Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 24 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Sałamaj (sprawozdawca)

Sędziowie: SO Patrycja Baranowska

SR del. Anna Górnik

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2016 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 28 kwietnia 2016 r., sygn. akt XI GNc 58/16

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

SSO Patrycja Baranowska SSO Piotr Sałamaj SSR del. Anna Górnik

UZASADNIENIE

Powód J. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 9.789,18 zł z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu.

W dniu 28 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany zaskarżył powyższy nakaz w terminie. Do sprzeciwu od nakazu zapłaty nakazu załączył dwa odpisy pełnomocnictwa oraz 1 i 3 stronę wyciągu z rejestru przedsiębiorców, podczas gdy dział 2, rubryka 1 „Organ uprawniony do reprezentacji podmiotu”, podrubryka 1 „Dane osób wchodzących w skład organu” znajdowała się w znacznej części na brakującej stronie 2.

Zarządzeniem, doręczonym pełnomocnikowi w dniu 8 kwietnia 2016 r., Przewodniczący wezwał pełnomocnika pozwanej do uzupełnienia braków formalnych sprzeciwu poprzez wykazanie, że osoby podpisujące pełnomocnictwo są umocowane do reprezentacji pozwanej - w terminie tygodniowym, pod rygorem odrzucenia sprzeciwu.

Pełnomocnik pozwanej złożył w zakreślonym terminie odpis pełnomocnictwa wraz z kompletnym wyciągiem (3 strony) z rejestru przedsiębiorców, bez odpisu dla strony przeciwnej.

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie odrzucił sprzeciw pozwanej od nakazu zapłaty.

W uzasadnieniu wskazano, że obowiązek wynikający z art. 89 § 1 k.p.c. wykazania umocowania obejmuje także konieczność wykazania źródła tego umocowania sięgającego do osoby mocodawcy. Sąd przyjął, że wyciąg z KRS pozwanej stanowi część składową pełnomocnictwa i jako taki powinien być złożony wraz z odpisem dla strony przeciwnej. Pełnomocnik pozwanej złożył ten dokument w jednym egzemplarzu, co nie wypełnia wymogu ustawowego. Brak odpisu tego dokumentu uniemożliwia nadanie sprawie biegu i skutkuje odrzuceniem sprzeciwu.

Pozwany zaskarżył powyższe postanowienie w całości zarzucając mu naruszenie art. 89 § 1 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię i uznanie, że nie dołączył przy pierwszej czynności procesowej pełnomocnictwa procesowego wraz z odpisem dla strony przeciwnej.

Mając na uwadze powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w przedmiocie odrzucenia sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i przyjęcie sprawy do rozpoznania oraz zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu za postępowanie przed sądem II instancji. Powód stanął na stanowisku, że dokument o którym mowa w art. 68 k.p.c. w zw. z art. 67 § 1 k.p.c. stanowi część pełnomocnictwa procesowego, gdy pełnomocnictwo jest udzielane przez stronę będącą osobą prawną.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się uzasadnione.

Na wstępie należy wskazać, że przy rozpoznaniu niniejszego zażalenia zastosowanie znajdują przepisy dotychczasowe, czyli według stanu prawnego obowiązującego przed wejściem w życie zmian przepisów Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonych art. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.1311 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 tej ustawy przepisy ustaw zmienianych w art. 2 i art. 3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie niniejszej ustawy.

Zgodnie z art. 67 § 1 k.p.c. osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 64 § 1 ¹ , dokonują czynności procesowych przez swoje organy albo przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu. W myśl art. 68 zd. 1 k.p.c. przedstawiciel ustawowy, organy oraz osoby wymienione w art. 67, mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności procesowej. W sytuacji, w której pełnomocnik procesowy ma wykazać swoje umocowanie do działania, spełnienie tego wymagania może nastąpić przez przedstawienie dokumentów, z których wynika istnienie jego prawa do działania za mocodawcę.

Z kolei zgodnie z art. 89 § 1 zd. 1 k.p.c. pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej.

Rację ma Sąd Rejonowy twierdząc, że „inne stosowne dokumenty”, takie jak odpis z rejestru przedsiębiorców strony postępowania stają się koniecznym elementem pełnomocnictwa procesowego, jedynie w tym znaczeniu, że mają one umożliwić sądowi orzekającemu dokonanie weryfikacji, czy pełnomocnik który wskazany jest w tym dokumencie został prawidłowo umocowany. Brak tej weryfikacji, w przypadku gdyby okazało się, że pełnomocnik nie został umocowany przez organ osoby prawnej (jak ma to miejsce w niniejszej sprawie) prowadziłby do nieważności postępowania. Stąd obowiązek wskazany w art. 68 zd. 1 k.c. należy odczytywać w ten sposób, że został on nałożony na stronę postępowania przede wszystkim w tym celu, żeby umożliwić sądowi dokonanie tej weryfikacji. Poprzez to rozumienie przepisu należy dokonywać wykładni art. 89 § 1 zd. 1 k.p.c. Oznacza to, że obowiązek przedłożenia dokumentów, z których wynika uprawnienie osób, działających jako organ osoby prawnej do udzielenia pełnomocnictwa, nie jest równoznaczny z obowiązkiem przedłożenia również ich odpisu dla strony przeciwnej. Wskazany przepis stanowi jedynie o obowiązku przedłożenia odpisu pełnomocnictwa dla strony przeciwnej. To sąd a nie strona dokonuje weryfikacji prawidłowości udzielania pełnomocnictwa, tj. dokonuje oceny czy pełnomocnik został lub nie został prawidłowo umocowany. Z tych względów, w świetle art. 89 § 1 zd. 1 k.p.c., strona pozwana nie miała obowiązku przedłożenia odpisu z rejestru przedsiębiorców dla powoda. Niezałączenie tego dokumentu nie stanowi braku formalnego sprzeciwu od nakazu zapłaty, albowiem brak tego dokumentu nie uniemożliwia nadania sprawie dalszego biegu.

Za powyższą wykładnią tego przepisu, tj. przyjęciem, że obowiązek przedłożenia dokumentów innych niż pełnomocnictwo jedynie w celu umożliwienia sądowi weryfikacji prawidłowości jego udzielenia, przemawia również to, że art. 68 k.p.c. został zmieniony z dniem 8 września 2016 r. Zgodnie z § 1 tego przepisu przedstawiciel ustawowy, organy oraz osoby wymienione w art. 67 mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności procesowej, natomiast § 2 stanowi, że przepisu § 1 nie stosuje się, gdy stwierdzenie umocowania przez sąd jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną, a także gdy czynność procesowa jest dokonywana za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w przypadku gdy przepis szczególny przewiduje, że czynności można dokonać wyłącznie za pośrednictwem tego systemu. Przedstawiciel ustawowy, organy oraz osoby wymienione w art. 67 mają jednak obowiązek wskazać podstawę swojego umocowania.

Sądowi odwoławczemu znane są orzeczenia przywołane przez powoda w odpowiedzi na zażalenie strony pozwanej. Orzeczenia te zapadły w innym stanie prawnym. Wówczas art. 89 § 1 zd. 1 k.p.c. nie nakładał na stronę dokonującą pierwszej czynności procesowej, przedłożenia pełnomocnictwa dla strony przeciwnej. Jeżeli chodzi o wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r. (V CSK 297/09) oraz z dnia 9 grudnia 2010 r. (III CSK 42/10) to wykładnia art. 67, 68 i 89 § 1 zd. 1 k.p.c. została dokonana w kontekście możliwości uwierzytelniania przez zawodowych pełnomocników obok pełnomocnictw również dokumentów, z których wynika umocowanie osób pełnomocnictwa udzielających. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 marca 2012 r. dotyczył jedynie obowiązku przedłożenia pełnomocnictwa wraz z dokumentami świadczącymi o tym, że osoby, które udzieliły pełnomocnictwa były uprawnione do działania jako organ osoby prawnej. Wówczas jednak zgodnie z art. 89 § 1 zd. 1 k.p.c. pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa.

Poza tym Sąd odwoławczy wskazuje, że jeżeli w ocenie Przewodniczącego w Sądzie Rejonowym brak formalny sprzeciwu polegał na nie załączeniu do niego odpisu (wyciągu) z rejestru przedsiębiorców, to powinno to być wyraźnie w wezwaniu wyartykułowane, zwłaszcza wobec załączenia do odpisu sprzeciwu niekompletnego (brak jednej z trzech stron) wyciągu z rejestru przedsiębiorców dotyczącego pozwanej Spółki ( vide załączniki do odpisu sprzeciwu). W tej sytuacji pełnomocnik pozwanego winien zostać wezwany do usunięcia braków formalnych sprzeciwu poprzez złożenie brakującego załącznika nr 2 do sprzeciwu wraz z kompletnym odpisem dla strony przeciwnej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. uwzględnił zażalenie pozwanego i uchylił zaskarżone orzeczenie.

O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnie Sąd pierwszej instancji w orzeczeniu kończącym postępowanie co do meritum sprawy (art. 108 § 2 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.).

SSO Patrycja Baranowska SSO Piotr Sałamaj SSR del. Anna Górnik