Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 września 2020 r.

Sąd Rejonowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Jędrzejewska

Protokolant: Katarzyna Duda

po rozpoznaniu w dniu 2 września 2020 r. w Łomży

sprawy z powództwa (...) S.A. w B.

przeciwko K. R. (1)

o zapłatę

I.  Umarza postępowanie w zakresie kwoty 5.350 zł.

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w B. wniósł o zasądzenie od pozwanego K. R. (2) kwoty 14.522,01 zł wraz z odsetkami umownymi równymi dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 12.12.2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż pozwany zobowiązał się poprzez podpisanie weksla z dnia 31.08.2018 r. do zapłaty w dniu 11.12.2019 r. kwoty wskazanej w wekslu, w wysokości 14.522,01 zł. Powód wezwał pozwanego do wykupu weksla, który jednakże nie dokonał żadnej wpłaty. Weksel został wystawiony na zabezpieczenie zwrotu całego zadłużenia z tytułu umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 31.08.2018 r. Pozwany podpisując własnoręcznie kalendarz spłat raty znał doskonale wysokość zobowiązania i termin spłaty. Powód wskazał także, iż roszczenie stało się wymagalne w dniu 12.12.2019 r. w związku z tym termin przedawnienia w niniejszej sprawie jeszcze nie upłynął.

Pozwany K. R. (2) w odpowiedzi na pozew nie uznał powództwa, wnosząc o jego oddalenie w całości i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew kwestionował roszczenie co do zasady i wysokości oraz istnienie jak i rozmiar zobowiązania wekslowego, datę wymagalności roszczenia deklarowaną przez powoda jak i roszczenie odsetkowe. Podniósł zarzut wygaśnięcia zobowiązania w znacznej części poprzez zapłatę co najmniej kwoty 9.330 zł. Zakwestionował także obciążenie go opłatą przygotowawczą, prowizją i ubezpieczeniem, które według niego są zawyżone i stanowią tzw. lichwę.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Powód (...) S.A. z siedzibą w B. w dniu 31.08.2018 r. zawarł z pozwanym K. R. (2) umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na podstawie której udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 9.000 zł. Całkowita kwota do zapłaty została ustalona na kwotę 20.880zł, płatna w 36 miesięcznych ratach w kwotach po 580 zł miesięcznie, płatnych do dnia 10.09.2021 r. (umowa k.-55, harmonogram spłat k.-55, Twój Pakiet k.-55).

Powód w związku z nieregulowaniem rat pożyczki przez pozwanego, pismem z dnia 11.11.2019 r. wypowiedział umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego terminu (wypowiedzenie k.-550).

Pozwany do dnia wniesienia niniejszego powództwa uiścił na rzecz powoda kwotę 6.380 zł. Po wytoczenia powództwa uiścił dodatkową kwotę 2.400 zł (dowody wpłaty k.-61, 62, 76, 84).

Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 9.03.2020 r. (k.-41) cofnął powództwo wraz ze zrzeczenie się roszczenia w zakresie kwoty 2.950 zł.

W kolejnym piśmie z dnia 20.04.2020 r. (k.-67), 10.06.2020 r. (k.-80) i z dnia 14.07.2020 r. (k.-88) cofnął powództwo wraz ze zrzeczenie się roszczenia w zakresie dalszej kwoty 2.400 zł.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie doszło do przedawnienia roszczenia.

Albowiem przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta w dniu 31.08.2018 r. na okres 36 miesięcy do dnia 10.09.2021 r. Przed upływem okresu obowiązywania umowy została ona w dniu 11.11.2019 r. skutecznie wypowiedziana przez pożyczkodawcę.

Zatem od dnia 11.11.2019 r. rozpoczął się bieg 3 letniego terminu przedawnienia roszczenia, wynikającego z art. 118 kc, który upływa z dniem 11.11.2022 r. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony przez powoda w dniu 19.12.2019 r. a zatem przed upływem terminu przedawnienia. Nie doszło tym samym do przedawnienia roszczenia.

Zdaniem Sądu ustalona w umowie pożyczki całkowita kwota do zapłaty, opiewająca na kwotę 20.880 zł była znacznie zawyżona.

Sąd ustalając wysokość faktycznego zadłużenia pozwanego uwzględnił kwotę 9.000 zł, która faktycznie została wypłacona pozwanemu, kwotę 129 zł tytułem opłaty przygotowawczej, kwotę 1.100 zł z tytułu „Twojego Pakietu” oraz kwotę 22,01 zł tytułem odsetek umownych.

Sąd nie uwzględnił natomiast żądania w zakresie prowizji w kwocie 7.771zł, uznając postanowienia umowy w tym zakresie za niedozwolone klauzule umowne.

Zgodnie z art. 385 ¹§1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. (§ 2) Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. (§ 3) Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. (§ 4) Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

Wedle powyższej definicji postanowienia umowy "nieuzgodnione indywidualnie" to takie, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Chodzi tu więc o takie klauzule umowne, które zostały objęte indywidualnym, odrębnym uzgodnieniem (np. stanowiły przedmiot negocjacji). Takimi postanowieniami z reguły nie są postanowienia wzorców, bo te, w trybie związania nimi konsumenta przyjętym w art. 384, w ogóle nie podlegają uzgodnieniu.

Przesłanki „ sprzeczności z dobrymi obyczajami” i „ rażącego naruszenia interesów konsumenta” muszą być spełnione, co jednoznacznie wynika z treści przepisu łącznie. Przy tym ujęciu przyjąć trzeba, że rażące naruszenie interesów konsumenta samo w sobie nie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, gdyż w przeciwnym razie ta ostatnia przesłanka byłaby zbędna. Jak wskazał Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 13 lipca 2005 r., sygn. akt I CK 832/04 - za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy uznać wprowadzenie do umowy klauzul godzących w równowagę kontraktową. Rażące naruszenie interesów konsumenta polega na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na jego niekorzyść. Obydwa te kryteria powinny być spełnione łącznie.

Istotą dobrego obyczaju jest zaś szeroko rozumiany szacunek dla drugiego człowieka. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są zatem takie działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, ukształtowania stosunku zobowiązaniowego niezgodnie z zasadą równorzędności stron. Upraszczając są to takie działania, które potocznie określane są jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania.

Zgodnie z art. 5 pkt. 7 ustawy z dnia 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2014 r., poz. 1497 z późń. zm.) całkowita kwota kredytu rozumiana jest jako „maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt”.

W niniejszej sprawie, zgodnie z umową całkowita kwota kredytu wynosi kwotę 9.000 zł.

Zgodnie art. 36 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim wskazano maksymalne koszty, jakie konsument może ponieść poza kosztami odsetek.

Zgodnie z art. 36 a ust 2 ustawy, który wszedł w życie w dniu 11.03.2016r. pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu.

W ocenie Sądu zobowiązanie pozwanego do zapłaty opłaty prowizyjnej w kwocie 7.771 zł w sytuacji, w której kwota faktycznie przekazanej na jego rzecz pożyczki wynosiła 9.000 zł godzi w dobre obyczaje, narusza reguły etycznego, uczciwego i lojalnego postępowania w obrocie.

Należy też zauważyć, że powód będący przedsiębiorcą nie określił w zasadzie, czym jest pobierana przez niego opłata i w oparciu, o jakie kryteria została naliczone.

W ocenie Sądu postanowienia dotyczące powyższej opłaty nie zostały uzgodnione indywidualnie, kształtują prawa i obowiązki pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. W żaden sposób nie wykazano by pozwany miał na nie rzeczywisty wpływ, a ustalona opłata była wynikiem konsensu, czy rzetelnych i wyrównanych negocjacji.

Podsumowując stwierdzić należy, że tak wysokie opłaty są sprzeczne z dobrymi obyczajami, zasadą ekwiwalentności świadczeń stron, rzetelnością kupiecką i normalnym zyskiem uczciwie prowadzącego interes przedsiębiorcy. Nie uzasadnia ich również ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej. Ustalone opłaty nie mają odzwierciedlenia w kosztach udzielenia pożyczki i nie uzasadniają zarobku pożyczkodawcy w kwocie stanowiącej znaczną część otrzymanej przez pożyczkobiorcę pożyczki. Takie postanowienie umowne nie wiąże pozwanego. Niezależnie od powyższego wskazać należy, że z powyższych względów, postanowienia te - jako naruszające zasadę ekwiwalentności świadczeń stron, rzetelności kupieckiej, czerpania rażąco wygórowanych zysków, ponad zyski przyjęte w normalnie prowadzonej działalności gospodarczej – sprzeczne jest z zasadami współżycia społecznego. Tym samym na mocy art. 58 § 2 kc jako nieważne nie obowiązują strony.

Z uwagi na powyższe mając na uwadze treść art. 385 ¹ § 1 kc w ocenie Sądu powództwo w zakresie żądanej przez powoda kwoty pieniężnej, odnoszącej się do opłaty prowizyjnej w kwocie 7.771 zł nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu nie stanowi klauzul abuzywnych obciążenie pozwanego opłatą przygotowawczą w kwocie 129 zł i kwotą 1.100 zł za ”Twój Pakiet”, których suma nie przekracza kwoty pożyczki, a ich wysokość była ustalona w umowie pożyczki.

Skorzystanie przez pozwanego z usługi „Twój Pakiet” było fakultatywne, od którego nie było uzależnione udzielenie pożyczki. Pozwany jednakże zdecydował się na powyższą usługę, podpisując w tym zakresie stosowny dokument (k.-55), co było związane z opłatą w wysokości 1.100 zł. Powyższa usługa przewidywała dodatkowe uprawnienia dla pożyczkobiorcy. Pozwany miała możliwość nie skorzystania z powyższej usługi. Decydując się na nią liczył się kosztami z tym związanymi, ustalonymi w pkt.1 ppkt. 1.4 c umowy. Dlatego też w ocenie Sądu powód miał podstawy do obciążenia pozwanego powyższą opłatą, która nie jest wygórowana i zgodna z obowiązującymi przepisami.

Zdaniem Sądu powód wykazał także zasadność i wysokość roszenia o odsetki.

Rodzaj, wysokość i prawo do odsetek przewiduje § 4 ust. 1 umowy pożyczki. Zostały one naliczone przez powoda w kwocie 22,01 zł z uwzględnieniem liczby dni opóźnienia spłaty poszczególnych rat pożyczki, w stosunku do terminów uzgodnionych w kalendarzu spłat w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę w ocenie Sądu powodowi przysługiwała kwota 10.229 zł. Bowiem kwota pożyczki wynosiła 9.000 zł. Powodowi przysługuje także kwota 129 zł tytułem opłaty przygotowawczej, kwota 22,01 zł tytułem odsetek umownych oraz kwota 1.100 zł tytułem opłaty za „Twój Pakiet”.

Pozwany zaś na poczet powyższego zobowiązania uiścił przed wytoczeniem niniejszego powództwa kwotę 6.380 zł, po wytoczeniu powództwa do dnia 9.03.2020 r. kwotę 2.950 zł, co powód przyznał w piśmie procesowym z dnia 9.03.2020 r. (k.-41). Następnie dokonał zapłaty dodatkowej kwoty 2.400 zł, co potwierdzają dowody wpłaty z k. - 61, 62, 76, 84 akt sprawy. Zatem łączna kwota uiszczona przez powoda na poczet przedmiotowej umowy stanowi kwotę 14.680 zł i przewyższa kwotę dochodzoną pozwem i przysługującą powodowi.

Z tego też względu należy uznać, iż pozwany zaspokoił w całości roszczenie powoda.

Wobec cofnięcia przez powoda roszczenia w zakresie kwoty 5.350 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia Sąd na podstawie art. 355 §1 kpc orzekł jak w pkt. I wyroku.

W pozostałym zakresie powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu na podstawie art. 720 kc, zgodnie z pkt. II wyroku.