II Ca 510/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Białymstoku z 2014-08-08

Sygn. akt II Ca 510/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Bogdan Łaszkiewicz (spr.)

Sędziowie:

SSO Renata Tabor

SSO Bożena Sztomber

Protokolant:

st. sekr. sąd. Monika Gąsowska

po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2014 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa Miejskiego Ośrodka Szkolenia Piłkarskiego " (...)" w B.

przeciwko Gminie B.

o ustalenie

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 7 marca 2014 r. sygn. akt I C 2454/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Powód Miejski Ośrodek Szkolenia Piłkarskiego „ (...)” w B. wniósł pozew przeciwko Gminie B., w którym domagał ustalenia, że pomiędzy powodem, a pozwaną Gminą B. istnieje stosunek użyczenia nieruchomości niezabudowanej położonej w B., przy ul. (...), w obrębie 03, arkusz 01 oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki o numerze (...) o powierzchni 3,2552 ha oraz numerze (...) o powierzchni 0,4282 ha i łącznej powierzchni 3, 66834 ha, z prawem swobodnego publicznego przejścia o szerokości 4 metrów przez wyżej wymienione nieruchomości wzdłuż granicy z działką o numerze (...), wynikającej z umowy do której strony przystąpiły w dniu 5 lutego 2004 roku. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana Gmina B. wniosła o oddalenie powództwa w całości, oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 07 marca 2014 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku w sprawie I C 2454/13 ustalił, że pomiędzy powodem Miejskim Ośrodkiem Szkolenia Piłkarskiego " (...)" w B. i pozwaną Gminą B. łączy stosunek użyczenia nieruchomości niezabudowanej położonej w B. przy ulicy (...), w obrębie 03, arkusz 01, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki o numerze (...) o powierzchni 3,2552 ha oraz o numerze (...) o powierzchni 0,4282 ha i łącznej powierzchni 3,6834 ha z prawem swobodnego publicznego przejścia o szerokości 4 metrów przez wyżej wymienione nieruchomości wzdłuż granicy z działką o numerze (...), wynikający z umowy do której przystąpiły strony w dniu 5 lutego 2004 roku /pkt I/ oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 30,00 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych i kwotę 197,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego /pkt II/.

Sąd I instancji ustalił, iż dnia 5 lutego 2004 roku pozwana Gmina B. zawarła z powodem Miejskim Ośrodkiem Szkolenia Piłkarskiego „ (...)” w B. umowę użyczenia. Zgodnie z nią, pozwana oddała powodowi w bezpłatne użytkowanie niezabudowaną nieruchomość, położoną w B. przy ul. (...) w B. o powierzchni 3.2552 ha, oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr (...), oraz oznaczoną nr (...) działkę o powierzchni 0,4282 ha, z przeznaczeniem na budowę ośrodka szkoleniowego piłki nożnej. Nadto przez wyżej wymienione nieruchomości, wzdłuż granicy z działką nr (...), ustanowiono również prawo swobodnego publicznego przejścia o szerokości 4 metrów. W świetle dokonanych przez strony ustaleń powód zobowiązał się, że będzie używał przedmiotu użyczenia zgodnie z jego przeznaczeniem i nie odda go w całości lub części osobie trzeciej do używania bez zgody pozwanej, z zastrzeżeniem ust. 2 (§ 4 pkt 1). Koszty utrzymania przedmiotu użyczenia miał ponosić powód. Poza tym w § 6 pkt 1 w/w umowy strony ustaliły, że powód powinien każdorazowo wystąpić o wyrażenie pisemnej zgody przez pozwaną na dokonywanie nakładów i wydatków przekraczających zwykłe koszty utrzymania przedmiotu użyczenia, jak również związanych z realizacją celu oznaczonego w § 1 niniejszej umowy. Pozwana zastrzegła również, że przed wyrażeniem pisemnej zgody, ma prawo zobowiązania pozwanego do szczegółowego uzasadnienia potrzeby poniesienia nakładów i wydatków oraz przedstawienia w tym celu niezbędnej dokumentacji formalno-prawnej. W § 3 umowy strony określiły zasady, na jakich możliwe było rozwiązanie umowy. Zgodnie z nimi, umowa ta mogła ulec rozwiązaniu z jednoczesnym obowiązkiem zwrotu użyczonego mienia bez zachowania okresu wypowiedzenia na wypadek naruszenia postanowień umowy. W każdym innym przypadku umowa mogła ulec rozwiązaniu za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia dokonanym przez każdą ze stron.

Aneksem z dnia 11 lipca 2008 roku do powyższej umowy strony zmodyfikowały postanowienia § 4 ust. 1 i 2 umowy. Ustaliły bowiem, że powód będzie używał przedmiotu użyczenia zgodnie z jego przeznaczeniem i na cele statutowe oraz nie odda go w całości lub części osobie trzeciej do używania bez zgody pozwanej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Ponadto ustalono, że zgoda pozwanej, o której była mowa w ust. 1, nie będzie wymagana dla oddania przedmiotu użyczenia w krótkotrwały najem lub dalsze krótkotrwałe użyczenie, o ile powód wpływy z tytułu najmu przeznaczać będzie na realizację celów statutowych, w szczególności na cele ściśle związane ze szkoleniem dzieci i młodzieży. Ponadto powód zobowiązał się przestawiać cokwartalne sprawozdania z ilości pomiotów korzystających z w/w form tymczasowego zagospodarowania przedmiotowych nieruchomości lub ich części, uzyskanych z tego tytułu przychodów wraz celem ich wykorzystania, w terminie do 15-go dnia miesiąca następującego po danym kwartale.

Po wybudowaniu boisk na przedmiotowej nieruchomości, w dniu 2 marca 2009 roku, powód zawarł umowę z (...) Sportową Spółką Akcyjną z siedzibą w B., na podstawie której, w zależności od pory roku, wynajmował mu boisko o sztucznej nawierzchni (o wymiarach 100x67) lub boisko trawiaste. W ramach tej umowy powód zobowiązał się do przygotowywania boiska do gry, natomiast najemca do zapłaty za każdą godzinę (według prowadzonej ewidencji). Strony umowy określiły czas związania umową od 2 marca 2009 roku do 30 czerwca 2010 roku, a następnie aneksami do umowy okres jej trwania był przedłużany. Każdorazowo umowa był zawierana na czas określony, a ostatnia z nich obowiązywała do dnia 1 lipca 2012 roku.

W dniu 1 lipca 2013 roku pozwana złożyła powodowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy użyczenia bez zachowania okresu wypowiedzenia. W uzasadnieniu swojej decyzji, powołując się na treść § 4 ust. 1 umowy użyczenia, podała, że powód naruszył postanowienia niniejszej umowy. Po pierwsze, użyczał przedmiotu nie mając do tego zgody pozwanej, a po drugie, nie składał sprawozdań finansowych z krótkotrwałego udostępnienia przedmiotu użyczenia, uzyskanych z tego tytułu przychodów wraz ze wskazaniem celu ich wykorzystania. Podniosła przy tym, że powód przedmiot użyczenia wynajmował (...) SSA w B. co najmniej od stycznia 2010 roku do września 2012 roku.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy, przytaczając treść art. 189 kpc, stwierdził, że decydujące znaczenie w niniejszej sprawie należy przypisać istnieniu interesu prawnego po stronie zgłaszającego żądanie. Bez istnienia takiego interesu nie jest możliwe zajmowanie się przez Sąd ustalaniem, czy podmiotowi występującemu z powództwem przysługuje opisane w pozwie prawo (czy strony łączy określony stosunek prawny). W świetle czynionych następnie na tym tle rozważań prawnych Sąd I instancji uznał, że po stronie powoda faktycznie istniał interes prawny w ustaleniu, czy zawarta w dniu 5 lutego 2004 roku umowa użyczenia istnieje, albowiem jego prawo do dalszego korzystania z terenów boisk jest kwestionowane przez pozwaną i obecnie przed tutejszym sądem zwisł spór o wydanie nieruchomości z powództwa Gminy B. przeciwko powodowi.

Sąd Rejonowy zauważył, że strony były zgodne co do faktu związania umową użyczenia, która pozostaje uregulowana w art. 710 kc – 719 kc. Co istotne, w myśl art. 716 kc, użyczający może żądać zwrotu rzeczy w każdym czasie nawet, gdy umowa zawarta była na czas oznaczony, jeżeli: biorący używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową, właściwościami albo przeznaczeniem rzeczy, oddał rzecz do używania innej osobie, nie będąc do tego upoważnionym ani przez umowę, ani zmuszony przez okoliczności lub też rzecz jest potrzebna użyczającemu z przyczyn nie dających się przewidzieć w momencie zawarcia umowy. Sąd I instancji zgodził się z poglądem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, wyrażonym w wyroku z dnia 26 kwietnia 2007 roku /I ACa 156/07, OSAB 2007/2/3/, że cechy stosunku użyczenia wiążącego strony w połączeniu z jego kwalifikacją jako zobowiązania ciągłego uprawniają do uznania, iż norma art. 716 kc jest bezwzględnie wiążąca, a zatem odmienne w tym względzie umowne zastrzeżenie stron dotknięte jest sankcją nieważności (art. 58 § 3 kc). Oznacza to, że istnienia podstaw do wypowiedzenia umowy użyczenia łączącej strony w dniu złożenia oświadczenia woli przez pozwaną w tym zakresie należy oceniać przez pryzmat przesłanek wskazanych w tym przepisie. Pozwana w swoim oświadczeniu z dnia 01 lipca 2013 roku jako podstawę naruszenia przez powódkę postanowień umowy powoływała brak składania przez nią cokwartalnych sprawozdań z ilości podmiotów korzystających z form tymczasowego zagospodarowania lub ich części, uzyskanych z tego tytułu przychodów wraz z celem ich wykorzystania do 15-tego dnia miesiąca po danym kwartale.

Z okoliczności sprawy i zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zdaniem Sądu I instancji wynika, że ze strony powoda nie było właściwego wykonania aneksu z dnia 11 listopada 2008 roku do umowy użyczenia i powód nie składał cokwartalnych sprawozdań z ilości podmiotów korzystających z różnego rodzaju form tymczasowego zagospodarowania nieruchomości lub ich części oraz uzyskanych z tego tytułu przychodów wraz z celem ich wykorzystania w terminie do dnia 15-go dnia miesiąca, następującego po danym kwartale. W świetle zeznań świadków B. S., A. Z. i A. W. powód składał sprawozdania finansowe przy okazji starania się o dotacje finansowe na różnego rodzaju formy szkolenia dzieci i młodzieży oraz składania sprawozdań rocznych, w których był wykazywany przychód z wynajmu terenu i sposób wykorzystania użyczonego przedmiotu. Uzupełnieniem wskazań świadków pozostają przedstawione przez powoda sprawozdania, w tym roczne, które były składane pozwanej. Z powyższych dokumentów pozwana czerpała wiedzę o sposobie wykorzystywania przedmiotu użyczonego i począwszy od dnia zawarcia przez strony umowy nigdy nie zgłaszała powódce niezadowolenia i nie wzywała do wypełnienia powyższego obowiązku. Z zeznań M. Ł., który do 2010 r. był dyrektorem Departamentu Skarbu, oraz K. S. z Komisji (...) wynika, iż powódka właściwie wywiązywała się z umowy i Gmina nie miała zastrzeżeń. Wręcz przeciwnie, była zadowolona z promocji miasta przez sport. Tolerowanie przez pozwaną przez wszystkie lata trwania umowy takiego stanu rzeczy wskazuje, że ilość sprawozdań przedstawionych przez powódkę w roku wypełniała i zadość czyniła celowi, dla którego strony nałożyły obowiązek składania sprawozdań kwartalnych przez powódkę, a mianowicie sprawdzeniu, czy środki uzyskane z wynajmu były przeznaczone na cele statutowe. Z zeznań świadków wynika jednoznacznie, iż w przeciwnym wypadku negatywna weryfikacja pozbawiałaby powódkę dotacji w ciągu roku. Czynienie zatem z tej przyczyny przesłanki wypowiedzenia umowy stanowiło po stronie pozwanej nadużycie prawa, które w ocenie Sądu Rejonowego nie mogło znaleźć akceptacji.

Jako drugą przesłankę wypowiedzenia umowy pozwana powołała brak jej zgody na udostępnienie przedmiotu umowy osobom trzecim. Interpretacji istnienia tej podstawy wypowiedzenia należy dokonać przez brzmienie art. 716 kc i warunki umowy. Cytowany przepis jako podstawę żądania zwrotu przedmiotu umowy powołuje powierzenie rzecz przez biorącego w użyczenie innej osobie bez upoważnienia wynikającego z umowy. Trudności interpretacyjne w przedstawionym w sprawie zagadnieniu prawnym, dotyczące treści przepisu, koncentrują się wokół użytego w tym przepisie zwrotu „powierza rzecz innej osobie”. Pojęcie to pochodzi z języka potocznego i oznacza oddanie rzeczy do używania albo do posługiwania się rzeczą z korzyścią dla tej osoby bądź dla innej osoby. Zakłada to istnienie określonego stosunku prawnego w tym zakresie między biorącym, a osobą trzecią. Owe powierzenie innej osobie należy oceniać przez pryzmat postanowień umowy, do których odsyła przepis poprzez wskazanie „…nie będąc do tego upoważniony przez umowę”. Pozostaje zatem otwarte pytanie, czy powód czerpał upoważnienie z umowy łączącej strony do wynajmowania boisk osobom trzecim. W § 4 umowy, zmienionym aneksem, strony postanowiły, że powód nie potrzebuje zgody pozwanej na krótkotrwały najem czy dalsze krótkotrwałe używanie, o ile środki uzyskane z najmu przeznaczał na cele statutowe. Okoliczność, że powód środki z najmu wykorzystywał właściwie świadczy fakt, że zawsze jego wnioski o dotacje były uwzględniane pozytywnie i nigdy wcześniej pozwana nie znalazła podstaw do natychmiastowego samodzielnego podjęcia decyzji o wypowiedzeniu umowy, a jedynie zareagowała oświadczeniem po rzekomym donosie podmiotu trzeciego. Pozytywnie należy również odpowiedzieć na pozostałą część pytania i wskazać, iż powód oddawał podmiotom trzecim przedmiot użyczenia w krótkotrwały najem. Zwrócić należy uwagę, że powód realizował swoje obowiązki statutowe i cały czas prowadził szkolenie dzieci i młodzieży skupionych w ośrodku. Obok stale prowadzonej działalności własnej potrafił pogodzić to z udostępnianiem boisk krótkotrwale podmiotom trzecim, co obrazują prowadzone przez powoda adnotacje, które były następnie podstawą rozliczeń finansowych i nie niweczy tego fakt zawarcia przez powódkę umowy o korzystaniu z boisk przez podmioty trzecie przez pewien określony czas według określonego przez strony harmonogramu godzin. Również i w tym zakresie fakt akceptacji pozwanej istniejącego stanu rzeczy i wreszcie wiedzy posiadanej w tym zakresie potwierdzili przesłuchani świadkowie M. W., W. D., P. J. i T. A..

Zatem w tych warunkach uznać zdaniem Sądu I instancji należało, iż nie zostało udowodnione przez pozwaną istnienie podstaw do wypowiedzenia umowy w świetle art. 716 kc na datę złożenia oświadczenia w tym zakresie, co przesądziło o konieczności uwzględnienia powództwa w całości.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł w myśl art. 98 § 1 i 99 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwana Gmina B. zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I.  Naruszenie prawa materialnego, tj. art. 716 kc w zw. z art. 189 kpc poprzez przyjęcie, że brak było podstaw uzasadniających żądanie zwrotu przedmiotu użyczenia, podczas gdy powód używał rzeczy w sposób sprzeczny z umową i powierzył nieruchomość innym podmiotom nie będąc do tego upoważnionym, albowiem powód nie uzyskał zgody pozwanego na długotrwały najem i nie wykonywał obowiązków sprawozdawczych /przy najmach krótkotrwałych/, będących podstawą upoważnienia do tego typu czynności;

II.  Sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, iż:

a)  Pozwana posiadała wiedzę o powierzeniu przedmiotu użyczenia osobie trzeciej / (...) SSA/ w najem o charakterze długoterminowym i stan taki akceptowała;

b)  Powód składając sprawozdania finansowe z bieżącej działalności wypełniał obowiązki sprawozdawcze objęte umową użyczenia, podczas gdy sprawozdania powyższe były składane na inne okoliczności i nie zawierały informacji wymaganych zgodnie z postanowieniami umowy;

c)  Zeznający w sprawie świadkowie, tj. K. S., M. Ł., J. C., A. Z., M. M., J. K. i W. D. posiadali wiedzę o obowiązkach powoda, wynikających z umowy użyczenia oraz sposobu ich realizacji, podczas gdy ze złożonych zeznań wynikało, że ich wiedza ograniczała się jedynie do umów związanych z przyznaniem dotacji;

III.  Naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 kpc, a w szczególności wynikającej z tego przepisu zasady wiarygodności i mocy dowodowej zebranego materiału, w sposób mający wpływ na wynik sprawy poprzez przyjęcie, że uwzględnienie wniosków powoda o dotację świadczy o prawidłowym wykonaniu obowiązków wynikających z umowy użyczenia, podczas gdy realizacja tych wniosków pozostawała bez związku ze stosunkiem użyczenia.

Mając na uwadze powyższe, pozwana wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji i orzeczenia o kosztach postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego ustalenia faktyczne, poczynione przez Sąd I instancji, są prawidłowe. Sąd Okręgowy w pełni je podziela i przyjmuje za własne. Sąd Rejonowy dokonał wszechstronnej, prawidłowej analizy materiału dowodowego i na tej podstawie wysnuł trafne wnioski. Zarzuty apelacyjne podniesione przez pozwaną, kwestionujące zasadność rozstrzygnięcia i wskazujące na naruszenie przepisów prawa procesowego, są chybione i nie zasługują na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zdaniem Sądu Okręgowego zauważyć, że bez wątpienia dnia 5 lutego 2004 roku pozwana Gmina B. zawarła z powodem Miejskim Ośrodkiem Szkolenia Piłkarskiego „ (...)” w B. /dalej: (...)/ umowę użyczenia, zgodnie z którą Gmina jako użyczająca oddała powodowi w bezpłatne użytkowanie niezabudowaną nieruchomość, położoną w B. przy ul. (...) w B. o powierzchni 3.2552 ha, oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr (...) oraz oznaczoną nr (...) działkę o powierzchni 0,4282 ha, z przeznaczeniem na budowę ośrodka szkoleniowego piłki nożnej. Podobnie niekwestionowany był również fakt, że strony na mocy aneksu z dnia 11 lipca 2008 roku ustaliły, że powód będzie używał przedmiotu użyczenia zgodnie z jego przeznaczeniem i na cele statutowe, oraz nie odda go w całości lub części osobie trzeciej do używania bez zgody pozwanej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, przy czym wspomniana wyżej zgoda pozwanej nie byłaby wymagana dla oddania przedmiotu użyczenia w krótkotrwały najem lub dalsze krótkotrwałe użyczenie, o ile (...) wpływy z tytułu najmu przeznaczać będzie na realizację celów statutowych, w szczególności na cele ściśle związane ze szkoleniem dzieci i młodzieży. Ponadto powód zobowiązał się przestawiać cokwartalne sprawozdania z ilości podmiotów korzystających z w/w form tymczasowego zagospodarowania przedmiotowych nieruchomości lub ich części, uzyskanych z tego tytułu przychodów wraz celem ich wykorzystania, w terminie do 15 – go dnia miesiąca następującego po danym kwartale. W niniejszej sprawie powód wystąpił o ustalenie, że opisana wyżej umowa nadal łączy go z pozwaną, przy czym istota sporu sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie, czy Gmina mogła rozwiązać umowę użyczenia w taki sposób, w jaki uczyniła to pismem z dnia 01 lipca 2013 roku, a zatem bez wypowiedzenia i z jednoczesnym żądaniem zwrotu opisanej wyżej nieruchomości przy ul. (...), będącej przedmiotem umowy. Sąd I instancji słusznie zatem zauważył, że spór ten koncentrował się wokół prawidłowości zastosowania przez pozwaną zapisów zawartych w § 4 umowy, przyjętego przez strony na podstawie cytowanego aneksu i co do zasady znajdującego umocowanie w art. 716 kc.

W oświadczeniu pozwanej Gminy, zawartym we wspomnianym piśmie z dnia 01 lipca 2013 roku, zarzucono stronie powodowej, że nie występowała do pozwanej o uzyskanie zgody na udostępnienie przedmiotu użyczenia osobom trzecim. W dalszej kolejności Gmina wskazywała też, że powód nie przedkładał cokwartalnych sprawozdań, o których mowa w § 4 ust. 3 umowy. Sprawozdania te miały określać ilość podmiotów korzystających z krótkotrwałego udostępnienia przedmiotu używania oraz uzyskaną z tego tytułu wysokość przychodów – ze wskazaniem celu ich wykorzystania. W ocenie Sądu Okręgowego należy w tym miejscu jednoznacznie opowiedzieć się za poglądem Sądu I instancji, iż krótkotrwałe udostępnienie przedmiotu użyczenia, o którym mowa w § 4 umowy, dotyczy również kontraktów zawieranych między (...), a (...) Sportową Spółką Akcyjną. Jest to zaś o tyle istotne, że właśnie na te umowy szczególny akcent kładła strona pozwana, która powołała się na nie w sporządzonym przez siebie oświadczeniu o rozwiązaniu umowy z 01 lipca 2013 roku. W umowach tych, łączącej oba wymienione wyżej podmioty, tj. powoda i (...) SSA, da się wprawdzie zdaniem Sądu Okręgowego dostrzec pewne ramy czasowe, jako że opiewały one głównie na niewiele ponad roczne okresy, przedłużane następnie na mocy odpowiednich aneksów, niemniej jednak nie ulega wątpliwości, że celem tych umów było udostępnienie przedmiotu użyczenia – a zatem w istocie boisk z zapleczem – do wykorzystania na potrzeby treningowe klubu piłkarskiego (...). Na szczególne podkreślenie zasługuje przy tym fakt, iż prawidłowa interpretacja Sądu Rejonowego, zgodnie z którą to harmonogram decydował w jakim zakresie w ciągu dnia, tygodnia lub miesiąca (...) mogła korzystać z boisk, pozwala dojść do wniosku, że nie było potrzeby uzyskania zgody Gminy, o której mowa w § 4 ust. 1 umowy użyczenia. Warto zauważyć, że zgodnie z art. 716 kc, użyczający może żądać zwrotu rzeczy w każdym czasie nawet, gdy umowa zawarta była na czas oznaczony, jeżeli: biorący używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową, właściwościami albo przeznaczeniem rzeczy, oddał rzecz do używania innej osobie, nie będąc do tego upoważnionym ani przez umowę, ani zmuszony przez okoliczności lub też rzecz jest potrzebna użyczającemu z przyczyn nie dających się przewidzieć w momencie zawarcia umowy. W ocenie Sądu Okręgowego należy przychylić się do stanowiska Sądu I instancji, iż tu, zważywszy na niebudzące wątpliwości zapisy umowy użyczenia, miało miejsce upoważnienie do udostępnienia przedmiotu tej umowy (...). Sąd Rejonowy analizując również kwestię, czy umowy najmu zawierane przez (...) z klubem piłkarskim miały charakter krótkotrwały czy długotrwały, dodał, że Gmina miała wiedzę o korzystaniu z boisk przez (...) i w pełni akceptowała ten stan rzeczy. Potwierdzili to bowiem świadkowie M. W., W. D., P. J. i T. A., a mając na uwadze zajmowane przez nich stanowiska i stan wiedzy, jaki w związku z tym powinni mieć i którym w istocie, jak twierdzili, dysponowali, nie ma podstaw zdaniem Sądu Okręgowego, by relacjom tym odmawiać waloru wiarygodności.

Przechodząc do kolejnej podnoszonej w apelacji kwestii, tj. obowiązku składania przez powoda sprawozdań, należy stwierdzić, iż Sąd Rejonowy jasno napisał, że (...) nie realizował w istocie tego obowiązku, ale jednocześnie należy też wziąć pod uwagę sprawozdania składane pozwanej Gminie bardzo często przy okazji ubiegania się o różnorakie dotacje bądź też w trakcie uzgadnianie kwestii kredytowych, jako że powód zaciągnął takie zobowiązanie z Miastem B.. W oparciu o tej ustalenia Sąd I instancji doszedł do prawidłowego przekonania, że Gmina dysponowała wystarczającą wiedzą w przedmiocie udostępniania boisk osobom trzecim. Jednocześnie Sąd ten wywiódł też kolejny aprobowany przez Sąd Okręgowy wniosek, że obecne formalistyczne powoływanie się przez Gminę na zapisy umowy i wskazywanie na brak realizacji zawartej w niej obowiązku, nie może być traktowane jako zgodne z zasadami słuszności, zważywszy na charakter stron, ich częste wzajemne kontakty i wspólne przedsięwzięcia oraz sam cel użyczenia. Takie działanie nie powinno zatem w ocenie Sądu Okręgowego korzystać z ochrony prawnej. Należy bowiem zauważyć, że (...) ubiegał się o zgodę Gminy na podnajem boisk i to właśnie z inicjatywy tego podmiotu doszło do podpisania aneksu z 18 stycznia 2008 roku, na mocy którego powód zyskał prawo do udostępniania przedmiotu użyczenia. Należy przy tym uznać, że treść sprawozdań składanych przez (...) na inne potrzeby jasno obrazowała stan jego przychodów z tytułu wynajmowania boisk osobom trzecim. Gmina, dysponując wszelkimi informacjami, które zgodnie z aneksem z 18 stycznia 2008 roku powinny być jej przekazywane, nie miała żadnych wątpliwości co do faktu udostępniania boisk osobom trzecim, w tym oczywiście także (...). Dobitnie świadczy o tym choćby notatka urzędowa z 15 czerwca 2011 roku /k. 281/, w której przytoczono przedmiot rozmów toczonych przez prezesa (...) z radnym J. C., będącym wówczas Przewodniczącym Komisji (...) Rady Miejskiej. Reprezentant samej Gminy, wiceprezydent B. T. A., nie był wprawdzie w trakcie tej rozmowy, ale później zapoznał się treścią wspomnianej notatki czyniąc na niej stosowną adnotację. Zaistniały stan rzecz był zatem niewątpliwie znany Gminie B., podobnie jak fakt zacieśnienia się współpracy pod koniec pierwszej dekady lat 2000 między powodem, a wspomnianym klubem piłkarskim, czego przykładem był choćby okres ubiegania się o licencję na grę w Ekstraklasie przez (...), która wręcz potrzebowała wówczas pewnych uregulowań z (...). W konsekwencji stwierdzić należy, że jeżeli strony właściwie ze sobą współpracowały, a Gminie brakowało sprawozdań składanych stricte wg postanowień umowy, to bez wątpienia mogła ona przypomnieć swemu partnerowi z umowy użyczenia o realizacji tego obowiązku na mocy zwykłego przypomnienia. Choć aneks do umowy, w którym przewidziano konieczność składania takich sprawozdań, został podpisany przez strony w 2008 roku, to jednak dopiero w lipcu 2013 roku Gmina doszła do wniosku, że brak tych dokumentów stanowi naruszenie umowy, co należy wykorzystać do jej rozwiązania bez zachowania okresu trzymiesięcznego wypowiedzenia. Powyższe okoliczności w połączeniu z faktem, iż osoby odpowiedzialne za zarządzaniem pozwaną wiedziały o opisanej wyżej współpracy powoda z (...) SSA, sprowadzającej się do udostępniania klubowi boisk, świadczy zdaniem Sądu Okręgowego o woli dość instrumentalnego wykorzystania zapisów umowy pod kątem obrony dokonanego jej rozwiązania, niezgodnego z dobrymi obyczajami. Wniosek ten jest usprawiedliwiony tym bardziej, że umowa użyczenia była częścią większego projektu stron, o czym świadczy m.in. wybudowanie boisk przez powoda ze środków uzyskanych z kredytu udzielonego przez Miasto B.. Z tych też względów Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że zaskarżone orzeczenie jest prawidłowe i odpowiada prawu.

W świetle powyższych rozważań, wbrew wywodom apelującej, nie sposób dopatrzeć się naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 kpc. Podkreślić trzeba, że co do zasady sąd ocenia wiarygodność i moc poszczególnych dowodów według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają przepisy prawa procesowego, reguły logicznego wnioskowania oraz zasady doświadczenia życiowego. Zdaniem Sądu Okręgowego, skarżąca nie wykazała naruszenia wyżej wskazanych reguł oceny dowodów. Sąd I instancji w sposób klarowny omówił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i jednoznacznie wskazał podstawy swego wnioskowania. Argumentacja przedstawiona przez skarżącą w żadnym razie nie zdołała podważyć tej oceny stanowiąc jedynie polemikę z sądem, niepopartą rzetelną argumentacją.

Reasumując należy stwierdzić, iż Sąd Rejonowy wydał trafne rozstrzygnięcie, a odmienne twierdzenia apelacji, kwestionujące zasadność powództwa, nie mogły zyskać akceptacji wobec prawidłowego stanowiska Sądu I instancji.

Mając na uwadze, że żaden z zarzutów apelacji nie znalazł aprobaty Sądu Okręgowego, na podstawie art. 385 kc apelację oddalono.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na również mocy art. 98 § 1 i 3 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty te złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 90 złotych, ustalone w oparciu o § 6 pkt 2 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, poz. 461).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Bagieńska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację:  Bogdan Łaszkiewicz,  Renata Tabor ,  Bożena Sztomber
Data wytworzenia informacji: