Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem opatrzonym datą 14 maja 2013 r. – który do Sądu Rejonowego w S. wpłynął w dniu 23 maja 2013 r. – pełnomocnik powoda (...) S.A.z siedzibą w W.wniósł o ustalenie, że z dniem wniesienia pozwu ustał obowiązek płacenia przez powoda na rzecz pozwanego G. K.renty w wysokości 200,00 zł miesięcznie, orzeczonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w B.z dnia 12 maja 2010 r. w sprawie o sygnaturze akt I C (...), zmienionym następnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego w B.z dnia 10 września 2010 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt I ACa (...). Ponadto pełnomocnik powoda domagał się zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając tak sformułowane powództwo pełnomocnik (...) S.A. z siedzibą w W. wskazał, że na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 12 maja 2010 r., sygn. akt I C (...), zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w B. z dnia 10 września 2010 r., sygn. akt I ACa (...), została zasądzona – na zasadzie art. 446 § 2 k.c. – na rzecz pozwanego G. K. renta w wysokości 200,00 zł miesięcznie, w związku ze śmiercią matki pozwanego L. K. (1).

Przytaczając motywy zmiany przez wyrokiem Sąd Apelacyjny w B. wyroku Sądu Okręgowego w B., pełnomocnik powoda podał, że sąd drugiej instancji uznał, iż w związku ze śmiercią matki L. K. (1) pozwanemu G. K. należna jest renta, bowiem zmarła matka pozwanego spełniałaby wobec niego obowiązek alimentacyjny, jednak stosownie do swoich możliwości i ówczesnych potrzeb uprawnionego.

Z dalszej części uzasadnienia pozwu wynikało, że L. K. (2) zginęła w wypadku drogowym, który miał miejsce w dniu 28 maja 2007 r. Sprawcą wypadku był kierujący pojazdem marki T. (...) K. K., posiadający obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w powodowym zakładzie ubezpieczeń.

Po przytoczeniu regulacji treści przepisów z art. 446 § 2 k.c. i z art. 907 § 2 k.c. pełnomocnik powoda podał, że w dacie wypadku pozwany G. K. miał 18 lat i był uczniem Specjalnego Ośrodka Szkolno- (...) w S.. Z przedłożonego powodowi przez Ośrodek Szkolno- (...) w S. zaświadczenia, wydanego w dniu 15 września 2011 r., wynikało, że G. K. kontynuował naukę w placówce szkolnej w roku szkolnym 2011/2012. Pomimo kierowania przez powoda do pozwanego monitów o przedstawienie zaświadczenia o kontynuowaniu nauki w roku szkolnym 2012/2013, pozwany takiego dokumentu nie przedłożył. Jak wskazywał dalej pełnomocnik (...) S.A. z siedzibą w W., pozwany nie przedstawił także żadnych innych dowodów, które by dokumentowały jego potrzeby i uzasadniały obowiązek płacenia renty przez powoda. Z informacji posiadanych przez stronę powodową wynika nadto, że G. K. ukończył szkołę zawodową oraz liceum ogólnokształcące, a zatem posiada wykształcenie średnie. Pełnomocnik powodowego zakładu ubezpieczeń wskazał nadto, iż dniu 5 maja 2013 r. G. K. ukończył 24 lata.

Zdaniem pełnomocnika powoda mocodawca posiada podstawy do twierdzeń, że obowiązek alimentacyjny matki względem pozwanego ustałby – z uwagi na ukończenie nauki i możliwość podjęcia pracy przez pozwanego.

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 października 2013 r. ustanowiony dla pozwanego adwokat wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz adwokata ustanowionego z urzędu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego pisma procesowego ustanowiony dla G. K. adwokat wskazał, że potrzeby pozwanego, które były podstawą przyznania mu renty, w dalszym ciągu są aktualne i uzasadniają obowiązek płacenia renty przez powoda.

Jak podnosił dalej ustanowiony dla pozwanego adwokat, decyzjami (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. G. K. został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W przedmiotowych decyzjach wskazano, iż pozwany wymaga częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, jak i stałego współdziałania na co dzień w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Pomimo ukończenia edukacji szkolnej, pozwany nie uzyskał żadnego zawodu i ze względu na swoją niepełnosprawność nie jest w stanie podjąć zatrudnienia. Pozwany G. K. jest już osobą dorosła, jednak jego potrzeby nadal obejmują konieczność dostarczania wyżywienia, ubrania, środków czystości i higieny osobistej oraz mieszkania.

Śmierć matki spowodowała, że G. K. jako osoba niepełnosprawna został pozbawiony świadczeń osobistych na co dzień przez nią wykonywanych. Z uwagi na upośledzenie umysłowe pozwany nadal potrzebuje dodatkowej opieki, wyjaśnień i wskazówek. Takiej właśnie pomocy dostarczała mu matka. Stąd też, zdaniem ustanowionego dla G. K. adwokata, brak wsparcia winien był zrekompensowany stosowną rentą. Ponadto, jak podnosił dalej ustanowiony dla pozwanego adwokat, nie można zgodzić się z twierdzeniami strony powodowej, iż obowiązek alimentacyjny matki ustałby z uwagi na ukończenie nauki i możliwości podjęcia pracy przez pozwanego, bowiem z uwagi na upośledzenie umysłowe pozwany takich możliwości nie posiada.

Na rozprawie wyznaczonej na dzień 13 listopada 2013 r. G. K., składając informacyjne wyjaśnienia wskazał, że w chwili obecnej jest bezrobotny i utrzymuje się z zasiłku dla osób pozostających bez pracy – w wysokości 542,00 zł. Świadczenie te przysługuje mu do dnia 18 stycznia 2014 r. Pozwany podał też, że z zawodu jest kucharzem małej gastronomii (ukończył szkołę zawodową o tym kierunku). Podejmował próby znalezienia pracy, ale bez skutku. G. K. wskazał nadto, że nie jest w stanie samodzielnie załatwić spraw urzędowych oraz że nie radzi sobie z wydawaniem pieniędzy, w związku z czym czasami zarządza nimi ojciec. Na podstawie decyzji (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. został on uznany za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim. Pozwany podał następnie, że przygotowuje sobie samodzielnie posiłki. Razem z ojcem sprząta i robi zakupy żywnościowe. Pozwany dodał wreszcie, że gdyby żyła jego matka, to nadal pomagałaby mu przy sprzątaniu i gotowaniu. G. K. wskazał też w ramach wyjaśnień informacyjnych, że starał się szukać pracy i otrzymywał oferty z urzędu pracy, ale u pracodawców, do których został skierowany, nie było wolnych miejsc pracy bądź były zajmowane przez kogoś innego.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 maja 2007 r. kierujący pojazdem marki T. (...) K. K. na skutek umyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym potrącił pieszą L. K. (1), która zmarła w wyniku doznanego wstrząsu pourazowego i pokrwotocznego spowodowanego obrażeniami głowy, szyi, klatki piersiowej i obydwu kończyn.

Sprawca wypadku – K. K. – posiadał obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. z siedzibą w W..

Wyrokiem z dnia 10 września 2010 r. Sąd Apelacyjny w B. I Wydział Cywilny, wydanym w sprawie oznaczonej sygnaturą akt I ACa (...), na skutek apelacji powodów G. K. i J. K. od wyroku Sądu Okręgowego w B. I Wydział Cywilny z dnia 12 maja 2010 r., wydanego w sprawie z powództwa G. K. i J. K. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. (sygn. akt: I C (...)), zmienił zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda G. K., tytułem renty za okres od października 2008 r. do stycznia 2010 r., kwotę 3.200,00 zł, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 2010 r., oraz od lutego 2010 r. kwotę po 200,00 zł miesięcznie, płatną z góry do 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności.

Z zaświadczenia wystawionego przez Dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno- (...) w S. opatrzonego datą 10 lipca 2013 r., wynika, że pozwany G. K. w dniu 27 kwietnia 2012 r. ukończył Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące Specjalne dla Uczniów Upośledzonych Umysłowo w Stopniu Lekkim.

Od dnia 19 czerwca 2013 r. pozwany G. K. jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w S.. W okresie poprzedniej rejestracji – bo w dniu 30 sierpnia 2012 r. – Powiatowy Urząd Pracy w S. wydał dla pozwanego skierowanie do pracy w ramach robót publicznych na stanowisko robotnika drogowego (do Urzędu Gminy w K.). Pozwany G. K. został wówczas zatrudniony od dnia 1 września 2012 r. do dnia 31 maja 2013 r. Podczas obecnej rejestracji – bo w dniu 10 października 2013 r. – Powiatowy Urząd Pracy w S. skierował pozwanego do pracy na stanowisko robotnika drogowego – do Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) Spółki z o.o. z siedzibą w K.. Pozwany nie spełnił jednak wymagań pracodawcy i nie został do tej pracy przyjęty.

Decyzją z dnia 17 września 2013 r. (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. orzekł o niezaliczeniu G. K. do stopnia niepełnosprawności.

Pozwany G. K. mieszka, razem z ojcem J. K., w K.; również z ojcem prowadzi gospodarstwo domowe. J. K. pomaga synowi przy wykonywaniu obowiązków domowych. Razem gotują, sprzątają, czy też robią zakupy spożywcze. Pozwany G. K. samodzielnie kupuje sobie ubrania. G. K. samodzielnie gospodaruje zarobionymi pieniędzmi, zaś wspólnymi – ojciec.

Zaprezentowany przez Sąd stan faktyczny został ustalony na podstawie następujących dowodów z dokumentów: pisma Dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno- (...) w S. z dnia 10 lipca 2013 r. (k. 21), pisma Zastępcy Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w S. z dnia 6 grudnia 2013 r. (k. 62) i akt sprawy z powództwa G. K. i J. K. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę (sygnatura akt Sądu Okręgowego w B.: I C (...)), a w szczególności z wyroku wydanego przez Sąd Apelacyjny w B. w dniu 10 września 2010 r., sygnatura akt I ACa (...) (k. 180 akt tej sprawy), a nadto zeznań złożonych przez świadków: W. G. (k. 87-88) i J. K. (k. 88-89).

Sąd zważył, co następuje:

Na mocy rozstrzygnięcia zamieszczonego przez Sąd Apelacyjny w B. I Wydział Cywilny w punkcie I wyroku wydanego w dniu 10 września 2010 r., sygn. akt I ACa (...) – w sprawie z powództwa G. K. i J. K. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. (sygn. akt: I C (...)), na skutek apelacji powodów G. K. i J. K. od wyroku Sądu Okręgowego w B. I Wydział Cywilny z dnia 12 maja 2010 r. – powód (...) S.A. z siedzibą w W. został zobligowany do wypłaty na rzecz pozwanego G. K. renty w wysokości po 200,00 zł miesięcznie, płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności.

Jak argumentował Sąd Apelacyjny w B. w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 września 2010 r., obowiązek płacenia G. K. renty wynikał z ustawy – z art. 446 § 2 k.c., wskazującego samodzielne przesłanki do określenia wysokości renty.

W świetle twierdzeń powoda zaprezentowanych w uzasadnieniu pozwu oraz w toku prowadzonego postępowania zasadnym wydaje się przyjęcie, iż powód (...) S.A. z siedzibą w W. domaga się ustalenia, że w stosunku do powoda ustał obowiązek płacenia na rzecz pozwanego G. K. renty w wysokości 200,00 zł miesięcznie – wobec zajścia przewidzianej w art. 907 § 2 k.c. zmiany stosunków, polegającej na ukończeniu przez pozwanego G. K. szkoły średniej i zaistnienie oraz w związku z tym zdarzeniem możliwości podjęcia przez pozwanego pracy.

Pozwany G. K. przyznał w toku procesu, iż ukończył on szkołę średnią zawodową o kierunku kucharz małej gastronomii oraz że poszukuje pracy w wyuczonym zawodzie. Pozwany podał też, że radzi sobie samodzielnie podczas realizacji obowiązków domowych i że tylko czasem pomaga mu w tym ojciec. Pozwany wskazywał również, że umie gotować, sprzątać, czy robić zakupy oraz że szuka pracy.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Interes prawny powoda jest przesłanką materialnoprawną powództwa o ustalenie. Musi on istnieć obiektywnie, aby uzasadniać żądanie ustalenia istnienia stosunku prawnego. Istnienie tego interesu jest kwestionowane w tej sytuacji gdy równocześnie występuje obok, także inna forma ochrony praw powoda. Także w sytuacji gdy cel powództwa o ustalenie może być osiągnięty w ramach innego postępowania, to występuje brak interesu powoda w wytoczeniu powództwa o ustalenie (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2011 r., I CSK 35110, LEX nr 785272).

Zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu, na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia, że ma interes prawny skierowania powództwa przeciwko konkretnemu pozwanemu, czyli osobie, która niekoniecznie będąc stroną stosunku prawnego lub prawa objętego petitum pozwu, pozostaje w takim związku z tym stosunkiem prawnym, że stwarza możliwe zagrożenie prawnie chronionym interesom powoda (por., m.in., uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 1995 r., III CZP 176/94, OSNC 1995, nr 5, poz. 74; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2000 r., I CKN 853/98, Lex nr 50868).

Zgodnie natomiast z przepisem art. 907 § 2 k.c. Jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.

Celem regulacji z art. 907 § 2 k.c. jest zharmonizowanie treści przysługującego poszkodowanemu prawa podmiotowego ze zmianą okoliczności faktycznych, jaka może nastąpić w przyszłości (tak A. Szponar w glosie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1991 r., III CZP 66/91, OSP 1992, z. 5, poz. 102).

Z dosłownego brzmienia przytoczonego wyżej przepisu prawa materialnego wyraźnie wynika, że ustalona w nim zasada ma zastosowanie jedynie do rent mających swoje źródło w ustawie. Nie ma przy tym znaczenia fakt ustalenia wysokości renty i czasu jej trwania w orzeczeniu sądowym lub umowie (na przykład umowie ugody; art. 917 k.c.); ustalenie takie nie zmienia bowiem źródła obowiązku płacenia renty, a jedynie konkretyzuje ustawowy obowiązek płacenia renty.

Przesłanką uzasadniającą żądanie zmiany wysokości lub czasu trwania renty jest zmiana stosunków, a ciężar dowodu – zgodnie z art. 6 k.c. – spoczywa na powodzie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 5 marca 1976 r., III PRN 4/76, LEX nr 14301). Zmiana stosunków musi nastąpić po dacie ustalenia uprawnienia do renty (szerzej Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 8, s. 607), przy czym powództwo oparte na przepisie art. 907 § 2 k.c. nie może zmierzać do poprawienia błędów poprzedniego orzeczenia sądowego bądź zawartej ugody (wyrok Sądu Najwyższego z 30 stycznia 1976 r., III PR 151/75, LEX nr 14298). Orzekając o zmianie, sąd bierze pod uwagę wszelkie okoliczności dotyczące sytuacji osobistej i majątkowej stron umowy oraz okoliczności obiektywne, w tym też istotny spadek zmiany siły nabywczej pieniądza (uchwała Sądu Najwyższego z 20 kwietnia 1994 r., III CZP 58/94, OSNC 1994, nr 11, poz. 207; uchwała Sądu Najwyższego z 28 października 1993 r., III CZP 142/93, OSNC 1994, nr 4, poz. 82; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 16 grudnia 2004 r., I ACa 1097/04, LEX nr 151728).

Wyrok wydany na podstawie art. 907 § 2 k.c. ma charakter konstytutywny; stwarza nowy stan prawny odpowiadający treści normy prawnej (szerzej Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 8, s. 608-610) i co do zasady wywiera skutek tylko na przyszłość. Jednakże przewidziana przez art. 907 § 2 k.c. zmiana renty dopuszczalna jest również za okres poprzedzający wytoczenie powództwa o zmianę, z tym że okres ten nie może sięgać poza datę, w której nastąpiła zmiana stosunków, poza termin przedawnienia zaległych świadczeń okresowych oraz poza datę orzeczenia lub ugody, w których została określona renta, mająca podlegać zmianie w wyniku uwzględnienia powództwa (wyrok Sądu Najwyższego z 17 marca 1972 r., II PR 26/72, OSP 1972, z. 11, poz. 211; A. Szpunar, glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 28 października 1993 r., III CZP 142/93, PS 1995, nr 4, s. 73).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy i biorąc pod uwagę wyniki przeprowadzonych przez Sąd dowodów z oznaczonych już wyżej dokumentów i zeznań świadków, a nadto niekwestionowane przez powodowy zakład ubezpieczeń wyjaśnienia informacyjne, złożonych przez pozwanego G. K. na rozprawie wyznaczonej na dzień 13 listopada 2013 r., wskazać należy, iż w niniejszej sprawie zaszła przewidziana w art. 907 § 2 k.c. zmiana stosunków, uzasadniająca poczynienie ustaleń co do ustania obowiązku płacenia przez powoda (...)S.A. z siedzibą w W. na rzecz pozwanego G. K. renty w wysokości po 200,00 zł miesięcznie.

Pozwany G. K. w chwili obecnej ma 24 lata; ukończył on zawodową szkołę średnią o profilu kucharz małej gastronomii. G. K. jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w S., z którego to urzędu otrzymuje oferty zatrudnienia. Pozwany poszukuje też sam pracy. G. K. nie legitymuje się aktualnie orzeczeniem o niepełnosprawności. Jest w miarę samodzielny w wykonywaniu obowiązków domowych; odnajduje się w społeczeństwie.

Z zeznań przesłuchanych w toku postępowania dowodowego świadków W. G. (k. 87-88) i J. K. (k. 88-89) wynika, że pozwany radzi sobie samodzielnie w sprawach związanych z codziennym życiem. Pozwany jest w stanie zrobić zakupy, ugotować posiłek, posprzątać mieszkanie, załatwić sprawy w urzędzie, czy gospodarować zarobionymi przez siebie pieniędzmi. Z relacji tych świadków wynika także, że nie ma obecnie takiej sfery życia, w której pozwany potrzebowałby pomocy osób trzecich.

Dowody te Sąd uznał za wiarygodne i nadał im moc dowodową – odmienną jednak od oczekiwanej przez stronę pozwaną.

Ponieważ przepis art. 328 § 2 k.p.c. wymaga, żeby uzasadnienie wyroku zawierało jedynie wskazanie przyczyn, dla których sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej dowodom niestanowiącym podstawy dokonanych ustaleń, przeto przedmiotowe uzasadnienie nie zawiera wyjaśnienia, z jakich przyczyn Sąd uznał dowody z zeznań świadków W. G.i J. K. za wiarygodne i posiadające moc dowodową (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r., III CSK 39/09, LEX nr 532155).

Biorąc pod uwagę zaprezentowane wyżej ustalenia i oceny Sąd orzekł, iż z dniem 23 maja 2013 r. (datą wytoczenia powództwa) ustał obowiązek płacenia przez powoda (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz pozwanego G. K. renty w wysokości po 200,00 zł miesięcznie, zasądzonej przez Sąd Apelacyjny w B. wyrokiem wydanym w dniu 10 września 2010 r. (sygn. akt I ACa (...)), zmieniającym wyrok Sądu Okręgowego w B. z dnia 12 maja 2010 r. – w sprawie z powództwa G. K. i J. K. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę (sygn. akt I C (...)) – w punkcie I sentencji wyroku.

Oddalenie powództwa (...) S.A. z siedzibą w W. wymagałoby – w przypadku skutecznego zwolnienia się przez powoda z obowiązku wynikającego z art. 6 k.c. – przedstawienia przez stronę pozwaną przeciwdowodu, uzasadniającego konstatację, ze wymagana przez art. 907 § 2 k.c. zmamiona stosunków w istocie nie nastąpiła.

Jak się wydaje, ustanowiony dla pozwanego profesjonalny pełnomocnik taką próbę podjął, wykazując się w tej mierze daleko idącą niekonsekwencją – bo cofając w piśmie procesowym z dnia 7 marca 2014 r. zgłoszony uprzednio wniosek o dopuszczenie dowodu ze sporządzonej w formie pisemnej opinii biegłego sadowego z zakresu psychologii (k. 91).

Cofniecie przez ustanowionego dla pozwanego adwokata zgłoszonego w odpowiedzi na pozew wniosku o dopuszczenie dowodu ze sporządzonej w formie pisemnej opinii biegłego sadowego z zakresu psychologii, spowodowało, zdaniem Sądu, skutki przewidziane w przepisach art. 6 k.c. oraz art. 3, 217, 232 zdanie pierwsze i art. 233 § 2 k.p.c.

Konsekwencją tej negatywnej dla pozwanego oceny jest właśnie rozstrzygnięcie zamieszczone w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej pozwanemu G. K. przez adwokata ustanowionego z urzędu, Sąd orzekł na podstawie § 6 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 1, 2 i 3 i w zw. z § 19 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. 2013, poz. 461) – w punkcie III sentencji wyroku.

Wymagane przez przepis z § 20 tego rozporządzenia oświadczenie ustanowiony dla pozwanego adwokat złożył w piśmie procesowym opatrzonym datą 30 października 2013 r. (k. 42) – wraz z wnioskiem o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.

Mając na uwadze sytuację majątkową i osobistą pozwanego G. K. Sąd na mocy art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania go kosztami procesu, zaś kosztami sądowymi – na mocy art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.), które to koszty, w wysokości 738,00 zł, przejął na rachunek Skarbu Państwa (w punktach II i IV sentencji wyroku)._