Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 2 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący

:

SSA Elżbieta Kuczyńska

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2017 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...)w B.

z udziałem (...) w B.

o uznanie wyroku sądu polubownego

p o s t a n a w i a :

I.  uznać wyrok(...)z dnia 3 września 2014 r. wydany przez 5-osobowy (...) w sprawie o sygn. akt(...)w zakresie pkt 1 tego wyroku, w brzmieniu uwzględniającym oznaczenie stron wynikające z postanowienia w tej sprawie (...)z dnia 15 grudnia 2014 r.;

II.  zasądzić od (...) w B. na rzecz (...) w B. kwotę 797 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

E. K.

Sygn. akt I A Co 33/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawca (...) w B. wniosła o uznanie wyroku sądu polubownego tj. wyroku(...)z dnia 3 września 2014 r. wydanego przez 5 osobowy (...)w sprawie sygn.. akt (...) w zakresie pkt 1, w brzmieniu uwzględniającym oznaczenie stron wynikające z postanowienia (...) z dnia 15 grudnia 2014 r. oraz o zasądzenie od uczestnika postępowania zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że na skutek wniosku o stwierdzenie wykonalności w/w wyroku postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 kwietnia 2017 r. wydanym w sprawie I A Co 12/17 w/w wyrokowi została nadana klauzula wykonalności w zakresie pkt. 2 rozstrzygającego o kosztach procesu, przez co nastąpiło de facto przesądzenie zasady, iż została spełniona przesłanka do uznania wyroku w postaci sporządzenia przez strony zapisu na sąd polubowny. Oddalenie wniosku z 13 lutego 2017 r. w zakresie pkt. 1 wyroku (oddalającego powództwo) zdaniem wnioskodawcy nie stanowi przeszkody do uznania wyroku w tym zakresie, co wynika jednoznacznie z uzasadnienia postanowienia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 kwietnia 2017 r. w sprawie I A Co 12/17, w którym wskazano, że pkt 1 wyroku sądu polubownego stanowiący o oddaleniu roszczenia nie podlega wykonaniu w drodze egzekucji i w takiej sytuacji podlega uznaniu w trybie art. 1212 k.p.c. i nast.

Dalej, wnioskodawca uzasadniając z ostrożności procesowej przesłankę uznania wyroku sądu polubownego – zapis na sąd polubowny i powołując się na dokumenty złożone w sprawie I A Co 12/17 wywodził, iż w sprawie został poczyniony zapis na sąd polubowny. Powoływał się na poświadczony Statut(...)w jego brzmieniu aktualnym na dzień 20 czerwca 2012 r. i twierdził, że zapis na sąd polubowny został poczyniony w tym Statucie, stosownie do treści art. 1163 § 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem zapis na sąd polubowny może zostać poczyniony w statucie stowarzyszenia, a zatem także może być poczyniony w Statucie (...). W sprawie o zapłatę części wynagrodzenia uzyskanego przez wnioskodawcę z tytułu transferu zawodnika G. S. z klubu wnioskodawcy do klubu (...) z dnia 10 sierpnia 2011 r. stanowią:

- art. 4 § 2 lit. e) Statutu (...), który stanowi, że członkowie (...) zobowiązują się do kierowania sporów o prawa majątkowe lub sporów o prawa niemajątkowe mogących być przedmiotem ugody do (...),

- art. 19 § 1 pkt 7 Statutu (...) określający obowiązek sformułowania w swoich statutach lub umowach związanych z uprawianiem sportu piłki nożnej klauzuli przewidującej, że wszystkie spory krajowe, dotyczące wszystkich praw majątkowych i/lub niemajątkowych, mogących być przedmiotem ugody, będą podlegały właściwości (...),

- art. 47 § 1 Statutu (...) stanowiący, iż (...) jest powołany do rozpoznawania wszelkich sporów majątkowych lub sporów o prawa niemajątkowe, mogących być przedmiotem ugody – powstałych na tle uprawiania, organizacji, upowszechniania i rozwoju sportu piłki nożnej, których rozstrzygnięcie w trybie postępowania arbitrażowego przewidziane jest przez statuty i regulaminy (...), (...) i (...).

Wnioskodawca wskazywał, że bezsprzecznie, co jest związane z możliwością wykonywania transferów zawodników, strony procesu są członkami (...).

Z uwagi na powyższe, zdaniem wnioskodawcy, należy uznać, że strony poczyniły zapis na sąd polubowny dotyczący sprawy, która była przedmiotem rozpoznania w postępowaniu prowadzonym przez(...) pod sygn. akt (...) Podkreślono, że również sąd polubowny nie miał wątpliwości co do poczynienia przez strony w niniejszej sprawie zapisu na sąd polubowny.

Z uzasadnienia wniosku wynikało również, że uczestnik postępowania aktualnie wniósł pozew o zapłatę do sądu powszechnego tj. Sądu Rejonowego w Białymstoku o to samo roszczenie, które było przedmiotem postępowania zakończonego wyrokiem sądu polubownego.

Uczestnik postępowania (...) w B. pomimo doręczenia mu odpisu wniosku z załącznikami w dniu 09.05.2017 r. nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Wyrokiem (...)wydanym w W. w dniu 3 września 2014 r. 5 osobowy (...)po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...)„ (...)” przeciwko (...) (...)o zapłatę kwoty 2.130.000,00 zł z tytułu umowy zawartej w dniu 27 czerwca 2013 r. - w oparciu o zapis na sąd polubowny wynikający z treści art. 19 Statutu (...) stosowanego na podstawie § 9 ust. 1 pkt 3 Regulaminu(...) jak również wynikający z oświadczenia stron złożonego na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2013 r., do którego zastosowanie znajduje § 9 ust. 1 pkt 2 Regulaminu (...) na skutek złożonego przez obie strony wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy, na zasadzie § 102 Regulaminu (...) zmienił wyrok (...) (...) z dnia 8 maja 2014 roku – sygn. akt: (...)i oddalił powództwo w całości (pkt 1) oraz zasądził od (...) „ (...)” na rzecz (...) (...) kwotę 1 950 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania poniesionych w związku ze złożeniem wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy oraz kwotę 4 017 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje oraz tytułem zwrotu opłaty skarbowej (pkt 2). Następnie, postanowieniem z 15 grudnia 2014 r. wydanym na podstawie § 88 pkt 2 Regulaminu (...) sprostował oczywistą omyłkę pisarska w komparycji, w pkt 2 oraz w uzasadnieniu wyroku z 3 września 2014 r. poprzez wskazanie prawidłowego oznaczenia: powoda z (...)„ (...)” na (...) w B. (...)z siedzibą w B. i pozwanego z (...) (...) na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w B..

Postanowieniem z 7 kwietnia 2017 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sprawie I A Co 12/17 na wniosek (...)w B. stwierdził wykonalność punktu 2 tegoż wyroku(...) i nadał mu klauzulę wykonalności w tej części, a w pozostałym zakresie wniosek o stwierdzenie wykonalności oddalił. W uzasadnieniu wskazał m.in., że przepis art. 1212 k.p.c. rozróżnia uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku lub ugody zawartej przed sądem polubownym, przy czym stwierdzenie wykonalności odnosi się do orzeczeń, które podlegają wykonaniu w drodze egzekucji. Orzeczenie zawarte w pkt 1 wyroku sądu polubownego (oddalenie powództwa w całości) nie kwalifikuje się do egzekucji, a co za tym idzie nie mogła mu być nadana klauzula wykonalności i w tej części tak sformułowany wniosek podlegał oddaleniu. Sąd Apelacyjny ocenił, że nie istniały żadne przeszkody, o których stanowi art. 1214 § 3 k.p.c., do stwierdzenia wykonalności i nadania klauzuli wykonalności wyrokowi sądu polubownego w przedmiocie zwrotu kosztów procesu.

Zgodnie z art. 1213 § 1 k.p.c. o uznaniu albo stwierdzeniu wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed tym sądem zawartej sąd orzeka na wniosek strony. Do wniosku strona jest obowiązana załączyć oryginał lub poświadczony przez sąd polubowny odpis jego wyroku lub ugody przed nim zawartej, jak również oryginał zapisu na sąd polubowny lub urzędowo poświadczony jego odpis. Niezbędnym warunkiem uznania wyroku sądu polubownego jest więc oprócz przedłożenia wyroku sądu polubownego także udokumentowanie przez wnioskodawcę w określony przepisem sposób zapisu na sąd polubowny. Natomiast zgodnie z art. 1214 § 3 k.p.c. sąd odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, jeżeli:

1) według przepisów ustawy spór nie może być poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego;

2) uznanie lub wykonanie wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego);

3) wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta pozbawia konsumenta ochrony przyznanej mu bezwzględnie wiążącymi przepisami prawa właściwego dla umowy, której stroną jest konsument, a gdy prawem właściwym dla tej umowy jest prawo wybrane przez strony – ochrony przyznanej konsumentowi bezwzględnie wiążącymi przepisami prawa, które byłoby właściwe w braku wyboru prawa.

Odnosząc się wpierw do kwestii wykazania zapisu na sąd polubowny, wnioskodawca twierdził, że zapis na sąd polubowny został poczyniony w Statucie (...) i powoływał się w tym zakresie na treść art. 1163 § 2 k.p.c. i na odpowiednie unormowania Statutu (...) (art. 4 § 2, art. 19 § 1 pkt 7 i art. 47 § 1) podnosząc, że obie strony są członkami (...). Nie ulega wątpliwości, że (...) jest stowarzyszeniem, w związku z czym co do zasady istnieje możliwość zastosowania do jego członków instytucji tzw. klauzuli arbitrażowej przez odesłanie. Istota tego rodzaju rozwiązania polega na tym, że klauzula arbitrażowa jest zawarta w statucie stowarzyszenia, a czynność lub akt przystąpienia do stowarzyszenia obejmuje poddanie się statutowi, w tym zawartej w nim klauzuli arbitrażowej. Jednocześnie należy jednak zauważyć, że zgodnie z regulacją art. 1163 § 1 k.p.c., którą stosuje się odpowiednio do zapisu na sąd polubowny zawartego w statucie stowarzyszenia zakres związania takim zapisem jest ograniczony podmiotowo (wiąże stowarzyszenie i jego członków), a nadto przedmiotowo, gdyż związanie zawartym w statucie stowarzyszenia zapisem na sąd polubowny dotyczyć może jedynie sporów ze stosunku członkostwa w stowarzyszeniu. W konsekwencji, mając na względzie, że spór, który został rozstrzygnięty wyrokiem sądu polubownego dotyczył wynagrodzenia z tytułu transferowania wyszkolonych przez (...) zawodników z powołaniem się na zawartą w dniu 27 czerwca 2007 r. przez strony umowę, i nie był to niewątpliwie spór ze stosunku stowarzyszenia, to powołanie się przez wnioskodawcę na odpowiednie zapisy statutu (...) i przepis art. 1163 § 2 k.p.c. nie spełnia wymogu wykazania zapisu na sąd polubowny.

Niemniej, wobec okoliczności i twierdzeń powołanych we wniosku pozostaje rozważyć, czy postanowienie wydane w sprawie I A Co 12/17 o stwierdzenie wykonalności i nadanie klauzuli wykonalności temuż wyrokowi sądu polubownego - jak twierdzi wnioskodawca - przesądza, iż została spełniona przesłanka do uznania wyroku w postaci sporządzenia przez strony zapisu na sąd polubowny.

Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c., który na zasadzie art. 13 § 2 k.p.c. może mieć odpowiednie zastosowanie także w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, orzeczenie sądu wydane w innej sprawie, jeżeli jest prawomocne, wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Przepis art. 365 § 1 k.p.c., z którego wynika moc wiążąca prawomocnego orzeczenia nie reguluje wprost przedmiotowych granic mocy wiążącej orzeczenia, co może wywoływać wątpliwości, co do zakresu tego związania. W zdecydowanej większości judykatów oraz w piśmiennictwie podkreśla się, że z mocy wiążącej wyroku korzysta w zasadzie rozstrzygnięcie (sentencja wyroku), nie rozciąga się ona natomiast na ustalenia i oceny dotyczące stosunku prawnego stanowiącego podstawę żądania, o którym orzeczono. Przy takim podejściu do wykładni przepisu art. 365 § 1 k.p.c. – które za słuszne uważa także Sąd Apelacyjny – za słuszne można uznać stanowisko, że skutkiem mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia jest przede wszystkim to, że przesądzenie w nim kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, że w późniejszym procesie/postępowaniu występuje ograniczenie dowodzenia faktów objętych prejudycjalnym orzeczeniem. Prejudycjalność charakteryzuje się określonym stosunkiem zależności a jej konieczną cechą jest decydujące (przesądzające) znaczenie, jakie ma rozstrzygnięcie jednej kwestii dla rozstrzygnięcia kwestii wstępnej w innej sprawie. W przedmiotowej sprawie chodzi zaś o kwestię wykazania zapisu na sąd polubowny, której można nadać charakter prejudycjalny.

Sąd Apelacyjny podzielając ten kierunek wykładni przepisu art. 365 § 1 k.p.c. stoi więc – podobnie jak wnioskodawca – na stanowisku, że jest uzasadnione przyjęcie w przedmiotowej sprawie, iż ocena co do spełnienia wymogu wykazania zapisu na sąd polubowny w sprawie I A Co 12/17, co znalazło odzwierciedlenie w pkt I postanowienia z 7 kwietnia 2017 r., ma charakter prejudycjalny także dla tej sprawy. W takim też zakresie wiąże sąd orzekający w niniejszej sprawie powołane we wniosku postanowienie wydane w sprawie I A Co 12/17 Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niezależnie od tego należy wskazać, że w przedłożonym wyroku Sądu Polubownego, zgodnie z art. 1197 § 3 k.p.c., wskazano jako zapis na sąd polubowny m.in. § 9 ust. 1 pkt 2 Regulaminu (...) (...), zgodnie z którym (...) jest właściwy do rozstrzygania sporów jeżeli powód w pozwie poddał się kompetencji Sądu Polubownego, a pozwany wyraził zgodę na tę właściwość. W wyroku tym znalazło odzwierciedlenie złożenie przez obie strony sporu rozstrzygniętego przez (...) (...) oświadczeń wciągniętych do protokołu rozprawy z 20 sierpnia 2013 r. o wyrażeniu zgody na rozpoznanie sprawy przez (...) przy przyjęciu, że ujęcie oświadczeń w protokole rozprawy wypełnia warunek zachowania formy pisemnej zapisu na sąd polubowny. Należy podkreślić, że sprawa toczyła się przed sądem polubownym na skutek pozwu złożonego przez (...)a w niniejszym postępowaniu tenże nie kwestionował istnienia zapisu na sąd polubowny i nie zajął w ogóle stanowiska w sprawie, pomimo prawidłowego doręczenia mu odpisu wniosku.

Podsumowując, oznacza to, że sąd w niniejszej sprawie miał podstawy do przyjęcia, że wnioskodawca dostatecznie wykazał istnienie zapisu na sąd polubowny, który upoważniał (...)do rozpoznania sprawy.

Jednocześnie, nie zachodziły przesłanki do odmowy uznania skuteczności pkt 1 wyroku (...) z 3 września 2014 r., o których mowa w art. 1214 § 3 k.p.c. Spór rozstrzygnięty przez sąd polubowny miał charakter majątkowy i mógł być poddany zgodnie z art. 1157 k.p.c. pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Żadna ze stron nie jest konsumentem w rozumieniu art. 1214 § 3 pkt 3 k.p.c. Lektura wyroku sądu polubownego i jego uzasadnienia wskazują, że prawa procesowe stron tego postępowania zostały zachowane i nie daje podstaw do uznania, że zostały naruszone zasady porządku prawnego tj. normy konstytucyjne czy naczelne normy postępowania cywilnego.

Mając powyższe na względzie na mocy art. 1213 ¹ k.p.c. w zw. z art. 1214 § 1 k.p.c. orzeczono, jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 99 i 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i 1213 ¹ § 2 k.p.c. Na zasądzone koszty składa się opłata od wniosku (300 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) i koszty zastępstwa procesowego w wysokości 480 zł, ustalone przy odpowiednim zastosowaniu, z uwagi na brak odrębnej regulacji dot. stawki minimalnej w sprawach o uznane wyroku sądu polubownego, stawki minimalnej z § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804) w brzmieniu uwzględniającym zmiany wprowadzone rozporządzeniem z 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1667).

E. K.