Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Teresa Suchcicka (spr.)

Sędziowie: SA Barbara Orechwa-Zawadzka

SO del. Grażyna Załęska-Bartkowiak

Protokolant: Edyta Katarzyna Radziwońska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2017 r. w B.

sprawy z odwołania J. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o dodatek pielęgnacyjny

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 6 kwietnia 2017 r. sygn. akt III U 320/16

oddala apelację.

SSO del. Grażyna Załęska-Bartkowiak SSA Teresa Suchcicka SSA Barbara Orechwa-Zawadzka

Sygn. akt III AUa 388/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26.04.2016 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił J. Ś. prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

Decyzję powyższą J. Ś. zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie, w którym wywodził, że jest całkowicie niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji, przy czym stan jego zdrowia cały czas pogarsza się.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS J. Ś. nie został uznany za niezdolnego do samodzielnej egzystencji.

Wyrokiem z 6 kwietnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał J. Ś. prawo do dodatku pielęgnacyjnego od 1.02.2016 r. do 31.01.2018 r. (pkt 1) oraz stwierdził brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (pkt 2).

Sąd Okręgowy ustalił, iż decyzją z 19.11.1998 r. ZUS przyznał J. Ś. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Uprawnienia te były ubezpieczonemu okresowo przedłużane, ostatnio do 4.04.2021 r. W dniu 16.02.2016 r. J. Ś. zwrócił się do ZUS z wnioskiem o przyznanie mu prawa do dodatku pielęgnacyjnego. Decyzją z 26.04.2016 r. ZUS odmówił J. Ś. prawa do dodatku pielęgnacyjnego podnosząc, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS nie został on uznany za niezdolnego do samodzielnej egzystencji.

Dalej Sąd ustalił, iż u J. Ś. rozpoznano chorobę P. z implantacją stymulatora struktur głębokich w mózgu w 2011 r. i wymianą generatora impulsów dbs w 2015 r., zespół otępienny w chorobie P. oraz halucynozę w wywiadzie. Zaawansowanie powyższych schorzeń narusza sprawność organizmu w stopniu dającym podstawę do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji na okres dwóch lat od 31.01.2016 r.

W świetle tak ustalonych okoliczności Sąd Okręgowy przytoczył treść przepisu art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, określającego warunki przyznania dodatku pielęgnacyjnego. Następnie Sąd powołał również treść przepisu art. 12 niniejszej ustawy określającego definicję osoby niezdolnej do pracy oraz całkowicie i częściowo niezdolnej do pracy, po czym wskazał na regulacje zawarte w art. 13 ust. 5 określające istotę pojęcia niezdolności do samodzielnej egzystencji. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, w świetle powyższych przepisów skuteczność odwołania J. Ś. zależna była od wykazania, że jest on niezdolny do samodzielnej egzystencji. Okoliczność, że odwołujący jest osobą całkowicie niezdolną do pracy była poza sporem.

W celu ustalenia powyższego, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii, psychologii i psychiatrii, jako właściwych ze względu na schorzenia odwołującego, którzy w złożonej opinii, po przeprowadzeniu wywiadu z odwołującym, jego zbadaniu oraz po analizie zgromadzonej dokumentacji medycznej, rozpoznali u niego chorobę P. z implantacją stymulatora struktur głębokich mózgu w 2011 i 2015 roku, zespół otępienny w przebiegu choroby podstawowej oraz halucynozę organiczną. Wskazując na powyższe biegli stwierdzili, że aktualny stopień zaawansowania schorzeń nie czyni badanego niezdolnym do samodzielnej egzystencji. W uzasadnieniu biegli wskazali, że odwołujący jest samodzielny w podstawowych czynnościach życia codziennego, w ocenie biegłych nie wymaga stałej opieki lub pomocy osób innych. Biegli wskazali, że opiniowany jest osobą z naruszoną sprawnością organizmu, lecz nie w stopniu uzasadniającym stwierdzenia niezdolności do samodzielnej egzystencji. Tym samym podzielili stanowisko Komisji Lekarskiej ZUS.

Następnie Sąd wskazał, iż do niniejszej opinii odwołujący zgłosił na piśmie zastrzeżenia podnosząc, że ustalony w opinii przez biegłych stan faktyczny nie odpowiada rzeczywistości. Odwołujący podniósł, że dla właściwego rozstrzygnięcia kwestii jego niezdolności do samodzielnej egzystencji konieczne jest przesłuchanie w charakterze świadków osób z jego najbliższego otoczenia. Wskazując na powyższe wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków B. Ś., Z. K. i J. A..

Sąd Okręgowy uwzględniając powyższy wniosek dopuścił dowód z zeznań powyższych świadków. B. Ś. – żona odwołującego zeznała, że nie radzi on sobie z najprostszymi czynnościami w domu, traci równowagę, przewraca się. W domu chodzi o lasce, na zewnątrz przy balkoniku. Dodała, że to ona przygotowuje mu posiłki. Podała, że mąż je sam, ale bardzo przy tym bałagani. Nadmieniła, że mąż nawet jej czasem nie poznaje. Nie jest on w stanie posprzątać, zrobić zakupów, czy załatwić spraw urzędowych. Nie wychodzi sam z domu. Na podwórku musi go obserwować. Nie może go zostawić samego w domu. Kiedyś, jak przyszła do domu, zastała odkręcony gaz. Podkreśliła, że stan męża cały czas się pogarsza. Podobnej treści zeznania złożyli J. A. i Z. K. – sąsiedzi i znajomi rodziny Ś.. Z ich zeznań wynikało, że odwołujący cierpi na chorobę P., ma trudności z chodzeniem, przewraca się, wszystko wypada mu z rąk, rozlewa płyny. Zajmuje się nim żona, która przygotowuje mu posiłki, pomaga przy kąpieli. Świadkowie podkreślili, że odwołujący nie jest w stanie sam nigdzie wyjść, zrobić zakupów, nic załatwić. Podali, że odwołujący ma problemy z pamięcią, zapomina i nie wie co mówi, nie poznaje ich, ma napady złości, ubierając się zdarza mu się założyć odwrotnie ubrania, wyjść na dwór w dwóch różnych butach. Również świadkowie podkreślili, że stan odwołującego systematycznie się pogarsza. Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom powyższych świadków. W ocenie Sądu były one logiczne, przekonujące i wzajemnie ze sobą korespondowały.

Po przeprowadzeniu powyższych dowodów Sąd uznał za konieczne dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego zespołu biegłych z zakresu psychiatrii, psychologii i neurologii, którzy w złożonej opinii, po przeprowadzeniu wywiadu, zbadaniu odwołującego oraz po analizie zgromadzonej dokumentacji medycznej, rozpoznali u niego chorobę P. z implantacją stymulatora struktur głębokich w mózgu w roku 2011 i wymianą generatora impulsów dbs w 2015 r., zespół otępienny w chorobie P. oraz halucynozę w wywiadzie. Zdaniem drugiego zespołu biegłych, zaawansowanie powyższych schorzeń narusza sprawność organizmu w stopniu dającym podstawę do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji na okres dwóch lat od 31.01.2016 r. (ocena w skali B. 55 pkt). W uzasadnieniu opinii biegli orzekli, że badany nie może funkcjonować samodzielnie, wymaga pomocy drugiej osoby do wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego, spełnia kryteria do uznania niezdolności do samodzielnej egzystencji. Biegli wskazali, że badany choruje od lat na chorobę P., w roku 2011 z powodu braku poprawy wszczepiono mu stymulator struktur głębokich do mózgu, a w roku 2015 dokonano wymiany stymulatora dbs. Biegli wskazali, że odwołujący nadal przyjmuje dużą ilość leków p. parkinsonowskich oraz leków poprawiających metabolizm komórki nerwowej w zespole otępiennym, który został rozpoznany w przebiegu choroby P.. Nadto podkreślili, że mimo stosowanych leków, stan chorego stopniowo pogarsza się. W styczniu 2016 r. wystąpiła halucynoza, którą oponowano lekami. Do wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego wymaga opieki drugiej osoby, co zostało potwierdzone w badaniach specjalistów. Biegli zwrócili uwagę, że obecnie na badania zgłasza się z żoną z powodu praktycznie braku kontaktu z badanym słownego i emocjonalnego, trudny wywiad - żona podaje wywiad. Biegli wskazali, że u badanego naruszone zostały funkcje organizmu w zakresu układu nerwowo- mięśniowego oraz centralnego. Potwierdza to badanie podmiotowe, przedmiotowe i dokumentacja lekarska znajdująca się w aktach. Powyższe dysfunkcje naruszają sprawność organizmu w stopniu znacznym i istotnym oraz mają charakter przewlekły, stabilny. Zdaniem biegłych badany wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych - w skali B. pkt 55.

Sąd Okręgowy wskazał, iż do powyższej opinii zastrzeżenia wniósł organ rentowy podnosząc, że opinia ta pozostaje w sprzeczności z opinią pierwszego zespołu biegłych, który nie stwierdził u odwołującego niezdolności do samodzielnej egzystencji. Podobnie Komisja Lekarska ZUS w badaniu z dnia 2.12.2016r. nie stwierdziła niezdolności do samodzielnej egzystencji i oceniła odwołującego wg. skali B. na 70 pkt. Wobec powyższego ZUS wniósł o powołanie kolejnego zespołu biegłych.

Sąd pierwszej instancji oddalił powyższy wniosek w oparciu o art. 217 § 3 k.p.c. uznając, że sporne okoliczności zostały już wyjaśnione. Argumenty podniesione w piśmie procesowym organu rentowego z 22.03.2017r. nie uzasadniały zdaniem Sądu stanowiska, że istniała obiektywnie potrzeba powołania kolejnego zespołu biegłych. Sąd wskazał, że zarówno doktryna, jak i orzecznictwo stoją na stanowisku, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (vide wyrok SN z 4 sierpnia 1999 r, I PKN 20/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 479). Oceniając opinie obu zespołów biegłych Sąd miał też na uwadze, że ocena dowodu z opinii biegłego sądowego wymaga ustosunkowania się do mocy przekonywującej rozumowania biegłego i logicznej poprawności wyciągniętych przez niego wniosków. Sąd podzielił pogląd wyrażony m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17.07.2013 r. (I ACA 200/13), zgodnie z którym nie można oprzeć ustaleń wyłącznie na podstawie konkluzji opinii biegłego, lecz koniecznym jest sprawdzenie poprawności poszczególnych elementów składających się na trafność wniosków końcowych. Sąd Okręgowy zauważył również, że Sąd w postępowaniu w sprawie o świadczenie z zakresu ubezpieczeń społecznych może oceniać sporządzone opinie biegłych lekarzy przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z dnia 7.11.2000r. w sprawie I CKN 1170/98). Powyższe poglądy Sąd Okręgowy orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podzielił i zaaprobował.

Ponadto Sąd zwrócił uwagę, że pojęcie „niezdolność do samodzielnej egzystencji” ma szeroki zakres przedmiotowy. Swym zakresem obejmuje konieczność pielęgnacji określonej osoby, która jest jednocześnie całkowicie niezdolna do pracy. Dodatkowo obejmuje też konieczność udzielania pomocy, która sprowadzać się może do załatwiania elementarnych spraw życia codziennego (zakupy, wizyty lekarskie, etc.- vide wyrok SA w Gdańsku z dnia 19 marca 2013r., III AUA 1577/12, SA w R. z dnia 6 marca 2013r., III AUA 1235/12). Sąd pierwszej instancji wskazał, że wymienione wyżej przesłanki (opieka i pomoc) powinny wystąpić łącznie. Po czym zaakcentował orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 20 czerwca 1995r. III AUR 551/95, w którym wskazano, że schorzenia degradujące psychicznie osobowość człowieka i wymagające stałej lub długotrwałej opieki nad ubezpieczonym, mogą uzasadnić zaliczenie go do I grupy inwalidów, nawet jeżeli jest on w stanie wypełniać niektóre z elementarnych czynności życiowych we własnym zakresie (np. jeść, ubierać się), jeżeli w pozostałym zakresie jest pozbawiony praktycznej możliwości egzystowania w humanitarnych warunkach bez koniecznej pomocy ze strony osoby trzeciej.

Odnosząc się do opinii dwóch zespołów biegłych opiniujących odwołującego w przedmiotowej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że należało podzielić w pełni wywody i wnioski opinii z drugiego zespołu biegłych lekarzy sądowych. Zostały one przez biegłych sformułowane po przeprowadzeniu wywiadu, badaniu odwołującego i analizie zgromadzonej dokumentacji medycznej. Wydana przez biegłych opinia poparta została logiczną i przekonującą argumentacją, zgodnie z którą stopień i stan zaawansowania schorzeń odwołującego czyni go niezdolnym do samodzielnej egzystencji na okres dwóch lat od 31.01.2016 r. Zdaniem Sądu Okręgowego, opinia pierwszego zespołu biegłych jako zdecydowanie zbyt uproszczona, bardzo lakoniczna i nieprzekonująca, nie mogła stanowić podstawy rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Zaprezentowane w tej opinii argumenty pozostają w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Sąd wskazał, iż nie sposób uznać, że odwołujący, który cierpi na zaawansowaną chorobę P. z towarzyszącym jej zespołem otępiennym i okresowymi halucynacjami jest w stanie zaspokajać swoje podstawowe potrzeby życiowe. Schorzenia te niewątpliwie zdegradowały psychicznie osobowość odwołującego i jak wynika z opinii drugiego zespołu biegłych wymagają stałej lub długotrwałej opieki nad ubezpieczonym. Następnie Sąd Okręgowy przypomniał, że biegli podkreślili, że w trakcie badania stwierdzili u odwołującego globalne zaburzenia pamięci, brak było kontaktu słownego i emocjonalnego z odwołującym, a jego orientacja była zaburzona we wszystkich kierunkach. Odwołujący nie wiedział ile ma lat, w jakiej mieszka miejscowości. W takim stanie rzeczy wątpliwości Sądu nie budziło, że nawet jeżeli odwołujący jest w stanie wypełniać niektóre z elementarnych czynności życiowych we własnym zakresie (np. jeść, ubierać się), to w pozostałym zakresie, o którym mowa wyżej, jest pozbawiony praktycznej możliwości egzystowania w humanitarnych warunkach bez koniecznej pomocy ze strony osoby trzeciej.

Podzielając w pełni wnioski opinii drugiego zespołu biegłych, Sąd uznał, że J. Ś. spełnia kryteria do przyznania mu prawa do dodatku pielęgnacyjnego, jakim jest w świetle cytowanego wyżej art. 75 ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, całkowita niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji. W ocenie Sądu Okręgowego, stan zdrowia i rodzaj schorzeń, na jakie cierpi odwołujący implikuje niewątpliwe potrzebę stałej opieki i pomocy osób trzecich przy zaspokajaniu jego podstawowych potrzeb życiowych.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy działając na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z 26.04.2016 r., w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do dodatku pielęgnacyjnego od dnia 1.02.2016r. tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym został złożony wniosek o świadczenie do 31.01.2018 r. Zaś na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd uznał, że nie istniały podstawy do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieprzyznanie odwołującemu prawa do dodatku pielęgnacyjnego już na etapie postępowania administracyjnego. Zdaniem Sądu, kwestia oceny czy odwołujący rzeczywiście jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji wymagała przeprowadzenia szerszego postępowania dowodowego, w tym powołania dwóch zespołów biegłych sądowych i dopuszczenia dowodu z zeznań świadków, co możliwe było dopiero przed Sądem. Z tych względów Sąd orzekł jak w pkt 2 wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.. Zaskarżył wyrok w części dotyczącej punktu I, zarzucając mu:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. przepisu art. 75 ust. 1 w zw. z 13 ust. 5 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (j. t. Dz.U. 2016 r. 887) poprzez uznanie, iż J. Ś. spełnia przesłanki do nabycia prawa do dodatku pielęgnacyjnego, w tym przesłankę uznania go za niezdolnego do samodzielnej egzystencji,

2. naruszenie zasad prawa procesowego, tj.:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nienależyte rozważenie zebranego materiału dowodowego w postaci opinii biegłych sądowych z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii z dnia 13.07.2016 r. i 17.12.2016 r. oraz podniesionych i umotywowanych zastrzeżeń do opinii z dnia 17.12.2016 r. sprecyzowanych w piśmie z 16.03.2017 r., a także orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS oraz bezzasadne uznanie wynikającego z opinii biegłych sądowych wniosku dot. niezdolności do samodzielnej egzystencji za wiarygodny, w sytuacji gdy opinia ta pozostaje kwestionowaną wniesionymi umotywowanymi zarzutami organu rentowego,

-błąd w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie, że odwołujący jest niezdolny do samodzielnej egzystencji w sytuacji, gdy nie oceniono należycie stanu jego zdrowia,

- art. 278 § 1 i 2 k.p.c., art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 § 3 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie wniosku dowodowego organu rentowego o powołanie innych biegłych sądowych z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii zgłoszonego w piśmie procesowym z dnia 22.03.2017 r. i uznanie, że okoliczności sporne zostały wyjaśnione.

Organ rentowy wniósł o rozpoznanie postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego zgłoszonego w piśmie z dnia 22.03.2017 r. i ponowne jego rozpoznanie oraz o powołanie innych biegłych sądowych lekarzy specjalistów- neurologa, psychiatry i psychologa oraz przeprowadzenie dowodu z ich opinii i, stosownie do treści tej opinii, o dokonanie zmiany wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna.

Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i właściwej ich oceny prawnej. Nadto, czyniąc szczegółowe ustalenia w kwestii oceny zdolności do samodzielnej egzystencji J. Ś., Sąd Okręgowy nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c. Sąd ten dysponował bowiem wystarczającym materiałem dowodowym by móc wydać merytoryczne rozstrzygnięcie. W konsekwencji prawidłowo zastosował również przepisy art. 75 oraz art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym, Sąd Apelacyjny przyjmuje stanowisko Sądu Okręgowego wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku za własne.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż warunki przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego określa art. 75 ust. 1 powołanej ustawy, zgodnie z którym dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zaznaczenia wymaga, iż decyzją z 19 listopada 1998 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odwołującemu przyznano prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Uprawnienie niniejsze było ubezpieczonemu okresowo przedłużane, ostatnio do 4.04.2021 r. Wobec nieukończenia przez odwołującego wieku 75 lat (J. Ś. urodził się bowiem (...).) zasadnym było więc zbadanie wystąpienia przesłanki niezdolności do samodzielnej egzystencji, rozstrzygającej o prawie do dodatku pielęgnacyjnego. Zgodnie z treścią art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio. Trafnie podniósł Sąd pierwszej instancji, iż w orzecznictwie przyjmuje się, że termin "niezdolność do samodzielnej egzystencji" ma szeroki zakres przedmiotowy. Obejmuje bowiem opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. oraz pomoc w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza. Wszystkie zaś powyższe elementy łącznie wyczerpują treść terminu „niezdolność do samodzielnej egzystencji” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 maja 2013 r., III AUa 1918/12, Legalis nr 732635). Nie budzi wątpliwości Sądu Apelacyjnego, iż w rozpoznawanej sprawie został spełniony warunek istnienia u wnioskodawcy niezdolności do samodzielnej egzystencji, na co wskazuje zebrany materiał dowodowy - w szczególności opinia drugiego zespołu biegłych sądowych, dokumentacja medyczna odwołującego oraz zeznania świadków. Niniejszy materiał dowodowy, zdaniem Sądu Apelacyjnego, pozwala na przyjęcie, że J. Ś. jest osobą niezdolną do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. Oznacza to, że jest mu potrzebna stała lub długotrwała pomoc innych osób.

Sąd drugiej instancji nie podziela sformułowanego w apelacji stanowiska organu rentowego kwestionującego prawidłowość opinii sporządzonej przez drugi zespół biegłych sądowych z zakresu psychologii, psychiatrii i neurologii. Biegli po rozpoznaniu u wnioskodawcy: choroby P. z implantacją stymulatora struktur głębokich w mózgu w roku 2011 i wymiany generatora impulsów dbs w roku 2015, zespołu otępiennego w chorobie P. oraz halucynozy w wywiadzie stwierdzili, że aktualne zaawansowanie schorzenia narusza sprawność organizmu w stopniu dającym podstawę do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji na okres dwóch lat - ocena w skali B. 55 pkt (k. 81-48 akt sprawy). Podkreślenia wymaga, iż przedmiotową opinię wydali biegli o specjalnościach odpowiadających schorzeniom, na które cierpi J. Ś.. Co więcej, podstawą wydanej opinii były dowody obiektywne, tj. dokumentacja lekarska oraz badanie odwołującego. Opinia jest jasna, przekonująca i zawiera wyczerpujące uzasadnienie, w którym wyjaśnia przyczyny, w oparciu o które biegli uznali, że odwołujący od dnia 31 stycznia 2016 r. (na okres kolejnych dwóch lat) jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Uwadze Sądu drugiej instancji nie umknęła okoliczność, iż biegli jednoznacznie wskazali, że mimo stosowanych leków stan chorego stopniowo pogarsza się. Konkluzje płynące z opinii drugiego zespołu biegłych opiniujących w rozpoznawanej sprawie prowadzą do przekonania, że J. Ś., wobec występowania niekwestionowanych schorzeń i związanych z nimi ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu, niewątpliwie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. Biegli uznali bowiem, że wymaga on pomocy innych osób w pielęgnacji, czy przy wykonywaniu podstawowych czynności dnia codziennego. W ocenie Sądu drugiej instancji, rozpoznane przez biegłych sądowych schorzenia, ich nasilenie i wpływ na zdolność do samodzielnej egzystencji znajdują również oparcie w dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach sprawy oraz zeznaniach powołanych w rozpoznawanej sprawie świadków. Z tych względów wnioski płynące z treści opinii przygotowanej przez drugi z powołanych zespołów biegłych, składającego się z biegłego neurologa, psychiatry i psychologa należy uznać za kategoryczne i wystarczające do rozstrzygnięcia sporu, albowiem zaprezentowana w przedmiotowej opinii ocena stanu zdrowia J. Ś. została dokonana w najpełniejszy sposób.

Tymczasem, mimo rozpoznania u J. Ś. choroby P. z implantacją stymulatora struktur głębokich mózgu w 2011 i 2015 r., zespołu otępiennego w przebiegu choroby podstawowej oraz halucynozy organicznej, pierwszy z opiniujących w rozpoznawanej sprawie zespołów biegłych uznał, iż aktualny stopień zaawansowania schorzeń nie czyni badanego niezdolnym do samodzielnej egzystencji (k. 13-15 akt sprawy). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji dokonał właściwej oceny wartości dowodowej przedmiotowej opinii. W powołanym także przez Sąd pierwszej instancji postanowieniu z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98 (OSNC 2001/4/64) Sąd Najwyższy wskazał, że kryterium oceny opinii biegłych stanowi jej zgodność z zasadami logiki, wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, jej podstaw teoretycznych, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej sądów. Jeżeli zatem z tych punktów widzenia nie nasunie ona sądowi orzekającemu zastrzeżeń, to oczywiście może ona stanowić uzasadnioną podstawę dla dokonania ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy. Sąd pierwszej instancji wyjaśnił jakie kryteria miał na uwadze odmawiając niniejszej opinii przymiotu wiarygodności. W ocenie Sądu drugiej instancji, opinia ta zawiera pewne niespójności. Z jej treści wynika bowiem, iż J. Ś. ma problemy z mówieniem oraz poruszaniem się. Co więcej, odwołujący rzadko opuszcza dom, przy czym nie jest w stanie samodzielnie zejść po schodach, nie wspominając o zrobieniu zakupów, a mimo to biegli uznali odwołującego za zdolnego do samodzielnej egzystencji. Zważając na powyższe, Sąd Apelacyjny aprobuje stanowisko Sądu Okręgowego, iż zaprezentowane w tej opinii argumenty pozostają w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Odnosząc się natomiast do wniosku organu rentowego w kwestii dopuszczenia dowodu z opinii kolejnego zespołu biegłych oraz zastrzeżeń wobec opinii drugiego z powołanych zespołów specjalistów należy zauważyć, iż Sąd orzekający w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie ma obowiązku dopuszczania dowodów, zwłaszcza z opinii biegłych lekarzy tak długo, aż strona uzyska opinię odpowiadającą jej oczekiwaniom (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2008 r., I UK 47/08, Legalis nr 173063). W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że zastrzeżenia te nie powodują potrzeby dalszego prowadzenia postępowania dowodowego a przeprowadzone dotychczas postępowanie dowodowe w sposób kompleksowy doprowadziło do ustalenia stanu zdrowia J. Ś.. Potwierdzeniem powyższego jest również pogląd zaprezentowany przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 23 września 2010 r. (VI ACa 36/10, Lex numer 785497), iż sam fakt niezadowolenia jednej ze stron z treści sporządzonej w toku sprawy opinii biegłego, tudzież podtrzymywania zarzutów pod adresem tej opinii, nie obliguje w żadnym razie sądu do dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłego. Z tych względów jako prawidłowe należało ocenić oddalenie przez Sąd Okręgowy wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o dopuszczenie dowodu z opinii nowego zespołu biegłych.

Z tożsamych względów Sąd Apelacyjny nie uwzględnił zgłoszonego w apelacji organu rentowego wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych z zakresu psychiatrii, psychologii oraz neurologii. Stąd też zarzut naruszenia art. 278 § 1 i 2 k.p.c., art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 § 3 k.p.c. Sąd Apelacyjny uznał za chybiony.

Mając na względzie powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego, dokonana przez Sąd Okręgowy ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie narusza art. 233 § 1 k.p.c.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd Okręgowy nie dopuścił się także błędu w ustaleniach faktycznych. Z kolei, w konsekwencji prawidłowo ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy dokonał właściwej wykładni prawa materialnego.

Reasumując, w ocenie Sądu Apelacyjnego zarzuty sformułowane w apelacji okazały się w całości nieuzasadnione, stanowią bowiem polemikę z prawidłowo uzasadnionym stanowiskiem Sądu rozpoznającego sprawę w pierwszej instancji.

Uznając zatem, że J. Ś. jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, w ocenie Sądu Apelacyjnego, ubezpieczony spełnił przesłanki określone w przepisie art. 75 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stąd też przysługuje mu prawo do wnioskowanego świadczenia, tj. dodatku pielęgnacyjnego.

Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny oddalił apelację.

SSO del. Grażyna Załęska-Bartkowiak SSA Teresa Suchcicka SSA Barbara Orechwa-Zawadzka