Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wnioskodawca N. Hurtownia (...), (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. złożył wniosek o ustanowienie na prawie wieczystego użytkowania nieruchomości położonej w Ł. przy Al. (...), ul. (...) i ul. (...), składającej się z działek gruntu, oznaczonych numerami geodezyjnymi: (...), (...) i (...), o powierzchni łącznej 0,2806 ha, dla której Sąd Rejonowy w Łomży prowadzi księgę wieczystą (...), na rzecz (...) S.A., służebności przesyłu polegającej na:

a) posadowieniu na powierzchni nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) obejmującej 12,20 m2 kontenerowej stacji transformatorowej 15/0,4 kV, przesyle przez nią energii elektrycznej, zgodnie z załączonym wyrysem mapy zasadniczej,

b) prowadzeniu przez nieruchomość oznaczoną jako działka nr 10509 odcinków linii elektroenergetycznej - zgodnie z załączonym wyrysem mapy zasadniczej (dla linii elektroenergetycznych),

c) prowadzeniu przez nieruchomość oznaczoną jako działka nr (...)odcinków linii elektroenergetycznej, zajmujących powierzchnię 144 m2, w tym posadowieniu dwóch słupów betonowych i przesyle nimi energii elektrycznej - zgodnie z załączonym wyrysem mapy zasadniczej (dla linii elektroenergetycznych),

d) dostępie uczestnika do urządzeń przesyłowych w celu przeprowadzenia inspekcji ich stanu, usunięcia wszelkich usterek i awarii, a także konserwacji i remontów, w tym wymiany zniszczonych i zużytych elementów i urządzeń, jak również ich odbudowy,

e) prawie przejazdu/przejścia przez nieruchomości stanowiące działki oznaczone nr (...) i (...), wraz z niezbędnym sprzętem, celem dostępu do urządzeń,

f) ograniczeniu uprawnień wnioskodawcy w pasie eksploatacyjnym o powierzchni 468 m2, na działce nr (...), szczegółowo określonym przez biegłego sądowego, poprzez zakazanie mu wznoszenia w tym obszarze jakichkolwiek budynków i budowli, prowadzenia prac ziemnych, istotnej zmiany ukształtowania oraz przeznaczenia terenu, jak też dokonywania nasadzeń,

g) ograniczeniu uprawnień wnioskodawcy w pasie eksploatacyjnym o powierzchni 144 m2, na działce nr (...), szczegółowo określonym przez biegłego sądowego, poprzez zakazanie wznoszenia mu w tym obszarze jakichkolwiek budynków i budowli, prowadzenia prac ziemnych, istotnej zmiany ukształtowania oraz przeznaczenia terenu, jak też dokonywania nasadzeń,

na czas nieokreślony za wynagrodzeniem w kwocie 100.000 zł.

Uczestnik postępowania (...) S.A. z siedzibą w L. w odpowiedzi na wniosek wskazał, że co do zasady nie oponuje wnioskowi o ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomościach wnioskodawcy, z zastrzeżeniem jednak, że wnosi o ustanowienie służebności w zakresie i za wynagrodzeniem innym niż wskazany przez wnioskodawcę.

Uczestnik postępowania wniósł o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz (...) S.A i każdoczesnego właściciela urządzeń elektroenergetycznych na nieruchomości o nr geodezyjnym (...), (...) i (...), położonej w Ł. przy ul. (...), będącej w użytkowaniu wieczystym N. Hurtowni (...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., na której znajdują się urządzenia elektroenergetyczne, stanowiące własność uczestnika postępowania w postaci stacji transformatorowej kontenerowej, fragmentu linii kablowej SN 15 kV, fragmentów linii kablowej nN 0,4 kV oraz fragmentu linii kablowej nN 0,4 kV oświetleniowej wraz z dwoma słupami oświetleniowymi polegającej na:

a) znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomości obciążonej urządzeń elektroenergetycznych w postaci stacji transformatorowej kontenerowej, fragmentu linii kablowej SN 15 kV, fragmentów linii kablowej nN 0,4 kV oraz fragmentu linii kablowej nN 0,4 kV oświetleniowej wraz z dwoma słupami oświetleniowymi do przesyłu energii elektrycznej i prowadzenia za pomocą tych urządzeń dystrybucji energii elektrycznej,

b) prawie do korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do eksploatacji ww. urządzeń elektroenergetycznych, prawie każdorazowego usunięcia awarii, dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji i przebudowy ww. urządzenia elektroenergetycznego wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników (...) S.A. i każdoczesnego właściciela urządzenia elektroenergetycznego oraz przez wszystkie podmioty i osoby którymi (...) S.A. i każdoczesny właściciel urządzenia elektroenergetycznego posługuje się w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, za jednorazowym wynagrodzeniem ustalonym przez biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, płatnym w terminie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia o ustanowieniu służebności przesyłu.

Wnioskodawca w piśmie procesowym z dnia 12.05.2014 r., cofnął wniosek o ustanowienie służebności przesyłu na działce o numerze (...), podtrzymując wniosek o ustanowienie służebności przesyłu na działkach o nr (...) i (...) (k.- 126 - 128).

Wnioskodawca w piśmie procesowym z dnia 20.12.2017 r. (k.-598-601) zmodyfikował swój wniosek w ten sposób, że wniósł o ustanowienie służebności przesyłu polegającej na:

- prawie współkorzystania przez uczestnika postępowania z obszaru działki nr (...), na której posadowiona jest kontenerowa stacja transformatorowa 15/0,4 kV wraz z powierzchnią pasa technologicznego,

- prawie współkorzystania przez uczestnika postępowania z obszaru działki nr (...), obejmującego przewody elektroenergetyczne podziemne w postaci fragmentu linii kablowej SN 15 kV oraz fragmentów linii kablowej nN 0,4 kV,

- prawie przechodu i przejazdu do stacji transformatorowej oraz przewodów elektroenergetycznych przez działkę nr (...),

- prawo przechodu i przejazdu do stacji transformatorowej oraz przewodów elektroenergetycznych przez działkę nr (...)

- znoszeniu przez wnioskodawcę posadowionych urządzeń elektroenergetycznych oraz znoszeniu wykonywania prawa przejazdu oraz przechodu

na czas określony do 31.12.2045 r. oraz o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kwoty nie mniejszej niż 100.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22.02.2013 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty z tytułu odszkodowania.

Wnioskodawca wniósł również o: stwierdzenie wygaśnięcia prawa użytkowania działki nr (...) o powierzchni 12,20 m2, zasądzenie od uczestnika kwoty 14.162,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 31.12.2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1.01.2016 r.: od kwoty 800 zł od dnia 1.01.2009 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.262,28 zł od dnia 1.01.2010 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.311,84 zł od dnia 1.01.2011 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.382,76 zł od dnia 1.01.2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.432,56 zł od dnia 1.01.2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.484,76 zł od dnia 1.01.2014 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.539 zł od dnia 1.01.2015 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.586,40 zł od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.646,40 zł od dnia 1.01.2017 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.716,96 zł od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pełnomocnik wnioskodawcy w piśmie procesowym z dnia 7.08.2019 r. (k.-712) cofnął wniosek co do istoty sprawy w całości.

Pełnomocnik uczestnika w piśmie procesowym z dnia 19.08.2019 r. (k.- 718) wyraził zgodę na cofnięcie wniosku w zakresie stacji transformatorowej, dojścia i dojazdu do stacji transformatorowej i nieczynnych linii kablowych, zlokalizowanych na nieruchomości wnioskodawcy. Uczestnik podtrzymał wniosek o ustanowienie służebności przesyłu w zakresie czynnych linii kablowych.

Uczestnik postępowania (...) sp. z o.o. w G. nie zajął stanowiska w sprawie.

Skarb Państwa reprezentowany przez Prezydenta Miasta Ł. na rozprawie w dniu 7.08.2020 r. pozostawił rozstrzygnięcie sprawy do uznania Sądu.

Postanowieniem z 7 sierpnia 2020 r. Sąd Rejonowy w Łomży I Wydział Cywilny w pkt I. ustanowił na nieruchomości położonej w Ł., składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Łomży prowadzona jest księga wieczysta (...), stanowiącej własność Skarbu Państwa, pozostającej w wieczystym użytkowaniu (...) sp. z o. o. w G. służebność przesyłu na rzecz (...) S.A. w L., polegającą na: znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomości obciążonej w postaci działki gruntu, położonej w Ł., oznaczonej numerem geodezyjnym (...)urządzeń elektroenergetycznych w postaci fragmentu linii kablowej SN 15 kV oraz fragmentów linii kablowej nN 0,4 kV, do przesyłu energii elektrycznej i prowadzenia za pomocą tych urządzeń dystrybucji energii elektrycznej, w ograniczeniu pomiędzy pkt. A-H, H-B, H-V, C-D i C -G i na powierzchni 84,4 m2 według mapy sytuacyjnej, stanowiącej załącznik do opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. K. z dnia 25.11.2019 r. (k.-756 akt) oraz stanowiącej integralną część niniejszego postanowienia oraz prawie do korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych w postaci fragmentu linii kablowej SN 15kV oraz fragmentów linii kablowej nN 0,4 kV, prawie każdorazowego usunięcia awarii, dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji i przebudowy powyższych urządzeń elektroenergetycznych wraz z prawem wejścia i wjazdu na nieruchomość obciążoną odpowiednim sprzętem przez pracowników (...) S.A. w L. i każdoczesnego właściciela powyższych urządzeń elektroenergetycznych oraz przez wszystkie podmioty i osoby, którymi (...) S.A. w L. i każdoczesny właściciel powyższych urządzeń elektroenergetycznych posługuje się w związku z prowadzoną działalnością; w pkt II. ustanowił na nieruchomości położonej w Ł., składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Łomży prowadzona jest księga wieczysta (...), stanowiącej własność Skarbu Państwa, pozostającej w wieczystym użytkowaniu N. Hurtowni (...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. służebność przesyłu na rzecz (...) S.A. w L., polegającą na: znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomości obciążonej w postaci działki gruntu, położonej w Ł., oznaczonej numerem geodezyjnym (...) urządzeń elektroenergetycznych w postaci fragmentu linii kablowej SN 15 kV oraz fragmentów linii kablowej nN 0,4 kV, do przesyłu energii elektrycznej i prowadzenia za pomocą tych urządzeń dystrybucji energii elektrycznej, w ograniczeniu pomiędzy pkt. G-E, E-F i na powierzchni 60,3 m2 według mapy sytuacyjnej, stanowiącej załącznik do opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. K. z dnia 25.11.2019 r. (k.-756 akt) oraz stanowiącej integralną część niniejszego postanowienia oraz prawie do korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych w postaci fragmentu linii kablowej SN 15kV oraz fragmentów linii kablowej nN 0,4 kV, prawie każdorazowego usunięcia awarii, dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji i przebudowy powyższych urządzeń elektroenergetycznych wraz z prawem wejścia i wjazdu na nieruchomość obciążoną odpowiednim sprzętem przez pracowników (...) S.A. w L. i każdoczesnego właściciela powyższych urządzeń elektroenergetycznych oraz przez wszystkie podmioty i osoby, którymi (...) S.A. w L. i każdoczesny właściciel powyższych urządzeń elektroenergetycznych posługuje się w związku z prowadzoną działalnością, w pkt III. zasądził od uczestnika (...) S.A. w L. na rzecz (...) sp. z o. o. w G. kwotę 10.455 zł tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności opisanej w pkt. I niniejszego postanowienia; w pkt IV. zasądził od uczestnika (...) S.A. w L. na rzecz N. Hurtowni (...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 7.470 zł tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności opisanej w pkt. II niniejszego postanowienia; w pkt V. w pozostałym zakresie postępowanie w sprawie umorzył; w pkt VI. stwierdził, iż zainteresowani ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, w pkt VII. nakazał pobrać od wnioskodawcy (...) Hurtowni (...), (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu) kwotę 1.651,49 zł tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa; w pkt VIII. nakazał pobrać od uczestnika (...) S.A. Oddział w B. na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu) kwotę 1.138,30 zł tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Wedle ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego pismem z dnia 22.02.2013 r. N. Hurtownia (...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wezwała (...) S.A. Oddział z siedzibą w B. do zawarcia umowy regulującej odpłatność za użytkowanie nieruchomości, znajdujących się w jej użytkowaniu wieczystym, oznaczonych nr ewidencyjnymi: (...), (...) i (...), które położone są w Ł. przy ul. (...), dla których powadzona jest księga wieczysta nr(...), a na której posadowione jest urządzenie elektroenergetyczne w postaci stacji transformatorowej wraz z liniami przesyłowymi. Ewentualnie wnioskodawczyni zaproponowała zawarcie odpłatnej umowy o ustanowienie służebności przesyłu na przysługującym jej prawie użytkowania wieczystego, dotyczącego ww. urządzenia elektroenergetycznego. Umowa winna obejmować wynagrodzenie za dotychczasowe korzystanie ww. nieruchomości oraz odszkodowanie za szkodę jaką poniosła spółka w związku z istnieniem ww. urządzeń przesyłowych na nieruchomościach, w stosunku do których przysługuje prawo użytkowania wieczystego.

Ostatecznie (...) z siedzibą w L. pismem z dnia 22.07.2013 r. zwróciła się do wnioskodawcy o wyrażenie zgody na dysponowanie terenem w celu wymiany dotychczasowej sieci kablowej linii energetycznej SN 15 kV do zasilania stacji transformatorowej nr 2-1 na odcinku ok. 2 m na działce nr (...) przy ul. (...). Legionów w Ł., bowiem projektowana linia kablowa SN 15 kV zastąpi istniejące i będące w złym stanie technicznym kable SN.

(...) transformatorowa i linia kablowa SN zostały pobudowane w dniu 15.11.1964 r.. W dniu 12.11.1999 r. zostały przebudowane.

Linia kablowa nN do zasilania budynku administracyjnego została wybudowana w dniu 29.09.1976 r. oraz w dniu 12.11.1999 r. dobudowano odcinek.

Linia kablowa nN do zasilania budynku (...) przy ul. (...) została wybudowana w dniu 12.11.1999 r..

Linia kablowa nN do zasilania linii napowietrznej w kierunku Banku została wybudowana w dniu 12.11.1999 r..

Linia kablowa nN do zasilania oświetlenia drogowego została wybudowana w dniu 12.11.1999 r..

Linia kablowa nN do zasilania budynku garaży została wybudowana w dniu 12.11.1999 r..

Linia kablowa nN w kierunku ul (...) została wybudowana w dniu 4.06.1964 r..

Na mocy decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia 27.04.2015 r. (...). (...).7.2015. działka nr (...) została podzielona na działki nr (...) o pow. 0,0127 ha i (...) o pow. 0,2220 ha.

Na mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia 2.10.2018 r. (...). (...).36.2018.MS2 działka nr (...) została podzielona na działki o nr (...) o pow. 0,0041 ha i (...) o pow. 0,0086 ha oraz działka nr (...) na działki o nr (...) o pow. 0,1045 ha i (...) o pow. 0,1175 ha.

Na mocy umowy sprzedaży z dnia 6.08.2019 r. Rep. A Nr 677/2019 r. N. Hurtownia (...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. sprzedała na rzecz (...) sp. z o.o. w G. prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...).

Na działce gruntu nr (...), położonej w Ł., przebiega linia kablowa SN 15 kV oraz fragment linii kablowej nN 0,4 kV, do przesyłu energii elektrycznej i prowadzenia za pomocą tych urządzeń dystrybucji energii elektrycznej, w ograniczeniu pomiędzy pkt. A-H, H-B, H-V, C-D i C-G i na powierzchni 84,4 m2 według mapy sytuacyjnej, stanowiącej załącznik do opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. K. z dnia 25.11.2019 r..

Na działce gruntu, położonej w Ł., oznaczonej numerem geodezyjnym (...) przebiega fragment linii kablowej SN 15 kV oraz fragment linii kablowej nN 0,4 kV, do przesyłu energii elektrycznej i prowadzenia za pomocą tych urządzeń dystrybucji energii elektrycznej, w ograniczeniu pomiędzy pkt. G-E, E-F i na powierzchni 60,3 m2 według mapy sytuacyjnej, stanowiącej załącznik do opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. K. z dnia 25.11.2019 r..

Zdaniem Sądu Rejonowego wnioskodawca wykazał, iż niemożliwe było ustanowienie służebności przesyłu w drodze umowy, o czym świadczy złożona do akt korespondencja z uczestnikiem, który nie przystąpił do podpisania umowy.

W ocenie Sądu I instancji ustanowienie służebności przesyłu na prawie wiecznego użytkowania jest dopuszczalne.

Urządzenia przesyłowe, znajdujące się na przedmiotowej nieruchomości zostały pobudowane po oddaniu jej w użytkowanie wieczyste.

Ze względu na wyrażenie zgody przez uczestnika postępowania na cofnięcie wniosku w części w zakresie stacji transformatorowej, dojścia i dojazdu do stacji transformatorowej i nieczynnych linii kablowych, zlokalizowanych na nieruchomości wnioskodawcy i popieraniu w dalszym ciągu wniosku o ustanowienie służebności przesyłu w zakresie czynnych linii kablowych Sąd ograniczył się do rozpoznania wniosku w zakresie ustanowienia służebności przesyłu w zakresie czynnych linii kablowych.

Ustalenia odnośnie przebiegu tych linii Sąd poczynił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji i szacowania nieruchomości J. K. z dnia 31.07.2014 r. (k.-137- 153) oraz opinii biegłego z zakresu elektryczności K. B. z dnia 3.03.2016r. (k.-329-354).

W ocenie biegłego K. B. powierzchnia służebności na potrzeby przebiegu kabli energetycznych wraz z pasem ochronnym wynosi łącznie 152,70 m2.

W związku z podziałem przedmiotowej nieruchomości biegły J. K. w opinii uzupełniającej z dnia 25.11.2019 r. (k.-754-756) ustalił, iż przez działkę gruntu, oznaczoną numerem geodezyjnym (...)przebiega fragment linii kablowej SN 15 kV oraz fragment linii kablowej nN 0,4 kV, do przesyłu energii elektrycznej i prowadzenia za pomocą tych urządzeń dystrybucji energii elektrycznej, w ograniczeniu pomiędzy pkt. A-H, H-B, H-V, C-D i C-G i na powierzchni 84,4 m2 według mapy sytuacyjnej, stanowiącej załącznik do opinii (k.-756 akt) oraz przez działkę o nr (...), przebiega fragment linii kablowej SN 15 kV oraz fragment linii kablowej nN 0,4 kV, do przesyłu energii elektrycznej i prowadzenia za pomocą tych urządzeń dystrybucji energii elektrycznej, w ograniczeniu pomiędzy pkt. G-E, E-F i na powierzchni 60,3 m2 według powyższej mapy sytuacyjnej.

Z tego też względu Sąd Rejonowy na podstawie art. 305 ¹ k.c. orzekł jak w pkt. I. i II. postanowienia.

Wobec skutecznego cofnięcia wniosku w pozostałym zakresie, tj. w zakresie stacji transformatorowej i linii nieczynnych Sąd Rejonowy na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. umorzył postępowanie, zgodnie z pkt. V. postanowienia.

Biegły sądowy M. B. w opinii z dnia 3.03.2020 r. (k. 791-798) ustalił wysokość wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu według zakresu ustalonego w pkt I. i II. postanowienia na kwotę 10.455 zł za działkę nr (...) i na kwotę 7.470 zł za działkę nr (...).

Przy czym, Sąd I instancji pominął wnioski pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości M. B..

Biorąc zatem powyższe pod uwagę Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 305 ²§2 k.c., jak w pkt. III. i IV. postanowienia.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., art. 83 ust. 1 i 2 oraz art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.)

Powyższe postanowienie zaskarżone zostało w całości przez wnioskodawcę, który zarzucił przede wszystkim naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 305 ¹ -305 ⁴ k.p.c.. Jednocześnie na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 162 k.p.c. wnioskodawca zaskarżył postanowienia Sądu Rejonowego w przedmiocie oddalenia wniosków o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości.

Wnioskodawca wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia, ewentualnie o umorzenie postępowania, a także o zasądzenie od (...) SA na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych, o ile nie zostanie złożony spis kosztów, ewentualnie przeniesienie kosztów sądowych na Skarb Państwa.

W odpowiedzi na apelację uczestnik postępowania (...) S.A. wniósł o jej odrzucenie w zakresie zaskarżenia przez wnioskodawcę pkt I., III. i VIII. postanowienia z uwagi na brak w tym zakresie gravamen po stronie wnioskodawcy, oddalenie apelacji w pozostałym zakresie, ewentualnie oddalenie apelacji w całości w przypadku uznania, że wnioskodawca posiada gravamen w zakresie zaskarżenia postanowienia w pkt I., III. i VIII. tegoż postanowienia; a także o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika postępowania ad. 1 kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podzielił ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i dokonaną na ich podstawie ocenę prawną oraz przyjął je za własne w całości.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Okręgowy nie podzielił zapatrywania uczestnika o konieczności odrzucenia apelacji w zakresie punktu I., III. i VIII postanowienia. Wprawdzie wymienione punkty nie dotyczą bezpośrednio apelującego, niemniej mogły mieć one wpływ na jego sytuację jako zainteresowanego w sprawie. Wnioskodawca bowiem ostatecznie cofnął wniosek o ustanowienie służebności przesyłu, a zatem w przypadku jego uwzględnienia miałoby to również wpływ na zmianę zaskarżonego postanowienia w wyżej wskazanych punktach. Jak wskazał Sąd Najwyższy - Izba Cywilna w postanowieniu z dnia 18 kwietnia 2012 r., sygn. akt V CSK 190/11 z zasady integralności postanowienia o ustanowieniu służebności przesyłu wynika niedopuszczalność zaskarżenia go jedynie w części dotyczącej wysokości wynagrodzenia. Art. 305[1] k.c. wyznacza zakres przedmiotowy obciążeń obejmujący rodzaj i rozmiar uprawnień przedsiębiorcy oraz powinność oznaczenia terenu, na którym będą one realizowane.

Przechodząc natomiast do zarzutów apelacji, to wskazać należy, że znaczna jej część i zarzutów w niej zawartych sprowadza się do nieuzasadnionej polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego i dokonaną przez ten Sąd oceną materiału dowodowego.

Stosownie do art. 233 § 1 i § 2 k.p.c. (w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.) sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału; Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Reguła współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów, nie będzie zachowana (a tym samym dokonana przez sąd ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie znajdzie się pod ochroną zasady swobodnej oceny materiału dowodowego) jedynie wówczas, gdy wnioski wyprowadzone przez sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. może dojść tylko wówczas, gdy skarżący wykaże uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów. W ocenie sądu II instancji, Sąd Rejonowy nie uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne.

W sprawie kluczowe znaczenie miały przeprowadzone dowody z opinii biegłych, które w sposób przekonywujący ustaliły zakres służebności oraz wysokość należnego za jej ustanowienie wynagrodzenia. Brak jest przy tym podstaw do kwestionowania tych opinii pod względem rzetelności i fachowości. Sąd I instancji korzystał z opinii biegłych, a zarzuty zainteresowanych do tych opinii były uwzględniane w ten sposób, że Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii uzupełniających. Z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii biegłego jest koniecznością. Stosownie do art. 278 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. W takim przypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeżeli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (za: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23.07.2013 r., sygn. akt I ACa 316/13, LEX nr 1363289).

Nie jest natomiast wystarczające przekonanie wnioskodawcy o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Podobnie też wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 16 grudnia 2005 r. sygn. III CK 314/05 (LEX nr 172176), podnosząc, że do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów. W ocenie Sądu Okręgowego, sąd I instancji, w sposób logiczny wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia z jakich przesłanek wysnuł swe wnioski oraz na jakich dowodach się oparł (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 17.04.2014 roku, sygn. akt I ACa 267/14, LEX nr 1500864, wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z 19.02.2014 roku, sygn. akt I Ca 2194/13, LEX nr 1541193).

Istotnie na podstawie art. 193 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmiana powództwa jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu. Jak stanowi natomiast art. 201 § 2 k.p.c., jeżeli sprawę wszczęto lub prowadzono w trybie niewłaściwym, sąd rozpozna ją w trybie właściwym lub przekaże właściwemu sądowi do rozpoznania w takim trybie.

Zgodnie z art. 219 k.p.c. Sąd może też zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli są one ze sobą w związku lub mogły być objęte jednym pozwem.

Jednakże na mocy art. 512 § 1 k.p.c. po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym.

W okolicznościach sprawy niniejszej, uczestnik postępowania (...) S.A. skutecznie sprzeciwił się cofnięciu wniosku przez wnioskodawcę. W tej sytuacji, Sąd Rejonowy miał obowiązek kontynuować postępowanie.

Nie mogło być zatem mowy o umorzeniu postępowania na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c..

Wskazać również należy, że uczestnik skorzystał ze swego uprawnienia, którego nie sposób uznać za nadużycie prawa procesowego.

W sprawie nie doszło również do naruszenia art. 626 k.p.c.. Zgodnie z tym przepisem we wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej; Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo że przeprowadzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne; Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio w sprawach o ustanowienie służebności przesyłu (art. 626 § 1-3 k.p.c.).

W okolicznościach sprawy niniejszej Sąd I instancji przeprowadził dowód z oględzin nieruchomości (protokół k. 121-122v).

Zarzut sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego ma zaś rację bytu wówczas, gdy zachodzi sprzeczność pomiędzy ustaleniami faktycznymi sądu a dowodami, które sąd ten uznał za wiarygodne, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Treścią służebności przesyłu jest korzystanie przez przedsiębiorcę w oznaczonym zakresie z cudzej nieruchomości (nieruchomości obciążonej), w zakresie niezbędnym dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania urządzeń przesyłowych (art. 305 ¹ k.c. in fine). Wykonanie (zainstalowanie) tych urządzeń wiąże się - w sensie skutków - z ich trwałym fizycznie oraz ustawicznym połączeniem z obciążoną nieruchomością gruntową. Właściciel gruntu musi więc znosić istnienie cudzych urządzeń. W praktyce to oznacza możliwość wejścia przez przedsiębiorcę na cudzy grunt obciążony służebnością w celu posadowienia tam urządzeń przesyłowych, usunięcia ich awarii, przeprowadzenia konserwacji czy też modernizacji (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2011 r., IV CSK 303/10).

Służebność przesyłu jest ustanawiana na rzecz przedsiębiorcy za odpowiednim wynagrodzeniem należnym od przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej. Zgodnie z art. 305 ² § 2 k.c. właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu. Nie ma żadnych ustawowych „wskazówek", jak określić wysokość tego wynagrodzenia. Jednak brak jest w orzecznictwie sądowym praktyki, żeby wynagrodzenie za ustanowienie służebności mogło być waloryzowane.

Służebność przesyłu przechodzi na nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 k.c. (art. 305 ³ § 1 k.c.).

Na mocy art. 305 ⁴ k.c. do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Służebność gruntowa powinna być wykonywana w taki sposób, aby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej, o czym mowa w art. 288 k.c..

Art. 6 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 293) stanowi natomiast, że ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.

Z kolei, § 77 uchwały nr 62/XI/15 Rady Miejskiej w Ł. z 24 czerwca 2015 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Ł. dla terenów śródmieścia, obszar P1, określa natomiast ustalenia dla terenu oznaczonego symbolem (...)-1. Przedmiotowy teren przeznaczono pod zabudowę śródmiejską, z możliwością zabudowy narożnika Al. (...) i ul. (...). Odnośnie zasad komunikacji, wprowadzono dostępność komunikacyjną terenu z Al. (...).

W ocenie Sądu Okręgowego, przedmiotowa służebność została ustalona z jak najmniejszym obciążeniem nieruchomości, której użytkownikiem wieczystym jest wnioskodawca. Sąd Rejonowy przyjął zakres służebności wynikający z opinii uzupełniającej biegłego J. K. z dnia 25 listopada 2019 roku, w której określono jej powierzchnię jedynie na 60,3 m ². Jest to zakres niezbędny do eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych uczestnika (...) S.A..

Dlatego zarzuty naruszenia art. 305 ¹ -305 ⁴ k.c., art. 288 k.c., art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, § 77 uchwały nr 62/XI/15 Rady Miejskiej Ł. z 24 czerwca 2015 roku, art. 233 § 1 k.p.c., art. 278 k.p.c., art. 626 k.p.c., art. 193 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 201 k.p.c., art. 219 k.p.c., art. 355 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 512 k.p.c. oraz zarzut sprzeczności istotnych ustaleń z treścią materiału dowodowego należało uznać za chybione.

Sąd Okręgowy nie podzielił również pozostałych zarzutów i twierdzeń zawartych w apelacji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. apelację oddalił, jak w pkt I. sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 520 § 2 k.p.c. w zw. z § 5 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.), jak w pkt II. sentencji.

Wiesława Kozikowska Włodzimierz Wójcicki Andrzej Kordowski