Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Marcin Kołakowski

Protokolant: Przemysław Baranowski

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2018 r. w Warszawie, na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą

w W.,

przeciwko T. P. ,

o zapłatę,

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz T. P. kwotę 14.417,00 zł (czternaście tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

I C 856/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31 sierpnia 2016 r., wniesionym do Sądu w dniu 1 września 2016 r., powódka (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że pozwany T. P. ma zapłacić kwotę 365.059,76 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do Sądu do dnia zapłaty oraz koszty procesu, a w przypadku wniesienia przez pozwanego zarzutów, o utrzymanie w mocy wydanego w sprawie nakazu zapłaty w całości.

W uzasadnieniu pozwu powódka twierdziła, że w dniu 19 września 2011 r., (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w drodze sukcesji uniwersalnej wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki (...), Spółka Akcyjna Oddział w P., że z dniem 31 grudnia 2012 r., na skutek połączenia spółek kapitałowych przeprowadzonego w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na podstawie art. 494 k.s.h. wstąpiła w ogół praw i obowiązków (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. oraz że w związku z zaistniałymi przekształceniami podmiotowymi wszelkie roszczenia z wierzytelności powstałych na tle realizacji stosunków zobowiązaniowych zawartych przez (...), Spółka Akcyjna Oddział w P. oraz pozwanego przysługują obecnie powódce. Nadto powódka wskazała, że przysługuje jej wobec pozwanego wymagalna wierzytelność pieniężna powstała na tle realizacji umowy o kredyt hipoteczny nr (...) zawarta w dniu 30 marca 2010 r., że jej istnienie, wysokość oraz struktura zadłużenia wynikają z wyciągu ksiąg bankowych z dnia 26 sierpnia 2016 r., podpisanego przez osobę uprawnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych powódki i opatrzonego pieczęcią banku, że wierzytelność ta została zabezpieczona przez ustanowienie hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 584.000 zł która obciąża nieruchomość dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczystą o nr (...) oraz że w dacie jej ustanowienia wyłącznym właścicielem tej nieruchomości był i nadal nim pozostaje pozwany, że pozwany wezwany do dobrowolnego spełnienia dochodzonego świadczenia nie odebrał przesyłki zawierającej to wezwanie wobec czego należy przyjąć, że zostało ono skutecznie złożone pozwanemu w rozumieniu art. 61 § 1 k.c. Mimo upływu wyznaczonego terminu w treści wezwania do zapłaty pozwany nie uiścił przysługujących powódce należności. Jednocześnie powódka wskazała, że na dochodzoną pozwem kwotę 365.059,76 zł składają się kwoty: 342.547,14 zł tytułem kapitału, 9.281,23 tytułem odsetek umownych naliczanych za okres od dnia 14 lipca 2015 r., do dnia 5 lutego 2016 r., oraz 13.231,39 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia 6 lutego 2016 r., do dnia 25 sierpnia 2016 r., tj. do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych.

Nakazem zapłaty wydanym w postepowaniu upominawczym w dniu 23 września 2016 roku w sprawie o sygn. akt XXV Nc 767/16 Sąd Okręgowy w Warszawie w całości uwzględnił żądanie pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył ten nakaz w całości. Wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów procesu.

W uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty pozwany zarzucił, że powódka nie udowodniła istnienia, wysokości oraz wymagalności wierzytelności dochodzonej pozwem, nie wykazała wysokości naliczonych odsetek, że umowa kredytu hipotecznego jest nieważna, że w umowie tej zostały zamieszczone niedozwolone klauzule umowne, że powódka nie wykazała, aby pozwanemu zostały przekazane środki pienienie z ww. umowy oraz że roszczenie dochodzone pozwem jest niewymagalne. W szczególności odnośnie zarzutu niewymagalności roszczenia dochodzonego pozwem, pozwany zarzucił że powódka nie dokonała skutecznego wypowiedzenia umowy, że powódka nie wykazała, aby jej pismo zawierające wezwanie do zapłaty i warunkowe wypowiedzenie umowy w ogóle dotarło do niego, że kategoryczne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy nigdy do niego nie dotarło, że niedopuszczalne, a tym samym nieskuteczne jest jednoczesne wezwanie do zapłaty łącznie z warunkowym wypowiedzeniem umowy, że powódka najpierw powinna wezwać go do zapłaty, a następnie po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu złożyć ewentualne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, czego nie uczyniła, że za wypowiedzenie umowy nie może być potraktowane wniesienie pozwu do Sądu, oraz że osoba która złożyła w imieniu powódki oświadczenie – wezwanie do zapłaty z warunkowym wypowiedzeniem umowy nie była upoważniona do działania w imieniu powódki.

Postanowieniem z dnia 25 maja 2017 r., Sąd Okręgowy w Warszawie uznał się niewłaściwym i przekazał tutejszemu Sądowi niniejszą sprawę do rozpoznania, jako właściwemu miejscowo i rzeczowo.

W toku dalszego postepowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie. Powódka podniosła, że wypowiedzenie umowy nastąpiło pismem datowanym na dzień 23 grudnia 2015 r., na podstawie § 21 ust. 1 pkt 5 Regulaminu kredytu hipotecznego udzielanego przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. do którego odsyłają postanowienia zawartej umowy o kredyt hipoteczny. Zgodnie z tym postanowieniem umownym w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia umowy w całości lub w części z zachowaniem okresu wypowiedzenia w wysokości 30 dni, a w przypadku zagrożenia upadłością przedsiębiorcy – 7 dni. Nadto powódka wskazała, że na dzień wypowiedzenie umowy pozwany zalegał z zapłatą kapitału w wysokości 576,54 euro, odsetek umownych 1.634,70 euro oraz odsetek karnych 9,24 euro – wskazanych w wypowiedzeniu na łączną kwotę 2.220,48 euro. W piśmie procesowym z dnia 7 marca 2018 r., (k. 367) powódka wskazała, że w wypowiedzeniu umowy z dnia 23 grudnia 2015 r., przewidziany został 30 – sto dniowy termin wypowiedzenia, że w piśmie tym wskazano na wysokość aktualnego i wymagalnego zadłużenia nadmieniając, że gdy pozwany dokona spłaty tego zadłużenia do dnia 2 lutego 2016 r., ustanie skuteczność wypowiedzenia, że pozwany nie spłacił tego zadłużenia we wskazanym terminie, kierując jedynie wniosek o umorzenie części długu (formularz zgłoszenia reklamacji z dnia 31 marca 2016 r.), potwierdzając tym samym fakt istnienia zadłużenia oraz okoliczności skutecznego zapoznania się z treścią oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy. Dodatkowo powódka wskazała, że na dzień składania oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia umowy tj. 23 grudnia 2015 r., nie posiadała ona obowiązku w zakresie skierowania do pozwanego wezwania do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy z informacją o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację kredytu, albowiem w dacie składania tego oświadczenia przepisy znowelizowanej ustawy Prawo bankowe nie obowiązywały. W szczególności nie obowiązywał nowy art. 75c z uwagi na treść przepisów intertemporalnych ustawy z dnia 25 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1854) w zakresie obowiązku dostosowania procedur banku do wymogów treści art. 75c co miało nastąpić zgodnie z tymi przepisami w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy (art. 12 ww. ustawy). Z uwagi na to, że ww. ustawa weszła w życie (art. 13 tej ustawy) po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia, a samo ogłoszenie miało miejsce w dniu 12 listopada 2015 r., to tym samym jej wejście w życie nastąpiło z dniem 27 listopada 2015 r., ale obowiązek dostosowania działalności banków do wymagań określonych w art. 75c ustawy zmieniającej maił nastąpić w terminie 30 dni od dnia jej wejścia w życie, a więc do początku dnia 28 grudnia 2015 r. Tym samym, w ocenie powódki, skutecznie wypowiedziała ona umowę, wobec czego pozostała niespłacona kwota kredytu stała się wymagalna.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...), Spółka Akcyjna Oddział w P. oraz T. P. w dniu 30 marca 2010 r., zawarli umowę o kredyt hipoteczny nr (...) na mocy, której (...), Spółka Akcyjna Oddział w P. zobowiązała się oddać do dyspozycji T. P. kwotę kredytu w wysokości 292.000 zł, przy czym był to kredyt indeksowany do waluty EURO. Okres kredytowania miał wynosić 420 miesięcy, był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej. Wypłata kredytu miała być jednorazowa, a spłata w równych miesięcznych ratach. W zakresie nieuregulowanym w umowie zastosowanie znajdować miały postanowienia Regulaminu. Zgodnie z § 21 ust. 1 pkt 5 Regulaminu w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia umowy w całości lub w części z zachowaniem okresu wypowiedzenia w wysokości 30 dni, a przypadku zagrożenia upadłością przedsiębiorcy – 7 dni. W dniu 11 lipca 2011 r., pozwany zaktualizował swoje dane adresowe.

Dowód: umowa o kredyt hipoteczny z regulaminem i pozostałymi dokumentami k. 36 – 61, 208 – 233; pełnomocnictwa k. 238 – 239, 297 – 300; historia zmian struktury zadłużenia k. 240 – 296; zestawienie transakcji k. 301; zestawienie oprocentowania k. 302; dyspozycja wypłaty środków z kredytu hipotecznego k. 303; aneks do umowy k. 304 – 306; pismo banku k. 307 – 317; wniosek o zmianę danych k. 331; kopia dowodu osobistego pozwanego k. 322.

W dniu 19 września 2011 r., (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w drodze sukcesji uniwersalnej wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki(...), Spółka Akcyjna Oddział w P.. Z dniem 31 grudnia 2012 r., na skutek połączenia spółek kapitałowych przeprowadzonego w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na podstawie art. 494 k.s.h. wstąpiła w ogół praw i obowiązków (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W..

Dowód: krs powódki k. 22 – 35, 380 – 408.

Pismem z dnia 23 grudnia 2015 r., powódka złożyła pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu hipotecznego nr (...) z uwagi na nieterminową spłatę kapitału kredytu, odsetek i innych należności wynikających z umowy kredytu hipotecznego z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia wskazując, że z upływem ww. terminu całość zadłużenia wynikającego z umowy zostanie postawiona w stan natychmiastowej wymagalności i pozwany będzie zobowiązany do zapłaty 76.426,27 euro bez dodatkowego wezwania do zapłaty. Nadto powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 2.220,33 euro – bieżącego zadłużenia w terminie do dnia 2 lutego 2016 r., wskazując, że zapłata w tym terminie spowoduje ustanie skuteczności prawnej wypowiedzenia i powoli na kontynuację obsługi kredytu wg aktualnie obowiązującego harmonogramu spłat. Pozwany nie odebrał przesyłki pocztowej zawierającej ww. oświadczenie powódki. Była ona awizowana w dniu 30 grudnia 2015 r., a następnie została zwrócona do nadawcy w dniu 14 stycznia 2016 r.

Dowód: wypowiedzenie umowy – pismo z dnia 23 grudnia 2015 r. k. 318 – 319, kopia zpo k. 320; kopia koperty k. 321; pełnomocnictwo k. 322.

Pismem z dnia 18 lutego 2016 r., powódka wezwała pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 356.015,41 zł wskazując, że jest to zadłużenie na dzień 10 lutego 2016 r.

Pismem z dnia 31 marca 2016 r., pozwany zwrócił się do powódki o zmniejszenie długu z ww. umowy kredytu.

W dniu 26 sierpnia 2016 r., (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystawiła wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) wskazując w tym dokumencie, że zadłużenie T. P. z umowy o kredyt hipoteczny nr (...) wynosi 365.059,76 zł w tym: 342.547,14 zł kapitał, 9.281,23 odsetki umowne naliczane za okres od dnia 14 lipca 2015 r., do dnia 5 lutego 2016 r., oraz 13.231,39 zł odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od kwoty kapitału kredytu za okres od dnia 6 lutego 2016 r., do dnia 25 sierpnia 2016 r., tj. do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych. Dokument ten podpisał w imieniu powódki pełnomocnik – B. S..

Dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 81, 234 i 237, z dowodem nadania k. 235 i kopia koperty zwróconej do nadawcy k. 236; wyciąg z ksiąg bankowych k. 62; pełnomocnictwo k. 63; treść księgi wieczystej o nr (...) – stan na 31 sierpnia 2016 r., k. 64 – 80; pismo pozwanego z 31 marca 2016 r. k. 333.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie niesporne było to, że pozwany zawarł umowę kredytu z (...), Spółką Akcyjną Oddział w P.. Sporne było to, czy powódka udowodniła istnienie, wysokość oraz wymagalność wierzytelności dochodzonej pozwem, czy wykazała wysokość naliczonych odsetek, czy umowa kredytu hipotecznego jest ważna, czy w umowie kredytu hipotecznego zostały zamieszczone niedozwolone klauzule umowne, czy powódka wykazała, aby pozwanemu zostały przekazane środki pienienie z ww. umowy oraz to, czy roszczenie dochodzone pozwem jest wymagalne.

Zajęcie stanowiska w powyższych kwestiach pozwoliło Sądowi rozstrzygnąć,

czy powództwo było uzasadnione.

Sąd przyznał moc dowodową, wszystkim dowodom z dokumentów zgromadzonym w niniejszej sprawie, uznając, że stanowią one pełnowartościowy materiał dowodowy. Autentyczność i wiarygodność tych dokumentów nie była bowiem przez strony kwestionowana. Strony dokonały jedynie ich odmiennej oceny, w zależności od podnoszonych twierdzeń i zarzutów. Takie stanowisko stron procesu, w ocenie Sądu, nie miało jednak wpływu na autentyczność i wiarygodność tych dowodów z dokumentów.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, wobec czego zostało oddalone jako niezasadne i przedwczesne.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe

(t.j. Dz.U. z 2016 roku, poz. 1988 ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W myśl natomiast art. 75 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe, w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu (…), przy czym, termin wypowiedzenia wynosi 30 dni, o ile strony nie określą

w umowie dłuższego terminu.

W niniejszej sprawie powódka – zdaniem Sądu – wykazała, że wstąpiła w prawa i obowiązki (...), Spółki Akcyjnej Oddział w P., która zawarła z pozwanym umowę kredytu hipotecznego, jak również i to, że poprzednik prawny powódki wypłacił pozwanemu kwotę udzielonego kredytu. Niesporne pozostawało to, że pozwany początkowo regulował raty kredytowe i to, że ostatecznie zaprzestał spłaty kredytu. Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miała odpowiedź na pytanie, czy powódka dokonała skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej, gdyż w świetle postanowień umowy kredytu hipotecznego, dopiero upływ okresu wypowiedzenia skutkował postawieniem w stan wymagalności wszelkich zobowiązań wynikających z umowy kredytowej, a tym samym dawał powódce uprawnienie do sądowego dochodzenia roszczeń z tego tytułu.

W rozpoznawanej sprawie powódka pismem z dnia 23 grudnia 2015 r., złożyła pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu hipotecznego nr (...) z uwagi na nieterminową spłatę kapitału kredytu, odsetek i innych należności wynikających z umowy kredytu hipotecznego z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia wskazując, że z upływem ww. terminu całość zadłużenia wynikającego z umowy zostanie postawiona w stan natychmiastowej wymagalności i pozwany będzie zobowiązany do zapłaty 76.426,27 euro bez dodatkowego wezwania do zapłaty. Nadto powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 2.220,33 euro – bieżącego zadłużenia w terminie do dnia 2 lutego 2016 r., wskazując, że zapłata w tym terminie ww. kwoty spowoduje ustanie skuteczności prawnej wypowiedzenia i powoli na kontynuację obsługi kredytu wg aktualnie obowiązującego harmonogramu spłat. Pozwany nie odebrał przesyłki pocztowej zawierającej ww. oświadczenie. Była ona awizowana w dniu 30 grudnia 2015 r., a następnie została zwrócona do nadawcy w dniu 14 stycznia 2016 r.

Zgodnie z art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.

Dokonując subsumpcji powyższego pod treść art. 61 § 1 k.c. stwierdzić należy, że oświadczenie powodowego banku o wypowiedzeniu umowy kredytu – pismo datowane na dzień 23 grudnia 2015 r., dotarło do pozwanego – było po raz pierwszy awizowane w dniu 30 grudnia 2015 r., a zatem najwcześniej z tym dniem, doszło do niego w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Niezależnie od tego, że samo pismo nosiło datę 23 grudnia 205 r. i zostało nadane dopiero w dniu 28 bądź 29 grudnia 205 r., (data dzienna nadania przesyłki w placówce pocztowej pieczęci pocztowej – nieczytelna k. 321).

Wbrew stanowisku powódki na dzień składania oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia umowy powódka posiadała obowiązek w zakresie skierowania do pozwanego wezwania do zapłaty zadłużenia przed wypowiedzeniem umowy z informacją o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację kredytu. Powódka błędne zdaniem Sądu wskazuje, że dniem składania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu jest dzień 23 grudnia 2015 r., skoro taką datę nosi samo jej pismo w tym zakresie podpisane przez pełnomocnika banku. Nie wiadomo jednak z jaka datą zostało ono przez tego pełnomocnika podpisane, skoro zostało nadane dopiero w dniu 28 albo 29 grudnia 2015 r. Okoliczność ta pozostaje jednak bez znaczenia, skoro powódka jednocześnie powołała się na treść art. 61 § 1 k.c. a zgodnie z tym przepisem – na co już wskazano – oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią tj. w dniu 30 grudnia 2015 r., skoro w tym dniu przesyłka kierowana do pozwanego zawierająca ww. oświadczenie była awizowana. W tym dniu, a zatem w dniu 30 grudnia 2015 r., obowiązywał już przepis art. 75c i w tym dniu powodowy bank zobowiązany był już dostosować swoje procedury do treści tego przepisu. W dacie składania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy przez powódkę przepisy znowelizowanej ustawy Prawo bankowe tj. nowy art. 75 c już obowiązywał z uwagi na treść przepisów intertemporalnych ustawy z dnia 25 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1854) w zakresie obowiązku dostosowania procedur banku do wymogów treści art. 75c w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy (art. 12 ww. ustawy). Z uwagi na to, że ww. ustawa weszła w życie (art. 13 tej ustawy) po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia, a samo ogłoszenie miało miejsce w dniu 12 listopada 2015 r., to tym samym jej wejście w życie nastąpiło z dniem 27 listopada 2015 r., a obowiązek dostosowania działalności banków (w tym powódki) do wymagań określonych w art. 75c ustawy zmieniającej, maił nastąpić w terminie 30 dni od dnia jej wejścia w życie, a więc począwszy od dnia 28 grudnia 2015 r. Tym samym, powódka przed skutecznym wypowiedzeniem umowy kredytu hipotecznego zobowiązana była wezwać pozwanego do dokonania spłaty zadłużenia wyznaczając mu termin nie krótszy niż 14 dni. Zgodnie bowiem z art. 75 c prawa bankowego, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych (ust. 1). W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia (ust. 2). Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy (ust. 3). Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę (ust. 4). Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację (ust. 5). Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do umów pożyczek pieniężnych (ust 6). Nawet zatem gdyby przyjąć, że powódka nadała do pozwanego wypowiedzenie umowy w dniu 28 grudnia 2015 r., (termin korzystniejszy dla pozwanej niż 29 grudnia 2015 r.) to i tak w tym dniu powódka była już zobowiązana dostawać swoje procedury do obowiązujących już od miesiąca przepisów ustawy z dnia 25 września 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1854), a zatem przed wypowiedzeniem umowy kredytu powódka zobowiązana była wezwać pozwanego do dokonania spłaty zadłużenia i wyznaczyć mu 14 dniowy termin, a dopiero po jego bezskutecznym upływie mogła złożyć skuteczne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Niezależnie jednak od powyższego ww. oświadczenie powodowego banku o wypowiedzeniu umowy dotarło do pozwanego w dniu 30 grudnia 2015 r., a zatem w dniu, w którym bank w tym powodowy bank zobowiązany był dostawać swoje procedury do ww. przepisów w tym ww. art. 75 c ustawy prawo bankowe. Powódka nie wezwała jednak przed wypowiedzeniem umowy kredytu pozwanego do zapłaty zadłużenia i nie wyznaczyła mu co najmniej 14 – dniowego terminu do jego spłaty, wobec czego jej oświadczenie o wypowiedzeniu nie było w tym zakresie skuteczne i nie wywołało zamierzonego przez nią skutku. Było bezskuteczne. Co najwyżej można je potraktować jako wezwanie do zapłaty, ale nie oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu bankowego. W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że skoro powódka wywodziła swoje roszczenia wskazując w podstawie faktycznej, że umowa został skutecznie wypowiedziana, choć tak w rzeczywistości się nie stało, to jej roszczenie, jako niewymagalne podlegało oddaleniu. Skuteczny zatem okazał się zarzut pozwanego w tym zakresie. Konsekwencją powyższego było to, że Sąd oddalił powództwo jako przedwczesne, skoro roszczenie objęte pozwem było niewymagalne.

Z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, żeby przed dniem doręczenia pozwanemu (w trybie art. 61 § 1 k.c., tj. przed dniem 30 grudnia 2015 r.) pisma z dnia 23 grudnia 2015 roku, powódka podejmowała w stosunku do niego jakiekolwiek działania upominawcze w tym w szczególności, aby wzywała pozwanego do dokonania spłaty zadłużenia wyznaczając mu termin nie krótszy niż 14 dni, a w każdym razie okoliczność ta nie została w żaden sposób wykazana przez powódkę, która nie zaoferowała w tym zakresie jakiegokolwiek dowodu. W tej sytuacji, biorąc pod uwagę przedstawione rozważania, nie ma podstaw do przyjęcia, że oświadczenie powoda zawarte w piśmie z dnia 23 grudnia 2015 roku, skutkowało dokonaniem wypowiedzenia przedmiotowej umowy kredytowej.

W okolicznościach niniejszej sprawy, złożone przez powódkę w piśmie z dnia 23 grudnia 2015 roku oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytowej nie może być uznane za skuteczne – nawet gdyby hipotetycznie tylko przyjąć, że art. 75c prawa bankowego nie ma zastosowania, choć takiego poglądu nie prezentuje Sąd rozpoznający niniejsza sprawę – także z tej przyczyny, że zostało ono złożone pod warunkiem niezapłacenia w terminie zaległości z tytułu zaciągniętego zobowiązania kredytowego w terminie do 2 lutego 2016 r. Przyjęcie za treścią art. 61 § 1 k.c., że ww. oświadczenie zostało doręczone pozwanemu w dniu 30 grudnia 2015 r., powoduje, że wyznaczony trzydziestodniowy termin wypowiedzenia upłynął 29 stycznia 2016 r., a zatem przed upływem terminu udzielonego pozwanemu do dobrowolnej spłaty aktualnego zadłużenia tj. przed dniem 2 lutego 2016 r. Także z tego powodu oświadczenie powódki nie mogło wywołać zamierzonego przez nią skutku, skoro powódka udzieliła pozwanemu dłuższego terminu do dokonania dobrowolnej spłaty aktualnego zadłużenia w porównaniu do terminu wypowiedzenia umowy.

Zgodnie z art. 89 k.c., powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego, chyba że taką możliwość wyłącza ustawa albo właściwości czynności prawnej. Zasadniczo, warunek może być dodany do każdej czynności prawnej na zasadzie autonomii woli stron umowy, poza wyjątkami wynikającymi z ustawy bądź z właściwości czynności prawnej. W orzecznictwie brak jest jednolitego stanowiska odnośnie możliwości wypowiedzenia umowy pod warunkiem. W wyroku z dnia 29 kwietnia 2009 roku ( II CSK 614/08, Legalis numer 161294) Sąd Najwyższy wypowiedział się przeciwko takiej możliwości, wskazując, że do kategorii czynności prawnych niedopuszczających warunku należy zaliczyć takie, które mają od razu kształtować stabilne stosunki prawne, jak jednostronne czynności prawnokształtujące, czy wypowiedzenie trwałego stosunku cywilnoprawnego. Sąd ten podkreślił, że jednostronne oświadczenia woli wywierające z chwilą ich złożenia innej osobie wpływ na jej stosunki majątkowe z reguły nie powinny być dokonywane z zastrzeżeniem warunku, ochrona prawna bowiem interesów tej osoby wymaga, aby zakres skuteczności takich oświadczeń był od razu oznaczony. Dotyczy to zwłaszcza wypowiedzenia, prowadzącego do zakończenia stosunku zobowiązaniowego o charakterze trwałym, gdyż druga strona powinna mieć od razu pewność co do swojej sytuacji prawnej. Oceny skutków zastrzeżenia w treści czynności prawnej niedopuszczalnego warunku, należy dokonać na podstawie art. 58 § 1 i 3 k.c. Z kolei w wyroku z dnia 8 września 2016 roku ( II CSK 750/15, niepubl.) Sąd Najwyższy stwierdził, że nie została wyłączona dopuszczalność zastrzeżenia warunku także w jednostronnej czynności prawnej obejmującej wypowiedzenie umowy. Sąd ten wskazał przy tym, że co do zasady dopuszczalne jest dokonanie czynności prawnej zawierającej zastrzeżenie, że jej skutek zależy od skorzystania z uprawnienia lub woli wykonującego zobowiązanie,

a zdarzenie zależne od zachowania strony może polegać na spełnieniu lub niespełnieniu świadczenia, przy czym zastrzeżenie to podlega ocenie na podstawie art. 353 ¹ k.c., z uwzględnieniem normatywnej konstrukcji warunku określonej w art. 89 k.c. Jednocześnie Sąd Najwyższy zastrzegł, że przyjmowana co do zasady możliwość złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o kredyt pod warunkiem niezapłacenia zadłużenia wymaga rozważenia, czy powinna mieć zastosowanie w kontekście postanowień konkretnej umowy.

W świetle powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego należy wykluczyć skuteczność złożonego przez powoda oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej. Nawet bowiem gdyby zaakceptować pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w przytoczonym wyżej wyroku z dnia 8 września 2016 roku, to analiza okoliczności sprawy, w tym trwały charakter łączącej strony umowy kredytowej, która została zawarta na okres 420 miesięcy a zatem na 35 lat, podjęcie decyzji przez powódkę o wypowiedzeniu umowy bez wypełnienia wymaganych czynności upominawczych oraz spowodowanie niejasnej sytuacji w odniesieniu do czasu i zakresu skuteczności takiego oświadczenia, jak też dotkliwe pozbawienie ochrony interesów kredytobiorcy, prowadzi do wniosku, że przedmiotowe oświadczenie powódki w żadnym wypadku nie może być uznane za skuteczne.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie ma jednocześnie podstaw do uznania, że powód złożył skuteczne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytowej w dacie doręczenia pozwanemu odpisu pozwu w niniejszej sprawie. W tym kontekście podkreślić trzeba, że w orzecznictwie zasadniczo dopuszcza się możliwość kwalifikowania pozwu oraz innych pism procesowych, jako oświadczeń woli, które wywołują skutki materialnoprawne, a takim oświadczeniem jest niewątpliwie oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Przykładowo, w wyroku z dnia 28 kwietnia 1967 roku ( I CR 563/66, OSN 1967/12/227) Sąd Najwyższy uznał, że doręczenie pozwu o uznanie umowy za nieważną może być potraktowane jako złożenie oświadczenia woli o uchyleniu się od jej skutków z powodu błędu. Z kolei w uchwale z dnia 11 września 1997 roku ( III CZP 39/97, Legalis numer 31552) Sąd Najwyższy przyjął, że wypowiedzenie umowy najmu lokalu mieszkalnego może nastąpić również przez doręczenie najemcy wniesionego przez pełnomocnika procesowego pozwu o opróżnienie tego lokalu. Tożsame stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08 maja 2000 roku ( V CKN 38/00, Legalis numer 83645). Niemniej jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, zastosowanie podobnej konstrukcji, tj. wypowiedzenia umowy przez doręczenie odpisu pozwu, jest wykluczone w przypadku umów kredytowych, z uwagi na doniosłość tego rodzaju umów dla obrotu gospodarczego oraz poważne skutki, jakie dla kredytobiorcy wywołuje wypowiedzenie umowy kredytowej, szczególne takiej, która zwierana jest na długi okres czasu. Z chwilą bowiem upływu okresu wypowiedzenia umowy, całe dotychczasowe zadłużenie kredytobiorcy (które w przypadku braku wypowiedzenia spłacałby przez kilkanaście lub kilkadziesiąt lat) staje się natychmiast wymagalne.

W opinii Sądu Okręgowego, w świetle łączącej strony umowy kredytowej i obowiązujących przepisów prawa, w przypadku, gdy kredytobiorca nie wywiązuje się z warunków zawartej umowy, np. przez brak spłaty kolejnych rat kredytowych, sekwencja czynności powódki, jako banku powinna być następująca: najpierw powódka winna podjąć działania upominawcze, przykładowo w postaci wezwania do zapłaty wyznaczając pozwanemu termin na spłatę zadłużenia – nie krótszy niż 14 dni, następnie, jeżeli kredytobiorca nadal nie spłaca zadłużenia, powódka mogła złożyć kredytobiorcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy wzywając go jednocześnie do niezwłocznej spłaty wszystkich wymagalnych należności, a dopiero w dalszej kolejności może przystąpić do dochodzenia swoich wierzytelności na drodze sądowej, co potwierdza także treść art. 75c ustawy prawo bankowe. Kredytobiorca powinien mieć zatem możliwość dobrowolnej spłaty całego wymagalnego zadłużenia powstałego na skutek wypowiedzenia umowy kredytowej jeszcze przez podjęciem przez bank akcji sądowej, tym bardziej, że ewentualny proces z reguły generuje po stronie kredytobiorcy dodatkowe koszty. Ponadto, uznanie, że doręczenie odpisu pozwu o zapłatę należności kredytowej wywołuje skutki równoznaczne z wypowiedzeniem umowy, niewątpliwie skutkowałoby powstaniem elementu zaskoczenia po stronie kredytobiorcy, a tego rodzaju postępowanie powódki jako banku nie może być uznane za prawidłowe, na co wskazał Sąd Najwyższy w przytoczonym wyżej wyroku z dnia 24 września 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt V CSK 698/14.

Ponadto w orzecznictwie dopuszcza się możliwość przeprowadzenia oceny w zakresie skuteczności dokonanego przez bank uprawienia kształtującego co do wypowiedzenia umowy, bez względu na to, czy wynika ono z treści umowy kredytu, czy odpowiedniego przepisu ustawy, przez pryzmat art. 5 k.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 1987 roku, IV CR 195/87, OSNC 1989, nr 1, poz. 16, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2013 roku, IV CSK 679/12, Legalis Nr 668369). Badając skuteczność wypowiedzenia umowy kredytowej w wyniku skorzystania przez bank z uprawienia najbardziej dotkliwego dla kredytobiorcy, niewątpliwe należy rozważyć skalę i stopień naruszeń kredytobiorcy z uwzględnieniem między innymi wysokości udzielonego kredytu, czasu na jaki został udzielony, dotychczasowej realizacji warunków umowy. Termin spłaty – w ratach miesięcznych – kredytu hipotecznego udzielonego pozwanemu T. P. w wysokości 292.000,00 zł na podstawie umowy z dnia 30 marca 2010 roku ustalony został na 35 lat. W chwili sporządzenia pisma z dnia 23 grudnia 2015 roku kredytobiorca pozostawał w opóźnieniu ze spłatą zadłużenia, jednakże zaległość ta wynosiła 2.220,33 euro. Powódka nie podjęła przy tym żadnych działań sprawdzających, czy pojawienie się stwierdzonej zaległości zagraża spłacie kredytu ani nie podjęła innych działań upominawczych poza wystąpieniem z pismem z dnia 23 grudnia 2015 roku. W tych okolicznościach wypowiedzenie umowy kredytu stanowiło nadużycie prawa podmiotowego, a podjęte przez Bank działanie w świetle art. 5 k.c. jawi się jako niewspółmierne do uchybień pozwanego przy wykonywaniu umowy.

Z przedstawionych wyżej względów, w takim stanie rzeczy przyjąć należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie doszło do skutecznego wypowiedzenia przez powodowy bank łączącej strony umowy kredytowej, ani w piśmie z dnia 23 grudnia 2015 roku, ani przez doręczenie pozwanemu odpisu pozwu, a tym samym nie doszło do postawienia w stan wymagalności całego zadłużenia pozwanego z tego tytułu, co czyniło niemożliwym uwzględnienie wywiedzionego powództwa.

Przyjęcie, że nie doszło do skutecznego wypowiedzenia łączącej strony umowy o kredyt hipoteczny pozwala bowiem na konstatację, że wystąpienie z powództwem w niniejszej sprawie było przedwczesne, co implikowało jego oddalenie.

W uzupełnieniu powyższego dodać należy, że w okolicznościach sprawy brak było jednocześnie podstaw do uwzględnienia powództwa w części, tj. w zakresie rat kredytu, które stały się wymagalne w terminach oznaczonych w umowie, ale nie zostały spłacone. Z materiału dowodowego wynika, że pozwany nie spłaca kredytu co najmniej od października - listopada 2015 r., a zatem raty kredytu, których termin płatności przypadał po tej dacie stały się w części wymagalne, co hipotetycznie mogłoby uzasadniać ich zasądzenie w niniejszej sprawie. Zważyć jednak trzeba, że po pierwsze, powódka dochodziła w niniejszej sprawie całości zadłużenia kredytowego, zaś jako podstawę faktyczną powództwa wskazała wypowiedzenie umowy kredytu i postawienie całego zadłużenia z tego tytułu w stan natychmiastowej wymagalności. Jednocześnie, powódka nie wystąpiła z żądaniem ewentualnym zapłaty części zadłużenia kredytowego w postaci wymagalnych rat kredytu ani nie podjęła jakiejkolwiek inicjatywy w celu wykazania ich wysokości. Po drugie zaś, materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie dawał Sądowi możliwości ustalenia, jaka jest wysokość zadłużenia pozwanego z tytułu rat wymagalnych należnych na dzień wyrokowania tj. 21 maja 2018 r. Strona powodowa nie złożyła bowiem do akt harmonogramu spłat kredytu, w oparciu o który można by poczynić tego rodzaju ustalenia – także w zakresie oprocentowania umownego kredytu na dzień orzekania i okres poprzedzający, kursu etc. W świetle zgromadzonego, stosownie do inicjatywy dowodowej stron, materiału dowodowego nie jest możliwa także prawidłowa ocena jakie zadłużenie obciąża pozwanego w przypadku przyjęcia, że umowa łącząca strony nadal obowiązuje, także w świetle podniesionych przez pozwanego zarzutów w tym zakresie. Konstrukcja żądania pozwu jest taka, że dochodzona pozwem kwota została obliczona przez powódkę jako równowartość kwoty wyrażonej w euro przeliczonej na złote polskie po bliżej nieokreślonym kursie, co nie pozwala na uznanie, że powódka dochodzi w niniejszej sprawie od pozwanego niezapłaconych zgodnie z umową rat kredytowych, a całości zobowiązań wynikających z umowy, które jej zdaniem w związku z wypowiedzeniem umowy stały się wymagalne, choć faktycznie jest inaczej. Nie wiadomo też, dlaczego powódka przyjęła datę 5 lutego 2016 r. jako datę rozwiązania umowy (k. 279), a nie 29 stycznia 2016 r., czy 3 lutego 2016 r. Przedmiotem żądania powódki był bowiem zwrot całego niespłaconego kredytu, a nie jego wymagalnych rat, zaś okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie sprowadzały się do wykazania faktu udzielenia kredytu, jego wypowiedzenia i wysokości należnej w związku z tym kwoty, nie zaś wymagalności i wysokości poszczególnych rat kredytowych. Mając na względzie, że żądanie powództwa określa nie tylko jego przedmiot, lecz również jego podstawa faktyczna, zaś zasądzenie sumy pieniężnej, która wprawdzie mieści się w granicach kwotowych powództwa, lecz z innej podstawy faktycznej, stanowi orzeczenie ponad żądanie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 1949 roku, Wa C 165/29, „Demokratyczny Przegląd Prawniczy” 1950, nr 3, poz. 61, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2009 roku, I PK 97/09, Legalis Nr 303931) oraz, że nie zostało wykazane jakie kwoty byłyby powódce należne z tytułu wymagalnych rat, Sąd nie miał podstaw do uwzględnienia powództwa w części z tytułu należności wynikających z wymagalnych rat kredytu, ani możliwości oceny ich zasadności co do wysokości.

Z uwagi na skuteczność zarzutu niewymagalności roszczenia dochodzonego pozwem zbędny okazało się badanie pozostałych zarzutów sprecyzowanych w sprzeciwie od nakazu zapłaty.

Mając powyższe na uwadze, analizując i oceniając całokształt okoliczności sprawy wobec niezasadności wywiedzionego żądania Sąd oddalił powództwo w całości, orzekając jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 22 października 2015 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015, poz. 1804) obowiązującego w dacie wnoszenia pozwu w niniejszej sprawie zasądzając od przegrywającego sprawę – powódki na rzecz pozwanego kwotę 14.400,00 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu oraz kwotę 17 zł uiszczoną tytułem opłaty skarbowej uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa procesowego pełnomocnikowi pozwanego.