Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

B., 29 maja 2025 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Paweł Dzienis

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 29 maja 2025 roku w B.

sprawy z powództwa (...) FINANSE spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oddział w Polsce

przeciwko pozwanemu R. K.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego w Suwałkach V Wydziału Gospodarczego

z 17 stycznia 2025 roku, w sprawie o sygnaturze akt V GNc 1228/24

p o s t a n a w i a:

zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że uchylić je pozostawiając Sądowi Rejonowemu w Suwałkach rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego

Sygn. akt VII Gz 29/25

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. Oddział w Polsce z siedzibą
w W. pozwem z 20.12.2024 r. (data nadania) domagała się zasądzenia od pozwanego R. K. na swoją rzecz kwoty 72 364,21 zł wraz z odsetkami
ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 13.09.2024 r. do dnia zapłaty
oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pozew k. 3-11).

W uzasadnieniu wyjaśniła, że dochodzone pozwem roszczenie wynika z umowy pożyczki zawartej przez strony. Pozwany R. K. zaprzestał regulować swoje zobowiązania względem powódki w terminach i wysokościach zgodnych z przyjętymi ustaleniami. Uzasadniając właściwość tutejszego Sądu powódka wskazała natomiast, że została ona określona według ogólnej zasady tj. z uwagi na miejsce zamieszkania pozwanego. Ponadto w ocenie powódki sąd polski może prowadzić niniejszą sprawę mimo zawarcia umowy prorogacyjnej, o ile pozwany wda się w spór przed polskim sądem (pozew k. 6-11).

Postanowieniem z 17.01.2025 r. Sąd Rejonowy w Suwałkach V Wydział Gospodarczy odrzucił pozew oraz zwrócił z urzędu od Skarbu Państwa na rzecz powódki kwotę 3.589,00 zł tytułem całej uiszczonej opłaty od odrzuconego pozwu pomniejszonej o opłatę minimalną (postanowienie k. 63).

Sąd Rejonowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1099 §1 kpc brak jurysdykcji krajowej sąd bierze pod rozwagę
z urzędu w każdym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew lub wniosek, z zastrzeżeniem art. 1104 §2 lub art. 1105 §6.

Art. 1104 kpc stanowi, że strony oznaczonego stosunku prawnego mogą umówić się na piśmie o poddanie wynikłych lub mogących wyniknąć z niego spraw
o prawa majątkowe jurysdykcji sądów polskich. Poddanie jurysdykcji sądów polskich spraw, o których mowa w §1, może nastąpić również przez wdanie się w spór co do istoty sprawy, jeżeli pozwany nie podniesie zarzutu braku jurysdykcji krajowej.

W myśl zaś art. 25 ust 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr (...) z 12.12.2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz.UE.L Nr 351, str. 1) jeżeli strony niezależnie od ich miejsca zamieszkania uzgodniły, że sąd lub sądy państwa członkowskiego powinny rozstrzygać spór już wynikły albo spór przyszły mogący wyniknąć z określonego stosunku prawnego, to sąd lub sądy tego państwa mają jurysdykcję, chyba że umowa ta jest nieważna pod względem materialnym, na mocy prawa danego państwa członkowskiego. Tak określona jurysdykcja jest jurysdykcją wyłączną, o ile strony nie uzgodniły inaczej.

Art. 26 ust. 1 ww. rozporządzenia stanowi z kolei, że jeżeli sąd państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów niniejszego rozporządzenia, uzyskuje on jurysdykcję, jeżeli pozwany przed tym sądem wda się
w spór. Niniejszy przepis nie ma zastosowania, jeżeli pozwany wdaje się w spór w tym celu, aby podnieść zarzut braku jurysdykcji lub jeżeli inny sąd ma na podstawie art. 24 jurysdykcję wyłączną.

Z dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy wynikało, że strony 15.06.2022 r. zawarły w W. umowę pożyczki nr (...). W pkt 12.10 Ogólnych Warunków Umowy P. ustalono, że wszelkie spory pomiędzy stronami wynikające z przedmiotowej umowy będą rozwiązywane w drodze negocjacji. W przypadku nieosiągnięcia ugody, spór będzie rozstrzygany przez właściwy sąd Republiki Litewskiej, właściwy dla miejsca siedziby Operatora tj. (...) w W..

Z uwagi na siedzibę powódki i miejsce zamieszkania pozwanego oraz przedmiot umowy zastosowanie znajdują przepisy prawa unijnego. Celem ustalenia jurysdykcji należy odwołać się do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z 12.12.2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz.UE.L Nr 351, str. 1). Okoliczność, czy umowa jurysdykcyjna doszła do skutku, oceniane jest co do zasady autonomicznie, na płaszczyźnie prawa unijnego, bez potrzeby sięgania do właściwego prawa krajowego (zob. postanowienie SN z 01.12.2022 r. II CSKP 691/22). Żadnych wątpliwości Sądu Rejonowego w Suwałkach nie budził fakt, że między stronami doszło do skutecznego zawarcia umowy o jurysdykcję – została ona sporządzona w formie pisemnej, zawarta w ogólnych warunkach umowy, które stanowiły załącznik do umowy głównej oraz dotyczyła istniejącego lub przyszłego sporu mogącego wyniknąć z umowy pożyczki zawartej 15.06.2022 r. przez strony (art. 25 ust. 1 pkt b ww. Rozporządzenia). Dlatego w ocenie Sądu Rejonowego w Suwałkach zastosowanie znajduje art. 25 ww. Rozporządzenia. Natomiast nie można zgodzić się z powodem, że tutejszy Sąd jest właściwy na podstawie art. 26 ww. Rozporządzenia.

Oba wspomniane uregulowania zostały umieszczone w sekcji 7 poświęconej umowom dotyczącym jurysdykcji. Dotyczą zatem umownego uregulowania jurysdykcji sądowej. Umieszczenie art. 26 ust. 1 ww. Rozporządzenia w jego sekcji 7 poświęconej umowom dotyczącym jurysdykcji, wskazuje, że nabycie przez sąd jurysdykcji przez wdanie się w spór stanowi milczące zawarcie umowy jurysdykcyjnej (J. Gołaczyński, Jurysdykcja, uznawanie orzeczeń sądowych oraz ich wykonywanie w sprawach cywilnych i handlowych. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
Nr 1215/2012. Komentarz, Warszawa 2015). Taka konkluzja wynika także z treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 20.5.2010 r. w sprawie (...) (...) (...), V. (...) przeciwko M. B. ((...), Legalis). Trybunał wskazał wówczas, że: „sąd, do którego wniesiono skargę niezgodnie z zasadami zawartymi w rozdziale II sekcja 3 tego rozporządzenia, musi stwierdzić swoją właściwość, w przypadku gdy pozwany wda się w spór i nie podniesie zarzutu braku jurysdykcji, ponieważ takie wdanie się w spór stanowi milczące zawarcie umowy dotyczącej jurysdykcji”.

Co istotne art. 26 ww. Rozporządzenia nie ma zastosowania, jeśli strony zawarły ważną umową jurysdykcyjną regulowaną art. 25 Rozporządzenia. Te dwa przepisy regulują bowiem różne sytuacje i są stosowanie w odmiennych okolicznościach. Art. 25 dotyczy sytuacji gdy strony zawarły umowę prorogacyjną, wówczas sąd wskazany w umowie ma pierwszeństwo w zakresie swojej właściwości,
a inne sądy np. sąd w innym państwie członkowskim są wyłączone z rozpoznania sprawy. Artykuł 26 dotyczy sytuacji, gdy nie istnieje umowa jurysdykcyjna i sąd, do którego wniesiono sprawę bada swoją jurysdykcję na podstawie działań stron (np. wdanie się w spór i milczące uznanie jurysdykcji sądu). Jeżeli strony zawarły ważną umowę jurysdykcyjną, to art. 26 nie ma zastosowania, ponieważ kwestia jurysdykcji jest już regulowana umową stron. Gdy istnieje ważna umowa prorogacyjna jurysdykcja sądu wskazanego w tej umowie ma charakter nadrzędny i wiążący, natomiast art. 26 Rozporządzenia odnosi się tylko do przypadków gdy nie ma ważnej umowy prorogacyjnej. W przypadku istnienia ważnej umowy prorogacyjnej sąd niewłaściwy powinien na jej podstawie odrzucić pozew, bez konieczności doręczenia go stronie przeciwnej (A. T. (1) „Ustanowienie jurysdykcji krajowej przez wdanie się w spór na podstawie art. 26 Rozporządzenia Nr 1215/2012”, LEX).

Przekładając wszystko powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy w Suwałkach wskazał, że skoro strony postępowania zawarły skuteczną umowę dotyczącą jurysdykcji, to sądem właściwym do rozpoznania i wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie będzie – zgodnie z postanowieniami przyjętymi przez strony – sąd Republiki Litewskiej (umowa i OWU k. 44).

Powódka (...) Sp. z o.o. Oddział w Polsce na podstawie art. 394 § 1 k.p.c. zaskarżyła w całości postanowienie Sądu Rejonowego w Suwałkach, V Wydział Gospodarczy z dnia 17 stycznia 2025 roku, wydane w sprawie o sygnaturze akt V GNc 1228/24.

Na podstawie art. 394 § 3 k.p.c zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 26 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 roku w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych w zw. z art. 25 ust. 1 Rozporządzenia w zw. z art. 1104 KPC polegające na odrzuceniu pozwu przed jego doręczeniem pozwanemu R. K., a więc mimo niepodniesienia zarzutu braku jurysdykcji i niesłusznym uznaniu przez Sąd Rejonowy, że sam fakt zawarcia ważnej umowy jurysdykcyjnej, wywołuje skutków w postaci niemożności zastosowania art. 26 Rozporządzenia, podczas gdy w przypadku jurysdykcji wyłącznej umownej, regulowanej przez art. 25 Rozporządzenia, Sąd I instancji miał obwiązek nadać bieg postępowaniu przez doręczenie pozwu i podjąć dalsze czynności w zależności od czynności pozwanego, co oznacza, że Sąd Rejonowy nie mógł z urzędu stwierdzić braku jurysdykcji krajowej przed doręczeniem pozwu pozwanemu i podniesieniem przez niego braku jurysdykcji.

Wskazując na powyższe zarzuty na podstawie art. 394 § 3 k.p.c. powódka wniosła o:

- uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości;

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania wywołanego wniesieniem niniejszego zażalenia, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Białymstoku zważył, co następuje:

Zażalenie powódki okazało się zasadne i skutkowało zmianą zaskarżonego postanowienia przez jego uchylenie.

Kwestią prawną w zakresie jurysdykcji sądów europejskich było ustalenie znaczenia jurysdykcji umownej i stosowania art. 26 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z 12.12.2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz.UE.L Nr 351, str. 1). Sąd Rejonowy w Suwałkach wyraził pogląd, że jurysdykcja umowna ma charakter wyłączny i nie ma zastosowania przepis pozwalający na utrwalenie jurysdykcji przez wdanie się w spor po doręczeniu odpisu pozwu. Brak jurysdykcji gdy wynika ona z umowy o jurysdykcję zdaniem tego Sądu powoduje odrzucenie pozwu z urzędu bez potrzeby doręczania odpisu pozwu pozwanemu. Odmienne stanowisko zaprezentowała powódka w pozwie i w zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu pozwu.

e

W zakresie istoty jurysdykcji umownej to zgodnie z art. 25 ust. 1 rozporządzenia jeżeli strony niezależnie od ich miejsca zamieszkania uzgodniły, że sąd lub sądy państwa członkowskiego powinny rozstrzygać spór już wynikły albo spór przyszły mogący wyniknąć z określonego stosunku prawnego, to sąd lub sądy tego państwa mają jurysdykcję, chyba że umowa ta jest nieważna pod względem materialnym, na mocy prawa danego państwa członkowskiego. Tak określona jurysdykcja jest jurysdykcją wyłączną, o ile strony nie uzgodniły inaczej.

Natomiast w zakresie trybu badania jurysdykcji zgodnie zaś z art. 26 ust. 1 Rozporządzenia jeżeli sąd państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów niniejszego rozporządzenia, uzyskuje on jurysdykcję, jeżeli pozwany przed tym sądem wda się w spór. Niniejszy przepis nie ma zastosowania, jeżeli pozwany wdaje się w spór w tym celu, aby podnieść zarzut braku jurysdykcji lub jeżeli inny sąd ma na podstawie art. 24 jurysdykcję wyłączną.

Sąd I instancji nieprawidłowo jednak stwierdził, że art. 26 Rozporządzenia nie ma zastosowania, jeśli strony zawarły ważną umowę jurysdykcyjną.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w orzecznictwie sąd bierze pod uwagę z urzędu tylko jurysdykcję wyłączną z art. 24 Rozporządzenia. W przypadku zaś jurysdykcji wyłącznej umownej, sąd ma obowiązek nadać bieg postępowaniu przez doręczenie odpisu pozwu. Jeżeli pozwany wda się w spór, to sąd uzyskuje jurysdykcję, a umowa o jurysdykcję wyłączną ulega derogacji.

Jak wyjaśnił w postanowieniu z dnia 29 października 2018 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w sprawie III APz 5/18 – Teza 1 Sąd bierze pod uwagę z urzędu tylko jurysdykcję wyłączną z art. 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U.UE.L.2012.351.1 z dnia 20 grudnia 2012 r.). Natomiast w przypadku jurysdykcji wyłącznej umownej, sąd ma obowiązek nadać bieg postępowaniu przez doręczenie pozwu i podjąć dalsze czynności w zależności od czynności pozwanego. Teza 2 Art. 1099 § 1 KPC powinien być interpretowany w kontekście przepisów art. 26 i art. 27 rozporządzenia nr 1215/2012, co oznacza, że przed doręczeniem pozwu pozwanemu sąd nie może z urzędu stwierdzić braku jurysdykcji krajowej. Nie może też tego dokonać, gdy pozwany wda się w spór i nie podniesie zarzutu braku jurysdykcji, nawet wtedy gdy strony zwarły umowę ustanawiającą jurysdykcję innego państwa członkowskiego.

Zwrócić należy uwagę na tok rozumowania przestawiony w uzasadnieniu cytowanego postanowienia w zakresie rozróżnienia przedmiotu regulacji art. 26 Rozporządzenia oraz relacji art. 24 do art. 26. Obie normy odczytywane łącznie należy rozumieć w ten sposób, że strony mogą się umówić co do jurysdykcji, wtedy określona umownie jurysdykcja staje się wyłączna (art. 25 ust. 1). Nie jest to jednak wyłączność immamentnie związania z przedmiotem bądź podmiotem postępowania o jakiej mowa w katalogu objętym treścią art. 24. Sąd bierze pod uwagę z urzędu tylko jurysdykcję wyłączną z art. 24. Natomiast w przypadku jurysdykcji wyłącznej umownej, sąd ma obwiązek nadać bieg postępowaniu przez doręczenie pozwu i podjąć dalsze czynności w zależności od czynności pozwanego. O ile pozwany wda się w spór przed sądem, który nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów rozporządzenia, to tym samym sąd uzyskuje jurysdykcję przez wdanie się pozwanego w spór, a umowa o jurysdykcję wyłączną ulega derogacji. W przepisach rozporządzenia brak podstawy procesowej by sąd z urzędu stwierdzał brak jurysdykcji wynikający z umowy o jurysdykcję.

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w doktrynie. Pomocne w tym zakresie są wypowiedzi zawarte w A. Torbus, Ustanowienie jurysdykcji sądów państwa członkowskiego przez wdanie się w spór według rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001, EPS 2008, nr 6, s. 11-18. Wskazano w nim m.in., iż proponowane rozwiązanie znajduje swoje uzasadnienie w art. 26 ust. 1 rozporządzenia, na mocy którego sąd z urzędu bada wyłącznie jurysdykcję wynikającą z przepisów rozporządzenia, a nie z woli stron (obecnie art. 25 rozporządzenia). Jeżeli nawet z materiału procesowego wynika zawarcie przez strony umowy jurysdykcyjnej, to zgodnie z art. 26 ust. 1 rozporządzenia sąd nie odnosi się do niej z urzędu, lecz wyłącznie z inicjatywy strony. Wytoczenie powództwa nie musi oznaczać, że powód dąży do rozwiązania umowy jurysdykcyjnej, ale licząc na wdanie się w spór przez pozwanego doprowadza do skutku identycznego z zawarciem umowy jurysdykcyjnej, na mocy której strony dokonują ustanowienia alternatywnej jurysdykcji. Powyższe poparte jest orzecznictwem europejskim. I tak W doktrynie i orzecznictwie poza sporem pozostaje, że zwrot zawarty w art. 23 ust. 1 rozporządzenia 44/2001 "jurysdykcja wyłączna" nie ogranicza strony w ustanowieniu dodatkowej jurysdykcji, nawet gdyby wybór spośród jednej z nich był zarezerwowany wyłącznie dla jednej ze stron. "Wyłącznej jurysdykcji" z art. 23 ust. 1 (korelacja z art. 25 Rozporządzenia 125/2012) nie należy utożsamiać z wyłączną jurysdykcją, o której mowa w art. 22 zd. Pierwsze (korelacja z art. 24 Rozporządzenia 1215/2012); tak: ETS w wyroku w sprawie (...)..., nb. 1, 9. D. S. dla podkreślenia różnicy między jurysdykcją umowną a jurysdykcją w sprawach wymienionych w art. 22 rozporządzenia (korelacja z art. 24 Rozporządzenia 1215/2012) określa tę ostatnią - zgodnie z austriacką nomenklaturą - jako "jurysdykcję przymusową". D. S., W.H. R., Z., W. 2003, s. 39. Tak też: D. L., Z. und (...). E...., s. 222; (...) S., D. P. (...) Z. (...) Z. (...) V. (...) B. (...) L. Ü. w: W. (...) G. (...) R., F. (...) R. S. zum 65. G., (red.) R. G., M. 1999, s. 782; T. R., Z. (...) E. (...), "R. (...) W." (...), s. 889; T. R., D. (...)..., s. 580. Za koniecznością odróżnienia jurysdykcji wyłącznej oraz "przymusowej" przemawia francuska wersja językowa, w której w art. 22 (korelacja z art. 24 Rozporządzenia 1215/2012) użyto określenia "exclusivement", natomiast w art. 3 ust. 1 (odpowiednio art. 5 Rozporządzenia 1215/2012) - "seul". W art. 23 rozporządzenia, czyli aktualnie 25 w przeciwieństwie do art. 17 ust. 4 konwencji brukselskiej i konwencji lugańskiej brakuje zakazu ustanawiania uprzywilejowania jednej ze stron w taki sposób, że tylko ona ma możliwość wyboru między alternatywnymi forami.

„Odnosząc powyższe uwagi do systemu norm jurysdykcyjnych rozporządzenia nr 1215/2012, należy zauważyć, że ustanowienie jurysdykcji krajowej przez wdanie się w spór jest dopuszczalne w każdej sprawie objętej zakresem zastosowania rozporządzenia, z wyjątkiem tych spraw, w których zastosowanie znajdują przepisy o jurysdykcji wyłącznej (art. 26 ust. 1 zdanie drugie in fine w zw. z art. 24 rozporządzenia nr 1215/2012). Prawodawca europejski powiązał katalog spraw wyjętych spod dyspozycji stron z kategorią spraw, w których wyłącznie właściwe są sądy określonego państwa członkowskiego. Zakres zastosowania art. 26 rozporządzenia obejmuje jednocześnie najszerszy zbiór spraw, w których sądom państw członkowskich przysługuje jurysdykcja krajowa względna na podstawie rozporządzenia nr 1215/2012 (…). Zbiór ten jest jednocześnie tożsamy z zakresem spraw, w których dopuszczalne jest zawarcie umowy jurysdykcyjnej po powstaniu sporu.” (tak: B. Wołodkiewicz, 7. Niedopuszczalność ustanowienia jurysdykcji krajowej przez wdanie się w spór ze względu na jurysdykcję wyłączną [w:] Ustanowienie jurysdykcji krajowej przez wdanie się w spór na podstawie rozporządzenia Bruksela I bis, Warszawa 2020, Lex).

Ponadto w doktrynie wprost odniesiono się do relacji jurysdykcji umownej do jurysdykcji przez wdanie się w spór po analizie ww. wypowiedzi orzecznictwa europejskiego w następujący sposób „ należy zaznaczyć, że ustanowienie jurysdykcji krajowej na podstawie art. 26 wyprzedza skutki umowy jurysdykcyjnej zawartej na podstawie art. 25 rozporządzenia nr 1215/2012. Potencjalny konflikt między jurysdykcją krajową wynikającą z umowy jurysdykcyjnej a jurysdykcją krajową wynikającą z art. 26 rozporządzenia nr 1215/2012 jest rozstrzygany według zasady, zgodnie z którą wdanie się w spór, które ma miejsce w toku postępowania, wypiera skutki wcześniejszej umowy prorogacyjnej. Prorogatio fori tacita jest dopuszczalne w razie uprzedniej derogacji jurysdykcji sądów państw członkowskich Unii Europejskiej. Wdanie się w spór ustanowi jurysdykcję krajową sądu mimo zawarcia przez strony umowy o jurysdykcję wyłączną sądu państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub sądu państwa trzeciego” (tak B. Wołodkiewicz, 2. Wdanie się w spór a zawarcie umowy jurysdykcyjnej [w:] Ustanowienie jurysdykcji krajowej przez wdanie się w spór na podstawie rozporządzenia Bruksela I bis, Warszawa 2020, Lex).

Pomocniczo wskazać należy, iż podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy na tle rozwiązań jurysdykcyjnych w k.p.c. w uchwale Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z 23 sierpnia 2001 r., III CZP 43/01 z następującą tezą „W sprawie, w której strony są związane umową o jurysdykcji sądu państwa obcego, sąd polski nie jest władny przed doręczeniem pozwu stwierdzić braku jurysdykcji krajowej”. Powyższe orzeczenie zapadło wprawdzie na gruncie k.p.c. jednak oddaje ogólny zamysł ustawodawcy w zakresie instytucji jurysdykcji krajowej.

Podsumowując Sąd Okręgowy podziela ww. stanowisko podstawa jurysdykcji przez wdanie się w spór nie powstanie w sytuacji, gdy sprawa należy do jurysdykcji wyłącznej tylko wskazywanej za pomocą przepisu art. 24 Rozporządzenia Nr 1215/2012. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie podzielił tezy Sądu Rejonowego w Suwałkach, iż artykuł 26 dotyczy sytuacji, gdy nie istnieje umowa jurysdykcyjna i sąd, do którego wniesiono sprawę bada swoją jurysdykcję na podstawie działań stron (np. wdanie się w spór i milczące uznanie jurysdykcji sądu).

Z uwagi na powyższą argumentację zaskarżone postanowienie podległo zmianie przez uchylenie i zadaniem Sadu I instancji będzie jest dalsze procedowanie polegające na zarządzeniu doręczenia odpisu pozwu stronie przeciwnej, a dopiero po podniesieniu zarzutu niewłaściwej jurysdykcji, odrzucenie pozwu. Dotychczasowe działanie Sądu I instancji ocenić należało jako przedwczesne. Nie jest wykluczona sytuacja, w której pozwany nie zakwestionuje jurysdykcji polskiego sądu i wówczas spór będzie kontynuowany przed sądem polskim.

Dlatego też Sąd Okręgowy w Białymstoku orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c.

sędzia Paweł Dzienis