Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca:	Wiesława Kozikowska
Protokolant:	Alicja Gładysiak

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2024 r. na rozprawie w Łomży

sprawy z powództwa W. M. (1)

przeciwko Kołu Łowieckiemu (...) J.

o ustalenie

I.  Ustala, że W. M. (1) jest członkiem Koła Łowieckiego (...) J.;

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  Zasądza od pozwanego Koła Łowieckiego(...) J. na rzecz powoda W. M. (1) kwotę 1.280 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, w tym kwotę 1.080 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 352/23

UZASADNIENIE

Powód W. M. (1) wniósł o ustalenie w trybie art. 189 k.p.c., iż powód pozostaje pełnoprawnym członkiem pozwanego Koła Łowieckiego (...) J., wobec braku skutecznego doręczenia powodowi uchwały wykluczającej go z pozwanego Koła, co nie mogło wywołać jakichkolwiek skutków prawnych.

Ewentualnie, z ostrożności procesowej, gdyby jednak Sąd rozpoznający niniejsze powództwo uznał, iż doszło do skutecznego wykluczenia powoda z Koła Łowieckiego(...) J. i koniecznym jawiłoby się merytoryczne rozpoznanie sprawy, poprzez ustalenie braku zasadności wykluczenia strony powodowej z pozwanego Koła - wówczas powód wniósł o uchylenie uchwały Zarządu pozwanego Koła Łowieckiego, nr (...), z dnia 19 czerwca 2022 r., w przedmiocie wykluczenia powoda z przywołanego powyżej Koła Łowieckiego.

Nadto, powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania zgodnie z przedłożonym spisem kosztów wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia prawomocności orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwany Koło Łowieckie (...) J. wniósł o odrzucenie pozwu pozwanego wobec niedopuszczalności drogi sądowej, ewentualnie o oddalenie powództwa jako w całości bezzasadnego.

Poza tym, pozwany wniósł o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów sądowych według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego z opłatą skarbową od pełnomocnictwa wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia prawomocności orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód W. M. (1) jest członkiem Koła Łowieckiego „(...) J..

W dniu 7 marca 2022 roku dowiedział się z systemu Elektronicznej Książki Ewidencji Polowań ( (...)), że zablokowano mu prawo do odstrzału dzików. W tym też dniu złożył zawiadomienie do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Ł. o niestatutowym i bezprawnym łamaniu jego praw.

W odpowiedzi na powyższe zawiadomienie Polski Związek Łowiecki w Ł. pismem z 11 marca 2022 roku wskazał, aby niezwłocznie wydać upoważnienia na odstrzał sanitarny dzików powodowi oraz innym członkom Koła Łowieckiego (...) J..

W dniu 17 marca 2022 roku odbyło się posiedzenie Zarządu Koła (...) J., na którym powód składał wyjaśnienia w sprawie stawianych mu zarzutów odnośnie między innymi odstrzału dzika.

W dniu 17 marca 2022 roku powód pisemnie zwrócił się do Zarządu Koła Łowieckiego (...) J. z prośbą o udzielenie informacji z jakiego powodu i na jakiej podstawie zablokowano mu upoważnienie do wykonywania polowań indywidualnych, a także na odstrzał sanitarny dzików.

W piśmie z 20 marca 2022 roku Koło Łowieckie (...) J. w odpowiedzi na wniosek powoda podało, że decyzja Zarządu Koła była podyktowana możliwością złamania przez powoda zasad bioasekuracji jakie powinny być przestrzegane podczas polowania lub odstrzału sanitarnego oraz przy wykonywaniu czynności związanych z zagospodarowaniem zwierzęcia łownego z gatunku dzik oraz pozostałych aktów prawnych.

Dnia 21 marca 2022 roku powód złożył zawiadomienie do Rzecznika Dyscyplinarnego Zarządu Okręgowego PZŁ w Ł..

Wobec braku odpowiedzi od Rzecznika Dyscyplinarnego Zarządu Okręgowego PZŁ w Ł., powód w dniu 3 czerwca 2022 roku skierował ponownie pismo z prośbą o wyjaśnienie sprawy.

W dniu 19 czerwca 2022 roku Zarząd Koła podjął uchwałę dotyczącą wykluczenia W. M. (1) z członków Koła Łowieckiego (...) J., wskazując w treści uzasadnienia tej uchwały, podjętej na podstawie § 32 ust. 1 ppkt 3 Statutu PZŁ, na zachowania powoda, które według Zarządu świadczyły o rażącym naruszeniu zasad etyki łowieckiej i dobrych obyczajów przez powoda.

W dniu 13 lipca 2022 roku Okręgowy Rzecznik Dyscyplinarny wydał postanowienie, w którym w związku z wnioskiem powoda odmówił wszczęcia dochodzenia dyscyplinarnego za przewinienia łowieckie z art. 35b Prawo Łowieckie w związku z § 6 ust. 2 pkt 3 i § 28 pkt 5 Statutu PZŁ przeciwko M. Z., członków PZŁ, Łowczemu Koła Łowieckiego (...) J., polegającego na łamaniu jego praw jako członka koła poprzez zablokowanie mu upoważnienia do wykonywania polowania indywidualnego i zezwolenia na odstrzał sanitarny dzików w obwodach 184 i 280 na zasadzie § 15 ust. 1 Regulaminu Sądów Łowieckich i Rzeczników Dyscyplinarnych w PZŁ. W uzasadnieniu wskazał, że łowczy M. Z. złożył kopię decyzji z 7 marca 2022 roku, z której wynikało, że powodem wstrzymania upoważnienia do wykonywania polowania indywidualnego oraz upoważnienia do wykonywania odstrzału sanitarnego na dziki było podyktowane anonimową informacją o złamaniu przez powoda zasad bioasekuracji.

Powód na postanowienie Okręgowego Rzecznika Dyscyplinarnego z 13 lipca 2022 roku złożył odwołanie do Okręgowego Sądu Łowieckiego w Ł..

Postanowieniem z 23 września 2022 roku Okręgowy Sąd Łowiecki w Ł. postanowił odmówić przyjęcia zażalenia złożonego przez powoda z uwagi na to, że stronami postępowania jest oskarżyciel i obwiniony, natomiast powód w tym postępowaniu był stroną nieuprawnioną.

Powód złożył odwołanie do Głównego Sądu Łowieckiego, lecz GSŁ pismem z 10 marca 2023 roku zawiadomił powoda, ze utrzymał w mocy postanowienie Okręgowego Sądu Łowieckiego.

W dniu 4 kwietnia 2023 roku powód złożył zawiadomienie do Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego PZŁ o naruszeniach dokonanych przez członków Zarządu Koła Łowieckiego (...) J..

W odpowiedzi na powyższe pismo pismem z 17 lipca 2023 roku Główny Rzecznik Dyscyplinarny podał, że zwrócił się do Okręgowego Rzecznika Dyscyplinarnego PZŁ w Ł. o poinformowanie jakie czynności wykonywano w zakresie przekazywanych informacji oraz jakie nieprawidłowości ujawniono w działalności pozwanego Koła.

Jak już powyżej wskazano, w dniu 19 czerwca 2022 roku Zarząd Koła podjął uchwałę dotyczącą wykluczenia W. M. (1) z członków Koła Łowieckiego (...) J., wskazując w treści uzasadnienia tej uchwały, podjętej na podstawie § 32 ust. 1 ppkt 3 Statutu PZŁ, na zachowania powoda, które według Zarządu świadczyły o rażącym naruszeniu zasad etyki łowieckiej i dobrych obyczajów przez powoda.

Zgodnie z brzmieniem § 32 ust. 1 Statutu Zrzeszenia Polski Związek Łowiecki (Uchwała XXIV Krajowego Zjazdu Delegatów Polskiego Związku Łowieckiego z dnia 16 lutego 2019 roku w sprawie uchwalenia Statutu Polskiego Związku Łowieckiego - zwanego dalej „Statutem”, „Statutem Zrzeszenia”, „Statutem PZŁ”), wykluczenie członka z koła łowieckiego może nastąpić wyłącznie w przypadku nieprzestrzegania uchwał organów koła (pkt 1); nieusprawiedliwionego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła (pkt 2); rażącego naruszania zasad etyki łowieckiej lub dobrych obyczajów (pkt 3).

Stosownie do § 28 pkt 4 Statutu PZŁ, członek koła ma prawo składać oświadczenia we wszystkich przypadkach, w których organy koła mają podjąć uchwały dotyczące jego osoby i odwoływać się od tych uchwał na zasadach określonych Statutem.

Jak mówi § 113 ust. 1 i 3 Statutu PZŁ, uchwały w sprawie odmowy przyjęcia do koła lub Zrzeszenia, wykluczenia lub skreślenia z koła, wykluczenia lub skreślenia ze Zrzeszenia, wymierzenia członkowi Zrzeszenia kary porządkowej lub środka porządkowego wymagają uzasadnienia”, „ Uchwały, o których mowa w ust. 1 i 2 wraz z ich uzasadnieniem, zainteresowany powinien otrzymać na piśmie, a w przypadku określonym w ust. 1 powinien być także pouczony o trybie odwołania.

Wedle § 115 ust. 8 Statutu PZŁ, w sprawach nieuregulowanych do doręczeń i terminów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego.

Powód przypadkowo uzyskał informację, iż podjęto w jego sprawie uchwałę w przedmiocie wykluczenia go z pozwanego Koła. Dowiedział się o tym od kolegi z koła K. P.. Rzekomo też przesyłka wysłana za pośrednictwem operatora pocztowego (Poczta Polska), miała być doręczona powodowi.

Powód zwrócił się więc ze stosowną skargą z dnia 29 lipca 2022 r. do Naczelnika Poczty Polskiej w Ł. wskazując, iż rzeczonej przesyłki nigdy mu nie doręczono, brak jest potwierdzenia jej odbioru prze adresata, nie była też takowa przesyłka „awizowana”.

W wyniku skargi uzyskano odpowiedź od operatora pocztowego z dnia 03 sierpnia 2022 r., Zn. spr. (...). (...).0500. (...).2022.jp, że reklamowaną przesyłkę (rejestrowaną) doręczono w dniu 24 czerwca 2022 r. poprzez wrzucenie jej do skrzynki.

Zgodnie natomiast z informacją Poczty Polskiej, zamieszczoną na stronie internetowej https://www.poczta-polska.pl/przywracamy-doreczanie-listow-poleconych-bezposrednio-do-rak-adresatow/ „Od 16 maja 2022 r., wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Klientów, Poczta Polska przywraca standardowy sposób doręczania wszystkich przesyłek listowych rejestrowanych bezpośrednio do adresata. Doręczanie zostało ograniczone podczas epidemii, kiedy przesyłki polecone niewymagające potwierdzenia odbioru były doręczane wyłącznie do skrzynek oddawczych, z uwagi na bezpieczeństwo Klientowi pracowników”.

Ponadto, na liście poleconym, zawierającym odpis uchwały wykluczającej powoda z Koła Łowieckiego (...) J. widniał nieprawidłowy adres pozwanego, co ujawniono wobec skierowania do właściwego miejscowo Zarządu Okręgowego PZŁ wniosku o podjęcie działań nadzorczych, z dnia 25 sierpnia 2022 r.. Podniesiono w nim między innymi, że powód wnosi o uchylenie w trybie nadzoru organizacyjnego uchwały Zarządu Koła Łowieckiego (...) J. (z powodu braku doręczenia stronie krytycznej uchwały o nieznanym numerze i dacie jej podjęcia) w przedmiocie wykluczenia wnioskodawcy z przywołanego powyżej Koła Łowieckiego, jednocześnie też wniesiono o zobowiązanie Zarządu Koła Łowieckiego (...) J. do doręczenia Organowi wskazanej uchwały, w trybie § 118 ust. 1 Statutu PZŁ, nadto mając na względzie zasadę szybkości postępowania, wniesiono dodatkowo o zwrócenie się w tymże trybie do Zarządu przywołanego Koła i zobowiązanie go do doręczenia (...) w Ł. wszelkiej dostępnej dokumentacji w niniejszej sprawie, która dodatkowo byłaby konieczną w zakresie podjęcia merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie, a która mogłaby lub miałaby wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Powód wystosował do Zarządu Głównego PZŁ wniosek z dnia 03 listopada 2022 r., skierowany zarówno do Łowczego Krajowego, jak i Wydziału Kontroli, Szkoleń i Audytu Wewnętrznego (...) o podjęcie stosownych działań między innymi poprzez zobowiązanie (...) w Ł. do umożliwienia powodowi złożenia wszelkich oświadczeń i wyjaśnień przed podjęciem rozstrzygnięcia w sprawie przez (...) w Ł. oraz umożliwienia zapoznania się z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (choćby tylko z krytyczną uchwałą w przedmiocie wykluczenia, której to stronie nigdy prawidłowo nie doręczono), a której to czynności, pomimo prośby strony skierowanej do Łowczego Okręgowego, nie uczyniono zadość (odmówiono stronie jakiejkolwiek możliwości poznania jej położenia prawnego).

Najprawdopodobniej wynikiem tegoż ponaglenia była odpowiedź (...) w Ł., skierowana do powoda, będąca niejako „stanowiskiem” organu co do wcześniejszego wniosku powoda z 25 sierpnia 2022 roku.

Zarząd Okręgowy PZŁ w Ł. stwierdził w niej, że nie jest organem właściwym do rozpatrzenia sprawy. Załączył jednakże dostarczone przez pozwane Koło dokumenty, wśród których znalazła się uchwała w przedmiocie wykluczenia powoda z pozwanego Koła, nr (...) z dnia 19.06.2022 r., protokół z posiedzenia Zarządu pozwanego Koła oraz dowód nadania przesyłki poleconej o numerze (00) (...), nadanej w UP (...) w dniu 23.06.2022 r.. Wynika z niej jednoznacznie, iż przesyłkę tę wysłano na adres: W. M. (1), (...)-(...) Ł. ul. (...).

Powód zamieszkuje w Ł. pod adresem ul. (...) numer mieszkania (...) w budynku wielolokalowym.

Powód ponowne skierował do Przewodniczącego Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w W., Łowczego Krajowego P. L., wniosek o zobowiązanie Zarządu Okręgowego PZŁ w Ł. do prawidłowego rozpoznania wniosku o uchylenie w trybie nadzoru organizacyjnego uchwały Zarządu Koła Łowieckiego (...) J. w przedmiocie wykluczenia powoda z przywołanego Koła Łowieckiego - a przed podjęciem stosownego rozstrzygnięcia wysłuchania na posiedzeniu organu stron (umożliwienie złożenia oświadczeń i wyjaśnień), w przypadku zaś uznania przez wskazany Zarząd Okręgowy, iż w sprawie nie ma podstaw do zastosowania trybu ekstraordynaryjnego zobowiązanie przez Zarząd Okręgowy PZŁ w Ł. Zarządu KŁ (...) J. do prawidłowego doręczenia wnioskodawcy kwestionowanej uchwały (co nigdy nie nastąpiło) i umożliwienie stronie tegoż postępowania zainicjowania postępowania odwoławczego.

Powód informował Zarząd Główny o przesłaniu przedmiotowej uchwały pod nieprawidłowy adres i skutkach z tego płynących. Jego wniosek z 19 stycznia 2023 r. pozostał jednak bez stosownego rozpoznania.

Po uzyskaniu informacji z Poczty Polskiej, powód złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia odwołania oraz stosownie do przepisów kodeksu postępowania administracyjnego regulującymi te kwestie - dołączył do wniosku stosowne odwołanie. Między innymi wskazał w dokumentach przekazanych Zarządowi pozwanego Koła pismem swym z 12 sierpnia 2022 r., iż wnosi on o prawidłowe doręczenie rzekomo podjętej uchwały w sprawie wykluczenia go z Koła (...) J., wraz z jej uzasadnieniem i pouczeniem o trybie i terminie do wniesienia środka zaskarżenia, który to obowiązek wynika z delegacji § 113 ust. 1 i 3 Statutu Zrzeszenia.

W rozesłanym członkom Koła Łowieckiego (...) J. (powodowi nie przesłano tego dokumentu) porządku obrad Walnego Zgromadzenia, które przewidziano na 14 maja 2023 r., nie uwzględniono żądań (postulatów) powoda - a zatem nie umieszczono w planowanym porządku obrad Walnego Zgromadzenia spraw związanych z wykluczeniem powoda z Koła - tak więc sprawy niedoręczenia uchwały, jak też wniosku o przywrócenie terminu oraz sprawy rozpoznania złożonego przez powoda odwołania.

Zgodnie z § 41 ust. 1 Statutu, „Sprawy związane z odwołaniem i powołaniem członków organów koła przed upływem kadencji, z przyjęciem lub wykluczeniem członka koła muszą być umieszczone w projekcie porządku obrad, o którym mowa w § 40 ust. 2.

Stosownie do § 41 ust. 2 Statutu w zw. z § 39 ust. 1 pkt 2c „Podmioty określone w § 39 ust. 1 pkt 2 [ to jest a) komisja rewizyjna koła; b) właściwy zarząd okręgowy; c) 1/3 ogólnej liczby członków koła] mogą złożyć na piśmie wniosek o zamieszczenie w projekcie porządku obrad walnego zgromadzenia spraw, o których mowa w ust. 1, pod warunkiem przekazania tego wniosku zarządowi koła co najmniej na 10 dni przed terminem walnego zgromadzenia. Wniosek wymaga uzasadnienia”.

W oparciu o przepis § 41 ust. 2 Statutu w zw. z § 39 ust. 1 pkt 2c, uzyskując poparcie 1/3 ogólnej liczby członków Koła złożono wniosek o uzupełnienie porządku obrad o następujące punkty: • Rozpoznanie wniosku Kol. W. M. z dnia 12 sierpnia 2022 r. o przywrócenie terminu do złożenia odwołania w sprawie wykluczenia z Koła, • Rozpoznanie odwołania Kol. W. M., z dnia 12 sierpnia 2022 r. od uchwały Zarządu Koła w przedmiocie wykluczenia z Koła oraz, zgodnie z dyspozycją § 40 ust. 2 Statutu (...) wniesiono o dołączenie do uzupełnionego porządku obrad wskazanych powyżej: wniosku oraz odwołania Kol. W. M. (1) z dnia 12.08.2022 r., do zawiadomienia, o którym mowa w § 41 ust. 3 Statutu PZŁ.

Zgodnie z przepisami Statutu, a więc co najmniej na 10 dni przed mającym się odbyć Walnym Zgromadzeniem, tak więc w dniu 03 maja 2023 r., wskazany wniosek doręczono jednemu z członków Zarządu pozwanego Koła (Łowczemu Koła M. Z.), który zapoznał się z treścią wniosku i po konsultacji telefonicznej z Prezesem Koła R. J. odmówił jego przyjęcia twierdząc, iż nie ma obowiązku przyjęcia „pisma”.

Skutkiem takiego zachowania członków Zarządu pozwanego Koła (odmowa przyjęcia) było przekazanie przez powoda w dniu 04 maja 2023 roku, na adres poczty elektronicznej pozwanego Koła, kompletu dokumentacji podlegającej doręczeniu w dniu poprzednim wraz ze stosowną informacją - w rzeczonym mailu wskazano, iż na podstawie § 115 ust. 8 Statutu PZŁ („W sprawach nieuregulowanych do doręczeń i terminów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego’’) w zw. z art. 47 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r., poz. 775) uznano za doręczoną w dniu 03 maja 2023 r. prawidłowo dokumentację (dołączono notatkę z doręczenia), związaną z wnioskiem 1/3 ogólnej liczby członków Koła o umieszczenie w porządku obrad najbliższego Walnego Zgromadzenia, przewidzianego na 14 maja 2023 r., sprawy rozpoznania wniosku i odwołania W. M. (1) w przedmiocie wykluczenia z Koła. Wskazany przepis określa bowiem jednoznacznie, iż „uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata ”. Wskazano, iż „Niezależnie od powyższego zdarzenia rodzącego określone skutki prawne przesyłam dokumentację w formie elektronicznej, celem ujęcia w proponowanym porządku obrad WZ w dniu 14.05.2023 r.”.

Powód przybył na miejsce wyznaczonego Walnego Zgromadzenia Członków Koła Łowieckiego (...) J., z którego to został przez Prezesa Koła R. J. wyproszony jako rzekomo osoba pozostająca poza Kołem, nie posiadająca zatem w nim żadnych praw - w tym i do uczestnictwa w obradach Walnego Zgromadzenia.

Powód uznał wówczas, że z dniem odbytego Walnego Zgromadzenia, tj. w dniu 14 maja 2023 roku ustała jakakolwiek możliwość wzruszenia próby relegowania powoda z K. w postępowaniu wewnątrzorganizacyjnym.

(Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie: dokumentów i kopii dokumentów k. 13-55, k. 97-125, k. 183-189, k. 199-239, k. 255, k. 279-280, świadka W. F. k. 246v, A. R. k. 247, K. J. k. 247-247v, L. M. k. 247v, M. M. k. 248, S. P. k. 248-248v, A. R., W. R. k. 249-249v, E. S. k. 249v, K. P. k. 248v-249, A. S. k. 267-267v, Z. Ż. k. 266v, R. C. k. 266v-267, G. S. k. 281v-282, S. B. k. 282-282v, k. 283, H. K. k. 282v-283, R. J. k. 285, W. J. k. 291v, transkrypcji k. 131-176v, wyjaśnień stron k. 127-129, k. 283v-285)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Roszczenie główne zasługiwało na uwzględnienie.

W sytuacji gdy powód określa swoje żądanie jako żądanie ustalenia swojego członkostwa w Kole Łowieckim (...)wobec podważania przez Zarząd jego prawa jako członka i wskazuje jako podstawę swojego żądania art. 189 k.p.c. to oczywistym jest, że droga sądowa jest w sprawie dopuszczalna. Wynik zaś takiego postępowania ma przesądzić czy powód jest członkiem pozwanego koła, czy nie. Jednakże kognicja Sądu w takiej sprawie ogranicza się wyłącznie do badania tego zagadnienia.

Postępowanie niniejsze jako oparte na art. 189 k.p.c. należy odróżnić od postępowania wszczętego wskutek odwołania członka koła łowieckiego od uchwały organów koła w sprawie utraty członkostwa w kole wszczętego na podstawie art. 33 ust. 6 ustawy prawo łowieckie z dnia 13 października 1995 r..

Powyższy przepis wprowadzony został na podstawie ustawy nowelizacyjnej, która weszła w życie 21 kwietnia 2014 r. (Dz.U.2014.228).

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 lutego 2017 r. w sprawie IV CZ 102/16 stwierdził, że odwołanie w sprawie utraty członkostwa w kole łowieckim oraz nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim wniesione w trybie art. 33 ust. 6 ustawy prawo łowieckie, sąd okręgowy rozpoznaje jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji.

Jak wskazał dalej Sąd Najwyższy użycie w art. 33 ust. 6 prawa łowieckiego formuły "odwołanie", przy jednoczesnym przełamaniu wynikającej z art. 16 k.p.c. zasady domniemania właściwości rzeczowej sądów rejonowych i ustanowieniu właściwości rzeczowej sądu okręgowego, oznacza wprowadzenie w sprawach z zakresu prawa łowieckiego swoistego środka zaskarżenia, obwarowanego terminem, przysługującego od decyzji organów korporacyjnych, inicjującego postępowanie sądowe. Wyraźne wyłączenie skargi kasacyjnej od orzeczenia sądu okręgowego oznacza w sposób niewątpliwy, że sąd ten działa jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji (art. 367 i nast. w związku z art. 398 ¹ § 1 k.p.c.).

Wobec powyższego poglądu stwierdzić należy, że po nowelizacji prawa łowieckiego ustawą z dnia 12 grudnia 2013 r., która weszła w życie z dniem 21 kwietnia 2014 r., możliwość badania przez Sąd merytorycznej zasadności uchwały zarządu koła w sprawie wykreślenia dotychczasowego członka koła z listy członków, jest dopuszczalne wyłącznie w trybie postępowania wszczętego na podstawie art. 33 ust. 6 prawa łowieckiego, a więc w sprawie odwołania się od takiej uchwały do Sądu, w terminie 14 dni od otrzymania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie i to po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego.

Jednakże powód wnosząc pozew o ustalenie, że nadal pozostaje członkiem Koła Łowieckiego (...) J. wskazywał okoliczności, z których wynikało, że uchwała z dnia 19 czerwca 2022 roku o wykreśleniu go z listy członków koła nie została mu doręczona. Pozwany zaś kwestionował to stanowisko twierdząc, że uchwała z dnia 19 czerwca 2022 roku uprawomocniła się wobec jej niezaskarżenia przez powoda.

W tym stanie sprawy uznać należy, że powód miał interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. do wystąpienia z powództwem o ustalenie jego członkostwa w pozwanym kole łowieckim w celu wyeliminowania niepewności co do jego statusu prawnego.

Jednakże w postępowaniu tym Sądowi nie przysługiwała kognicja do badania merytorycznej zasadności podjętej uchwały o skreśleniu powoda z listy członków, gdyż taka ocena mogłaby być przeprowadzona jedynie w przypadku odwołania powoda od uchwały z dnia 19 czerwca 2022 roku w trybie art. 33 ust. 6 ustawy prawo łowieckie (tekst jednolity Dz.U.2023.1082).

Sąd winien ograniczyć badanie żądania powoda do ustalenia czy podjęta w dniu 19 czerwca 2022 roku uchwała zarządu Koła Łowieckiego (...) jest prawomocna wobec jej niezaskarżenia przez powoda, czy nie jest prawomocna i w oparciu o to ustalenie wydać wyrok (za: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 18 maja 2017 roku, sygn. akt I ACa 810/2016, Portal Orzeczeń orzeczenia. (...).sa.gov.pl).

Na mocy art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Skuteczne powołanie się na interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. wymaga wykazania przez powoda, że wyrok wydany w tego rodzaju sprawie wywoła takie konsekwencje prawne w stosunkach między stronami, w wyniku których ich sytuacja prawna zostanie określona jednoznacznie, nie będzie budziła wątpliwości, co spowoduje w konsekwencji, iż zostanie usunięta niepewność co do istnienia określonych praw i obowiązków stron oraz ryzyko ich naruszenia w przyszłości (za: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2024 r., I CSK 4376/23, Lex).

W ocenie Sądu, w sytuacji kwestionowania przez pozwanego stosunku członkostwa powoda, powód ma interes prawny w uzyskaniu jego potwierdzenia.

Powód roszczenie główne dotyczące ustalenia, że nadal pozostaje członkiem Koła Łowieckiego (...) opierał na okoliczności, że uchwała zarządu wykluczająca go z pozwanego koła nie została mu doręczona.

W ocenie Sądu Okręgowego, materiał dowodowy zebrany w sprawie nie daje podstaw do uznania, że doszło do skutecznego doręczenia tej uchwały, a w konsekwencji nie można uznać, że przedmiotowa uchwała wywołała skutek prawny w postaci wykluczenia powoda z członków pozwanego koło łowieckiego.

Jak podnosiła strona powodowa, uchwała w przedmiocie wykluczenia musi zostać zainteresowanemu skutecznie i poprawnie doręczona wraz z uzasadnieniem i pouczeniem o trybie i terminie do wniesienia środka odwoławczego, a o czym mówi dyspozycja § 113 ust. 1 i 3 Statutu PZŁ.

Jak mówi § 113 ust. 1 i 3 Statutu PZŁ, uchwały w sprawie odmowy przyjęcia do koła lub Zrzeszenia, wykluczenia lub skreślenia z koła, wykluczenia lub skreślenia ze Zrzeszenia, wymierzenia członkowi Zrzeszenia kary porządkowej lub środka porządkowego wymagają uzasadnienia”, „Uchwały, o których mowa w ust. 1 i 2 wraz z ich uzasadnieniem, zainteresowany powinien otrzymać na piśmie, a w przypadku określonym w ust. 1 powinien być także pouczony o trybie odwołania.

Stosownie zaś do art. 37 ust. 4-4a ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe na pisemny wniosek adresata, złożony w odpowiedniej placówce pocztowej, przesyłka listowa będąca przesyłką rejestrowaną, z wyłączeniem przesyłek nadawanych z usługą potwierdzenia odbioru, może być doręczona w sposób, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a. Wniosek może być złożony w postaci elektronicznej, jeżeli taką postać dopuszcza regulamin świadczenia usług pocztowych lub regulamin świadczenia usług powszechnych. W stanach nadzwyczajnych lub w przypadku wystąpienia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, przesyłka listowa będąca przesyłką rejestrowaną może być doręczona w sposób, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a (to jest do jego oddawczej skrzynki pocztowej), bez konieczności składania wniosku, o którym mowa w ust. 4. Nie dotyczy to przesyłek wysyłanych do ani wysyłanych przez: 1) Sądy i Trybunały; 2) prokuraturę i inne organy ścigania; 3) komornika sądowego.

Natomiast na podstawie art. 98 drugiej Tarczy antykryzysowej, jeśli termin odbioru pisma podlegającego doręczeniu za potwierdzeniem odbioru określony w zawiadomieniu przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nieodebranego w terminie pisma nie można uznać za doręczone w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przed upływem 14 dni od dnia zniesienia tych stanów - nie znajduje tu bowiem zastosowania tzw. fikcja doręczeń przesyłek niepodjętych w odpowiednim terminie.

W okolicznościach sprawy niniejszej, pozwany wysłał odpis uchwały z 19 czerwca 2022 roku listem poleconym bez potwierdzenia odbioru, adresując go w sposób nieprawidłowy, to jest wpisując niepełny adres powoda: ul. (...), (...)-(...) Ł..

Tymczasem, stosownie do art. 39. § 2. k.p.a. w przypadku braku możliwości doręczenia w sposób, o którym mowa w § 1 (to jest doręczenia elektronicznego), organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem: 1) przez operatora wyznaczonego z wykorzystaniem publicznej usługi hybrydowej, o której mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, albo 2) przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy.

Na mocy art. 39 § 3. pkt 1) i 2) k.p.a. w przypadku braku możliwości doręczenia w sposób, o którym mowa w § 1 i § 2 pkt 1, organ administracji publicznej doręcza pisma: przesyłką rejestrowaną, o której mowa w art. 3 pkt 23 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 1640), albo przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy.

W art. 3 pkt 23 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe mowa jest zaś, że przesyłka rejestrowana to przesyłka pocztowa przyjęta za pokwitowaniem przyjęcia i doręczana za pokwitowaniem odbioru.

Wedle natomiast § 115 ust. 8 Statutu PZŁ, w sprawach nieuregulowanych do doręczeń i terminów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego.

W świetle brzmienia art. 39 § 3. pkt 1) k.p.a. w zw. z art. 3 pkt 23 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe w zw. z § 115 ust. 8 Statutu PZŁ zarząd Koła Łowieckiego J. miał obowiązek przesłania powodowi rzeczonej uchwały z 22 czerwca 2022 roku listem polecony za potwierdzeniem odbioru, którego to obowiązku nie dopełnił.

W wyniku skargi powoda uzyskał on od operatora pocztowego odpowiedź z dnia 3 sierpnia 2022 r., zn. spr. (...). (...).0500. (...).2022.jp, iż reklamowaną przesyłkę (rejestrowaną) doręczono w dniu 24 czerwca 2022 r. poprzez wrzucenie jej do skrzynki.

Jednakże, zgodnie z informacją Poczty Polskiej, zamieszczoną stronie internetowej https://www.poczta-polska.pl/przywracamy-doreczanie-listow-poleconych-bezposrednio-do-rak-adresatow/ „Od 16 maja 2022 r., wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Klientów, Poczta Polska przywraca standardowy sposób doręczania wszystkich przesyłek listowych rejestrowanych bezpośrednio do adresata. Doręczanie zostało ograniczone podczas epidemii, kiedy przesyłki polecone niewymagające potwierdzenia odbioru były doręczane wyłącznie do skrzynek oddawczych, z uwagi na bezpieczeństwo Klientowi pracowników”.

Ponadto, Sąd Okręgowy podzielił zapatrywanie powoda o tym, że błąd pozwanego polegający na zamieszczeniu na liście poleconym zawierającym odpis przedmiotowej uchwały wykluczającej powoda z grona członków pozwanego koła łowieckiego nieprawidłowego adresu powoda nie może obciążać strony powodowej.

Dlatego też, przyjąć należało, że skoro powód zamieszkuje w budynku wielolokalowym w Ł., a na liście poleconym brak było numeru jego lokalu mieszkalnego to pozwany przede wszystkim nie wykazał, stosownie do obciążającego go ciężaru dowodu (art. 6 k.c.), że list polecony zawierający odpis uchwały wykluczającej powoda, został umieszczony w skrzynce podawczej przyporządkowanej powodowi i rzeczywiście miał on możliwość zapoznania się z treścią tego listu. Odpowiedź operatora pocztowego z dnia 3 sierpnia 2022 r., zn. spr. (...). (...).0500. (...).2022.jp, również nie jest w tym względzie jednoznaczna. Nie daje ona bowiem odpowiedzi, do jakiej skrzynki miano wrzucić przedmiotowy list polecony.

Ponadto, w świetle informacji uzyskanej od Poczty Polskiej, że od 16 maja 2022 r., przywróciła ona standardowy sposób doręczania wszystkich przesyłek listowych rejestrowanych bezpośrednio do adresata, za nieuzasadnione uznać należało dokonywanie doręczeń poprzez wrzucenie listu poleconego do skrzynki po tym dniu, a więc również w dniu 24 czerwca 2022 roku.

Przy czym, materiał dowodowy zebrany w sprawie pozwalał na przyjęcie, że co do zasady wszystkie pisma były wysyłane przez zarząd Koła Łowieckiego (...) J. za potwierdzeniem odbioru. Świadek H. K. podał, że nie wie dlaczego powodowi wysłano odpis uchwały zwykłym listem poleconym (k. 282v, znacznik 00:40:17).

Wobec braku doręczenia powodowi uchwały z 19 czerwca 2022 roku, zachowuje on status członka Koła Łowieckiego(...).

Równocześnie, z powyższych względów brak było podstaw do odrzucenia pozwu ze względu na uchybienie przez powoda terminu do jego wniesienia. Skoro bowiem przedmiotowa uchwała z 19 czerwca 2022 roku nie została powodowi doręczona, to nie rozpoczął biegu 14-dniowy termin na jej zaskarżenie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na mocy art. 189 k.c. orzekł, jak w pkt I. sentencji wyroku, to jest ustalił, że W. M. (1) jest członkiem Koła Łowieckiego (...) J..

Powództwo w zakresie ewentualnym zostało oddalone, jak w pkt II. sentencji wyroku.

W konsekwencji uznania, że brak jest podstaw do przyjęcia, że uchwała z 19 czerwca 2022 roku została powodowi doręczona, należało przyjąć, że nie wywarła ona wobec powoda żadnych skutków prawnych. Nie było zatem potrzeby badania, czy podjęcie przez Zarząd Koła uchwały z 19 czerwca 2022 roku miało uzasadnione podstawy.

O kosztach orzeczono z uwagi na wynik sprawy na mocy art. 98 k.p.c., jak w pkt III. sentencji wyroku. Na rzecz powoda zasądzono od pozwanego kwotę 1.280 zł, w tym kwotę 200 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu oraz kwotę 1.080 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Z uwagi na nakład pracy pełnomocnika powoda i jego wkład w wyjaśnienie sprawy Sąd Okręgowy przyznał powodowi z tytułu kosztów zastępstwa procesowego sześciokrotność stawki minimalnej przy odpowiednim zastosowaniu § 9 ust. 1. pkt 1). rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2023.1964 t.j.). Równocześnie uznał wnioskowaną z tego tytułu kwotę 4.800 zł za wygórowaną. Sąd uznał też, że pełnomocnik powoda nie wykazał zasadności dochodzonej kwoty 1.500 zł brutto z tytułu kosztów stawiennictwa na rozprawę (300 zł razy 5 rozpraw), w szczególności nie wyjaśnił na jakich trasach (z jakiej miejscowości do Ł.) zostały poniesione te koszty, ilu kilometrów i jakiego pojazdu dotyczyły, ewentualnie o jakiej pojemności silnika, co nie pozwoliło Sądowi na zweryfikowanie zasadności tego kosztu.