia 17.08.2021 r. z zał. – k. 88-90, pismo powódki z dnia 25.10.2021 r. – k. 96-101 oraz k. 138-143, pismo powódki z dnia 08.11.2021 r. – k. 102-104 oraz k. 144-146, pismo powódki z dnia 19.11.2021 r. – k. 105-107 oraz k. 147-149, pismo powódki z dnia 03.12.2021 r. – k. 108 oraz k. 150-152, pismo powódki z dnia 29.12.2021 r. – k. 109-111 oraz k. 153-155)

M. K., osoba powołana przez powódkę na kierownika budowy, który prowadził budowę i podpisał protokoły odbiorowe nie posiadał odpowiednich uprawnień tj. nie posiadał uprawnień do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Brak uprawnień kierownika budowy może być podstawą wszczęcia procedury kontrolnej przez nadzór budowlany i w przypadku stwierdzenia wad instalacji, może skutkować nakazem rozbiórki rurociągu.

W działkach przylegających do rurociągu wodnego położonych jest 7 działek budowlanych. Gdyby na tych działkach wniesiono domy mieszkalne to istniejący rurociąg spełniałby wymogi konieczne do zasilenia również w wodę i tych budynków, pod względem technicznym. Rurociąg odprowadzający ścieki ze stacji BP i restauracji (...) o przekroju 63 mm stwarza możliwość odprowadzenia ścieków z tych obiektów. Natomiast nie stwarza możliwości bezproblemowego podłączenia kolejnych obiektów wniesionych na działkach do niego przylegających – nowe obiekty mogłyby dostać również nakaz spuszczania ścieków w porze nocnej.

(dowód: opinia biegłego sądowego M. S. – k. 296-353, ustna opinia biegłego sądowego M. S. – k. 379-381)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych powództwo podlegało oddaleniu co do zasady. W ocenie Sądu urządzenia wybudowane przez powódkę są co do zasady urządzeniami przesyłowymi, co do których mogłyby znaleźć zastosowanie przepis art. 49 § 2 k.c. Jednak z uwagi na uchybienia występujące podczas procesu ich budowy nie jest wykluczone, że właściwy organ nakaże ich rozbiórkę. W takich okolicznościach powództwo uznać należy za przedwczesne i z tego względu powinno zostać oddalone. Powódka, po uregulowaniu kwestii techniczno-prawnych będzie mogła dochodzić od pozwanej nabycia wybudowanych urządzeń przesyłowych za odpowiednim wynagrodzeniem.

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach niniejszej sprawy, zeznania świadków oraz pisemnej i ustnej opinii biegłego sądowego M. S. (2).

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie było to, że powódka z własnych środków wykonała prace polegające na wykonaniu instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej. Sporna natomiast pozostawała kwestia czy wykonana przez powódkę instalacja stanowi sieć czy przyłącze w rozumieniu ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. W konsekwencji czy powódka może domagać się na podstawie art. 49 k.c. od pozwanego przejęcie za wynagrodzeniem wybudowanych przez nią urządzeń. W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi konieczne byłoby ustalenie wysokości wynagrodzenia przysługującego powódce z tego tytułu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustalenie czy dana instalacja stanowi sieć czy przyłączę rodzi również konsekwencje w sferze majątkowej – który podmiot jest zobowiązany do poniesienia kosztów takiej instalacji.

Zgodnie art. 15 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1, zaś ust. 2 stanowi, że realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Ponadto, art. 31 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy stanowi, że Osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie, natomiast ust. 2 stanowi, że p rzekazywane urządzenia, o których mowa w ust. 1, powinny odpowiadać warunkom technicznym określonym w odrębnych przepisach.

Następnie wskazać należy, na następujące definicje zawarte w art. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków:

przyłącze kanalizacyjne - odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej (art. 2 ust. 5),

przyłącze wodociągowe - odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym (art. 2 ust. 6),

sieć - przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego (art. 2 ust. 7),

urządzenia kanalizacyjne - sieci kanalizacyjne, wyloty urządzeń kanalizacyjnych służących do wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz urządzenia podczyszczające i oczyszczające ścieki oraz przepompownie ścieków (art. 2 ust. 14),

urządzenia wodociągowe - ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, studnie publiczne, urządzenia służące do magazynowania i uzdatniania wód, sieci wodociągowe, urządzenia regulujące ciśnienie wody (art. 2 ust. 16).

Powyższe oznacza, że jeżeli urządzenia wybudowane przez powódkę zostaną zakwalifikowane jako przyłącze to zgodnie z przepisami cytowanej wyżej ustawy to koszty ich wzniesienia ponosi wyłącznie powódka. Odmiennie sytuacja przedstawia się w przypadku kwalifikacji urządzeń jako sieci, wówczas to pozwana powinna ponieść z tego tytułu koszty.

Biegły sądowy zarówno w pisemnej jak i ustnej opinii jednoznacznie wskazał, że urządzenia wzniesione przez powódkę nie spełniają ustawowej definicji sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, w szczególności, że warunki techniczne i protokoły odbioru dotyczyły przyłączy. Jednocześnie należy podkreślić, że podstawą roszczenia powódki stanowi przepis art. 49 k.c. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa, zaś ust. 2 stanowi że osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca. W ocenie Sądu definicja urządzeń przesyłowych wynikająca z przepisu 49 k.c. jest zdecydowanie szersza i nieostra w stosunku do definicji zawartej w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Podkreślić należy, że ocena czy dane urządzenia stanowią sieć bądź przyłącze należy do Sądu orzekającego w sprawie, zaś opinia biegłego stanowi jeden z środków dowodowych, który może być pomocny w rozstrzygnięciu sporu w tym zakresie.

Okoliczności niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, przemawiają za tym, aby uznać wybudowane przez powódkę urządzenia za sieć, a nie przyłącze. Urządzenia wzniesione przez powódkę nie służą wyłącznie zaspokojeniu jej potrzeb. Wykorzystywane są przez inne podmioty gospodarcze np. restauracje (...), a ponadto wybudowana sieć wodociągowa może zostać wykorzystywana przez właścicieli siedmiu działek położonych wzdłuż wodociągu. Jednocześnie wskazać należy, że sama pozwana posługuje się pojęciem sieci jak również wskazuje, na możliwość podłączenia się do instalacji wybudowanej przez powódkę. Być może intencją pozwanej było umożliwienie wybudowania przez powódkę instalacji, która będzie wykorzystywana przez inne nieruchomości jednak bez kosztowo dla pozwanej. Ocena czy dane urządzenia spełniają wymogi wskazane w art. 49 k.c. nie może zostać dokonana wyłącznie przez ustawowe nazewnictwo techniczne urządzeń lecz faktyczny sposób ich wykorzystywania jak i przeznaczenia. W ocenie Sądu wybudowane przez powódkę co do zasady urządzenia są urządzeniami przesyłowymi w rozumieniu art. 49 k.c. i powódka mogłaby domagać się aby pozwana nabyła ich własność.

Jednak, istotną kwestią w rozpoznaniu niniejszej sprawy okazała się podniesiona przez biegłego sądowego okoliczność, że kierownik budowy, który prowadził budowę i podpisał protokoły odbiorowe nie posiadał odpowiednich uprawnień tj. nie posiadał uprawnień do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Powyższe jest o tyle ważne, że brak wskazanych uprawnień może być podstawą wszczęcia procedury kontrolnej przez nadzór budowlany i w przypadku stwierdzenia wad instalacji, może skutkować nakazem rozbiórki rurociągu. Na dzień zamknięcia rozprawy powódka nie przedstawiła dokumentów potwierdzających, że dokonała czynności niezbędnych do usunięcia tego uchybienia. Niewykluczone, że właściwy organ nakaże w przyszłości rozbiórkę rurociągu. Nie zależy to jednak ani od stron, ani od oceny Sądu w niniejszej sprawie na tym etapie procesu. Pozwana, może zostać zobowiązana do nabycia własności wybudowanych urządzeń przesyłowych przez powódkę, ale dopiero wtedy gdy ich stan techniczny pod względem formalno-prawnym będzie właściwy. Natomiast zobowiązanie pozwanej do nabycia urządzeń w sytuacji gdy ich przyszłość jest niepewna jest niemożliwe. Dopiero po dopełnieniu wszystkich formalności przed stosownym organem, powódka może domagać się od pozwanej nabycia własności wybudowanych przez nią urządzeń. Na dzień zamknięcia rozprawy powództwo uznać należy za przedwczesne.

Jednocześnie wskazać należy, że procedowanie co do wysokości odpowiedniego wynagrodzenia za nabycie urządzeń na podstawie art. 49 § 2 k.c. jest na tym etapie postępowania niezasadne. Przede wszystkim nie jest wykluczone, że przez właściwy organ zostanie wydana decyzja w przedmiocie rozbiórki wybudowanych urządzeń. Ustalenie odpowiedniego wynagrodzenia wiązałoby się z dopuszczeniem i przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego (wysokość wynagrodzenia była sporna miedzy stronami). Dowód ten na tym etapie jest niezgodny z zasadami ekonomiki procesowej – nie tylko spowodowałby wzrost kosztów postępowania ale też wydłużył proces, a ostatecznie okazałby się nieistotny dla rozstrzygnięcia. Zaznaczyć należy, że dopiero wtedy gdy urządzenia przesyłowe będą spełniały wymogi formalne i techniczne zasadnym będzie badanie wysokości odpowiedniego wynagrodzenia.

Wobec nie spełnienia przesłanek z art. 49 § 2 k.c. Sąd oddalił powództwo powódki jako przedwczesne, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. poprzez obciążanie powódki obowiązkiem ich zwrotu na rzecz pozwanej w całości. Powódka przegrała proces w całości.

Koszty procesu po stronie pozwanej obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika (radcy prawnego) w stawce wynikającej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (5.400 zł).

O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Z tego względu Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzekł w punkcie II sentencji wyroku.