Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 401/17 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Sokółce z 2018-10-24

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 stycznia 2017 r., złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, ustanowiony przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. pełnomocnik wniósł o zasądzenie na rzecz mocodawcy od pozwanej N. G. kwoty 6.668,14 zł, w tym kwoty 6.107,73 zł tytułem kapitału, kwoty 393,91 zł tytułem odsetek umownych za okres korzystania z kapitału, kwoty 163,36 zł tytułem odsetek karnych i kwoty 3,14 tytułem opłat i prowizji.

W tym samym piśmie pełnomocnik powoda zamieścił zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kosztów sądowych w kwocie 84,00 zł i innych kosztów, w kwocie 0,84 zł.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, iż strona powodowa zawarła ze stroną pozwaną w dniu 13 stycznia 2012 r. umowę kredytu o numerze (...). Strona pozwana nie wywiązała się z ciążącego na niej zobowiązania terminowego dokonywania spłat w wysokościach ustalonych w zawartej umowie.

Pełnomocnik powodowego banku wskazał nadto, że wskazana w pozwie data wymagalności, tj. dzień 26 października 2015 r., jest tożsama z dopuszczeniem się przez stronę pozwaną pierwszej zaległości w spłacie wymagalnych rat.

W związku z brakiem zapłaty zaległych rat strona powodowa wypowiedziała przedmiotową umowę, stawiając całą należność w stan wymagalności.

Strona powodowa podjęła próbę polubownego pozasądowego rozwiązania sporu, wzywając stronę pozwaną do zapłaty – pismem z dnia 9 listopada 2016 r.

W dalszej części uzasadnienia pozwu pełnomocnik (...) Bank S.A. z siedzibą w W. podniósł, iż strona pozwana nie spłaciła wymagalnej wierzytelności do dnia sporządzenia pozwu; wobec braku zapłaty żądanej kwoty, w dniu 4 stycznia 2017 r., stosownie do regulacji art. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe (Dz. U. z 1997 r., Nr 140, poz. 939 z późn. zm.), strona powodowa wystawiła wyciąg z ksiąg banku stwierdzający zadłużenie strony pozwanej.

Na dochodzone przez powodowy bank od pozwanej roszczenie składają się:

-

kwota 6.107,73 zł – należna tytułem należności głównej (niespłaconego kapitału);

-

kwota 393,91 zł – należna tytułem odsetek umownych za okres korzystania z kapitału, w wysokości 10,00%, od dnia 26 października 2015 r. do dnia 9 listopada 2016 r.;

-

kwota 163,36 zł – należna tytułem odsetek za opóźnienie, w wysokości 10,00%, od dnia 26 października 2015 r. do dnia 4 stycznia 2017 r.;

-

kwota 3.14 zł – należna tytułem opłat i prowizji.

Pełnomocnik powoda podniósł też, że pozwem z dnia 5 stycznia 2017 r. strona powodowa dochodzi części wierzytelności, tj. wierzytelności wyliczonej na dzień sporządzenia pozwu. Wskazał przy tym, że pozwem tym powodowy bank nie dochodzi przysługujących mu od dnia sporządzenia pozwu dalszych odsetek umownych i ustawowych za opóźnienie zastrzega możliwość ich dochodzenia w odrębnych postępowaniu.

W tym stanie rzeczy pozew jest, w opinii pełnomocnika (...) Bank S.A. z siedzibą w W. , konieczny i uzasadniony w całości.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w nakazie zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 4 kwietnia 2017 r. – w sprawie o sygnaturze akt VI Nc-e (...) – nakazał pozwanej N. G. zapłacić powodowi (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu kwotę łączną 6.668,14 zł, w tym:

-

kwotę 6.107,73 zł,

-

kwotę 393,91 zł,

-

kwotę 163,36 zł,

-

kwotę 3.14 zł,

oraz kwotę 84,84 zł tytułem zwrotu kosztów procesu –

albo w tym terminie wnieść sprzeciw.

Pozwana N. G. wniosła w przepisanym terminie od tegoż nakazu sprzeciw, w którym to sprzeciwie nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 4 kwietnia 2017 r. zaskarżyła, jak się wydaje, w całości.

W uzasadnieniu tego pisma procesowego pozwana zakwestionowała oznaczoną przez powoda w pozwie wielkość długu.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 25 maja 2017 r., wydanym w sprawie o sygnaturze VI Nc-e (...), przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Sokółce – procedując przy tym w oparciu o przepis z art. 505 36 § 1 k.p.c.

Zarządzeniem z dnia 11 lipca 2017 r. Przewodniczący I Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w Sokółce skierował sprawę do rozpoznania w postępowaniu zwykłym uproszczonym.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 13 stycznia 2012 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. zawarł N. G. Umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...).

Bank udzielił – na podstawie postanowień tej umowy – kredytobiorcy kredytu w kwocie 8.826,27 zł na okres od dnia 31 stycznia 2012 r. ze spłatą do dnia 24 stycznia 2020 r. Kredyt miał być przeznaczony na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy oraz spłatę kredytów i innych udokumentowanych zobowiązań kredytowych kredytobiorcy niezwiązanych z działalnością gospodarczą, tj. na spłatę zobowiązań kredytobiorcy w (...) Bank S.A. w wysokości 7.243,29 zł.

W związku z zawarciem tej umowy i udzieleniem kredytu kredytobiorca miał być zobowiązany do poniesienia następujących kosztów:

a)  prowizji bankowej w kwocie 0,00 zł,

b)  objęcia kredytobiorcy ubezpieczeniem grupowym na wypadek zgonu lub trwałej i całkowitej niezdolności do zarobkowania na okres pierwszych 12 miesięcy w kwocie 1.082,98 zł,

c)  odsetek od kapitału kredytu w kwocie 10.057,71 zł.

Kredyt oprocentowany miał być według zmienne) stopy procentowej, która w dniu podpisania umowy wynosiła 22,00 % w stosunku rocznym.

Całkowita kwota kredytu miała wynosić 7.743,29 zł.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania na dzień zawarcia tej umowy miała wynosić:

30,21 %.

Całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę, ustalona w dniu zawarcia umowy, miała wynosić 18.883,98 zł.

Kredytobiorca miał dokonywać spłaty kredytu w następujących terminach i na następujących zasadach: raty kredytu miały być równe i płatne w okresach miesięcznych 24 dnia każdego miesiąca; wysokość raty kredytu miała wynosić 196,09 zł, z tym zastrzeżeniem, że wysokość pierwszej raty kredytu, która miała być ratą wyrównawczą, nie będzie wyższa niż 255,43 zł.

W przypadku, gdy w terminie wymagalności danej należności banku wynikającej z umowy kredytobiorca nie zapewni na rachunku, o którym była mowa w ust. 3 § 4 umowy, środków na pełne pokrycie tej należności i w związku z tym po stronie kredytobiorcy powstanie wymagalne zadłużenie, bank miał zaliczać – aż do momentu pełnej spłaty zadłużenia kwoty wpłacane przez kredytobiorcę na rachunek, o którym mowa w ust. 3 § 4 umowy, w następującej kolejności:

a)  koszty opłat za wysłanie monitów oraz wezwań do zapłaty,

b)  odsetki podwyższone za opóźnienie,

c)  odsetki umowne.

Bank miał być uprawniony do wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia w razie, m.in., zwłoki klienta z zapłatą pełnych rat, wynikających z harmonogramu spłat, za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim pisemnym wezwaniu kredytobiorcy do spłaty wymagalnych należności w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania.

Po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytobiorca miał być zobowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania z kredytu.

N. G. złożyła pod ową umową własnoręczny podpis w dniu 13 stycznia 2012 r.

Pozwana N. G. skorzystała z przyznanego kredytu.

Pozwana zaprzestała spłaty udzielonego mu przez powodowy bank w dniu 13 stycznia 2012 r. kredytu – w terminach i na zasadach oznaczonych w umowie łączącej strony procesu – w miesiącu listopadzie 2015 r.

Na dzień 31 grudnia 2015 r. saldo niespłaconego kapitału wyniosło 6.117,52 zł.

W roku 2016 N. G. wpłaciła na rzecz (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 145,00 zł. Całość tej kwoty została zaliczona przez bank na poczet spłaty: odsetek od kredytu (kwota 107,00 zł), kapitału kredytu (kwota 9,79 zł) i odsetek karnych (kwota 28,21 zł).

Na dzień 31 grudnia 2016 r. saldo niespłaconego kapitału wyniosło 6.107,73 zł.

W roku 2017 N. G. wpłaciła na rzecz (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 1.155,00 zł. Całość tej kwoty została zaliczona przez bank na poczet spłaty: kapitału kredytu (kwota 1.045,10 zł) i odsetek karnych (kwota 109, 90 zł).

Na dzień 11 września 2017 r. saldo niespłaconego kapitału wyniosło 5.062,63 zł.

Wcześniej, bo pismem z dnia 4 stycznia 2016 r., (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wezwał N. G. – w związku z powstaniem zaległości w spłacie kredytu – pod rygorem wypowiedzenia umowy, do uregulowania na rachunek o numerze (...), w terminie 14 dni roboczych od daty doręczenia tegoż monitu, zaległości w kwocie 338,07 zł, obejmującej, na dzień sporządzenia tegoż pisma, następujące kwoty: 272,75 zł tytułem należności kapitałowej; 49.51 zł tytułem odsetek umownych, 0,81 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej, 15,00 zł tytułem kosztów i opłat za czynności banku zgodnie z zapisami umownymi oraz Tabelą Opłat i Prowizji. Wskazana w tym piśmie kwota odsetek podwyższonych zawierała wymagalne odsetki do dnia wystawienia pisma; odsetki podwyższone zostały naliczone za cały okres opóźnienia w zapłacie według oprocentowania zgodnie z postanowieniami umowy kredytu.

Z kolei w piśmie opatrzonym datą 30 sierpnia 2016 r., adresowanym do pozwanej, powodowy bank zamieścił oświadczenie o wypowiedzeniu umowy.

W związku z nieuregulowaniem zaległości w spłacie kredytu (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wypowiedział umowę kredytu o numerze (...) z zachowaniem okresu wypowiedzenia określonego w umowie, liczonego od dnia doręczenia tegoż pisma. W następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami miała stać się wymagalna i podlegać natychmiastowemu zwrotowi na rachunek o numerze (...). Bank miał rozważyć możliwość cofnięcia oświadczenia o wypowiedzeniu w przypadku uregulowania w okresie wypowiedzenia całości zaległości obejmujących, na dzień sporządzenia tego pism, następujące kwoty: 1.062,61 zł tytułem należności kapitałowej, 309,26 zł tytułem odsetek umownych i 29,23 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie. Wskazana w tym piśmie kwota odsetek podwyższonych zawierała wymagalne odsetki do dnia wystawienia pisma; odsetki podwyższone zostały naliczone za cały okres opóźnienia w zapłacie według oprocentowania zgodnie z postanowieniami umowy kredytu.

W piśmie z dnia 9 listopada 2017 r., nazwanym „Ostateczne wezwanie do zapłaty”, (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wezwał N. G. – w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu o numerze (...) i postawieniem całej należności w stan wymagalności – do zapłaty n a rachunek o numerze (...), w terminie 7 dni od daty doręczenia tegoż wezwania, całości należności, obejmującej, na dzień sporządzenia tegoż pisma, następujące kwoty: 6.107,73 zł tytułem należności kapitałowej, 393,91 zł tytułem odsetek umownych, 70,05 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej i 3,14 zł tytułem opłat za czynności windykacyjne. Wskazana w tym piśmie kwota odsetek podwyższonych zawierała wymagalne odsetki do dnia wystawienia pisma; odsetki podwyższone zostały naliczone za cały okres opóźnienia w zapłacie według oprocentowania zgodnie z postanowieniami umowy kredytu.

Pomimo upływu okresu wypowiedzenia umowy kredytu o numerze (...) pozwana nie uregulowała całości należności z tytułów i w wysokości oznaczonym poprzednim akapicie, co oznaczało brakiem cofnięcia przez bank oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu.

W ramach zwolnienia się z obowiązku udowodnienia istnienia i zakresu finansowej powinności świadczenia przez pozwanego pełnomocnik powoda przedłożył dowód z dokumentu: z Wyciągu z ksiąg (...) Bank S.A. z siedzibą w W. o numerze (...), wystawionego w dniu 4 stycznia 2014 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W..

W dokumencie tym (...) Bank S.A. z siedzibą w W. na podstawie na podstawie art. 96 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U z 2015 r., poz. 128 z późn. zm.) stwierdził, że w jego księgach figuruje wymagalne zadłużenie dłużnika N. G. , PESEL: (...), zamieszkałej w K. przy ul. (...), (...)-(...) K., z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 13 stycznia 2012 r. i że w związku z brakiem spłaty wszystkich zobowiązań określonych umową zadłużenie na dzień 4 stycznia 2017 r. wynosi 6.668,14 zł. Na wymagalne zadłużenie składać się miały:

1)  należność główna (niespłacony kapitał) – w kwocie 6.107,73 zł,

2)  odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 10,00 %, należne od dnia 26 października 2015 r. do dnia 9 listopada 2016 r. – w kwocie 393,91 zł,

3)  odsetki za opóźnienie naliczone od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 10,00 %, należne od dnia 26 października 2015 r. do dnia 4 stycznia 2017 r. – w kwocie 163,36 zł,

4)  opłaty i inne prowizje – w kwocie 3,14 zł.

Na wymagalne zadłużenie składać się też miały dalsze należne odsetki, tj. odsetki umowne – należne od kwoty kapitału; zgodnie z postanowieniami zawartej umowy (...) Bank S.A. miał być uprawniony do naliczania odsetek umownych za opóźnienie w spłacie wymagalnych rat w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie od dnia 5 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, które na dzień sporządzenia wyciągu wynosić miały 10,00 %.

W tym samym wyciągu z ksiąg banku (...) S.A. z siedzibą w W. Bank oświadczył, że roszczenie objęte tym wyciągiem z ksiąg bankowych jest wymagalne i egzekwowane na rzecz (...) Bank S.A. z siedziba w W..

Wysokość zadłużenia pozwanej wobec powodowego banku na dzień 24 października 2018 r. wynosiła kwotę 5.808,55 zł, na którą to kwotę składały się: niespłacony kapitał – w kwocie 5.062,63 zł, odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 10,00 %, należne od dnia 26 października 2015 r. do dnia 9 listopada 2016 r. – w kwocie 635,87 zł, odsetki za opóźnienie naliczone od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 10,00 % (odsetki karne), należne od dnia 26 października 2015 r. do dnia 4 stycznia 2017 r. – w kwocie 106,91 zł , opłaty i prowizje – w kwocie 3,14 zł.

Pozwana do dnia zamknięcia rozprawy nie spłaciła powyższej należności.

Niezależnie od stanowisk zaprezentowanych przez strony procesu co do zakresu i istoty łączącego ich sporu, zaprezentowane wyżej okoliczności (fakty) Sąd ustalił na podstawie zaoferowanych przez stronę powodową – następnie przez Sąd przeprowadzonych – dowodów z dokumentów: z Umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...), zawartej w dniu 13 stycznia 2012 r. pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. a N. G. (k. 18-20), z Wezwania do zapłaty, wystawionego w dniu 4 stycznia 2016 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (k. 21), z Oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy, złożonego przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w formie pisemnej w dniu 30 sierpnia 2016 r. (k. 22), z Ostatecznego wezwania do zapłaty, wystawionego w dniu 9 listopada 2016 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (k. 24), z W. z ksiąg (...) Bank S.A. z siedzibą w W. o numerze (...), wystawionego w dniu 4 stycznia 2017 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (k. 25), i z dokumentów prywatnych wystawionych przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w dniu 13 września 2017 r. (k. 35-43).

Wielkość długu pozwanej wobec powodowego banku Sąd ustalił na podstawie sporządzonej w dniu 8 marca 2018 r. w formie pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów (...) (k. 94-99), a nadto na podstawie sporządzonej przez tą biegłą w dniu 25 sierpnia 2018 r. w formie pisemnej opinii uzupełniającej (k. 161-162).

Sąd zważył, co następuje:

(...) Bank S.A. z siedzibą w W. zasługiwało, w ocenie Sądu, na uwzględnienie, aczkolwiek nie w całości.

W oparciu o całokształt zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego Sąd uznał bowiem, iż strona powodowa wywiązała się w pełni jedynie z obowiązku wykazania, iż zgodnie z przepisami prawa cywilnego przysługuje jej wobec pozwanej wymagalna wierzytelność w kwocie 5.566,59 zł.

Powód domagał się w niniejszym procesie zasądzenia od pozwanej na jego rzecz roszczenia, które przysługiwało mu z tytułu udzielonego kredytu

W tym kontekście w pierwszym rzędzie należało poczynić – i to niezależnie od braku pochodzącego od pozwanej N. G. zarzutu – ustalenie co do istnienia po stronie powodowego banku przymiotu legitymacji czynnej.

W świetle zaoferowanego przez powoda materiału dowodowego nie mogło budzić jakichkolwiek wątpliwości poczynione przez Sąd ustalenie, że pozwana zawarła w dniu 13 stycznia 2012 r. z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. Umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...).

W przekonaniu Sądu materiał dowodowy zgromadzony w tym postępowaniu – przez stronę powodową zaoferowany – pozwalał na uznanie, że powodowy bank wykazał, że faktycznie między powyżej wskazanymi podmiotami została skutecznie zawarta w dniu 13 stycznia 2012 r. Umowa konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...), z której to powód wywodził w stosunku do pozwanej roszczenie o zapłatę.

Powód w celu wykazania okoliczności zawarcia przez wskazane wyżej osoby umowy kredytu przedłożył kserokopię umowy kredytu konsumpcyjnego, którą pod względem prawnym ocenić należało jako umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego [zob. art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 993 z poźn. zm.) oraz art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 683 z późn. zm.)].

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego (art. 3 ust. 2 pkt 2). Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepis przewidują inną szczególną formę (art. 29 ust. 1).

Tym samym należy stanąć na stanowisku, iż z wyłożonej wyżej przez Sąd istoty kredytu konsumenckiego i z ustaleń przedstawionych przez Sąd wyżej, dotykających faktu zawarcia przez strony procesu w dniu 13 stycznia 2012 r. Umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...), wynika w sposób niezbity, że (...) Bank S.A. z siedzibą w W. jest w niniejszym procesie – jako kredytodawca (udzielający kredytu) – legitymowany czynnie.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 4 kwietnia 2017 r. pozwana podniosła, że powodowy bank nie udowodnił wysokości przysługującego wobec niej roszczenia.

Ów zarzut pozwanej nie znajdowały jednak w pełni, w ocenie Sądu, uzasadnienia w ustalonym wyżej stanie faktycznym.

Wedle regulacji z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 1876 z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Jak już wyżej Sąd ustalił, z zawartej w dniu 13 stycznia 2012 r. pomiędzy stronami procesu Umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...) wynika, iż b ank udzielił – na podstawie postanowień tej umowy – kredytobiorcy kredytu w kwocie 8.826,27 zł na okres od dnia 31 stycznia 2012 r. ze spłatą do dnia 24 stycznia 2020 r. K redytobiorca miał dokonywać spłat kredytu w następujących terminach i na następujących zasadach: raty kredytu miały być równe i płatne w okresach miesięcznych 24 dnia każdego miesiąca; wysokość raty kredytu miała wynosić 196,09 zł, z tym zastrzeżeniem, że wysokość pierwszej raty kredytu, która miała być ratą wyrównawczą, nie będzie wyższa niż 255,43 zł. Ostateczny termin spłaty kredytu miał zatem upływać w dniu 24 stycznia 2020 r., zaś owa umowa miała obowiązywać od dnia jej zawarcia do dnia całkowitej spłaty kredytu – z zastrzeżeniem stypulacji zamieszczonej w § 11 ust. 1 umowy [z tej ostatniej stypulacji wynika między innymi – ze stypulacji zamieszczonej w § 10 ust. 1 pod literą a – że w przypadku zwłoki klienta z zapłatą pełnych rat, wynikających z harmonogramu spłat za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim pisemnym wezwaniu kredytobiorcy do spłaty wymagalnych należności w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania, bank miał być uprawniony do wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia; po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytobiorca miał być zobowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu (w przypadku jego udzielenia) wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania z kredytu; zob. stypulację zamieszczoną w § 11 ust. 2 umowy)].

Art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe stanowi, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni (art. 75 ust. 2 tej ustawy).

Przytoczony wyżej przepis z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe przewiduje możliwe do zastosowania przez bank środki mające na celu modyfikację lub zakończenie stosunku kredytowego w razie powstania takiej sytuacji, która zagraża zwrotowi środków kredytowych. Przepis ten daje bankowi możliwość obniżenia kwoty przyznanego kredytu albo wypowiedzenia umowy kredytu. Bank może zastosować jeden ze wskazanych w przepisie środków. Wybór pomiędzy nimi zależy od aktualnej treści stosunku kredytowego, a konkretnie – od tego, czy wszystkie środki pochodzące z kredytu zostały już przekazane kredytobiorcy.

Skorzystanie przez bank z prawa do wypowiedzenia kredytu powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia stosunek prawny kredytu ulega rozwiązaniu, a kredytobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami (w tym prowizją), należnymi w dniu rozwiązania umowy (upływu terminu wypowiedzenia), jeśli kredyt został mu już wypłacony. Po tej dacie bank może też skorzystać z przyjętych zabezpieczeń i przez wykonanie wynikających z nich uprawnień doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności. Jeśli kredytobiorca nie spłaci długu po upływie terminu wypowiedzenia, bank jest też uprawniony do dochodzenia roszczenia, w tym na drodze egzekucyjnej. Jeśli środki kredytowe nie zostały przekazane kredytobiorcy, wówczas na skutek wypowiedzenia dokonanego przez bank wygasa uprawnienie kredytobiorcy do ich uzyskania.

Wypowiedzenie kredytu należy przy tym uznać za uprawnienia kształtujące; zmierza ono bowiem do rozwiązania stosunku prawnego. Oświadczenie o wypowiedzeniu, aby odnieść zamierzony skutek, musi dojść do adresata (art. 61 k.c.). Możliwość skorzystania przez bank z uprawnienia do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem może podlegać kontroli sądu (art. 189 k.c.). Poza możliwością domagania się przez bank spłaty kredytu i należnych zgodnie z umową odsetek i kosztów bank uprawniony jest także do żądania naprawienia szkody na podstawie przepisów ogólnych – art. 471 k.c.

W wyroku z dnia 24 marca 2010 r. (V CSK 296/09, Legalis nr 362232) Sąd Najwyższy wskazał, że „Ocena skuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank wymaga uwzględnienia postanowień umowy łączącej strony oraz regulacji zawartej w art. 75 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665).”.

Z kolei w wyroku z dnia 8 września 2016 r. (II CSK 750/15, Legalis nr 1555664) Sąd Najwyższy zajął stanowisko, wedle którego „Wypowiedzenie umowy o kredyt będące uprawnieniem kształtującym banku, prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego, bez dochowania wymaganych warunków, może prowadzić do uznania tej czynności za bezskuteczną. Dokonanie takiego wymówienia nie może być czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy, nawet jeżeli istnieją podstawy do podjęcia go zgodnie z treścią umowy. Jest ono bardzo dotkliwe dla kredytobiorcy, dlatego skorzystanie z niego powinno nastąpić po wyczerpaniu środków mniej dolegliwych, odpowiednich wezwań.”.

Z przytoczonych wyżej przez Sąd regulacji ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe i orzeczeń Sądu Najwyższego wynika w sposób niebudzący wątpliwości, ze przed wypowiedzeniem przez bank umowy kredytu konieczne jest uprzednie wezwanie kredytobiorcy do dobrowolnej spłaty kredytu. Zaniechanie takiego zachowania pozwala kredytobiorcy na podnoszenie na drodze sądowej zarzutu, iż wypowiedzenie było bezskuteczne, w związku z czym nie mogło skutkować postawieniem całego zobowiązania w stan natychmiastowej wykonalności. Z kolei ewentualne powództwo banku, wniesione w ramach skorzystania z uprawnienia do dochodzenia roszczenia na drodze sądowej, winno zostać, jako przedwczesne, w całości oddalone.

Zarówno w sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 4 kwietnia 2017 r., jak i później, już w toku procesu, N. G. nie przeczyła twierdzeniom powodowego banku, iż ten ostatni skutecznie wypowiedział jej zawartą w dniu 13 stycznia 2012 r. pomiędzy stronami procesu Umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...) (czyli – inaczej rzecz ujmując – że powodowy bank uczynił zadość wymaganiom regulacji z art. 75 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe).

W ramach poczynionych ustaleń faktycznych Sąd wskazał, że do pozwu powodowy bank załączył: Umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...), zawartą w dniu 13 stycznia 2012 r. pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. a N. G. (k. 18-20), Wezwanie do zapłaty, wystawione w dniu 4 stycznia 2016 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (k. 21) i Oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy, złożone przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w formie pisemnej w dniu 30 sierpnia 2016 r. (k. 22).

Tym samym, w opinii Sądu, (...) Bank S.A. z siedzibą w W. przedstawił dowody, że przed wypowiedzeniem stronie pozwanej umowy kredytu uprzednio wezwał kredytobiorcę do dobrowolnej spłaty kredytu (pozwana nie przeczyła twierdzeniom powoda, iż zostało jej skutecznie doręczone Wezwanie do zapłaty, wystawione w dniu 4 stycznia 2016 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W.) i że złożył następnie oświadczenie o wypowiedzeniu pozwanej Umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...) zawartej przez strony procesu w dniu 13 stycznia 2012 r., które dotarło do adresata (art. 61 k.c.).

Tak więc strona powodowa wykazała w sposób należyty zarówno fakt powstania dochodzonego w niniejszym procesie od pozwanej roszczenia (przedstawiając dowód w postaci zawartej w dniu 13 stycznia 2012 r. w formie pisemnej pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. a N. G. Umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego o numerze (...); postanowienia tej umowy spełniały przy tym ustawowe wymogi co do treści umowy o kredyt konsumencki, wskazane w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w tym wskazywały dane kredytobiorcy, określały rodzaj kredytu, czas trwania umowy, rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia, skutki braku płatności, w tym możliwość wypowiedzenia umowy przez bank; zawierały także informację o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych oraz warunki na jakich koszty te mogą ulec zmianie; powodowy bank przed zawarciem umowy kredytu gotówkowego na cel konsumpcyjny umożliwił N. G. zapoznanie się z treścią umowy, a otrzymanie tego dokumentu pozwana potwierdziła własnoręcznymi podpisem), jak i fakt skutecznego skorzystania przez bank z prawa do wypowiedzenia kredytu (przedstawiając dowody w postaci: Wezwania do zapłaty, wystawionego w dniu 4 stycznia 2016 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. i Oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy, złożonego przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w formie pisemnej w dniu 30 sierpnia 2016 r.).

Sąd uznał przedłożone przez powoda w toku procesu dowody z dokumentów za wiarygodne i nadał im moc dowodową.

Ponieważ przepis art. 328 § 2 k.p.c. wymaga, żeby uzasadnienie wyroku zawierało jedynie wskazanie przyczyn, dla których sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej dowodom niestanowiącym podstawy dokonanych ustaleń, przeto przedmiotowe uzasadnienie nie zawiera wyjaśnienia, z jakich przyczyn Sąd uznał przedłożone przez powoda w toku procesu dowody z dokumentów za wiarygodne i posiadające moc dowodową (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r., III CSK 39/09, LEX nr 532155).

Wobec zakwestionowania przez pozwaną wysokości dochodzonego przez powodowy bank roszczenia Sąd nie mógł poczynić w tym zakresie ustaleń na podstawie zaoferowanych (...) Bank S.A. z siedzibą w W. dowodów, w szczególności dowodu z W. z ksiąg (...) Bank S.A. z siedzibą w W. o numerze (...), wystawionego w dniu 4 stycznia 2017 r. przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (k. 25), i dowodów z dokumentów prywatnych wystawionych przez (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w dniu 16 marca 2018 r. (k. 35-43).

Zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 1876 z późn. zm.) księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych.

Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 r., wydanym w sprawie P 7/09 (OTK-A 2011/2/12), przepis art. 95 ust. 1 tej ustawy został uznany za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, co znalazło następnie wyraz w nowelizacji tego przepisu poprzez dodanie do art. 95 – ustawą z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 613), która weszła w życie w dniu 20 lipca 2013 r. – ust. 1a o treści: "moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym".

Zgodnie zatem z art. 95 ust. 1a Prawa bankowego urzędowa moc prawna dokumentów bankowych nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym.

W świetle obu tych regulacji zauważyć należy, iż przedstawiony przez stronę powodową Wyciągu z ksiąg (...) Bank S.A. z siedzibą w W. o numerze (...) – wystawiony w dniu 4 stycznia 2017 r. i stwierdzający, iż na ten dzień wymagalne zadłużenie dłużnika N. G. z tytułu umowy kredytu o numerze (...), zawartej w dniu 13 stycznia 2012 r., wynosiło 6.668,14 zł – jest wyłącznie (i jednocześnie co najmniej) dokumentem prywatnym i jako taki, zgodnie z art. 245 k.p.c., stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 lutego 2014 r., I ACa 290/13, LEX nr 1451726).

W celu ustalenia aktualnego zadłużenia pozwanej wobec powodowego banku, w tym i zadłużenia z tytułu odsetek umownych za okres korzystania z kapitału, odsetek karnych, opłat i prowizji, Sąd, mając na uwadze charakter konsumencki sprawy, z urzędu dopuścił dowód z opinii biegłej sądowej z zakresu finansów i rachunkowości (...).

W sporządzonej w dniu 8 marca 2018 r. w formie pisemnej opinii (k. 94-99) biegła sądowa z zakresu rachunkowości i finansów (...) ustaliła, że wysokość zadłużenia pozwanej wobec powodowego banku z tytułu niespłaconego kapitału na dzień 11 września 2017 r. wynosiła kwotę 5.062,63 zł.

Z kolei w sporządzonej w dniu 25 sierpnia 2018 r. w formie pisemnej opinii uzupełniającej (k. 161-162) ta sama biegła ustaliła, że wysokość zadłużenia pozwanej wobec powodowego banku z tytułu odsetek umownych za okres korzystania z kapitału w wysokości 10,00 %, należnych od dnia 26 października 2015 r. do dnia 9 listopada 2016 r., wynosiła kwotę 635,87 zł, zaś wysokość zadłużenia pozwanej wobec powodowego banku z tytułu odsetek za opóźnienie, naliczonego od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 10,00 % (odsetek karnych), należnych od dnia 26 października 2015 r. do dnia 4 stycznia 2017 r. – kwotę 106,91 zł .

Żadna ze stron procesu nie zakwestionowała poprawności zamieszczonych przez biegłą w obu tych dokumentach ustaleń i wniosków.

Dokonując oceny przydatności do rozstrzygania o przedmiocie tegoż procesu obu tych opinii, sporządzonych przez biegłą sądową z zakresu rachunkowości i finansów (...) – na podstawie właściwych dla przedmiotu tego środka dowodowego kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków – Sąd stanął na stanowisku, że prezentowany przez biegłą E. B. sposób dojścia do zamieszczonych w obu opiniach ustaleń i wniosków nie budzi żadnych zastrzeżeń Sądu co do zgodności tego procesu zasadnymi logiki (logicznego rozumowania) i doświadczenia życiowego, jak również pod względem fachowości i rzetelności.

Sporządzoną przez biegłą sądową z zakresu rachunkowości i finansów (...) w formie pisemnej w dniu 11 maja 2018 r. opinię uzupełniającą (k. 122-123) Sąd uznał natomiast za nieprzydatną do orzekania o przedmiocie niniejszego procesu – z uwagi na ograniczenia wynikające z regulacji z art. 321 § 1 k.p.c., wedle której „Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie.” (zob.: zamieszczone w pozwie żądanie oraz sposób obliczenia przez powodowy bank wielkości dochodzonego od pozwanej w niniejszym procesie roszczenia – przedstawiony w Wyciągu z ksiąg (...) Bank S.A. z siedzibą w W. o numerze (...), wystawionym w dniu 4 stycznia 2017 r.).

Tak więc Sąd ostatecznie ustalił, iż w dacie zamknięcia rozprawy na wymagalne zadłużenie pozwanej wobec powodowego banku składały się:

1)  należność główna (niespłacony kapitał) – w kwocie 5.062,63 zł,

2)  odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 10,00 %, należne od dnia 26 października 2015 r. do dnia 9 listopada 2016 r. – w kwocie 635,87 zł,

3)  odsetki za opóźnienie naliczone od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 10,00 %, należne od dnia 26 października 2015 r. do dnia 4 stycznia 2017 r. – w kwocie 106,91 zł,

4)  opłaty i inne prowizje – w kwocie 3,14 zł (te ostatnie przez pozwaną niekwestionowane; zob. art. 230 k.p.c.).

Na dochodzone przez powodowy bank od pozwanej roszczenie składały się natomiast:

1)  kwota 6.107,73 zł – należna tytułem należności głównej (niespłaconego kapitału),

2)  kwota 393,91 zł – należna tytułem odsetek umownych za okres korzystania z kapitału, w wysokości 10,00%, od dnia 26 października 2015 r. do dnia 9 listopada 2016 r.,

3)  kwota 163,36 zł – należna tytułem odsetek za opóźnienie, w wysokości 10,00%, od dnia 26 października 2015 r. do dnia 4 stycznia 2017 r.,

4)  kwota 3.14 zł – należna tytułem opłat i prowizji.

Z uwagi na ograniczenia wynikające z przytoczonej wyżej regulacji z art. 321 § 1 k.p.c. Sąd nie mógł w zakresie żądania zasądzenia od pozwanej na rzecz powodowego banku odsetek umownych za okres korzystania z kapitału, w wysokości 10,00%, należnych od dnia 26 października 2015 r. do dnia 9 listopada 2016 r., orzekać ponad kwotę 393,91 zł.

Ponieważ powodowy bank nie cofnął zarówno powództwa ponad kwotę 5.062,63 zł – w zakresie żądania zasądzenia na jego rzecz od pozwanej należności głównej (niespłaconego kapitału), jak i ponad kwotę 106,91 zł – w zakresie żądania zasądzenia odsetek za opóźnienie, naliczonych od kwoty niespłaconego kapitału, w wysokości 10,00 %, należnych od dnia 26 października 2015 r. do dnia 4 stycznia 2017 r., przeto w tym zakresach powództwo zostało oddalone – jako nieudowodnione (art. 6 k.c.).

Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności faktyczne i treść przepisów prawa, Sąd orzekł jak w punktach I i II sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł, w punkcie III sentencji wyroku, na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c. – rozdzielając je stosunkowo i uwzględniając przy tym ostateczny wynik sprawy (stopień, w jakim każda z jego stron wygrała i przegrała sprawę).

(...) Bank S.A. z siedzibą w W. wygrała sprawę w 83 %, zaś N. G. – w 17 %.

Na koszty poniesione przez stronę powodową – w łącznej kwocie 105,92 zł – składały się: uiszczona część opłaty stałej od pozwu – w wysokości 84,00 zł, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa – w wysokości 17,00 zł oraz należność pobrana przez notariusza za poświadczenie zgodności odpisu pełnomocnictwa udzielonego przez bank z oryginałem – w wysokości 4,92 zł. Skarb Państwa skredytował – tymczasowo – zarówno część opłaty stałej od pozwu – w wysokości 166,00 zł, jak i wydatki związane z niniejszym procesie – w łącznej kwocie 675,14 zł.

Z niniejszym procesem były związane koszty w łącznej kwocie 947,06 zł. Składały się na nie: należna Skarbowi Państwa opłata stała od pozwu – w wysokości 250,00 zł, uiszczona przez powodowy bank opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa – w wysokości 17,00 zł, należność pobrana przez notariusza za poświadczenie zgodności odpisu pełnomocnictwa udzielonego przez bank z oryginałem – w wysokości 4,92 zł oraz wydatki związane z niniejszym procesie – w łącznej kwocie 675,14 zł.

Powodowy bank obciążał obowiązek poniesienia kosztów procesu na poziomie 161,00 zł, zaś pozwaną – na poziomie 786,06 zł.

Tym samym, uwzględniając stosunek, w jakim każda ze stron utrzymała się ze swoim żądaniem, i zakres partycypacji każdej ze stron w ponoszeniu kosztów sądowych, tytułem brakującej części kosztów sądowych Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Sokółce: od powoda (...) Bank S.A. z siedzibą w W. – kwotę 55,08 zł (161,00 zł – 105,92 zł = 55,08 zł), zaś od pozwanej N. G. – kwotę 786,06 zł (947,06 zł x 0,83 = 786,06 zł). W obu tych przypadkach podstawą orzekania przez Sąd był przepis z art. 113 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 300 z późn. zm.) w zw. z art. 100 zdanie pierwsze k.p.c.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Halina Brechun
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Sokółce
Data wytworzenia informacji: