Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 listopada 2018 r. znak (...) nr sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił P. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres 7 października do 30 listopada 2018 r. W uzasadnieniu wskazano, że P. K. nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, gdyż za luty 2018 r. nie opłacił składki na to ubezpieczenie.

W odwołaniu od wyżej wymienionej decyzji P. K. wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do zasiłku chorobowego za sporny okres. W uzasadnieniu wskazał, że cały czas podlega ubezpieczeniu chorobowemu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości, podnosząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto, wskazano, iż P. K. zaczął ponownie podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 grudnia 2017 r. Przedłożył zwolnienie lekarskie za okres od 7 października do 30 listopada 2018 r., jednak przed powstaniem tej niezdolności do pracy nie miał 90-dniowego okresu ubezpieczenia chorobowego, gdyż nie opłacił na nie składki za miesiąc luty 2018 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. K., prowadzący od 1999 r. pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresach od 1 do 31 grudnia 2016 r., od 1 grudnia 2017 r. do 31 stycznia 2018 r., od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2018 r. Nie podlegał zaś mu od 6 lipca 2014 r. do 30 listopada 2016 r., od 1 stycznia do 30 listopada 2017 r., od 1 lutego do 31 lipca 2018 r., od 1 września 2018 r.

Dowód: decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 20.11.2018 r. znak (...)- (...) – k. 31-33, wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 12.06.2019 r. w sprawie VIU 2253/18 wraz z uzasadnieniem – k. 34-45, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 21.01.2020 r. w sprawie IIIAUa 415/19 wraz z uzasadnieniem – k. 70-83, informacja zawarta w piśmie (...) Oddziału w S. z dnia 2.12.2020 – k. 59.

P. K. był niezdolny do pracy w okresie od 7 października do 30 listopada 2018 r.

Niesporne

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 30 października 2020 r. wydanym w sprawie o sygn. akt IXU 158/18 oddalono odwołania P. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 7 marca 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), z dnia 26 marca 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), z dnia 12 kwietnia 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), z dnia 9 maja 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), z dnia 17 maja 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), z dnia 30 maja 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), z dnia 18 czerwca 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), z dnia 28 czerwca 2018 r. znak (...) - (...)6000- (...) nr sprawy (...), odmawiających P. K. prawa do zasiłku chorobowego za okresy od 1 lutego do 28 lutego 2018 r., od 1 do 30 marca 2018 r., od 31 marca do 26 kwietnia 2018 r., od 24 kwietnia do 7 maja 2018 r., od 8 do 21 maja 2018 r., od 22 maja do 4 czerwca 2018 r., od 5 do 18 czerwca 2018 r., od 18 czerwca do 2 lipca 2018 r. Uzasadnieniem odmowy przez organ zasiłku chorobowego za ww. okresy był fakt, że P. K. nie miał wymaganego 90-dniowego okresu ubezpieczenia chorobowego, a nie zachodziły przesłanki uprawniającego do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia (jeżeli chodzi o prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 1 lutego 2018 r.). Podstawą odmowy prawa do zasiłku za późniejsze okresy był natomiast fakt, że P. K. nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od lutego 2018 r. w związku z nieuiszczeniem składki na to ubezpieczenie za ten miesiąc, choć P. K. nie przysługiwał za ten miesiąc zasiłek chorobowy.

Dowód: wyrok z dnia 30.10.2020 r. w sprawie IXU 158/18 wraz z uzasadnieniem – k. 46-51, dokumenty w aktach sprawy IXU 158/18.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r., poz. 372, zwanej dalej ustawą zasiłkową) świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015r., poz.121).

Stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust.1 pkt 2,4,5,8 i 10 (w tym osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą). Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, z zastrzeżeniem ust. 1a (art. 14 ust.1 ustawy).

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy (w wersji obowiązującej w okresie spornym) - ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe, o których mowa w ust. 1, ustają od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie – w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (w wersji obowiązującej w okresie spornym) - ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego: 1) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu; 2) po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

W myśl ust. 2 tego przepisu - do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

W myśl zaś ust. 3 - od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje: 1) absolwentom szkół lub uczelni lub osobom, które zakończyły kształcenie w szkole doktorskiej, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów, lub zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej; 2) jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy; 3) ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego; 4) posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji; 5) funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy przyjęli propozycję pracy na podstawie art. 165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1948, z późn. zm.1) ) i stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej.

Sporne między stronami w niniejszej sprawie było prawo P. K., prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, do zasiłku chorobowego za okres od 7 października do 30 listopada 2018 r. Organ twierdził, że w dniu powstania niezdolności do pracy P. K. (7 października 2018 r.) nie podlegał on dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Przestał mu podlegać w momencie, gdy zaczął korzystać ze zwolnienia lekarskiego od dnia 1 lutego 2018 r. nie mając jeszcze wymaganego 90 – dniowego okresu wyczekiwania (podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu) i jednocześnie nie opłacając składki na to ubezpieczenie za luty 2018 r. Powinien był to uczynić, gdyż po przerwie w okresie podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (1.01.2017 r. – 30.11.2017 r.), podlegał mu on ponownie od dnia 1 grudnia 2017 r. Następnie ponownie przestał podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 lutego 2018 r. w związku z nieuiszczeniem składki na to ubezpieczenie za ten miesiąc.

P. K. stał zaś na stanowisku, że cały czas podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dokumenty, w tym decyzje wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. oraz rozstrzygnięcia, które zapadły w toku postępowania przeprowadzonego przez Sąd Okręgowy w sprawie VIU 2253/18 zainicjowanego odwołaniem P. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 20 listopada 2018 r. znak (...)- (...), a zakończonego prawomocnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 21 stycznia 2020 r. w sprawie III AUa 415/19.

Z treści decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 20 listopada 2018 r. znak (...)- (...) wynika, że P. K. podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresach od 1 do 31 grudnia 2016 r., od 1 grudnia 2017 r. do 31 stycznia 2018 r., od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2018 r. Nie podlegał zaś mu od 6 lipca 2014 r. do 30 listopada 2016 r., od 1 stycznia do 30 listopada 2017 r., od 1 lutego do 31 lipca 2018 r., od 1 września 2018 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił odwołanie P. K. od tej decyzji, zaś Sąd Apelacyjny w Szczecinie oddalił jego apelację od tego wyroku, co oznacza, że wyrok Sądu Okręgowego stał się prawomocny.

Stosownie do treści art. 365 § 1 k.p.c. oraz art. 366 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami.

Przenosząc to na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że Sąd orzekający w niniejszej sprawie oraz strony są związane wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 12 czerwca 2019 r. w sprawie VIU 2253/18 w zakresie ustalenia, że P. K. nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie wskazanym w treści decyzji, w tym w okresie objętym zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. w sprawie prawa do zasiłku chorobowego.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 19 maja 2005 r. w sprawie I ACa 1848/04 (LEX nr 166820) moc wiążąca orzeczenia określona w art. 365 § 1 k.p.c. w odniesieniu do sądów oznacza, że podmioty te muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak to orzeczono w prawomocnym orzeczeniu. Zatem w kolejnym postępowaniu sąd jest związany prawomocnym orzeczeniem, rozumianym jako określona wypowiedź sądu rozpoznającego poprzednią sprawę, będącą syntezą ustaleń faktycznych i prawnych.

Wobec powyższego Sąd w niniejszej sprawie nie mógł poczynić w omawianym zakresie ustaleń odmiennych od stwierdzonych w prawomocnym już wyroku.

Wobec prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 12 czerwca 2019 r. w sprawie VIU 2253/18 nie ulega wątpliwości, iż P. K. w okresie spornym (łącznie od 7 października do 30 listopada 2018 r.) nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Tym samym nie nabył on prawa do zasiłku chorobowego, gdyż jego niezdolność do pracy nie miała miejsca w trakcie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Stąd też decyzja organu w przedmiocie odmowy prawa do zasiłku chorobowego odpowiadała prawu.

W konsekwencji Sąd, w oparciu o art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c., oddalił odwołanie od zaskarżonej decyzji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

18.02.2022 r.