Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni E. K. domagała się stwierdzenia zasiedzenia prawa własności działki zabudowanej nr (...) o powierzchni 0, 24 ha, położonej w Mętnie powołując się na jej samoistne posiadanie. Działka ta stanowi własność Skarbu Państwa. Jest ona przynależna do nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) wchodzącej uprzednio w skład gospodarstwa rolnego o powierzchni 9, 85 ha należącego do W. K..

W sierpniu 1978r. na podstawie decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w C. gospodarstwo to z wyłączeniem zabudowań zostało przejęte przez Skarb Państwa w zamian za emeryturę. Do bezpłatnego dożywotniego użytkowania dotychczasowego właściciela pozostawiona została część przejętej nieruchomości stanowiąca grunt o powierzchni 0, 30 ha położony w obrębie działki nr (...).

W. (W.) K. (K. - K.) zmarł w dniu 28 listopada 1980r. a jego małżonka A. zmarła w dniu 13 sierpnia 1988r. Jednym ze spadkobierców ustawowych wymienionych był ich syn J. K. (1) zmarły 15 lutego 2006r.

Sąd Rejonowy w Gryfinie w dniu 3 września 2015r. stwierdził nabycie spadku po nim przez żonę E. K., oraz dzieci: P. K., K. C. i S. D..

W dniu 1 lutego 2014r. Burmistrz Gminy C. wydał decyzje o przyznaniu na własność J. K. (2) działki o powierzchni 0, 30 ha będącej przedmiotem jego dożywotniego użytkowania w związku z przejęciem gospodarstwa rolnego przez Skarb Państwa w zamian za zaopatrzenie emerytalne. W dacie wydawania tej decyzji wskazana działka miała oznaczenie (...) co związane było z dokonanym w 1979r. podziałem geodezyjnym działki nr (...).

Działka nr (...), której dotyczy wniosek stanowi grunt pod zabudowaniami przejętego gospodarstwa.

W przedstawionym stanie faktycznym uczestnik Skarb Państwa – Starostwa Powiatowy w G. w odpowiedzi na wniosek wniósł o jego oddalenie, jako bezzasadnego (k. 76- 78).

W tym względzie uczestnik podnosił brak przesłanek do stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości przez wnioskodawczynie, z uwagi na zależny charakter jej posiadania. Wskazał także na możliwość skorzystania przez wnioskodawczynie z uprawnienia do nieodpłatnego nabycia gruntu w trybie art. 6 ustawy z dnia 24 lutego 1989r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

W piśmie z dnia 30 czerwca 2016r. wnioskodawczyni cofnęła wniosek wskazując na wolę uregulowania stanu prawnego nieruchomości w drodze postępowania administracyjnego, zgodnie z sugestią zawartą w odpowiedzi na wniosek.

Żaden z uczestników nie zakwestionował cofnięcia wniosku, nie domagając się kontynuacji postępowania w sprawie.

Należało tym samym uznać, że dalsze jego prowadzenie stało się bezprzedmiotowe.

Stosownie do art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. sąd umorzył postępowanie w sprawie.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 520 § 1 k.p.c. Argumentacja uczestnika domagającego się zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika uczestnika nie zasługiwała zdaniem sądu na uwzględnienie.

Zasadą w postępowaniu nieprocesowym w myśl przywołanego przepisu jest, iż każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie, co oznacza, że obciążają go koszty tej czynności, której sam dokonał, jak i czynności podjętej w jego interesie, także przez sąd, na jego wniosek lub z urzędu.

Odstąpienie od wyżej wyrażonej ogólnej zasady ponoszenia kosztów postępowania nieprocesowego ma charakter fakultatywny i jest uwarunkowane ziszczeniem się przesłanek wyrażonych w art. 520 § 2 i 3 k.p.c.

W tym względzie z powołaniem się na stanowisko orzecznictwa należy podnieść, że w postępowaniu nieprocesowym sąd ma możliwość stosunkowo swobodnej oceny, czy rodzaj sprawy, jej okoliczności, charakter występujących w niej zagadnień prawnych czyniły i ewentualnie w jakim zakresie nietrafność, lub nawet oczywistą niesłuszność stanowiska któregoś z uczestników w tym sensie, że należy go uznać za "przegrywającego sprawę". W zależności od wyników tej oceny sądowi przysługuje prawo do odmowy zasądzenia, albo zasądzenia zwrotu kosztów postępowania. Rozwiązanie to jest elastyczne i uwzględnia różnorodność spraw rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym. W procesie tymczasem jedynie "wypadki szczególnie uzasadnione" (art. 102 k.p.c.), a więc występujące sporadycznie, uzasadniają zwolnienie strony przegrywającej sprawę całkowicie lub częściowo od obciążenia jej zwrotem kosztów.

O ile w przypadku oddalenia czy tez odrzucenia wniosku istniała by wyraźniejsza podstawa do ewentualnego zasądzenia zwrotu kosztów postępowania wynikająca z możliwości przypisania wnioskodawczyni kwalifikacji strony “przegrywającej sprawę” w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. o tyle w sytuacji cofnięcia wniosku przerzucenie na nią obowiązku zwrotu kosztów postępowania uczestnikowi nie znajduje dostatecznego uzasadnienia. W szczególności nawiązując do argumentacji przedstawionej w odpowiedzi na wniosek nie sposób jest uznać by sporządzenie pisma procesowego stanowiącego ustosunkowanie się do treści żądania, którego złożenie należy postrzegać w kategoriach powinności procesowych uczestnika postępowania powodowało po jego stronie powstanie istotnego nakładu pracy wynikającego z “konieczności podjęcia szeregu czynności związanych z udziałem uczestnika w postępowaniu”.

Co prawda do cofnięcia wniosku doszło po doręczeniu wnioskodawczyni odpowiedzi na wniosek niemniej jednak wnioskodawczyni uczyniła to niezwłocznie zapobiegając zbędnemu kontynuowaniu postępowania. W tym stanie rzeczy nie powinna zdaniem sądu ponosić negatywnych konsekwencji procesowych polegających na obciążeniu jej obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania uczestnikowi

Podkreślenia wymaga, że wyrażonej w art. 520 § 2 k.p.c. reguły stosunkowego rozdzielania kosztów postępowania lub obciążenia nimi jednego uczestnika nie można wykładać jako obowiązku sądu bezwzględnego obciążenia uczestnika tymi kosztami zawsze, gdy stopień zainteresowania uczestników wynikiem postępowania jest różny lub występuje sprzeczność interesów. Wskazuje na to formuła przepisu "sąd może''. Potrzebę zastosowania wynikającej z powołanego przepisu regulacji sąd poddaje ocenie z uwagi na okoliczności sprawy. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że jak wynika to z poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń nie można uznać aby roszczenia wnioskodawczyni związane z uzyskaniem praw do nieruchomości jakiej dotyczył wniosek były całkowicie pozbawione słuszności. W świetle przedstawionej argumentacji i oceny prawnej wnioskodawczyni wybrała jedynie niewłaściwą drogę dla realizacji przysługujących jej uprawnień, co należy tłumaczyć niezawinionym brakiem odpowiedniego rozeznania w zakresie obowiązujących regulacji materialnoprawnych zawartych w przepisach szczególnych na jakie uczestnik wskazał w odpowiedzi na wniosek. Są to okoliczności, które zdaniem sądu dodatkowo przemawiają za zastosowaniem ogólnej zasady ponoszenia kosztów postępowania nieprocesowego wyrażonej w art. 520 § 1 k.p.c.

Dlatego też orzeczono jak w sentencji.

Z.

1. (...)

2. (...)