II Ca 35/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Białymstoku z 2014-02-28

Sygn. akt II Ca 35/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Bożena Sztomber (spr.)

Sędziowie:

SSO Jolanta Fedorowicz

SSO Barbara Puchalska

Protokolant:

st. sekr. sąd. Wiesława Zaniewska

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2014 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa P. P.

przeciwko M. P.

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 12 listopada 2013 r. sygn. akt IV RC 455/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że ustanawia rozdzielność majątkową z dniem 28 czerwca 2013 roku i oddala powództwo w pozostałym zakresie,

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie,

III.  znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania odwoławczego.

UZASADNIENIE

Powód P. P. wniósł o ustanowienie z dniem 20 sierpnia 2012 roku rozdzielności majątkowej pomiędzy nim, a jego żoną - pozwaną M. P. oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu.

Pozwana M. P. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o obciążenie powoda kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa adwokackiego.

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku ustanowił z dniem 20 sierpnia 2012 roku rozdzielność majątkową pomiędzy powodem P. P. a pozwaną M. P., małżonkami, którzy zawarli związek małżeński w dniu 27 sierpnia 2005 roku przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w B., zapisany w księdze małżeństw pod numerem (...) (pkt I). Kosztami postępowania obciążył pozwaną i zasądził od M. P. na rzecz powoda kwotę 560 złotych tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 360 złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego (pkt II).

Jak wynikało z ustaleń poczynionych przez Sąd I instancji, M. P. z domu W. i P. P. zawarli związek małżeński w dniu 27 sierpnia 2005 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w B.. Małżonkowie nie zawierali umów majątkowych. Ze związku tego mają jednego syna.

Powód P. P. ma 43 lata, z zawodu jest inżynierem mechanikiem. Do czerwca 2013 roku pracował na umowę o pracę, od 30 czerwca 2013 roku ma zawieszoną działalność gospodarczą. Obecnie prowadzi gospodarstwo rolne położone w J., stanowiące współwłasność z pozwaną. Powód wskazał, że w dniu 20 sierpnia 2012 roku pozwana wraz z synem stron wyprowadziła się ze wspólnego mieszkania, o swoim zamiarze go nie uprzedzając. Jednocześnie zaznaczył, iż ostatnią wspólną decyzją stron był zakup gospodarstwa rolnego w dniu 30 maja 2012 roku, na zakup którego został zaciągnięty kredyt hipoteczny oraz ustna umowa pożyczki z bratem powoda – Z. P. i państwem L., w których spłacie mimo wcześniejszych ustaleń pozwana nie partycypuje. W połowie sierpnia 2012 roku dokonując analizy wpłat i wypłat ze wspólnego konta dowiedział się, że wbrew wcześniejszym ustaleniom pomiędzy małżonkami już od czerwca 2012 roku na rachunek ten przestały wpływać pieniądze z tytułu wynagrodzenia za pracę pozwanej oraz że z konta miały miejsce znaczne wypłaty przy użyciu karty, w której posiadaniu była pozwana. Okazało się również, że pozwana w tajemnicy przed powodem jeszcze przed swoją wyprowadzką założyła indywidualny rachunek w banku, na który wpływało jej wynagrodzenie za pracę. W związku z powyższym powód zlikwidował rachunek wspólny i przekazał zgromadzone na nim środki na założony w tym czasie rachunek osobisty w Banku (...) w celu zabezpieczenia środków na spłatę kredytu hipotecznego. Obecnie każda ze stron posiada indywidualny rachunek, nie przekazują również sobie wzajemnie żadnych informacji na temat swoich spraw finansowych. Od 2012 roku strony przestały także rozliczać się wspólnie z tytułu podatku dochodowego, co miało miejsce w latach poprzednich. Jednocześnie wskutek odmowy podpisania przez pozwaną wniosku o rejestrację gospodarstwa rolnego (wpis do ewidencji producentów), nie doszło do jego rejestracji, co spowodowało konieczność zwrotu podatku od nieruchomości w wysokości ok. 13.000 złotych, z którego zapłaty strony zostały zwolnione pod warunkiem prowadzenia na tej nieruchomości działalności rolniczej, jak również powód nie może ubiegać się o dopłaty unijne do tych gruntów. Powód wskazywał także, że ze względu na istniejącą separację oraz trudności w komunikacji z pozwaną nie złożył w terminie wniosku o odszkodowanie od Koła (...) za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne w uprawach i płodach rolnych.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwana M. P. ma 33 lata, jest z zawodu księgową. Pracuje jako księgowa w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Szpitalu (...) w B.. Przyznała, że wyprowadziła się od męża do swojej matki, ale w dniu 18 sierpnia 2012 roku. Była to trzecia wyprowadzka, pierwsza trwała około miesiąca, zaś druga w 2009 roku 6 miesięcy. Obecnie w dalszym ciągu mieszka z synem u swojej matki H. W.. Zaprzeczała, jakoby pomiędzy nią a powodem przestała istnieć więź gospodarcza, jednocześnie wskazywała, że z powodem współdziała w zarządzie majątkiem wspólnym, jak również w prowadzeniu wspólnego gospodarstwa rolnego. Na dowód powyższego przedstawiła oświadczenie złożone przez strony do KRUS-u o prowadzeniu gospodarstwa rolnego, celem objęcia powoda ubezpieczeniem społecznym rolników, wniosek o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne w uprawach i płodach rolnych wraz z pełnomocnictwem udzielonym powodowi przez pozwaną oraz umowy członkostwa w Otwartym Funduszu Emerytalnym (...), w których powód wskazał pozwaną jako osobę uposażoną zaś pozwana - powoda. Podnosiła również, że współdziała z mężem w zakresie spłat zaciągniętego przez nich kredytu hipotecznego oraz monitoruje terminowość jego spłat, o czym w jej ocenie świadczy chociażby sms, który otrzymała z Banku (...). Pozwana przyznała również, że wystąpiła o alimenty od pozwanego na rzecz syna stron, na którego zasądzono je w kwocie 1.200 złotych miesięcznie.

Zeznający w sprawie świadek H. W. przyznała, że strony niniejszego postępowania nie mieszkają razem od sierpnia 2012 roku, kiedy to pozwana wprowadziła się do niej. Wskazywała również, iż była to trzecia wyprowadzka pozwanej od męża. Zeznała, że strony pozostają ze sobą w kontakcie, zaś jej córka M. P. współpracuje z powodem w kwestiach finansowych dotyczących ich wspólnego majątku. Z kolei z urzędu Sądowi wiadomym było, że przed Sądem Okręgowym w Białymstoku w sprawie I C 1072/13 z powództwa P. P. przeciwko M. P. toczy się postępowanie o rozwód i alimenty.

Dokonując oceny zasadności żądania powództwa, Sąd Rejonowy miał na względzie regulację przepisu art. 52 § 1 k.r.o., zgodnie z którym każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, o ile zaistniały ważne powody. Sąd I instancji doszedł do przekonania, iż w niniejszej sprawie zaistniały powody, uprawniające do ustanowienia rozdzielności majątkowej między małżonkami P. P. i M. P.. Strony pozostają w separacji faktycznej polegającej m.in. na oddzielnym zamieszkiwaniu, braku współdziałania w zakresie zarządu majątkiem wspólnym oraz w zakresie wszelkich kwestii finansowych. Bezspornie separacja faktyczna pomiędzy stronami nastąpiła wskutek wyprowadzenia się pozwanej ze wspólnego mieszkania do swojej matki. Co prawda pozwana zaprzeczała zerwaniu silnej więzi gospodarczej pomiędzy stronami oraz braku współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym pomiędzy nią a pozwanym, jednak zebrany materiał dowodowy w niniejszym postępowaniu prowadził w ocenie Sądu do odmiennych wniosków. Bezspornie ustalono, że od momentu wyprowadzenia się pozwanej, nie partycypuje ona w spłacie zaciągniętego kredytu i pożyczek na zakup wspólnego gospodarstwa rolnego, co sama przyznała.

Sąd I instancji podkreślił, iż pozwana nie tylko nie prowadzi z powodem gospodarstwa rolnego, stanowiącego ich współwłasność, ale również wskutek braku elementarnej wiedzy dotyczącej konieczności jego rejestracji oraz możliwości pobierania dopłat unijnych z tytułu jego prowadzenia naraża je na znaczne szkody. Świadczy o tym fakt, iż gospodarstwo wskutek odmowy podpisania przez pozwaną wniosku nie zostało zarejestrowane, w związku z czym odpadła możliwość nie tylko ubiegania się o dopłaty unijne na grunty wchodzące w skład tego gospodarstwa, ale i również zaistniała konieczność zwrotu podatku od nieruchomości, od którego zapłaty strony niniejszego postępowania zostały zwolnione pod warunkiem prowadzenia działalności rolniczej. Brak komunikacji pomiędzy stronami powoduje, że nie są one w stanie podejmować na czas decyzji kluczowych z punktu widzenia ich majątku wspólnego, jak miało to miejsce chociażby w przypadku wniosku o odszkodowanie od Koła (...) za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne w uprawach i płodach rolnych. Istotny jest również fakt, iż pozwana bez wiedzy i porozumienia z powodem nie tylko założyła osobiste konto, choć pierwotnie korzystali z konta wspólnego, jak również pobierała z niego znaczne kwoty na własne potrzeby. O braku więzi gospodarczej świadczy również okoliczność, że strony pomimo iż wcześniej rozliczały się z podatku dochodowego wspólnie, obecnie czynią to oddzielnie. Wbrew twierdzeniom pozwanej za trwałością więzi pomiędzy nią a pozwanym nie przemawiały umowy członkostwa w Otwartym Funduszu Emerytalnym (...), w których powód jako osobę uposażoną wskazał pozwaną, ona zaś powoda, gdyż przedmiotowe umowy zostały zawarte w 2010 roku, a więc w okresie w którym jeszcze istniała pomiędzy stronami więź gospodarcza i rodzinna. Za trwałością i całkowitym brakiem istnienia więzi gospodarczej pomiędzy stronami przemawia również fakt wystąpienia pozwanej z powództwem o alimenty od powoda na rzecz syna stron, a zwłaszcza fakt toczącego się pomiędzy nimi postępowania o rozwód i alimenty.

W ocenie Sądu Rejonowego wspólność majątkowa między stronami jest więc fikcją, a jej istnienie nie służy również dobru rodziny. Kwestią sporną było natomiast określenie daty, od której ma być ona ustanowiona. W określeniu dokładnej daty opuszczenia wspólnego mieszkania przez pozwaną istniały rozbieżności pomiędzy stronami, powódka wskazywała na 18 sierpnia 2012 r., z kolei powód na 20 sierpnia 2012 roku. Istotne było jednak to, że fakt, iż pozwana wyprowadziła się od powoda w sierpniu 2012 roku potwierdziła także świadek H. W., matka pozwanej, do której M. P. się wprowadziła. Sąd uznał zeznania świadka w tej kwestii za wiarygodne, gdyż były one logiczne, rzeczowe i korelowały z pozostałym materiałem dowodowym. Jednocześnie Sąd I instancji nie dał wiary twierdzeniom świadka o pozostawaniu stron ze sobą w kontakcie, zwłaszcza że zaprzeczył temu zarówno powód, jak i pozwana oraz o ich wzajemnej współpracy w kwestiach finansowych, gdyż pozostają one w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym. W związku z tym zdaniem Sądu Rejonowego z całą pewnością w dniu 20 sierpnia 2012 roku strony niniejszego postępowania mieszkały już oddzielnie i od tego momentu nastąpiła pomiędzy nimi separacja faktyczna.

Sąd miał tu na uwadze, że wobec brzmienia art. 52 § 2 k.r.o. rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Zdaniem Sądu I instancji, bezpośrednim powodem trwałej separacji pomiędzy stronami było wyprowadzenie się pozwanej ze wspólnego mieszkania. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało przy tym, że separacja małżonków ma znamiona separacji trwałej, nie ma charakteru przejściowego i skutkuje brakiem możliwości współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym. Materiał dowodowy zebrany w sprawie przekonywał, że małżonkowie od dawna nie są w stanie porozumieć się w kwestiach finansowych. Oboje prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe. Powód samodzielnie prowadzi gospodarstwo rolne oraz spłaca zaciągnięty na jego zakup kredyt. Pozwana pracuje jako księgowa i mieszka u swojej matki. Mają oddzielne rachunki bankowe, oddzielnie się rozliczają, a co istotne nie współpracują oraz nie informują się wzajemnie o swoich sprawach finansowych, przez co generują straty w majątku wspólnym. Dowodem na to, że stan można określić przymiotem „trwały” jest fakt wytoczenia pozwu o rozwód przez powoda. W ocenie Sądu I instancji powyższe okoliczności wskazywały na zaistnienie przesłanek do ustanowienia rozdzielności ustawowej małżeńskiej z dniem 20 sierpnia 2012 roku. W dacie wyprowadzenia się pozwanej ze wspólnego mieszkania istniały ważne powody do ustanowienia rozdzielności majątkowej, bowiem powstała sytuacja znacznie utrudniająca współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym. Z tego względu orzeczono jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana, zaskarżając go w części tj. w zakresie ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami z datą wsteczną tj. z dniem 20 sierpnia 2012 r. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na uznaniu, iż:

- separacja pomiędzy małżonkami trwająca od dnia 20 sierpnia 2012 r. do chwili obecnej uniemożliwia im zarząd majątkiem wspólnym, podczas gdy zarówno przed, jak i po wyprowadzeniu się pozwanej z mieszkania powoda zarząd majątkiem wspólnym przebiegał w ten sam sposób, bowiem to powód decydował o wszelkich ponoszonych wydatkach oraz ich wysokości,

- pozwana nie partycypuje w spłacie kredytu zaciągniętego przez strony na zakup gospodarstwa rolnego, co generuje straty w majątku wspólnym, podczas gdy już w chwili zaciągnięcia kredytu strony ustaliły, że ze względu na znaczną dysproporcję w zarobkach małżonków, to powód będzie spłacał raty kredytu z własnych dochodów wchodzących w skład majątku wspólnego stron,

- pozwana od miesiąca czerwca 2012 r. zaczęła wypłacać z rachunku wspólnego, bez zgody powoda znaczne kwoty na własne potrzeby, podczas gdy pozwana pieniądze przeznaczyła na potrzeby rodziny, w tym małoletniego dziecka stron,

- pozwana założyła osobiste konto, pomimo iż pierwotnie strony korzystały ze wspólnego konta, podczas gdy przez cały czas trwania małżeństwa strony posiadały oddzielne rachunki bankowe, a po założeniu wspólnego konta w 2010 r., za swoją wiedzę i obopólną zgodą zachowały rachunki osobiste,

konsekwencją powyższych błędnych ustaleń faktycznych było nieprawidłowe zastosowanie prawa materialnego tj. art. 52 § 2 k.r.o. poprzez uznanie, iż w sprawie zaistniały szczególne okoliczności, uzasadniające orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, podczas gdy okoliczności te nie zaistniały, ponieważ nie istnieje różnica w sposobie zarządu majątkiem wspólnym stron, gdy strony żyły razem a w okresie, kiedy małżonkowie żyli w rozłączeniu,

2.  naruszenie przepisów postępowania mogących mieć wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom powoda, a odmówienie tego waloru zeznaniom pozwanej, z jednoczesnym brakiem przytoczenia jednoznacznego kryterium oraz rzeczowych i merytorycznych argumentów mających potwierdzić trafność dokonanej oceny, podczas gdy zeznania pozwanej są jasne i logiczne oraz korelują z zeznaniami świadka H. W..

Podnosząc powyższe zarzuty, apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I i ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy powodem P. P. a pozwaną M. P. z dniem wydania wyroku, który ją ustanawia, ewentualnie, o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Odpowiedź na apelację złożył powód, wnosząc o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej zasługiwała na uwzględnienie w części.

Sąd Okręgowy nie podziela oceny Sądu I instancji, iż w okolicznościach przedmiotowej sprawy zaistniały podstawy do ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami z datą wcześniejszą, aniżeli moment wytoczenia powództwa. Z tego względu argumentacja powołana przez M. P. prowadziła do zmiany zaskarżonego orzeczenia, choć nie w takim zakresie, jakiego domagała się skarżąca.

Wskazać trzeba, iż Sąd Rejonowy trafnie przyjął, że zaistniały uregulowane treścią art. 52 § 1 k.r.o. przesłanki – ważne powody, przemawiające za ustanowieniem rozdzielności majątkowej pomiędzy powodem P. P. a pozwaną M. P.. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w tym kontekście nie budziła w ocenie Sądu Okręgowego żadnych wątpliwości. Zauważyć przy tym należy, że o ile w toku postępowania przed Sądem I instancji pozwana oponowała co do zasady żądaniu pozwu, to w postępowaniu apelacyjnym zweryfikowała nieco swoje stanowisko, co nastąpiło niewątpliwie z uwzględnieniem faktu wniesienia powództwa o rozwód oraz dalszego trwania separacji pomiędzy stronami. Ta okoliczność dodatkowo potwierdza słuszność stanowiska Sądu Rejonowego, że zasadne było ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami.

Kwestią kluczową i nadal sporną było natomiast, czy doszło do zaistnienia takich okoliczności, jakie uprawniały w myśl art. 52 § 2 k.r.o. do ustanowienia rozdzielności z datą wsteczną, to jest wcześniejszą, aniżeli data wytoczenia powództwa. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Z takim szczególnym przypadkiem mamy do czynienia wtedy, gdy małżonkowie od dawna żyją w faktycznym rozłączeniu, brak jest między nimi współdziałania i zgody w prowadzeniu działalności gospodarczej bądź też w sytuacji, gdy z powodu separacji faktycznej niemożliwie jest już współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2003 r., IV CKN 1710/00, LEX nr 78281; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2004 r., III CK 126/03, M. Prawn. 2004, nr 13, s. 582, LEX nr 108480; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2008 r., II CSK 371/08, OSNC 2009, nr 12, poz. 171, LEX nr 490945).

W tym zakresie rację ma skarżąca, iż Sąd Rejonowy orzekając o ustanowieniu rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami z dniem 20 sierpnia 2012 r., dopuścił się naruszenia dyspozycji wymienionego wyżej przepisu. Powoływane przez powoda argumenty, jakie przemawiać miały za takim rozstrzygnięciem, ocenić należało na gruncie „ważnych powodów”, jakie prowadziły do uwzględnienia żądania powództwa co do zasady. Nie sposób było natomiast na tej podstawie uznać, że w niniejszej sprawie mieliśmy do czynienia z wyjątkowym wypadkiem, o jakim mowa w art. 52 § 2 k.r.o. Nie można bowiem tracić z pola widzenia, że niespełna trzy miesiące przed wyprowadzką pozwanej ze wspólnie zajmowanego mieszkania, to jest datą, od jakiej powód domagał się ustanowienia rozdzielności, strony powzięły bardzo istotną decyzję majątkową, która dotyczyła nabycia w dniu 30 maja 2012 r. nieruchomości rolnej i zaciągnięcia w tym celu zobowiązania kredytowego na kwotę 500.000 złotych. Skoro zatem w tym okresie małżonkowie byli w stanie podejmować tak ważne decyzje dotyczące ich majątku, to trudno było założyć, iż w tym krótkim czasie nastąpił pomiędzy nimi całkowity rozkład więzi gospodarczych i doszło do takich trudności we wzajemnej komunikacji, iż nie mogli już wspólnie decydować o swoim majątku.

Podkreślić również trzeba, jak to słusznie podnosiła skarżąca i której to okoliczności nie uwzględnił Sąd Rejonowy, że w małżeństwie stron już uprzednio występowały okresy faktycznej separacji, choć były one krótsze – od miesiąca do sześciu miesięcy. Wskazywały na to zeznania samej M. P., jak również świadka H. W.. Obecnie trwająca pomiędzy stronami separacja, zapoczątkowana wyprowadzką pozwanej do matki w sierpniu 2012 r. utrwaliła się natomiast dopiero w okresie późniejszym i z dzisiejszej perspektywy można stwierdzić, że nosi ona cechy trwałości, tym bardziej, że w toku jest postępowanie rozwodowe. Dlatego nie sposób było w ocenie Sądu Odwoławczego przyjąć, iż wskazana przez Sąd Rejonowy początkowa data rozpoczęcia separacji pomiędzy małżonkami – 20 sierpnia 2012 r., była tym momentem, w którym wystąpił szczególny, wyjątkowy powód uzasadniający ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami właśnie od tej daty.

Istotną kwestią była także dysproporcja, jaka występowała w zarobkach małżonków (pozwana zarabia 1.500 złotych, zaś powód zarabiał 14.500 złotych miesięcznie). Okoliczność ta powodowała konieczność rozważenia, jakie skutki w sferze interesów obojga małżonków i rodziny wywoła orzeczenie w przedmiocie ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, czego dostatecznie nie ocenił Sąd Rejonowy. Nawiązując do zarzutów pod adresem pozwanej, a dotyczących wypłat ze wspólnego rachunku bankowego stron w okresie od lutego do sierpnia 2012 r. (zestawienie – k.79) wskazać należy, że owszem takie wypłaty były dokonywane, lecz kwoty, jakie wypłacała pozwana ze wspólnego konta (przykładowo: czerwiec – 1.773,62 zł, lipiec – 3.351 zł, sierpień – 945,52 zł), mając na uwadze status majątkowy tej rodziny, nie mogły być uznane za szczególnie wysokie. Fakt ten nie uprawniał zatem do formułowania wniosku, że M. P. dopuściła się istotnego uszczuplenia bądź trwonienia wspólnych środków, skoro pobierane przez nią kwoty były na takim poziomie, iż mogły być one przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny, w szczególności zaś małoletniego dziecka stron.

Podobnie ocenić należało okoliczność założenia przez skarżącą oddzielnego konta bankowego. Nie było bowiem tak, że przez cały okres trwania związku małżeńskiego stron małżonkowie posiadali wspólny rachunek bankowy. Początkowo mieli oni oddzielne konta i jak wynikało ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, założenie przez strony wspólnego rachunku bankowego nastąpiło na skutek podjętej terapii małżeńskiej i stanowiło próbę naprawy relacji pomiędzy małżonkami. Faktem jest, że to skarżąca naruszyła ten układ, ale okoliczność tę należy zdaniem Sądu Okręgowego oceniać w kontekście tegoż „ważnego powodu”, uprawniającego do ustanowienia rozdzielności pomiędzy stronami co do zasady, a nie jako wyjątkowy wypadek, jaki miałby uzasadniać orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, że datą właściwą do ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami jest dzień wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie, to jest 28 czerwca 2013 r. W tej bowiem dacie niewątpliwie doszło już do utrwalenia się separacji między małżonkami i zaistniały ważne powody, uzasadniające takież orzeczenie wobec faktu, że strony już od dłuższego okresu czasu nie zamieszkiwały razem i żyły w rozłączeniu. Nie było natomiast zasadne stanowisko skarżącej, że ustanowienie rozdzielności winno nastąpić dopiero z datą orzekania w tym przedmiocie.

Z tych względów Sąd Okręgowy na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżone orzeczenie w punkcie I i oddalił powództwo w pozostałej części. W pozostałym zakresie apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

W ocenie Sądu II instancji orzeczenie o kosztach postępowania przed Sądem Rejonowym było prawidłowe, biorąc pod uwagę to, iż pozwana oponowała żądaniu powództwa w całej rozciągłości i co do zasady przegrała proces.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami z uwagi na fakt, iż skarżąca wygrała postępowanie apelacyjne jedynie częściowo.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Galik
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację:  Bożena Sztomber,  Jolanta Fedorowicz ,  Barbara Puchalska
Data wytworzenia informacji: