Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Przemysław Wasilewski

Protokolant Aneta Chardziejko

przy udziale Prokuratora Jolanty Kordulskiej

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2018 roku

sprawy:

1.  A. K.,

oskarżonej o czyn z art. 76 § 1 k.k.s. w zb. z art. 61 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.;

2.  P. G.

oskarżonego o czyn z art. 76 § 1 k.k.s. w zb. z art. 61 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.;

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego,

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 07 września 2017 roku, sygnatura akt XV K 1186/16

Zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

A. K. została oskarżona o to, że będąc co najmniej w okresie od 01.01.2005 r. do 05.10.2007 r. prokurentem oraz prezesem zarządu (...) Sp. z o. o. (...)-(...) B. ul. (...) (...), zajmując się sprawami gospodarczymi w/w podmiotu, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadząc nierzetelnie ewidencje sprzedaży do potrzeb podatku od towarów i usług za miesiące styczeń, marzec, oraz lipiec - listopad 2005 r. działając czynem ciągłym wbrew przepisom art. 2 pkt 8, art. 7 ust. 1 i 2, art. 86 ust. 1, art. 109 ust. 3 ustawy z dn. 1.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U., Nr 54, poz.535 ze zm.), podała dane niezgodne ze stanem rzeczywistym w deklaracjach VAT-7 oraz ich korektach za miesiące styczeń-kwiecień i czerwiec-listopad 2005 r. złożonych do (...) Urzędu Skarbowego w B. /deklaracje VAT-7 złożono w dniach: 25.02.2005 r., 24.03.2005 r., 26.04.2005 r., 25.05.2005 r., 26.07.2005 r., 24.08.2005 r., 28.09.2005 r., 6.10.2005 r., 25.11.2005 r., 27.12.2005 r. - korekty złożono w dniach: za styczeń -14.04.2006 r., za luty- 13.05.2005 r., za marzec -24.05.2005 r., za kwiecień - 26.07.2005 r., 02.08.2005 r., 19.08.2005 r. i 19.09.2007 r., za czerwiec - w dniu 28.10.2005 r. i 05.10.2007 r., za lipiec - 23.11.2005 r., 08.12.2005 r. i 19.09.2007 r., za sierpień - 09.11.2005 r. 19.09.2007 r., za wrzesień 2005 r. - 08.12.2005 r. i 19.09.2007 r., za październik - 19.09.2007 r. i za listopad - 14.04.2006 r., 19.09.2007 r. i 05.10.2007 r. w ten sposób, iż za poszczególne miesiące 2005 roku zawyżyła wykazany podatek naliczony o łączną kwotę 311294,00 zł podatku związanego z zakupem towarów zbytych w 2005 roku za 1618858,46 zł na rzecz podmiotów, które w (...) mając tylko adresy nie zarejestrowały Numeru Identyfikacji Podatkowej i nie składały żadnych deklaracji podatkowych - bez jakichkolwiek oznak istnienia i działania gospodarczego na terytorium (...) tj. Company (...), (...), S. (...) (...) (...), przy czym zgodnie z wystawionymi fakturami oraz dokumentami celnymi odbiorcą towarów były firmy rosyjskie tj. O. (...),(...), (...), (...), O. (1), (...), (...), gdzie płatności za w/w zbycie towarów dokonały zupełnie inne podmioty tj. N. (...) z (...), D. (...) z (...), A. (...), K. (...) F. (...), A. (...) przy braku możliwości uznania w/w transakcji za eksport towarów z uwagi na niespełnienie niezbędnych wymogów określonych w ustawie o podatku od towarów i usług, w tym; niewystąpienie drugiej strony czynności - nabywcy eksportowanych towarów /brak identyfikacji podmiotów/, podając dane niezgodne ze stanem rzeczywistym wprowadziła w błąd właściwy organ, przez co naraziła na nienależny zwrot podatku naliczonego w rozumieniu przepisów podatku od towarów i usług w łącznej kwocie 311294,00 zł to jest popełnienie czynu z art. 76 § 1 k.k.s. w zb. z art. 61 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

P. G. został oskarżony o to, że będąc co najmniej w okresie od 01.01.2005 r. do 31.12.2005 r. prezesem zarządu (...) Sp. z o. o. (...)-(...) B. ul. (...) (...), zajmując się sprawami gospodarczymi w/w podmiotu, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadząc nierzetelnie ewidencje sprzedaży do potrzeb podatku od towarów i usług za miesiące styczeń, marzec, oraz lipiec - listopad 2005 r. działając czynem ciągłym wbrew przepisom art. 2 pkt 8, art. 7 ust. 1 i 2, art. 86 ust. 1, art. 109 ust. 3 ustawy z dn. 1.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U., Nr 54, poz.535 ze zm.), podał dane niezgodne ze stanem rzeczywistym w deklaracjach VAT-7 oraz ich korektach za miesiące styczeń-kwiecień i czerwiec-listopad 2005 r. złożonych do (...) Urzędu Skarbowego w B. /deklaracje VAT-7 złożono w dniach: 25.02.2005 r., 24.03.2005 r., 26.04.2005 r., 25.05.2005 r., 26.07.2005 r., 24.08.2005 r., 28.09.2005 r., 26.10.2005 r., 25.11.2005 r., 27.12.2005 r. - korekty złożono w dniach: za styczeń -14.04.2006 r., za luty- 13.05.2005 r., za marzec -24.05.2005 r., za kwiecień - 26.07.2005 r., 02.08.2005 r., 19.08.2005 r. i 19.09.2007 r., za czerwiec - w dniu 28.10.2005 r. i 05.10.2007 r., za lipiec - 23.11.2005 r., 08.12.2005 r. i 19.09.2007 r., za sierpień

9.11.2005  r. 19.09.2007 r., za wrzesień 2005 r. - 08.12.2005 r. i 19.09.2007 r., za październik - 19.09.2007 r. i za listopad - 14.04.2006 r., 19.09.2007 r. i 05.10.2007 r. w ten sposób, iż za poszczególne miesiące 2005 roku zawyżył wykazany podatek naliczony o łączną kwotę 311294,00 zł podatku związanego z zakupem towarów zbytych w 2005 roku za 1618858,46 zł na rzecz podmiotów, które w (...) mając tylko adresy, nie zarejestrowały Numeru Identyfikacji Podatkowej i nie składały żadnych deklaracji podatkowych - bez jakichkolwiek oznak istnienia i działania gospodarczego na terytorium(...), tj. Company (...), (...), S. (...) (...), (...)., przy czym zgodnie z wystawionymi fakturami oraz dokumentami celnymi odbiorcą towarów były firmy rosyjskie tj. O. (...),(...), O. (1), (...), gdzie płatności za w/w zbycie towarów dokonały zupełnie inne podmioty tj. N. (...), D. (...), A. (...), K. (...), F. (...), A. (1), przy braku możliwości uznania w/w transakcji za eksport towarów z uwagi na niespełnienie niezbędnych wymogów określonych w ustawie o podatku od towarów i usług, w tym; niewystąpienie drugiej strony czynności - nabywcy eksportowanych towarów /brak identyfikacji podmiotów/, podając dane niezgodne ze stanem rzeczywistym wprowadził w błąd właściwy organ, przez co naraził na nienależny zwrot podatku naliczonego w rozumieniu przepisów podatku od towarów i usług w łącznej kwocie 311294,00 zł to jest popełnienie czynu z art. 76 § 1 k.k.s. w zb. z art. 61 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

Sąd Rejonowy w wyroku z dnia 07 września 2017 r. wydanym w sprawie XV K 1186/16 oskarżonych A. K. i P. G. uniewinnił od popełnienia zarzucanych im czynów. Kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Na zasadzie art. 120 § 1 k.k.s., art. 121 § 1 k.k.s. w zw. z art. 53 § 27 pkt 2 k.k.s., mając na względzie art. 425 § 1 i 2 k.p.k., at. 444 § 1 k.p.k., art. 447 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. Naczelnik(...) Urzędu Celno-Skarbowego w B. zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych (...)

W oparciu o art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. skarżący zarzucił temu rozstrzygnięciu obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to:

- art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. polegającą na dokonaniu przez Sąd dowolnej, a nie swobodnej, oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań doświadczenia życiowego, poprzez powierzchowne odniesienie się przez Sąd do zgromadzonych w toku postępowania dowodów, w tym do obszernej dokumentacji kontroli skarbowej, m.in. w postaci dowodów księgowych, dokumentów przewozowych, protokołów kontroli oraz decyzji wymiarowych, a także zeznań świadka J. C. – inspektora prowadzącego czynności kontrolne, i w konsekwencji błędnej ich ocenie, co spowodowało, że nie zostały wyjaśnione wszystkie okoliczności sprawy, a podstawa prawna wyroku nie została oparta na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych przejętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na treść orzeczenia, polegającego na przyjęciu, że przestępstwo zarzucane oskarżonym popełnione zostało nieumyślnie przy braku świadomości działania przestępnego, podczas gdy dowody zgromadzone w toku postępowania, a dotyczące między innymi nieprowadzenia działalności przez podmioty amerykańskie, na dane których wystawiano faktury eksportowe, organizacji sprzedaży towarów objętych procedurą wywozu na (...), sposobu zapłaty za te transakcje oraz dokumentacji przewozowej, uzasadniają przekonanie o tym, że oskarżeni działali umyślnie, tj. zgodnie z treścią art. 4 k.k.s., co najmniej przewidywali możliwość popełnienia czynu i na to się godzili;

- art. 424 §1 k.p.k. polegającą na niewskazaniu w uzasadnieniu, jakie fakty Sąd uznał za nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, w szczególności poprzez nie odniesienie się do obszernej dokumentacji kontroli skarbowej oraz decyzji wymiarowych, a także zeznań świadka J. C. – inspektora prowadzącego czynności kontrolne, jak również nie wyjaśnieniu podstawy prawnej wyroku.

III. Na zasadzie art. 427 § 1 k.p.k. 437 § 1 i 2 k.p.k. i art. 454 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela publicznego w całości zasługiwała na uwzględnienie.

Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy, w ocenie Sądu Okręgowego można podzielić stanowiska autora apelacji w zakresie podniesionego przez niego zarzutu obrazy przepisów postępowania.

Tytułem wstępu przypomnieć należy, iż w każdej sprawie Sąd I Instancji na podstawie zebranego i wszechstronnie ocenionego materiału dowodowego czyni ustalenia faktyczne, które winny być zgodne z zasadami logicznego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 k.p.k.). Wyrazem sędziowskiego przekonania w wymienionej kwestii pozostaje uzasadnienie orzeczenia. Sąd Rejonowy powinien szczegółowo ustosunkować się do każdego z dowodów wskazując, które z faktów uznał za udowodnione i na jakich w tej mierze oparł się dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych (art. 424 § 1 k.p.k.). W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd podejmuje decyzję o uniewinnieniu bądź o winie oskarżonego. Następnie po przypisaniu czynu określa kwalifikację prawną tego czynu, po czym w przeważającej większości wypadków wymierza karę. Zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. wymaga wykazania wad w ocenie konkretnych dowodów dokonanej przez Sąd I Instancji, prowadzących do wniosku, iż przekracza ona granice swobodnej oceny. Należy bowiem pamiętać o tym, że przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. wtedy, gdy:

-

jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

-

stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

-

jest wyczerpujące i logiczne – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 k.p.k.) (por. też wyrok Sądu Najwyższego z 03 marca 1998 roku, V KKN 104/98, Prokuratura i Prawo 1999/2/6, LEX 35095; wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 1997 roku, IV KKN 58/97, Prokuratura i Prawo 1997/11/1, LEX 31393).

Odnosząc powyższe rozważania do zaskarżonego orzeczenia i jego uzasadnienia, Sąd Odwoławczy stwierdził, że Sąd Rejonowy w sposób rażący naruszył art. 7 k.p.k. i związane z nim przepisy, w szczególności art. 4 k.p.k., art. 424 k.p.k. W części motywacyjnej uzasadnienia Sąd po wskazaniu 3 przepisów k.p.k. (art. 2 § 1 pkt 1, art. 7 k.p.k., art. 5 § 1) stwierdził, że zaoferowany przez oskarżyciela materiał dowody nie spełnia wskazanych przez Sąd kryteriów, dowody w aktach sprawy to w istocie kopie dokumentów opisujących przebieg postępowania administracyjnego, które toczy się według innych reguł niż postępowanie karno-skarbowe, a w niniejszym postępowaniu oskarżyciel nie przedstawił dowodów winy oskarżonych, nie wykazał na czym polegało wprowadzenie w błąd i który z urzędników organu podatkowego został wprowadzony w błąd, jak również że działanie oskarżonych było wynikiem umyślności w działaniu. Na zakończenie Sąd stwierdził, że system podatkowy jest skomplikowany i można łatwo popełnić błąd, po czym sformułował postulaty do ustawodawcy.

Powyższa część orzeczenia nie spełnia jakichkolwiek standardów wyznaczonych przez przepisy prawa procesowego. Sąd nie odniósł się ani nie poddał analizie jakiegokolwiek dowodu zgłoszonego przez oskarżyciela na poparcie zarzutów sformułowanych w akcie oskarżenia, przeprowadzonych w toku rozpoznania sprawy. Pisemne powody rozstrzygnięcia w części motywacyjnej to w istocie pozory uzasadnienia, dotknięte rażącą dowolnością, w ogóle nieodnoszące się do istoty rozstrzygnięcia.

Oskarżeni A. K. i P. G. stanęli w niniejszej sprawie pod zarzutem popełnienia czynów z art. 76 § 1 k.k.s. w zb. z art. 61 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. Zarzuty są związane z nierzetelnym prowadzeniem ewidencji sprzedaży do potrzeb podatku od towarów i usług dotyczące wskazanych miesięcy (art. 61 § 1 k.k.s., art. 53 § 22, 21 pkt 3 k.k.s.), związane z podaniem niezgodnych ze stanem rzeczywistym danych (wskazanie podmiotów, które w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie spełniały warunków wymaganych przy transakcjach związanych z eksportem towarów), w wyniku czego został wprowadzony w błąd organ skarbowy, przez co w/w narazili na nienależny zwrot podatku naliczonego w rozumieniu przepisów podatku od towarów i usług w łącznej kwocie 311294,- zł (art. 76 § 1 k.k.s.).

Z dowodów przedstawionych przez oskarżyciela niekwestionowanych przez oskarżonych wynika, iż w dniu 04 stycznia 2005 r. w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. reprezentowana przez P. G. – Prezesa Zarządu oraz A. K. Prokurenta, zawarli umowę z „S. (...) z siedzibą (...) N. (...), (...), (...) reprezentowaną przez I. M. – Dyrektora w której zostały określone zasady eksportowej sprzedaży towarów znajdujących się w ofercie handlowej (...) (k. 50-52). W dniu 01 lipca 2005 r. (...) reprezentowany przez te same osoby zawarł umowę o takiej samej treści co powyższa z COMPANY (...) z siedzibą (...), (...) (k. 135-137). Poczynając od stycznia 2005 roku (...) rozpoczął sprzedaż towarów „S. (...) W wystawianych fakturach jako Nabywca był wskazywany w/w podmiot, a jako Odbiorca – „O. (1), (...) (k. 56, 57, 58, 59, 64, 65, 69, 70, 71, 72, 77, 78) . Od lipca 2005 r. (...) rozpoczął sprzedaż drugiemu kontrahentowi - COMPANY (...) z siedzibą (...) (...) N. (...), (...), (...). Jako Nabywca był wskazywany kontrahent, zaś Odbiorcą został wskazany „O. (...), (...) (k. 142, 143, 146, 147, 156, 157, 165, 166, 173, 174, 178, 179, 180, 181, 188, 189, 196, 197, 198, 199, 204, 205, 209, 210, 216, 217, 222, 223, 227, 228, 229, 230, 236, 237, 241, 242, 243, 244). Zapłaty za przedmiotowe towary dokonały podmioty niebędące ani Nabywcą ani Odbiorcą. Na podstawie faktur spółka (...) ustalała wartość netto oraz podatek VAT naliczony zakupionych towarów. Naliczony podatek VAT był wykazywany w deklaracjach VAT-7 i o kwoty tego podatku był pomniejszany przez Spółkę podatek należny (k. 19-30, 313-347).

Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) poprzez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium U. E. przez: dostawcę lub na jego rzecz, lub nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, jeżeli wywóz towarów poza terytorium U. E.jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych. Przez dostawę towarów w rozumieniu ustawy zgodnie z art. 7 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Niespełnienie któregokolwiek z powyższych warunków skutkowało niemożnością uznania czynności za eksport towarów.

To z kolei stało na przeszkodzie zastosowaniu do danej transakcji odliczenia przewidzianego w art. 86 ust. 1 ustawy („W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, (…), przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, (…)”).

Podczas kontroli przeprowadzonej w (...) Sp. z o.o. przez organy skarbowe dotyczącej m.in. rzetelności i prawidłowości ustalania i wpłacania podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia do grudnia 2005 r. przeprowadzonej w 2010 r. stwierdzono, że został naruszony jeden z warunków po spełnieniu których przysługiwało podmiotowi prawo zastosowania art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe wiązało się z fakturami wystawionymi na rzecz nabywców - w/w dwóch podmiotów „S. (...) oraz COMPANY (...). Po zasięgnięciu informacji odnośnie powyższych podmiotów od amerykańskiej administracji podatkowej otrzymano informację, że pomimo iż podmioty te zostały prawnie założone w (...) to nie zarejestrowały Numeru Identyfikacji Podatkowej oraz nie składały w (...) żadnych deklaracji podatkowych. Adres wykorzystywany przez każdy z tych podmiotów jest adresem „zarejestrowanego agenta”, który jest raczej jedynie agentem dla celów otrzymywania i przekazywania dokumentów prawnych, a nie agentem zajmującym się prowadzeniem działalności w imieniu w/w podmiotów. Poszukiwania amerykańskiej administracji podatkowej nie doprowadziły do znalezienia jakiegokolwiek znaku, że w/w podmioty kiedykolwiek istniały w rzeczywistości w (...) lub prowadziły tam działalność gospodarczą (k. 252, 253). Z akt sprawy wynika, iż w toku kontroli skarbowej spółka nie potrafiła wskazać ani dokumentów związanych ze spółkami z siedzibą w (...), ani wskazać jakichkolwiek bliższych danych osób, które reprezentowały te spółki podczas podpisywania umów z (...). Kontrolujący uznali, że skoro podmioty określone jako nabywcy towarów nie istnieją w rozumieniu podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, nie mogło dojść do dostawy towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ nieistniejący podmiot nie mógł przenieść prawa do rozporządzenia towarem jak właściciel (art. 7 ustawy). Tym samym nie doszło do eksportu towarów zgodnie z art. 2 pkt 8 tej ustawy.

Jeśli chodzi o odbiorców towarów z zakwestionowanych faktur, okazało się, że firma „O. (1)” nie importowała towarów w 2005 r. (k. 256). „O. (...)” był zarejestrowany dla celów podatkowych od 07 lutego 2005 r., ostatni raport finansowy został przedłożony przez spółkę za pierwszą połowę 2005 r., spółka nie była usytuowana pod adresem rejestracyjnym, jej reprezentanci prawni byli na liście poszukiwanych, zgodnie z wyciągami bankowymi nie było żadnych wzajemnych rozliczeń pomiędzy tą spółką, a (...) (k. 255).

Na podstawie decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w B. nr (...) z dnia 29 czerwca 2011 r. określono kwoty zwrotu różnicy podatku od towarów i usług za miesiące styczeń – kwiecień oraz czerwiec – listopad 2005 r. w miejsce zadeklarowanych kwot zwrotu różnicy w wysokości łącznej 311294 zł (k. 392-398v). Spółka odwołała się od tej decyzji. Ostatecznie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku na mocy wyroku z dnia 12 sierpnia 2015 r. w sprawie I SA/Bk 485/15 oddalił skargę (...) Sp. z o.o. w B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. utrzymującą w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w B. z dnia 29 czerwca 2011 r. (...) (k. 432). Spółka zapłaciła należność w wysokości 311294 zł wraz z odsetkami.

Przesłuchani w charakterze oskarżonych A. K. i P. G. nie zaprzeczyli, aby podpisywali przedmiotowe umowy z podmiotami amerykańskimi. Stwierdzili, że negocjacjami związanymi z umowami zajmował się dział handlowy (k. 667, 668). P. G. dodał, że „w 99% przypadków nie podpisywał umów w obecności drugiej strony”.

Z zeznań J. M. – zatrudnionej w 2005 r. w dziale obsługi celnej (...) na stanowisku kierownika ds. obsługi celnej wynika, że zarządzenia zarządu, wytyczne zarządu obligowały pracowników spółki działu handlowego do uzyskania dokumentów rejestracyjnych potencjalnych nowych kontrahentów. Po weryfikacji następowało rozpoczęcie współpracy. Dokumenty rejestracyjne zawierały NIP i inne dane w zależności od kraju kontrahenta. Bez tych danych kontrahent nie mógł być wprowadzony do bazy firmy. Zdaniem świadka po 5 – 10 latach dokumenty dotyczące firm występujących w sprawie mogły zaginąć. Mogły też stać się nieczytelne (dokumenty przesyłane faksem po jakimś czasie bledną). Zdaniem w/w kontrahent bez dokumentów rejestrowych nie mógł być wprowadzony do bazy i nie mogły być wykonywane kolejne czynności związane z tym kontrahentem (k. 683v).

Z powyższych zeznań z jednej strony wynika świadomość istotności prawidłowej weryfikacji podmiotów, z którymi współpracowała spółka, jeśli chodzi o dokumenty rejestrowe. Z drugiej strony nielogiczne i dowolne są tłumaczenia braku dokumentów w przypadku dwóch spółek z (...) – zaginięciem teczek kontrahentów, wyblaknięciem wydruków z faksu. Zresztą oskarżona A. K. działająca w okresie objętym aktem oskarżenia jako prokurent spółki oraz jako prezes zarządu stwierdza „Nigdy nie spotkałam się z czymś takim, żeby sprawdzać, czy te firmy ( kupujące) prowadzą działalność, prowadzą dokumentację i w jaki sposób. Nie było możliwości sprawdzenia tego, nie mieliśmy świadomości, że powinniśmy sprawdzać” (k. 667). Podobny poziom świadomości związany z weryfikacją istnienia kontrahenta wydaje się reprezentować P. G., który pełnił funkcję prezesa zarządu spółki. Według oskarżonego „nie byliśmy (w stanie) zebrać dokumentów dotyczących wiarygodności kontrahentów. Jest dobrą wolą odbiorcy z którym współpracujemy przedłożenie dokumentów dotyczących spółki kontrahenta” (k. 668). Uwadze w/w umyka fakt, że zawarcie umowy z nieistniejącym z punktu widzenia prawa podatkowego kontrahentem, może skutkować nierzetelnym prowadzeniem urządzeń ewidencyjnych danego podmiotu, podawaniem niezgodnych z prawdą informacji w deklaracjach podatkowych, finalnie wprowadzeniem w błąd organów podatkowych. Efektem takim działań może być nienależny zwrot podatku VAT w wyniku skorzystania z obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów wykorzystanych do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przy ponownym rozstrzygnięciu sprawy pamiętać należy, że oskarżeni zawodowo zajmują się prowadzoną działalnością gospodarczą. Przez udział w profesjonalnym obrocie są oni zobowiązani nie tylko do zwiększonej skrupulatności, rzetelności zapobiegliwości i zdolności przewidywania, ale również uzasadnione jest oczekiwanie od nich wiedzy prawnej w szczególności na temat warunków skorzystania z możliwości pomniejszenia należnych Skarbowi Państwa danin publicznych.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien przeprowadzić postępowanie zgodne z regułami postępowania karnego, uwzględniając postawione wyżej uwagi i wskazania, nie pomijając zasady prawdy materialnej wyrażonej w art. 2 § 2 k.p.k., która obliguje do podjęcia maksymalnych starań i wszelkich dostępnych środków, by podstawę rozstrzygnięcia stanowiły prawdziwe ustalenia faktyczne - także w zakresie strony podmiotowej działania oskarżonych. W szczególności winien wnikliwie, we wzajemnym powiązaniu, przeanalizować wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w sprawie, z których wnioskować można o świadomości karalności czynów zarzuconych oskarżonym, zarówno te, które przemawiając na ich korzyść, jak i te, które są dla nich niekorzystne. Dopiero takie postępowanie umożliwi rozstrzygnięcie, czy oskarżeni dopuścili się zarzuconych im przestępstw i zapewni prawidłowe wyrokowanie w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu Okręgowego w toku postępowania nie doszło do naruszenia przez Sąd i przewodniczącego składu przepisów związanych z gromadzeniem, przeprowadzaniem i ujawnieniem materiału dowodowego (art. 92 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k.). W uzasadnieniu apelacji skarżący nie wskazuje na czym naruszenie tych przepisów miałoby polegać. Dlatego przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy w możliwie szerokim zakresie powinien skorzystać z możliwości, jaką daje art. 442 § 2 k.p.k.

Mając powyższe na uwadze, uznając zarzuty skarżącego za uzasadnione na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.