Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 lipca 2014r.

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy M. Z.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Starostę (...) oraz Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

na skutek apelacji Skarbu Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad

od wyroku Sądu Rejonowego w Zambrowie

z dnia 8 maja 2014r. sygn. akt I C 415/13

apelację oddala.

Sygn. akt I Ca 155/14

UZASADNIENIE

W pozwie, złożonym przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Starostę (...) oraz przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, Gmina M. Z. wniosła o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie w dziale II w podrubryce 2.2.2 ksiąg wieczystych nr (...), prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Zambrowie, wszystkich wpisów i wpisanie w podrubryce 2.2.3 jako właściciela Gminę M. Z., jak też o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że wykreślenie w w/w księgach wieczystych Skarbu Państwa jako właściciela, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad jako zarządcy trwałego i wpisanie jako właściciela Gminy M. Z. stanowi potwierdzenie własności ulicy (...) z mocy prawa.

W złożonej odpowiedzi na pozew, Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę (...) w Z. uznał powództwo w całości oraz wniósł o obciążenie powoda i Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B. kosztami postępowania według norm przepisanych.

Natomiast, pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Poniósł, że fragment ulicy (...) stanowić będzie przebieg drogi krajowej nr (...) po zaliczeniu go do dróg krajowych w trybie Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, a dopóki takie rozporządzenie nie będzie wydane, niedopuszczalne jest uwzględnienie żądania strony powodowej.

Wyrokiem z 8 maja 2014 roku, sygn. akt I C 415/13 Sąd Rejonowy w Zambrowie Wydział I Cywilny w pkt I uzgodnił treść księgi wieczystej numer (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Zambrowie dla działki oznaczonej numerem geodezyjnym (...) położonej w Z. przy ulicy (...) z rzeczywistym stanem prawnym poprzez dokonanie w dziale II księgi wieczystej w miejsce istniejących wpisów wpisu prawa własności na rzecz Gminy M. Z., w pkt II uzgodnił treść księgi wieczystej numer (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Zambrowie dla nieruchomości składającej się z działek oznaczonych numerami geodezyjnymi (...) położonej w Z. przy ulicy (...) z rzeczywistym stanem prawnym poprzez dokonanie w dziale II księgi wieczystej w miejsce istniejących wpisów wpisu prawa własności na rzecz Gminy M. Z., w pkt III uzgodnił treść księgi wieczystej numer (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Zambrowie dla nieruchomości składającej się z działek oznaczonych numerami geodezyjnymi (...) położonej w Z. z rzeczywistym stanem prawnym poprzez dokonanie w dziale II księgi wieczystej w miejsce istniejących wpisów wpisu prawa własności na rzecz Gminy M. Z., w pkt IV zasądził od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na rzecz powódki Gminy M. Z. kwotę 100 000 złotych tytułem zwrotu opłaty od pozwu.

Sąd Rejonowy ustalił, że decyzją nr (...) z dnia 20 kwietnia 2009 r. Wojewoda (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział B. pozwolenia na budowę obwodnicy Z. i W. w ciągu drogi krajowej nr (...) w lokalizacji od km 575+550 do km 586+620 i w ciągu drogi krajowej nr (...) w lokalizacji od km 164+600 do km 169+452 wraz z przebudową i budową niezbędnych urządzeń. Decyzją z dnia 2.10.2012 r. znak (...).(...). SA (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego udzielił Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w B. pozwolenia na użytkowanie drogi ekspresowej (...). Decyzją z 2.10.2012r., znak (...).(...).SA Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego udzielił Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w B. pozwolenia na użytkowanie drogi krajowej nr (...) na odcinku od km 164+600 do km 168+650. Decyzją nr (...) Wojewoda (...) wygasił decyzję (...) w części dotyczącej budowy drogi krajowej nr (...) na odcinku od km 168+650 do km 169+452, a więc na odcinku od nowopowstałego ronda w kierunku południowym do istniejącej drogi krajowej nr (...), a dalej do drogi krajowej nr (...). Sąd Rejonowy w Zambrowie prowadzi księgi wieczyste o numerach: (...) dla nieruchomości położonej w Z. przy ulicy (...) oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. 0,0183 ha; (...) dla nieruchomości położonej w Z. przy ulicy (...) składającej się z działek oznaczonych numerami geodezyjnymi (...) o łącznej powierzchni 0,0619 ha; (...) dla nieruchomości położonej w Z., składającej z działek oznaczonych numerami geodezyjnymi (...) o łącznej powierzchni 14,3127 ha. W dziale II KW nr (...) znajduje się zapis - właściciel Skarb Państwa w trwałym zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych, natomiast w działach II-ich KW (...) oraz KW (...) znajdują się zapisy - właściciel Skarb Państwa w trwałym zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Oznakowanie drogowe, ani rzeczywisty ruch pojazdów na terenie miasta Z. nie odpowiadają przebiegowi drogi krajowej nr (...), wynikającemu z obowiązujących przepisów prawa.

Sąd Rejonowy zważył, że po wybudowaniu drogi ekspresowej (...) i oddaniu jej do użytku, dotychczasowa droga krajowa nr (...) na terenie miasta Z. z mocy prawa stała się drogą gminną, stanowiącą własność Gminy M. Z.. Tym samym, wygasł też z mocy prawa trwały zarząd (...). W odniesieniu do ulic (...) w Z., ale również fragmentu dawnej drogi krajowej nr (...) biegnącego w stronę B. i w stronę W., aż do miejsc styku z nowo wybudowaną obwodnicą, zostały spełnione warunki określone w przepisie art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (T. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 260). Działka (...) stanowi ulicę (...), a droga krajowa nr (...) biegnie ulicą (...) do ul. (...), a później ulicą (...) (od ulicy (...)). Okoliczność, że skrzyżowanie to dotyczy drogi gminnej (ulicy (...)) oraz drogi krajowej nr (...) (ulica (...)) powoduje, iż wykonywanie czynności, o których mowa w art. 25 ustawy o drogach publicznych należy do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, co jednakże nie oznacza, iż podmiot ten uzyskuje z tego tytułu jakiekolwiek uprawnienia właścicielskie w stosunku do działki nr (...).

Apelację od powyższego wyroku Sądu I instancji złożył pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, zaskarżając go w części co do punktu III w zakresie odnoszącym się do działki oznaczonej numerem geodezyjnym (...) oraz punktu IV wyroku. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił przede wszystkim naruszenie prawa materialnego tj. art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (T. j.: Dz. U. z 2013 poz. 707 z późn. zm.) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (T. j.: Dz. U. z 2013 r. poz. 260 ze zm.). Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części tj. w zakresie punktu III i punktu IV i w związku z tym o oddalenie powództwa co do działki oznaczonej nr geodezyjnym (...) oraz wobec uwzględnienia powództwa co do pozostałych działek wskazanych w punkcie III wyroku, wniósł o odłączenie tych działek, tj. działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...), działki nr (...) z księgi wieczystej KW nr (...) i założenie dla tych działek nowej księgi wieczystej oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, jak również o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Zambrowie do ponownego rozpoznania w tym zakresie z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa Gmina M. Z. wniosła o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jako bezzasadna podlegała oddaleniu w całości.

Sąd Okręgowy ustalił, że działka o numerze geodezyjnym (...) powstała z podziału działki o nr (...) na mocy decyzji Burmistrza Miasta Z. z dnia 04.10.2013 r., Nr GP. (...).(...)(akta księgi wieczystej o numerze (...)). Zgodnie z załącznikiem nr 10 do obowiązującego Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 marca 2010 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych w województwach dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim (Dz. U. z 2010 r., Nr 59, poz. 371) obszar, stanowiący działkę oznaczoną numerem geodezyjnym (...) jako część ulicy (...) w Z., znajdował się w ciągu drogi krajowej nr (...). W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy podzielił ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji oraz przyjął je za własne.

Sąd Okręgowy, na mocy w/w rozporządzenia, stwierdził, że droga krajowa nr (...) na obszarze miasta Z. przebiegała ulicami (...), a droga krajowa nr (...) ulicami (...). Sąd Rejonowy słusznie zauważył, że po wybudowaniu drogi ekspresowej (...) i oddaniu jej do użytkowania, dotychczasowa droga krajowa nr (...) na terenie miasta Z., a więc i działka o nr (...), stała się z mocy prawa drogą gminną, która stanowi własność Gminy M. Z., jak również, że spowodowało to wygaśnięcie z mocy prawa trwałego zarządu (...). W okolicznościach niniejszej sprawy miał bowiem zastosowanie, jako lex specialis, przepis z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (T. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 260, w skrócie u.d.p.), mówiący, że odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Przepis art. 10 ust. 5 u.d.p. wyraża zasadę nabywania ex lege przez gminę własności dróg należących dotychczas do Skarbu Państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego. Każdorazowe zastąpienie odcinka drogi należącego do innego podmiotu niż gmina odcinkiem nowym wiąże się z zaliczeniem odcinka zastąpionego do kategorii dróg gminnych (por. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24.10.2012r, sygn. akt II SA/Gd 479/12, LEX nr 1227381).

Pozbawienie dotychczasowej kategorii i zaliczenie do nowej następuje z chwilą oddania nowo wybudowanego odcinka drogi do użytku, co w okolicznościach niniejszej sprawy nastąpiło decyzją z dnia 2 października 2012 roku, znak (...) (...).SA, którą (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego udzielił Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w B. pozwolenia na użytkowanie drogi ekspresowej (...). Przepisy ustawy o drogach publicznych nie zawierają definicji legalnej pojęcia "nowo wybudowanego odcinka drogi". Niemniej jednak należy przyjąć za w pełni słuszne stanowisko prezentowane w orzecznictwie, zgodnie z którym "za nowo wybudowany odcinek drogi w rozumieniu art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych należy uznać jedynie taki, który spełnia wymagania techniczno-funkcjonalne określone w przepisach rozporządzenia z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430)" (zob. wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2008 r., IV SA/Wa 260/08, LEX nr 527700, R. Strachowska, Komentarz do art. 10 ustawy o drogach publicznych, Komentarz ABC 2012).

Sąd Okręgowy nie podzielił również pozostałych zarzutów i twierdzeń zawartych w złożonej apelacji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.