IV U 61/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Łomży z 2025-06-06

Sygn. akt IV U 61/25

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Łomży IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Marta Małgorzata Sulkowska

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2025 r. w Łomży

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania H. D.

od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu d.s. Orzekania o Niepełnosprawności w B.

o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia

na skutek odwołania od decyzji (...) z dnia 31.01.2025 r., nr sprawy (...), nr decyzji (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 61/25

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 lipca 2024 r., w sprawie o numerze WZON.(...) nr. (...) Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. ustalił poziom potrzeby wsparcia H. D. od dnia złożenia wniosku wyrażony w wartości punktowej w skali 0-100 punktów na poziomie 86 punktów. Jako podstawę decyzji wskazał art. 4b ust. 3 i art. 6b ( 3 )ust. 1 w zw. z art. 6b ( 5) ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz.44). W wyniku złożonego przez odwołującą się wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. decyzją z dnia 31 stycznia 2025 r. nr. (...) uchylił decyzje z dnia 2 lipca 2024 r. w całości i ustalił poziom potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku wyrażony w wartości punktowej w skali 0-100 punktów na poziomie 81 punktów (decyzja, k.13, 5).

H. D. wniosła odwołanie od powyższej decyzji, żądając jej zmiany poprzez przywrócenie ustaleń wynikających z decyzji z dnia 2 lipca 2024r. W uzasadnieniu odwołania podniosła, że jest osobą bardzo chorą, a jej stan zdrowia, uzasadnia ustalenie wyższego poziomu potrzeby wsparcia (odwołanie,
k. 2)

Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji. Wskazał, że ustalenie poziomu potrzeby wsparcia na poziomie 81 punktów dokonano w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, w tym kwestionariusz samooceny, dokumentację medyczną oraz wywiad bezpośredni. Zdaniem organu, odwołująca się wymaga wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, jednak jego zakres jest mniejszy niż pierwotnie ustalono. W ocenie organu, decyzja została wydana prawidłowo, a odwołanie jest niezasadne.

Sąd ustalił co następuje:

H. D. urodziła się w 12 lipca 1945 r., w chwili orzekania miała 79 lat. Zamieszkuje wraz z mężem (84 lata), w domu jednorodzinnym położonym na terenie wsi. W codziennym funkcjonowaniu otrzymuje wsparcie ze strony córki. Większość czasu spędza w łóżku rehabilitacyjnym (opinia składu ustalającego, k. 17v-18v).

Zgodnie z orzeczeniem lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 19 września 2023 r., H. D. została uznana za trwale niezdolną do samodzielnej egzystencji (k. 28).

Decyzją z dnia 2 lipca 2024 r. nr. (...), Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. ustalił poziom potrzeby wsparcia H. D. od dnia złożenia wniosku, tj. od 26 stycznia 2024 r., wyrażony w skali od 0 do 100 punktów, na poziomie 86 punktów na okres do 26 stycznia 2031 r. (k. 13).

Odwołująca się złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do wojewódzkiego zespołu, nie zgadzając się z przyjętym przez organ poziomem potrzeby wsparcia (k. 11).

W następstwie ponownego rozpatrzenia sprawy, Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. decyzją z dnia 31 stycznia 2025 r., nr (...), uchylił zaskarżoną decyzję w całości i ustalił poziom potrzeby wsparcia odwołującej się na poziomie 81 punktów na okres do 26 stycznia 2031 r. (5-5v.).

W wartościach punktowanych w skali 0-4 punkty ustalił:

1. Zmiany pozycji ciała: 3.600 pkt

2. Poruszanie się w znanym środowisku: 3.600 pkt

3. Poruszanie się w nieznanym środowisku: 2.700 pkt

4. Sięganie, chwytanie i manipulowanie przedmiotami użytkowymi: 2.700 pkt

5. Przemieszczanie się środkami transportu: 2.700 pkt

6. Klasyfikacja docierających bodźców: 2.700 pkt

7. Przekazywanie informacji innym osobom: 2.700 pkt

8. Prowadzenie rozmowy: 2.700 pkt

9. Opanowanie nowej umiejętności praktycznej: 2.700 pkt

10. Koncentrowanie się na czynności: 3.420 pkt

11. Korzystanie z urządzeń i technologii: 2.700 pkt

12. Mycie i osuszanie całego ciała: 3.600 pkt

13. Mycie i osuszanie rąk i twarzy: 2.700 pkt

14. Pielęgnowanie poszczególnych części ciała: 3.600 pkt

15. Troska o własne zdrowie: 3.600 pkt

16. Korzystanie z toalety: 3.600 pkt

17. Ubieranie się: 3.600 pkt

18. Jedzenie i picie: 2.700 pkt

19. Stosowanie zalecanych środków terapeutycznych: 3.600 pkt

20. Realizowanie wyborów i decyzji: 2.700 pkt

21. Pozostawanie w domu samemu: 3.600 pkt

22. Nawiązywanie kontaktów: 3.420 pkt

23. Kontrolowanie własnych zachowań i emocji: 3.420 pkt

24. Utrzymywanie kontaktów z bliskimi: 2.700 pkt

25. Tworzenie bliskich relacji z innymi osobami: 2.700 pkt

26. Kupowanie artykułów codziennej potrzeby: 2.700 pkt

27. Przygotowywanie posiłków: 3.600 pkt

28. Dbanie o dom i ubrania: 2.700 pkt

29. Dokonywanie transakcji finansowych: 3.420 pkt

30. Rekreacja i organizacja czasu wolnego: 2.970 pkt

31. Załatwianie spraw urzędowych: 2.700 pkt

32. Realizowanie dziennego rozkładu zajęć: 3.600 pkt

Sąd uznał, że dla rozpoznania niniejszej sprawy niezbędne jest posiadanie wiadomości specjalnych, dlatego dopuścił na podstawie art. 278 kpc dowód z opinii biegłych sądowych.

Biegłe sądowe doradca zawodowy M. R. oraz pracownik socjalny A. J., po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego, analizie dokumentacji medycznej, wywiadu bezpośredniego oraz kwestionariusza samooceny trudności w wykonywaniu czynności związanych z funkcjonowaniem sporządzonego przez odwołującą się, sporządziły opinię, w której wskazały, że ustalony w decyzji z dnia 2 lipca 2024 r. poziom potrzeby wsparcia na poziomie 86 punktów nie znajduje potwierdzenia w stanie faktycznym. Natomiast przyjęty w decyzji z dnia 31 stycznia 2025 r. poziom potrzeby wsparcia w wysokości 81 punktów jest, zdaniem biegłych, adekwatny do zakresu ograniczeń funkcjonalnych odwołującej się. Biegłe stwierdziły, że H. D. wymaga stałego wsparcia w większości czynności dnia codziennego, zarówno w zakresie samoobsługi, prowadzenia gospodarstwa domowego, jak i funkcjonowania społecznego. Ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu wynikają z zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych, przewlekłego bólu, niedosłuchu oraz zaburzeń pamięci. Przy ustalaniu poziomu potrzeby wsparcia uwzględniono również wiek odwołującej się (k. 42 i nast.).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się nieuzasadnione.

Zadaniem Sądu było rozstrzygnięcie, czy Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. ustalił adekwatny do stanu zdrowia H. D. poziom potrzeby wsparcia wyrażony w wartości punktowej w skali 0-100 punktów w wysokości 81 punktów.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44) w art. 4b stanowi, że potrzeba wsparcia to następstwo braku lub utraty autonomii fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej. Przy ustaleniu potrzeby wsparcia bierze się pod uwagę, adekwatnie do wieku oraz niepełnosprawności fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej, zdolność osoby do samodzielnego wykonywania określonych czynności, związanych z obszarami codziennego funkcjonowania oraz rodzaj wymaganego wsparcia, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do jej wykonania oraz konieczności wsparcia przez inną osobę lub technologię wspomagającą, mającą na celu zapewnienie zwiększenia lub utrzymania niezależności osoby niepełnosprawnej. Zasady szczegółowego ustalania poziomu potrzeby wsparcia określa rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie ustalania poziomu potrzeby wsparcia (Dz.U. z 2023 r. poz. 2581). Poziom ten ustala się w skali punktowej od 0 do 100, na podstawie formularza zliczającego, z uwzględnieniem m.in. kwestionariusza samooceny oraz wywiadu bezpośredniego. Ocena obejmuje obszary funkcjonowania takie jak mobilność, dbanie o siebie, zdrowie oraz funkcjonowanie społeczne. Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1429) wprowadziła obowiązek ustalenia poziomu potrzeby wsparcia jako przesłanki przyznania świadczenia wspierającego, co nadaje szczególne znaczenie prawidłowemu określeniu wartości punktowej.

Zgodnie z § 10 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia przy ocenie zdolności osoby zainteresowanej do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, w odniesieniu do każdej ocenianej czynności bierze się pod uwagę:

1)  zdolność osoby zainteresowanej do świadomego i samodzielnego zainicjowania wykonania czynności;

2)  zdolność osoby zainteresowanej do celowego, efektywnego i bezpiecznego wykonywania czynności w standardowym czasie uwzględniając wiek osoby zainteresowanej;

3)  zdolność osoby zainteresowanej do kontrolowania wykonywania czynności od jej rozpoczęcia do jej zakończenia;

4)  konieczność wsparcia osoby zainteresowanej przez inną osobę lub technologię wspomagającą;

5)  niewykonanie czynności przez osobę zainteresowaną z przyczyn niezwiązanych z niepełnosprawnością;

6)  nieutrwalony stan zdrowia osoby zainteresowanej niezwiązany z niepełnosprawnością.

Z kolei zgodnie z § 10 ust. 2 tego aktu prawnego potrzebę wsparcia ustala się przez ocenę w następujących czynnościach związanych z obszarami codziennego funkcjonowania:

1)  zmiana pozycji ciała - polegająca na zdolności do dokonywania dowolnej zmiany pozycji swojego ciała w przestrzeni, w tym zdolności do przyjmowania i powrotu do pozycji stojącej, siedzącej lub leżącej oraz przyjmowania, i powrotu do spoczynkowej pozycji ciała;

2)  poruszanie się w znanym środowisku - polegające na zdolności do chodzenia i poruszania się w obrębie mieszkania lub domu, z uwzględnieniem wchodzenia i schodzenia ze schodów, docierania do wszystkich pomieszczeń w zamieszkiwanym mieszkaniu lub domu oraz poruszania się w bezpośrednim otoczeniu mieszkania lub domu;

3)  poruszanie się w nieznanym środowisku - polegające na zdolności do poruszania się w mieszkaniu lub domu innej osoby, budynkach użyteczności publicznej i na zewnątrz tych budynków oraz zdolności do pokonywania barier architektonicznych i omijania przeszkód zlokalizowanych w nieznanym jej środowisku;

4)  sięganie, chwytanie i manipulowanie przedmiotami użytkowymi - polegające na zdolności do precyzyjnego używania ręki, w tym do chwytania, manipulowania, wypuszczania i odstawiania przedmiotów na miejsce w domu i poza nim, wykonywania precyzyjnych ruchów palcami rąk oraz zdolności do omijania przeszkód podczas wykonywania tych czynności;

5)  przemieszczanie się środkami transportu - polegające na zdolności do przemieszczania się różnymi środkami transportu jako pasażer podczas przejazdu samochodem oraz korzystania ze środków transportu publicznego, w szczególności takich jak taksówka, autobus, pociąg, samolot, w tym również podczas dużego natężenia ruchu;

6)  klasyfikacja docierających bodźców - polegająca na zdolności do rozumienia znaczenia bodźców, komunikatów oraz informacji docierających do osoby zainteresowanej różnymi kanałami komunikacji, na przykład przez przekaz mówiony, pisany lub gesty, zdolności do identyfikacji źródła docierającego bodźca oraz oceny bodźca pod względem jego bezpieczeństwa dla tej osoby;

7)  przekazywanie informacji innym osobom - polegające na zdolności do logicznego, zwięzłego i zrozumiałego przekazania innym osobom posiadanych informacji za pomocą dowolnego kanału komunikacji, w szczególności przez mowę, gesty lub pismo, w tym również informacji dotyczących własnych potrzeb, dolegliwości lub samopoczucia;

8)  prowadzenie rozmowy - polegające na zdolności do inicjowania, kontynuowania i zakończenia rozmowy lub wymiany informacji z jedną osobą oraz z więcej niż jedną osobą, w tym zdolności do wprowadzania nowych tematów i poglądów lub nawiązywania do tematów poruszanych przez innych, za pomocą powszechnie obowiązującego w społeczeństwie sposobu komunikacji;

9)  opanowanie nowej umiejętności praktycznej - polegające na zdolności do opanowania, podjęcia i przeprowadzenia do końca nieposiadanej wcześniej, nowej umiejętności praktycznej, związanej z codziennym funkcjonowaniem lub opanowania nowego zachowania;

10)  koncentrowanie się na czynności - polegające na zdolności do celowego skupienia uwagi na wykonywaniu określonej czynności, skierowania uwagi na określony bodziec i utrzymywania jej w czasie, w tym również zdolności do przerzutności i podzielności uwagi;

11)  korzystanie z urządzeń i technologii informacyjno-komunikacyjnych - polegające na zdolności do korzystania z technologii, wykorzystywanych do rozwiązywania problemów, ułatwienia codziennego funkcjonowania, usprawnienia pracy albo edukacji oraz zwiększenia wydajności i jakości usług, w tym w szczególności umiejętności korzystania z radia, telewizora, komputera, Internetu, telefonu komórkowego;

12)  mycie i osuszanie całego ciała - polegające na zdolności do umycia całego ciała, z użyciem wody i odpowiednich środków czyszczących, w szczególności mydła lub płynu do kąpieli oraz do osuszenia całego ciała z użyciem ręcznika, w domu i poza domem;

13)  mycie i osuszanie rąk i twarzy - polegające na zdolności do umycia rąk i twarzy przy użyciu wody oraz odpowiednich środków czyszczących, takich jak na przykład mydło lub żel do mycia twarzy oraz osuszeniu rąk i twarzy z użyciem ręcznika w domu i poza domem;

14)  pielęgnowanie poszczególnych części ciała - polegające na zdolności do pielęgnowania części ciała, w szczególności skóry ciała i głowy, zębów, paznokci dłoni i stóp, genitaliów, które wymagają więcej odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych, innych niż mycie i suszenie;

15)  troska o własne zdrowie - polegająca na zdolności do uświadamiania sobie własnych potrzeb fizycznych, podejmowania czynności związanych z zapewnieniem sobie odpowiednich warunków bytowych, unikania czynników szkodliwych oraz zdrowego odżywiania się i zachowania właściwego poziomu aktywności fizycznej;

16)  korzystanie z toalety - polegające na zdolności do rozpoznania potrzeb dotyczących oddania moczu i wydalania stolca, w tym udania się do odpowiedniego miejsca, przyjęcie pozycji, manipulowania ubraniem przed i po oddaniu moczu lub wydalaniu stolca;

17)  ubieranie się - polegające na zdolności do podejmowania czynności związanych z zakładaniem i zdejmowaniem ubrania i obuwia, w tym umiejętności dostosowania ubioru do aktualnie panujących warunków pogodowych, właściwego dobór ubrania, zapinania guzików i wiązania butów;

18)  jedzenie i picie - polegające na zdolności do podejmowania i wykonywania w domu i poza domem czynności związanych ze spożywaniem podanego pokarmu lub napoju, w tym inicjowania jedzenia i picia, zdolności do rozpoznawania i sięgania po serwowane jedzenie, rozdrabnianie go, otwierania butelek i puszek, używania przyborów do jedzenia;

19)  stosowanie zalecanych środków terapeutycznych - polegające na zdolności do uświadamiania sobie własnych potrzeb zdrowotnych, podejmowania czynności związanych z korzystaniem z usług specjalistów i przestrzegania wydawanych zaleceń, przyjmowania produktów leczniczych z zachowaniem właściwej metody podawania i dawkowania oraz stosowania metod terapeutycznych;

20)  realizowanie wyborów i decyzji - polegające na zdolności do realizowania własnych wyborów i decyzji, w tym zdolność do przeanalizowania problemu, identyfikacji dostępnych możliwości działania, wyboru najlepszej z tych możliwości oraz zdolność do oceny skutków dokonanego wyboru i wywiązywania się z zaciągniętych zobowiązań;

21)  pozostawanie w domu samemu - polegające na zdolności do pozostawania w domu samemu przez okres co najmniej jednej doby;

22)  nawiązywanie kontaktów - polegające na zdolności do inicjowania kontaktów z innymi osobami, w tym nawiązywania kontaktów z osobami wcześniej nieznanymi, w sposób fizyczny lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;

23)  kontrolowanie własnych zachowań i emocji - polegające na zdolności do kontrolowania własnych emocji i odruchów, zarówno werbalnych jak i fizycznych, w kontaktach z osobami znanymi lub nieznanymi, w sposób odpowiedni do danej sytuacji i akceptowany społecznie;

24)  utrzymywanie kontaktów z bliskimi - polegające na zdolności do utrzymywania kontaktów z osobami bliskimi, takimi jak na przykład rodzina, przyjaciele lub bliscy znajomi, w szczególności występowanie u osoby zainteresowania i potrzeby utrzymywania relacji z bliskimi, komunikowania się lub widywania z tymi osobami oraz występowanie obiektywnych przeszkód w utrzymaniu kontaktów;

25)  tworzenie bliskich relacji z innymi osobami - polegające na zdolności do inicjowania, tworzenia i utrzymywania bliskich relacji uczuciowych z drugą osobą, w tym zdolność do zawierania związków, założenia rodziny, wspólnego zamieszkania i planowania wspólnej przyszłości;

26)  kupowanie artykułów codziennej potrzeby - polegające na zdolności do wybierania, nabywania i przewożenia artykułów potrzebnych w codziennym funkcjonowaniu, takich jak żywność, napoje, odzież, środki czyszczące i artykuły gospodarstwa domowego oraz zdolność do składowania zakupionych artykułów w odpowiednich miejscach;

27)  przygotowywanie posiłków - polegające na zdolności do przygotowania i podawania do spożycia posiłków prostych, czyli posiłków o małej liczbie składników, łatwych w przygotowaniu i łatwych do serwowania oraz posiłków złożonych, czyli posiłków o dużej liczbie składników, wymagających skomplikowanych metod przygotowania i serwowania;

28)  dbanie o dom, ubrania i obuwie - polegające na zdolności do czyszczenia powierzchni i sprzętu kuchennego, sprzątania zajmowanego mieszkania przy użyciu sprzętu gospodarstwa domowego, właściwego segregowania i pozbywania się śmieci oraz zdolność do dbania o ubrania i obuwie, w tym właściwego przechowywania garderoby, prania i suszenia odzieży oraz korzystania z pralki, suszarki lub żelazka;

29)  dokonywanie transakcji finansowych - polegające na zdolności do dokonywania transakcji finansowych gotówkowych lub bezgotówkowych, kończących się kupnem lub sprzedażą towaru lub usługi, w tym rozumienie wartości pieniądza i cen produktów oraz używanie pieniędzy do kupowania lub sprzedaży;

30)  rekreacja i organizacja czasu wolnego - polegająca na zdolności do zaangażowania się w aktywności związane z dowolną formą spędzania wolnego czasu, jak na przykład udział w wydarzeniach kulturalnych lub sportowych, w tym nieformalnych lub formalnych zorganizowanych przez instytucje publiczne i inne podmioty, wizyty w placówkach kultury, podróżowanie lub zwiedzanie, rozwijanie hobby oraz uczestnictwo w kołach zainteresowań;

31)  załatwianie spraw urzędowych - polegające na zdolności do korzystania z usług publicznych, załatwienia spraw w urzędach lub instytucjach, w tym zdolności do złożenia odpowiedniego wniosku w postaci papierowego lub elektronicznej bądź przez Internet;

32)  realizowanie dziennego rozkładu zajęć - polegające na zdolności do podejmowaniu działań związanych z planowaniem, ustalaniem i spełnianiem czynności wynikających z codziennego rozkładu zajęć i obowiązków.

Stosownie do § 11 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia przy ocenie zdolności osoby zainteresowanej do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, o których mowa w § 10 ust. 2, bierze się pod uwagę, adekwatnie do wieku, w zakresie niepełnosprawności:

1)  fizycznej - możliwość wykonywania i koordynowania czynności w zakresie zaangażowania struktur ciała związanych z ruchem, siły mięśni szkieletowych, funkcji ruchowej i manipulacyjnej, innych struktur i powiązanych z nimi funkcji ciała oraz występujące u osoby ograniczenia bólowe;

2)  psychicznej - wolę i świadomość wykonywania czynności, zdolność do podejmowania racjonalnych decyzji lub wyrażenia woli wykonania czynności, zdolność dostosowania zachowania do obowiązujących norm społecznych, zdolność rozumienia znaczenia wykonywanej czynności oraz znaczenia konsekwencji jej wykonania lub zaniechania;

3)  intelektualnej - możliwość nabywania wiedzy i wykorzystania nabytej wiedzy do wykonywania czynności, rozumienie znaczenia wykonywanej czynności, konsekwencji wykonywania czynności lub jej zaniechania oraz zdolność do podejmowania decyzji dotyczących własnej osoby lub wyrażenia woli wykonywania czynności;

4)  sensorycznej - możliwość odbierania, przekazywania, przetwarzania i interpretowania zewnętrznych bodźców sensorycznych dostarczanych organizmowi przez narządy zmysłów.

Zgodnie z ust. 3 tego paragrafu każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania jest przypisana określona waga w wartości 4 punktów.

W kolejnych ustępach § 11 rozporządzenie określa szczegółowo rodzaj wymaganego wsparcia (wsparcie towarzyszące, wsparcie częściowe, wsparcie pełne, wsparcie szczególne) oraz częstotliwość wymaganego wsparcia, którym jest przypisana określona wartość punktowa szczegółowo opisana w tymże rozporządzeniu. Poziom potrzeby wsparcia ustala się biorąc pod uwagę 25 najwyższych iloczynów ustalonych dla czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania z 32 obszarów badanych. Suma ta jest zaokrąglana do pełnej wartości punktowej w górę (§ 11 ust. 11 ww. rozporządzenia).

Sąd uznając, że dla rozpoznania niniejszej sprawy niezbędne było posiadanie wiadomości specjalnych, dopuścił na podstawie art. 278 kpc dowód z opinii biegłych sądowych doradcy zawodowego oraz pracownika socjalnego. Sąd miał na względzie fakt, że powyższe specjalizacje są wymienione w § 2 ust. 2 ww. rozporządzenia (wymienione są tam następujące zawody, spośród których wyłoniony może być specjalista do spraw ustalania poziomu potrzeby wsparcia: fizjoterapeuta, psycholog, pedagog, pedagog specjalny, pracownik socjalny, doradca zawodowy, pielęgniarka albo pielęgniarz).

Zarówno biegła M. R. jak i biegła A. J. uznały, że stwierdzone u odwołującej się ograniczenia w funkcjonowaniu uzasadniają ustalenie poziomu potrzeby wsparcia na poziomie 81 punktów w skali od 0-100 punktów.

Sąd zgodził się z argumentacją biegłych sądowych i po wszechstronnym rozważeniu zebranego w sprawie materiału dowodowego zaaprobował ich twierdzenia. Wskazać należy, iż opinie zostały wydane przez specjalistów mających szeroką wiedzę oraz doświadczenie zawodowe i orzecznicze. Zawierają w swojej treści rzeczową, logiczną i spójną argumentację. Zawarte w nich ostateczne wnioski sformułowane są w przystępny i zrozumiały sposób, poprzedzone zostały wnikliwą, fachową analizą tematu i rzeczowym ustosunkowaniem się do postawionych tez dowodowych. Nadto opinie korespondują z pozostałym materiałem dowodowym w postaci dokumentacji medycznej. Biegłe sądowe zdaniem Sądu prawidłowo oceniły poziom potrzeby wsparcia H. D., a przedstawione przez nie wnioski są jasne i stanowcze. Wskazać należy, iż w toku opiniowania biegłe prawidłowo zastosowały zasady wynikające z rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie ustalania poziomu potrzeby wsparcia (Dz.U. z 2023 r., poz. 2581), zgodnie z którymi końcowa wartość punktowa nie jest prostą sumą wszystkich ocen przyznanych w poszczególnych obszarach funkcjonowania, lecz ustalana jest w oparciu o algorytm uwzględniający m.in. limity punktowe przewidziane dla danych kategorii. W przedmiotowej sprawie biegłe prawidłowo ustaliły 25 najwyższych iloczynów ustalonych dla czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania spośród 32 badanych obszarów. Takie ustalenie jest zgodne z obowiązującą procedurą i nie budzi zastrzeżeń Sądu. Podkreślić należy, iż przy ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia biegłe oparły się na obserwacji, wywiadzie bezpośrednim oraz ocenie funkcjonowania osoby ubiegającej się o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia, dokonanej przy zastosowaniu formularza służącego do zliczania poziomu potrzeby wsparcia dla osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności, a także na podstawie informacji wskazanych w kwestionariuszu samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem, sporządzonym przez osobę niepełnosprawną. Jednocześnie należy podkreślić, iż przy dokonywaniu rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie biegłe, ustalając poziom potrzeby wsparcia, wzięły pod uwagę — adekwatnie do wieku oraz rodzaju niepełnosprawności fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej — zdolność osoby niepełnosprawnej do samodzielnego wykonywania określonych czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania oraz rodzaj wymaganego wsparcia, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do jej wykonania oraz konieczności wsparcia przez inną osobę lub zastosowania technologii wspomagającej, mając na celu zapewnienie zwiększenia lub utrzymania niezależności wnioskodawcy.

W tym miejscu zauważyć trzeba, iż Sąd rozstrzyga sprawę według właściwego prawa materialnego na podstawie koniecznych ustaleń faktycznych uzyskanych dzięki zebranym środkom dowodowym. Stosownie do wyrażonej w art. 233 § 1 kpc zasady swobodnej oceny dowodów Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego uznania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Podkreślić należy, iż dowód z opinii biegłego jest w tej kategorii spraw tzw. dowodem koronnym, analizującym i sumującym przeciwstawne oceny prezentowane przez strony. Dowodu tego nie można zastępować innym, np. dowodem z zeznań świadków czy zgromadzonych w aktach zaświadczeń lekarskich. Opinia biegłego poparta jest wiedzą specjalną, którą nie dysponuje ani Sąd orzekający w tej sprawie, ani strony sporu. W orzecznictwie przyjmuje się, że dowód z opinii biegłego w postępowaniu sądowym jest jedyną drogą pozyskania koniecznych do rozstrzygnięcia wiadomości specjalnych i nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową.

Sąd nie stracił z pola widzenia sygnalizowanych w niniejszym postępowaniu trudności, jakich odwołująca się doświadcza na co dzień, stanowiących podstawę do ustalenia wysokości poziomu potrzeby wsparcia. Podkreślić, jednakże należy w tym miejscu, iż subiektywna ocena stanu zdrowia dokonana przez nią i jej przekonanie o związku stwierdzonych dolegliwości z danym poziomem potrzeby wsparcia nie mogą zastąpić oceny dokonanej przez biegłego sądowego. Bowiem z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii biegłego jest koniecznością. W takim przypadku Sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeżeli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. W ocenie Sądu w omawianym przypadku brak jest jakichkolwiek podstaw, które mogłyby podważyć rzetelność wydanej opinii. Zaznaczyć należy, że odwołująca się nie wniosła zarzutów do opinii biegłych z zakresu doradztwa zawodowego oraz pracownika socjalnego. Z. uwagi na powyższe okoliczności opinia ta stanowi miarodajny materiał pozwalający na ferowanie rozstrzygnięcia w sprawie.

Wskazać trzeba, iż przy ustalaniu potrzeby wsparcia Sąd bierze pod uwagę adekwatnie do wieku oraz niepełnosprawności fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej, zdolność osoby odwołującej do samodzielnego wykonywania określonych czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania oraz rodzaj i zakres wymaganego wsparcia, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do jej wykonywania oraz konieczności wsparcia przez inną osobę lub technologię wspomagającą, mającą na celu zapewnienie zwiększenia lub utrzymania niezależności osoby niepełnosprawnej. Sąd na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego stwierdził, że niewątpliwie aktualne ograniczenia w funkcjonowaniu odwołującej się mają istotny charakter. Jednakże, w ocenie Sądu należy uznać, iż zakres wsparcia niezbędnego w codziennym funkcjonowaniu odwołującej się, wynikający z częstotliwości udzielania wsparcia w obszarach takich jak mobilność, dbanie o siebie i własne zdrowie, a także funkcjonowanie w społeczeństwie, nie jest na tyle rozległy, aby istniały podstawy do ustalenia poziomu potrzeby wsparcia wyższego niż 81 punktów w skali od 0 do 100.

Reasumując, w świetle przedstawionych opinii biegłych, pozostałego materiału dowodowego oraz całokształtu okoliczności faktycznych ujawnionych w toku postępowania, Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania ustaleń dokonanych przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B.. Poziom potrzeby wsparcia ustalony na 81 punktów odpowiada faktycznemu zakresowi ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu odwołującej się. Ustalona wartość punktowa uwzględnia rzeczywisty stopień trudności w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych oraz konieczność udzielania wsparcia przez osoby trzecie, przy jednoczesnym poszanowaniu zasady proporcjonalności i adekwatności tego wsparcia do stanu zdrowia odwołującej się. Sąd nie stwierdził, aby zgromadzony materiał dowodowy, w tym opinia biegłych oraz dokumentacja medyczna, dawały podstawy do przyjęcia wyższego poziomu potrzeby wsparcia niż ustalony w zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd, na podstawie art. 477 4 § 1 kpc oddalił odwołanie.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Biedrzycka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Łomży
Osoba, która wytworzyła informację:  Marta Małgorzata Sulkowska
Data wytworzenia informacji: