II AKz 821/21 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2021-11-15

Tytuł:
Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2021-11-15
Data orzeczenia:
15 listopada 2021
Data publikacji:
12 stycznia 2022
Data uprawomocnienia:
15 listopada 2021
Sygnatura:
II AKz 821/21
Sąd:
Sąd Apelacyjny w Krakowie
Wydział:
II Wydział Karny
Przewodniczący:
Robert Pelewicz
Protokolant:
protokolant Dominik Dąbrowny
Hasła tematyczne:
Środki odwoławcze ,  Zażalenie
Teza:
1. W związku z upływem terminu stosowania tymczasowego aresztowania już/dopiero na etapie postępowania jurysdykcyjnego Kodeks postępowania karnego w sytuacji uznania przez sąd rozpoznający sprawę braku przesłanek dalszego stosowania tymczasowego aresztowania, brak jest podstaw do wydawania postanowienia w każdym przypadku (por. P. Hofmański, S. Zabłocki, Meandry wykładni art. 9 § 2 kodeksu postępowania karnego, czyli jak postępować z wnioskami składanymi na podstawie tego przepisu, w: W kręgu teorii prawa karnego, Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, Lublin 2005, s. 655). Co jednak w realiach rozpoznawanej sprawy najistotniejsze, strona postępowania jurysdykcyjnego może formułować wnioski na podstawie art. 9 § 2 kpk, które jednak nie są wiążące dla sądu i nie ma potrzeby odnoszenia się do nich w formie decyzji procesowej (por. wyrok SN z 5.06.2013., III KK 286/12, Legalis 804004), gdyż art. 9 § 1 kpk wyklucza rozstrzyganie o takim wniosku w formie postanowienia i sąd nie orzeka o wniosku złożonym na podstawie art. 9 § 2 kpk postanowieniem (zob. P. Hofmański, Kodeks postępowania karnego, Tom I, komentarz, Warszawa 2007, s. 92), a jedynie informuje, w przypadku jego nieuwzględnienia, o tym fakcie wnioskodawcę (por. postanowienie SA we Wrocławiu z 26.10.2017., II AKz 545/17, KZS 2018/2/65). Jeżeli uprawniony podmiot złoży wniosek w trybie art. 9 § 2 kpk, to bezspornie organ procesowy musi się do niego ustosunkować poprzez wydanie decyzji procesowej w sytuacji, gdy przychyla się do wniosku. Brak jest natomiast konieczności wydania negatywnej decyzji procesowej w każdej sytuacji, gdy organ procesowy nie uwzględnia wniosku złożonego w trybie art. 9 § 2 kpk . 2. W trybie wynikającym z treści art. 253 § 1 kpk istnieje zawsze możliwość wykorzystania inicjatywy stron i w takiej sytuacji procesowej pełne zastosowanie znajduje instytucja przewidziana w art. 9 § 2 kpk, umożliwiająca stronie wystąpienie z wnioskiem o dokonanie czynności z urzędu (por. uchwała 7 sędziów SN z 24.05.2005 r., I KZP 5/05, OSNKW 2005/6/48) – tak jak uczynił to prokurator na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Krakowie w dniu 5 października 2021 r., wnosząc - po udzieleniu mu głosu przez przewodniczącego - „o przedłużenie tymczasowego aresztu na okres 3 miesięcy, gdyż aktualne są wszystkie przesłanki, które legły u podstaw sporządzenia aktu oskarżenia.” (k. 169). Ta inicjatywa - w razie potwierdzenia istnienia przesłanek przedłużenia tymczasowego aresztowania mogła prowadzić do wydania z urzędu postanowienia o przedłużeniu tymczasowego aresztowania, zaś w braku zaistnienia takich przesłanek nie wymagała wydania orzeczenia stwierdzającego brak podstaw do przedłużenia tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego Tomasza Głowacza w związku z brakiem tych przesłanek – tak jak uczynił to sąd Okręgowy w Krakowie na rozprawie w dniu 5 października 2021 r. (por. zarządzenie Przewodniczącego Wydziału Izby Karnej Sądu Najwyższego z 28.12.2006., IV KO 65/06, OSNwSK 2006/1/2589). 3. W odniesieniu do czynności organów procesowych niewłaściwe oznaczenie czynności procesowej (np. wydanie zarządzenia zamiast postanowienia) winno być oceniane w świetle art. 118 § 1 i 2 kpk, a niewłaściwe określenie nie determinuje rodzaju kontroli odwoławczej i w konsekwencji orzeczenie zapadłe w niewłaściwej formie należy oceniać nie z punktu widzenia błędnej formy (ustawowego formalizmu), ale z punktu widzenia jego materialnej istoty i procesowego znaczenia (postanowienie SA w Katowicach z 4.08.2010 r., II AKz 508/10, LEX 686870). Rzecz jednak w tym, że nawet gdyby hipotetycznie przyjąć zasadność zarzutu zażalenia, iż zaskarżona czynność procesowa była postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie zawartym „w protokole z dnia 5 października 2021 r., sygn. akt III K 69/21” (k. 177) – i abstrahując już od wykazanej powyżej niezasadności rozumowania skarżącego z punktu widzenia materialnej istoty i procesowego znaczenia zarządzenia przewodniczącego składu orzekającego – to w związku z upływem wobec oskarżonego Tomasza Głowacza terminu tymczasowego aresztowania z dniem 10 października 2021 r., zastosowanie art. 118 § 1 i 2 kpk w jego aktualnej sytuacji procesowej miałoby charakter antygwarancyjny (por. postanowienie SN z 23.11.2020., III KZ 49/20, Legalis 2500500), gdyż możliwość interpretacji, z odwołaniem się do treści art. 118 § 1 i 2 kpk, znaczenia czynności procesowej, podjętej przez organ procesowy, w kierunku niekorzystnym dla oskarżonego, stwarzałaby stan permanentnej niepewności prawnej i byłaby sprzeczna z zasadą sprawiedliwego procesu, znajdującą swoje zakotwiczenie konstytucyjne w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, jak i konwencyjne w art. 6 ust. 1 EKPC.
Istotność:
Dodano:  ,  Opublikował(a):  Jolanta Więsek
Podmiot udostępniający informację:  Sąd Apelacyjny w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Robert Pelewicz
Data wytworzenia informacji: