Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III AUa 1007/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Białymstoku z 2021-11-03

Nie jest to doręczenie w trybie art. 15 zzs 9 ust.2 i 3 ustawy z 2 marca 2020 r.

Sygn.akt III AUa 1007/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marek Szymanowski

Protokolant: Joanna Lebiedzińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 listopada 2021 r. w B.

sprawy z odwołania A. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek apelacji odwołującej się A. D. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Łomży III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 maja 2021 r. sygn. akt III U 119/21

zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzająca go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 4 stycznia 2021 r. w ten sposób że stwierdza, że A. D. (1) nie jest zobowiązana do zwrotu świadczenia postojowego w kwocie 693,31 złotych.

Sygn. akt III AUa 1007/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 stycznia (...). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., na podstawie art. 15zx ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ze zmianami) zobowiązał A. D. (1) do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego w kwocie 693,31 zł, w terminie miesiąca od otrzymania decyzji wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 1 lipca 2020 r. W uzasadnieniu organ wskazał, że 15 czerwca 2020 r. zrealizował A. D. (2) wypłatę świadczenia postojowego w wysokości 2.080 zł. Wysokość świadczenia została ustalona na podstawie wniosku o świadczenie postojowe (...) złożonego przez zleceniodawcę 5 czerwca 2020 r. w ZUS we W.. Wysokość świadczenia postojowego wynosi 80% minimalnego wynagrodzenia czyli 2.080 zł wtedy, gdy przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku jest wyższy od 1299,99 zł. (50% minimalnego wynagrodzenia z pracę) albo w wysokości wynikającej z umowy (ale nie więcej niż 2.080 zł.) gdy przychód jest niższy niż 1300 zł (50% minimalnego wynagrodzenia z pracę). Wniosek został złożony w ZUS w czerwcu 2020 r. a w maju 2020 r. odwołująca się osiągnęła przychód 0 zł czyli mniej niż 1.300 zł, a nie 1386,69 zł. Dlatego świadczenie zostało zawyżone o różnice 2080- (...),69= 693,69 zł.

A. D. (1) złożyła odwołanie od powyższej decyzji zarzucając naruszenie art. 15 zx ustawy z 2 marca 2020 r. oraz art. 15zs ust 1 i 2 ustawy o tarczy antykryzysowej. Wskazała, że organ rentowy nieprawidłowo ustalił, że miesiącem, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe był czerwiec. Argumentowała, że wnioskodawcą jest osoba uprawniona do świadczenia postojowego czyli zleceniobiorca, natomiast wniosek o to świadczenie składany jest za pośrednictwem zleceniodawcy a zatem datą złożenia wniosku jest data złożenia u zleceniodawcy a nie data przekazania do ZUS. Przekazanie do ZUS jest czynnością formalno-techniczną. W sprawie wniosek został złożony do zleceniodawcy w kwietniu 2020 r. (w miesiącu poprzedzającym przychód wyniósł 1389,69 zł) i to ta data jest miarodajna dla oceny spełnienia przesłanek do przyznania prawa do świadczenia postojowego. Z chwilą złożenia wniosku odwołująca się nie miała wpływu na dalsze jego procedowanie przez zleceniodawcę. (...) zleceniodawcy miało być ułatwieniem dla zleceniobiorców z uwagi na znaczny stopień sformalizowania procedury składania wniosku. Opóźnienia czy inne uchybienia płatnika nie mogą obciążać beneficjenta. Wskazywała, że tylko osoby wykonujące umowy cywilnoprawne zobowiązane są do składania wniosków za pośrednictwem zleceniodawcy lub zamawiającego. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą składają wnioski samodzielnie. Brak możliwości bezpośredniego składania wniosków do ZUS przez zleceniobiorców wyklucza obarczanie ich skutkami uchybień zleceniodawców.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrokiem z dnia 12 maja 2021 r. Sąd Okręgowy w Łomży oddalił odwołanie i zasądził od A. D. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd ten ustalił, że A. D. (1) zawarła z (...) sp. z o.o. we W. umowę zlecenie Nr (...). Zgodnie z jej treścią zobowiązała się m.in. do wykonywania czynności zleconych w ramach restauracji/kawiarni prowadzonych przez zleceniodawcę w okresie od 22 stycznia 2020 r. do 21 kwietnia 2020 r.

5 czerwca 2020 r. do ZUS we W. wpłynął wniosek (...) we W. - zleceniodawcy o wypłacenie A. D. (1) – osobie wykonującej umowę cywilnoprawną tj umowę zlecenie świadczenia postojowego w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym (...)19. Zleceniodawca poinformował w punkcie IV wniosku, że przychód zleceniobiorcy wynosi 1386,69 zł. i taki był osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku.

Decyzją z 4 stycznia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., na podstawie art. 15zx ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ze zmianami) zobowiązał A. D. (1) do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego w kwocie 693,31 zł. w terminie miesiąca od otrzymania decyzji wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 1 lipca 2020 r.

Ustawą z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (poz. 374), zwaną dalej „ustawą covidową”, wprowadzono świadczenie postojowe. W uzasadnieniu projektu nowelizacji, która dodała do komentowanej ustawy między innymi art. 15zq–15zx, podkreślono, że osoby prowadzące działalność gospodarczą, opłacające składki same za siebie oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, a także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło, są szczególnie narażone na „niestabilność, a nawet całkowitą utratę przychodów z powodu pandemii (...)19, ze względu na brak zleceń lub zamówień, czy rezygnację z realizowanych lub zawieranych umów. Rozwiązania legislacyjne obowiązujące już wcześniej (możliwość skorzystania z odroczenia terminu płatności składek, układu ratalnego, umorzenia należności składek) w obliczu pandemii spowodowanej (...)19 w wielu przypadkach okazały się niewystarczające, aby uchronić określone grupy podmiotów przed zatorami płatniczymi i upadłością, jak również brakiem środków finansowych na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Nie ulega zatem wątpliwości, że powyższe założenie wymaga uwzględnienia wykładni celowościowej poniższych przepisów w kontekście oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji.

Odmowa prawa do świadczenia postojowego następuje w drodze decyzji. Od decyzji o odmowie prawa do tegoż świadczenia przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Przepisy art. 83 ust. 5-7 i art. 83a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stosuje się odpowiednio (art. 15 zv ustawy covidowej).

Świadczenie postojowe co do zasady stanowi jednorazową wypłatę dla osób objętych przedmiotową regulacją. Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna w rozumieniu art. 15zq ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy covidowej.

Zgodnie z art. 15zq ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło przysługuje świadczenie postojowe.

Osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli:

1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;

3) nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (ust. 5).

Zgodnie z art. 15 zs ustawy covidowej, ustalenie prawa do świadczenia postojowego następuje na wniosek osoby, o której mowa w art. 15zq ust. 1, zwanej dalej "osobą uprawnioną", składany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ust. 1). W przypadku osoby wykonującej umowę cywilnoprawną wniosek składany jest za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego. Odpowiednio zleceniodawca lub zamawiający załącza do wniosku:

1) oświadczenie potwierdzające:

a) niedojście do skutku lub ograniczenie wykonywania umowy cywilnoprawnej z powodu przestoju w prowadzeniu działalności, o którym mowa w art. 15zq ust. 3,

b) datę zawarcia i wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej,

c) uzyskanie przez osobę wykonującą umowę cywilnoprawną w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, przychodu nie wyższego niż 300 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku,

d) otrzymanie oświadczenia od osoby wykonującej umowę cywilnoprawną, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu oraz o wysokości uzyskanych przychodów z innych umów cywilnoprawnych;

2) kopię umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 15zr ust 1 i 2 ustawy covidowej świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w 2020 r. nie więcej niż trzykrotnie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. W przypadku gdy suma przychodów z umów cywilnoprawnych w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe wynosi mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r. świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów cywilnoprawnych.

Nie ulega zatem wątpliwości, że dla ustalenia wysokości świadczenia postojowego kluczowe znaczenie ma data złożenia wniosku o świadczenie postojowe.

W okolicznościach sprawy jasne jest, że zleceniodawca (...) sp. z o.o. we W. złożyła wniosek do ZUS w czerwcu 2020 r. Odwołująca się natomiast wskazywała, że ona do zleceniodawcy wystąpiła z wnioskiem już w kwietniu 2020 r. Twierdzenie te nie zostały jednak przez nią udowodnione. W aktach sprawy nie znajduje się żaden dokument potwierdzający fakt złożenia wniosku w kwietniu 2020 r. Celem wyjaśnienia tych okoliczności, Sąd wezwał A. D. (1) do osobistego stawiennictwa na rozprawie 12 maja 2020 r. Odwołująca się nie wzięła udziału w rozprawie i nie powiadomiła o przyczynach niestawiennictwa. W toku postępowania nie zgłosiła też żadnych wniosków dowodowych pozwalających na okoliczność, że rzeczywiście wniosek o świadczenie postojowe złożyła u zleceniodawcy w kwietniu 2020 r.

Stosownie do art. 232 K.P.C. to strony zobowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę, ale prawo to należy do dyskrecjonalnej władzy sądu. Z kolei z art. 233 K.P.C. wynika, że Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału i na tej samej podstawie ocenia, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Odwołująca się miała możliwość dowodzenia swych twierdzeń wszelkimi dostępnymi dowodami. Z możliwości tej nie skorzystała. P. w niniejszej sprawie prowadzone jest w warunkach kontradyktoryjności, co oznacza, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne (art. 6 KC.; zasada kontradyktoryjności postępowania cywilnego – art. 232 zd. pierwsze K.P.C.).

Skoro, w sprawie nie ma żadnego dowodu potwierdzającego fakt złożenia wniosku do zleceniodawcy w kwietniu 2020 r., a jedynym wnioskiem w aktach jest ten, który złożył zleceniodawca w czerwcu 2020 r. należy zgodzić się z organem rentowym, że wysokość świadczenia postojowego nie może być wyższa od wynagrodzenia wynikającego z umowy zlecenie. Skoro odwołującej się wypłacono świadczenie w maksymalnej wysokości to powstała nadpłata w wysokości 693,31 ( 2.080- 1386,69 zł.).

Zgodnie z art. 15 zx ustawy covidowej osoba, która pobrała nienależnie świadczenie postojowe, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Odsetki, o których mowa są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu.

Za nienależnie pobrane świadczenie postojowe uważa się świadczenie:

1) przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenie lub odpowiednio zleceniodawcę lub zamawiającego;

2) wypłacone osobie innej niż osoba uprawniona;

3) wypłacone w kwocie wyższej niż należna.

Na tle okoliczności sprawy nie ulega zatem wątpliwości, że we wniosku z czerwca 2020 r. podano niewłaściwie przychód odwołującej się, a kwota wypłaconego świadczenia postojowego była zawyżona.

Mając na względzie przedstawioną wyżej ocenę, działając na podstawie art. 477 14 §1 K.P.C., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 K.P.C. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy ustalając ich wysokość na podstawie § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265).

Odwołująca zaskarżyła powyższy wyrok w całości zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów postępowania - art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. poprzez uznanie, że nie podołała ciężarowi dowodu w procesie cywilnym i nie wykazała, że wniosek o świadczenie postojowe złożony został przez nią do zleceniodawcy w kwietniu 2020 r.,

2. naruszenie przepisów postępowania - art. 232 k.p.c. poprzez bezpodstawne uznanie, że okoliczność złożenia wniosku o świadczenie postojowe ma charakter sporny w sytuacji, w której Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie ani później (na żadnym etapie niniejszego postępowania) okoliczności tej nie zaprzeczył,

3. naruszenie przepisów postępowania - art. 5 k.p.c. poprzez brak pouczenia skarżącej (działającej w sprawie bez fachowej pomocy prawnej) o konieczności przedłożenia potwierdzenia złożenia u mojego zleceniodawcy wniosku o świadczenie postojowe w kwietniu 2020 r.

4. naruszenie przepisów postępowania - art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędne ustalenie okoliczności faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie tj. przyjęcie w arbitralny sposób, że wniosek o świadczenie postojowe został przez skarżącą złożony w czerwcu 2020 r., podczas gdy bezsporną w niniejszej sprawie okolicznością faktyczną było to, że wniosek taki złożyła u zleceniodawcy już w kwietniu 2020 r.

5. naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 15zx ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1842) - zwanego dalej „ustawą o tarczy antykryzysowej" wyrażające się w niewłaściwym zastosowaniu wymienionego przepisu a w konsekwencji wadliwym przyjęciu, że pobrała nienależnie świadczenie postojowe w kwocie 693,31 zł i w związku z tym jestem zobowiązana do zwrotu tego świadczenia

Zgłosiła też wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z dołączonego do apelacji dokumentu w postaci potwierdzenia złożenia przeze nią wniosku o świadczenie postojowe do (...) sp. z o.o. we W. w kwietniu 2020 r. na okoliczność daty złożenia nią wniosku o świadczenie postojowe i wskazując, że potrzeba powołania tego dowodu wynikła dopiero na tym etapie postępowania.

Apelacja wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i jednoczesną zmianę zaskarżonej decyzji poprzez zwolnienie skarżącej z obowiązku zwrotu świadczenia postojowego w kwocie 693,31 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Jako wniosek ewentualny apelacja zawierała wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Łomży do ponownego rozpoznania.

Sad Apelacyjny zważył co następuje

Apelacja okazała się być zasadną

Odwołująca zakwestionowała ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego co do daty złożenia wniosku o świadczenie postojowe i w tym zakresie przedstawiła nowy dowód w postępowaniu apelacyjnym, w postaci potwierdzenia złożenia wniosku o to świadczenie u swojego płatnika ( (...) sp. z o.o. we W.) w kwietniu 2020 r. W świetle dołączonego do apelacji wydruku e-mail z dnia 17.04.2020 r. oraz samego wniosku opatrzonego podpisem odwołującej i datą z 17.04.2020 r. przesłanego tym e-mailem – właśnie w tej dacie odwołująca przekazała te dokumenty płatnikowi. Nie było też kwestionowane, że przedmiotowy e-mail nadano na adres firmowy pracownika płatnika (karolina.zajac@amrest.eu). Zdaniem Sądu Apelacyjnego uwzględnieniu tego dowodu nie stoi na przeszkodzie art. 381 k.p.c., bowiem dokumentu tego nie ma aktach rentowych, a zatem nie był on znany Sądowi I instancji, a przeprowadzenie tego dowodu nie opóźnia też rozpoznania sprawy. Merytorycznie złożone dokumenty uprawniają do przyjęcia, że twierdzenia odwołującej podnoszone w apelacji i w odwołaniu, że wniosek o świadczenie postojowe złożyła u płatnika w dniu 17.04.2020 r. zostało wykazane.

W konsekwencji powyższego ustalenia rozważenia wymaga, czy złożenie takiego wniosku u płatnika było równoznaczne ze złożeniem go do organu rentowego. Trzeba zauważyć, iż w sprawach dotyczących postepowań emerytalno-rentowych zgodnie z § 6 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412), że jeżeli przepisy ustawy dopuszczają zgłoszenie wniosku za pośrednictwem płatnika składek za datę zgłoszenia wniosku uważa się datę sporządzenia wniosku przez płatnika. Płatnik składek potwierdza sporządzenie wniosku w określonej dacie pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej.

Ta regulacja nie nadaje zatem wnioskowi złożonemu do płatnika o określone świadczenia takiego samego skutku jako złożenie tego wniosku w organie rentowym, jeżeli zatem płatnik zaniedba złożenia niezwłocznego złożenia wniosku w organie rentowym, to będzie to miało skutek wobec ubezpieczonego.

Inaczej jednak sytuacja wygląda na gruncie mającej w sprawie zastosowanie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ( t.j. Dz. U. poz. 1842 z późn. zm. tzw. covidowej ). Stosownie do jej art. 15zs ust.2 w przypadku osoby wykonującej umowę cywilnoprawną wniosek, o którym mowa w ust. 1, składany jest za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego. W przeciwieństwie jednak do § 6 rozporządzenia dnia 11 października 2011 r. (…) ustawa nie zawiera regulacji skutków ociągania się płatnika z szybkim przekazaniem wniosku do ZUS, co więcej z treści art. 15 ust. 2 ustawy wynika, że w przypadku u osoby wykonującej umowę cywilnoprawną wniosek powinien składany za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego, co oznacza że przepis ten jest szczególny w stosunku do ust. 1 nakazującego składać wnioski bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W konsekwencji powyższego trzeba przyjąć, że skoro istniał w przypadku odwołującej obowiązek złożenia wniosku płatnikowi, to jego złożenie płatnikowi – jest złożeniem wniosku w rozumieniu ustawy i powinno skutkować oceną materialną prawną tego wniosku wg daty w jakiej złożono go temuż płatnikowi, co w przypadku odwołującej oznacza datę 17 kwietnia 2021r. Bez znaczenia w tym zakresie jest fakt, że płatnik dopiero w czerwcu złożył wniosek organowi rentowemu, skoro ubezpieczona zobligowana była do wystąpienia z wnioskiem o świadczenie za pośrednictwem płatnika. Przyjęcie odmiennej wykładni prowadziłoby do wniosków naruszających interes ubezpieczonych, bowiem ponosiliby oni skutki zwłoki płatników w przekazaniu wniosków do ZUS. Mogliby zatem następnie co najwyższej ewentualnie pozywać płatników na zasadach ogólnych, w odrębnych procesach, za szkodę polegającą na utracie świadczenia spowodowaną spóźnionym przekazanie do ZUS. Trudno przyjąć, że taki był zamiar ustawodawcy, a wręcz przeciwnie logiczne podejście do obowiązku złożenia wniosku za pośrednictwem płatnika, należy uzasadnić tym, że płatnicy ci dysponując dokumentacją źródłową mają narzędzia by dokonać weryfikacji tych wniosków, w szczególności poprzez wyliczenie należnej wysokości świadczenia postojowego, co w przypadku akcji masowej ułatwiało organowi rentowemu rozpoznawanie przedmiotowych wniosków, co było szczególnie ważne w realizacji tej ustawy zakładającej szybką pomoc podmiotem uprawnionym, pozbawionym wobec lockdownu przychodów.

Przesądzenie, że odwołująca złożyła wniosek w kwietniu 2021 r. oznacza, że kwota świadczenia postojowego jej przyznanego była w prawidłowej wysokości (art. 15zr ust.1 ustawy) a tym samym wypłacone jej świadczenie nie było świadczeniem nienależnym w rozumieniu art.15 zx pkt 2 ustawy covidowej - i nie podlega zwrotowi.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 386 §1 k.p.c. dokonał stosownej zmiany zaskarżonego wyroku i decyzji.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Romualda Stroczkowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Marek Szymanowski
Data wytworzenia informacji: