Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Anna Polak
Sędziowie:	SSA Romana Mrotek (spr.) SSA Zofia Rybicka - Szkibiel
Protokolant:	St. sekr. sąd. Edyta Rakowska

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2012 r. w Szczecinie

sprawy T. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 31 stycznia 2012 r. sygn. akt IV U 1170/11

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w części dotyczącej zaliczenia ubezpieczonemu T. Ś. do okresów składkowych pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) od 1 czerwca 1983r. do 02 kwietnia 1987r. i odwołanie w tym zakresie oddala.

Sygn. akt III AUa 227/12

UZASADNIENIE

Decyzją z 27 września 2011r., a następnie z 17 października 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił zaliczenia ubezpieczonemu T. Ś. do okresów składkowych, mających wpływ na wysokość przyznanego świadczenia, pracy w RSP S. od 01.06.1983r. do 02.04.1987r. oraz w RSP P. od 01.08.1987r. do 18.02.1988r.

W odwołaniu z 18 października 201 1r. ubezpieczony T. Ś. nie zgodził się ze stanowiskiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych domagając się zaliczenia spornych okresów do okresu składkowego.

W odpowiedzi organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że okresy pracy w Rolniczych Spółdzielniach Produkcyjnych nie mogą być uwzględnione, ponieważ ubezpieczony był członkiem spółdzielni na okoliczność pracy zobowiązany jest do przedstawienia wykazu przepracowanych dniówek obrachunkowych w poszczególnych okresach.

Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2012r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zaliczył ubezpieczonemu do okresów składkowych pracę w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) od dnia 1 czerwca 1983r. do 2 kwietnia 1987r. oraz w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...)od dnia 1 sierpnia 1987r. do 18 lutego 1988r. oraz oddalił odwołanie w przedmiocie zaliczenia do okresu składkowego pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w P..

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony T. Ś. w dniu 22 lipca 2011r. złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do wniosku dołączył świadectwo pracy z 21.10.1987r. z którego wynika, że od 01.06.1983r. .do 02.04.1987r. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika fermy lisów, przy czym ostatnio zajmował stanowisko prezesa tej Spółdzielni. Z treści świadectwa pracy wynika również, że ubezpieczony otrzymywał miesięcznie wynagrodzenie w określonej kwocie, a Spółdzielnia w której pracował wypłacała dodatek stażowy oraz nagrody jubileuszowe.

Ubezpieczony wykorzystał urlop wypoczynkowy za 1987r. Z treści drugiego dołączonego przez ubezpieczonego świadectwa pracy wynika, że od 01.08.1987r. do 18.02.1988r. zatrudniony był on w pełnym wymiarze czasu pracy w RSP w P. na stanowisku kierownika produkcji pozarolniczej i działów specjalnych, przy czym wynagrodzenie wynosiło 93 dniówki obrachunkowe po 300 zł.

W legitymacji ubezpieczonego, wydanej przez RSP w (...), istnieją stemple RSP w (...) i RSP w P. potwierdzające zatrudnienie ubezpieczonego i stanowiące poświadczenie o uprawnieniach do świadczeń leczniczych.

Sąd Okręgowy ustalił, że na str. 5, 46 i 47 legitymacji istnieją stemple RSP w P. z datą 02.04.1987r., 14.07.1987r. i 31.07.1987r. oraz nieczytelne podpisy przy tych datach i zapis, że ubezpieczony zajmował stanowisko prezesa zarządu. Do akt osobowych ubezpieczonego z RSP w P. dołączona została kartoteka wynagrodzeń za okres od sierpnia do grudnia 1987r. z której wynika, że ubezpieczony w każdym ze wskazanych miesięcy przepracował 26 dni tj. 208 godzin, dniówka wynosiła 93,0 i na tej podstawie wyliczono wskazane w kartotece wynagrodzenie

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołanie w części dotyczącej zaliczenia do okresów składkowych pracy w RSP w (...) oraz w RSP w P. zasługuje na uwzględnienie. Z ustalonego stanu faktycznego sprawy jednoznacznie wynika, że ubezpieczony we wskazanych Spółdzielniach pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, a więc co najmniej 8 godzin dziennie. Świadczy o tym treść świadectw pracy, jak również akta osobowe ubezpieczonego z RSP P., w tym zachowana za 1987r. kartoteka wynagrodzenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego w świetle tych dokumentów na wiarę zasługują również twierdzenia ubezpieczonego słuchanego w charakterze strony, dotyczące wykonywania pracy w spornym okresie, przy czym bezspornym jest, że ubezpieczony był członkiem wskazanych Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych. Z art. 6 ust. 2 pkt 12 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że okresami składkowymi, przypadającymi przed 15 listopada 1991r. są okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych w spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu.

Kwalifikacja zatem wymienionych okresów następuje na podatnie przepisów obowiązujących w okresie zatrudnienia osoby ubiegającej się o ich zaliczenie. Ubezpieczony domagał się zaliczenia okresu zatrudnienia od 1983r. do 1988r., a więc przed 15 listopada 1991r.

Sąd Okręgowy wskazał, że w okresie tym obowiązywał dekret z 4 marca 1976r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych; spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 15.03.1976r. nr 10 poz. 54 i z 1977r. nr 32 poz. 140).

Z art. 1 cytowanego dokumentu wynika, że ubezpieczenie społeczne określone dekretem obejmuje członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, przy czym w myśl art. 4 dekretu przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni wymaganego do uzyskania świadczeń za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962r. dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej.

Do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego i macierzyńskiego lub opiekuńczego. Z rozporządzenia Rady Ministrów z 19 marca 1976r. w sprawie wykonania przepisów dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 06.04.1976r. nr 13 poz. 74) wynika, że zatrudnieni członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu a § 12 ustęp 1 cyt. rozporządzenia stanowi, że podstawę wymiaru składki stanowią kwoty wypłacone ubezpieczonym w roku kalendarzowym z tytułu pracy w spółdzielni.

Skoro więc z ustalonego materiału dowodowego sprawy jednoznacznie wynika, że ubezpieczony będąc członkiem Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) od 1 czerwca 1983r. do 2 kwietnia 1987r. i Rolniczej Spółdzielni P. od 1 sierpnia 1987r. do 18 lutego 1988r., pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, co najmniej 8 godzin dziennie, okres tej pracy zgodnie z przywołanymi wyżej przepisami należało – zdaniem Sądu Okręgowego - w myśl art. 6 ustęp 2 pkt 12 ustawy emerytalno-rentowej zaliczyć do okresów składkowych.

Brak natomiast było podstaw do zaliczenia do okresów składkowych pracy w P. albowiem zgromadzony w tym zakresie materiał dowodowy nie pozwalał na ustalenie, czy ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i czy otrzymywał wynagrodzenie.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31.01.2012 r. wniósł organ rentowy i zarzucił temu rozstrzygnięciu:

- naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 4 punkt 3 dekretu z 04.03.1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 10, poz. 54 z zm.) w związku z treścią art. 6 ust. 2 punkt 12 lit. a ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. z 2009 r. Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z zm.) polegający na zaliczeniu okresu pracy członka Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej do okresu zatrudnienia, mimo nie udokumentowania ilości przepracowanych dniówek, w spornym okresie.

Podstawą do wywiedzenia apelacji jest rozbieżność w ustaleniu, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, wykonywania umowy o pracę przez członka Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w oparciu o kodeks pracy, a nie cytowany wyżej dekret o zatrudnianiu członków RSP.

Ubezpieczony jest uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Do wyliczenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto wynagrodzenie z 10 lat kalendarzowych, a obliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 274,74 % i został ograniczony do 250,00 %.

Ustalony okres zatrudnienia wynosi 17 lat, 2 m-ce i 10 dni okresów składkowych oraz 6 lat, 1 m-c i 10 dni okresów nieskładkowych, który został ograniczony do 1/3 okresu składkowego tj. 5 lat, 8 m-cy i 24 dni. Łączny udokumentowany okres zatrudnienia wynosi 22 lata, 11 m-cy i 4 dni.

W dniu 05.10.2011 r. ubezpieczony złożył wniosek o doliczenie do okresu zatrudnienia,

poniższych okresów pracy w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych:

1. w Rolniczej Spółdzielni Pracy (...) od 01.06.1983 r. do 03.04.19878 r.,

2. w Rolniczej Spółdzielni Pracy P. od 01.08.1978 r. do 18.02.1988 r.

Na te okresy zostały przedłożone świadectwa pracy, z których jednoznacznie wynikało, że ubezpieczony był w zatrudniony w RSP jako członek RSP, a nie pracownik. W procesie ubezpieczony dochodził także zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej P. od 02.04.1987 r. do 31.07.1987 r.

Ubezpieczony nie kwestionuje przed ZUS-em oraz przed sądem wykonywanie pracy na podstawie wyżej cytowanego dekretu. Również dla sądu fakt ten jest bezsporny - str. 3 uzasadnienia.

Apelujący wskazał, że ubezpieczony nie przedstawił zaświadczenia o ilości przepracowanych dniówek w spornym okresie, nie ma też takiego wykazu w dokumentacji osobowej, jaka znajduje się w aktach sądowych.

Sąd uwzględnił okres pracy w RSP w (...) w całości, tylko na podstawie odręcznego wpisu na świadectwie prący odwołującego, że RSP (...) jest płatnikiem nagród jubileuszowych, świadczeń leczniczych oraz zeznań samego zainteresowanego. Zdaniem Sądu. takie adnotacje pozwalają na ustalenie, że odwołujący był pracownikiem w sensie przepisów kodeksu pracy.

Zdaniem apelującego brak jest podstaw do ustalenia przez Sąd orzekający, że odwołujący był zatrudniony na podstawie kodeksu pracy i może pominąć w orzekaniu bezsporny fakt wykonywania pracy na podstawie wyżej cytowanego dekretu. Nie wykazanie ilości przepracowanych dniówek przez ubezpieczonego jest, zdaniem Sądu, bez znaczenia w sprawie.

Sąd Apelacyjny zważył co nastepuje:

Apelacja organu rentowego jest zasadna.

Kwestią sporną w sprawie było ustalenie dokonane przez Sąd Okręgowy, że ubezpieczony w okresie od 1 czerwca 1983r. do 2 kwietnia 1987r. wykonywał pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, co najmniej 8 godzin dziennie. Okres ten winien być, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, zaliczony do okresów składkowych w myśl art. 6 ust. 2 pkt 12 ustawy emerytalno – rentowej.

Organ rentowy składając apelację wskazał, że błędne jest zaliczenie przez Sąd I instancji okresu pracy członka RSP do okresów zatrudnienia, mimo nie udokumentowania ilości przepracowanych dniówek w spornym okresie. Zdaniem apelującego brak jest podstaw do uznania przez Sąd Okręgowy, że ubezpieczony był zatrudniony na podstawie kodeksu pracy i pominięcia w orzekaniu faktu świadczenia pracy przez ubezpieczonego jako członka RSP.

Stanowisko organu rentowego jest zasadne, bowiem uznanie przez Sąd Okręgowy, że wnioskodawca wykonywał pracę na rzecz RSP jako jej członek, lecz w reżimie ściśle takim, jak stosunek pracy okazało się błędne.

Ubezpieczony, będąc członkiem RSP (...) wykonywał pracę w oparciu o stosunek członkostwa.

Prawa i obowiązki członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych są uregulowane w odmienny sposób od obowiązków i praw pracowniczych.

Aktem szczególnym regulującym także wykonywanie przez nich pracy jest ustawa z dnia 16 września 1982r. - Prawo spółdzielcze. W art.155 § 1 tej ustawy stwierdza się, że zdolny do pracy członek spółdzielni ma prawo i obowiązek pracować w spółdzielni w rozmiarze ustalanym corocznie przez zarząd, stosownie do potrzeb wynikających z planu działalności gospodarczej spółdzielni. Zgodnie z art. 156 § 1 ustawy oprócz członków spółdzielnia może zatrudniać także ich domowników. Natomiast zatrudnienie osób niebędących członkami spółdzielni jest regulowane w art. 157 ustawy. Przepis ten stanowi, że spółdzielnia poza członkami i domownikami może zatrudniać stosownie do swoich potrzeb również inne osoby na podstawie umowy o pracę lub na podstawie innego stosunku prawnego, którego przedmiotem jest świadczenie pracy. Tak więc z przepisów tych wynika, że członkowie spółdzielni produkcyjnej i ich domownicy mogą świadczyć pracę na rzecz spółdzielni wyłącznie w oparciu o stosunek członkostwa. Umowa o pracę lub umowy cywilnoprawne mogą zaś być zawierane jedynie z osobami, które nie są członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Stanowisko powyższe potwierdzone zostało w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Między innymi w wyroku z dnia 16 listopada 2000 r., I CKN 311/00 (LEX nr 52413) Sąd Najwyższy stwierdził, że pomiędzy członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej a spółdzielnią nie zachodzi odrębny od stosunku członkostwa stosunek pracy. W postanowieniu z dnia 9 stycznia 2008 r., III UK 92/07 (OSNP 2009 nr 5-6, poz. 80), Sąd Najwyższy zajął stanowisko, iż uchwała walnego zgromadzenia rolniczej spółdzielni produkcyjnej, że "członkowie będą pracować na takich samych warunkach jak pracownicy" nie może zmienić charakteru prawnego ich zatrudnienia. W uzasadnieniu rozstrzygnięto też wprost, że członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej nie może świadczyć pracy na podstawie umowy o pracę. Można więc stwierdzić, że choć niektóre prawa i obowiązki związane z wykonywaniem' pracy członka spółdzielni mogą być podobne lub identyczne jak wynikające z zatrudnienia pracowniczego, to w sensie formalnoprawnym występują tu zasadnicze różnice.

Gdyby ubezpieczony nawiązał ze spółdzielnią umowę o pracę i w czasie jej trwania został członkiem RSP, to umowa o pracę została z sposób dorozumiany rozwiązana za porozumieniem stron nawet, jeżeli strony (spółdzielnia i skarżący) nie postanowiły o bycie wcześniej wiążącej je umowy o pracę w związku z nawiązaniem stosunku członkostwa w spółdzielni. Nie można w tej sytuacji przyjąć, że doszło do (ex lege) do rozwiązania, wygaśnięcia czy zawieszenia umownego stosunku pracy. Jak wcześniej wspomniano analogiczny problem był przedmiotem orzeczeń Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 5 maja 1999r. I PKN 677/98 (OSNAPiUS 2001 nr 8, poz. 268), wyrażono pogląd, że dochodzi w tej sytuacji do rozwiązania pracowniczego stosunku pracy na mocy porozumienia stron i nawiązania spółdzielczej umowy o pracę. Podobne stanowisko zostało wyrażone w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2009r., I PK 106/09, czy z dnia 13 października 1999r., I PK 297/99. Można więc na tej podstawie stwierdzić, że w przypadku nawiązania z pracownikiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej stosunku członkostwa dochodzi do dorozumianego rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron. Członek tej spółdzielni nie może pozostawać z nią w pracowniczym stosunku zatrudnienia. W rezultacie okres wykonywania pracy w charakterze członka nie może zostać zaliczony do stażu pracowniczego.

Ubezpieczonego nie wiązała również z rolniczą spółdzielnią produkcyjną spółdzielcza umowa o prace. Stanowisko takie, reprezentowane przez ubezpieczonego w piśmie procesowym z dnia 16.09.2011r., nie znajduje oparcia w przepisach.

Ustawa z dnia 16.09.1984r. prawo spółdzielcze w Tytule II Dziale I zawiera przepisy dotyczące Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych. Przepis art. 138 ustawy stanowi o przedmiocie działalności RSP (prowadzenie wspólnego gospodarstwa rolnego oraz działalności na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych członków), art. 155 stanowi o prawie i obowiązku pracy członka w spółdzielni (w rozmiarze ustalanym corocznie przez zarząd, stosownie do potrzeb wynikających z planu działalności gospodarczej spółdzielni), art. 156 §1 dotyczy zatrudnienia domowników członków RSP, art. 157 dopuszcza możliwość zatrudniania innych osób na podstawie umowy o pracę lub na podstawie innego stosunku prawnego (którego przedmiotem jest świadczenie pracy), art. 158 §1 dotyczy wynagrodzenia członka za pracę w formie udziału o dochodzie podzielnym stosownie do wkładu ich pracy, art. 160 przewidział zaś prawo członków i domowników do corocznego urlopu wypoczynkowego (w wymiarze i według zasad określonych w statucie).

Przepisy działu I w żadnym miejscu nie przewidują zatrudniania członków RSP na podstawie spółdzielczych umów o pracę lub innych rodzajów umów o pracę. Spółdzielcza umowa o pracę dotyczy tylko członków Spółdzielni Pracy. Przepisy dotyczące Spółdzielni Pracy zawarte zostały w Dziale III Tytuł II ustawy Prawo Spółdzielcze.

Przedmiot działalności spółdzielni pracy jest jednak inny niż wskazany wyżej (art. 138) przedmiot działalności RSP. Przedmiotem gospodarczej działalności Spółdzielni pracy jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków (art. 181). Przepis art. 182 §1 stanowi zaś wprost, że Spółdzielnia i członek Spółdzielni mają obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy, a stosunek pracy pomiędzy spółdzielnią a jej członkiem nawiązuje się przez spółdzielczą umowę o pracę (art. 182 §3). Tym samym, ani spółdzielcza umowa o pracę, ani żadna inna umowa o pracę nie mogła być zawarta (lub kontynuowana) z członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej.

W tym miejscu można również wskazać na tezę wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8.12.2009r. (IUK 186/09), w którym Sąd ten wskazał, że

1. Przyjęcie pracownika w poczet członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej powoduje dorozumiane rozwiązanie dotychczasowego stosunku pracy za porozumieniem stron.

2. Członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej nie może pozostawać z tą spółdzielnią w pracowniczym stosunku zatrudnienia

3. Okres wykonywania pracy w charakterze członka spółdzielni nie może zostać zaliczony do okresu od którego zależy nabycie prawa do wcześniejszej emerytury z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm. ) OSNP 2011/13-14/189.

Ubezpieczony, przesłuchany przed Sądem Apelacyjnym wskazał, że początkowo miał zawartą umowę o pracę z RSP (...), później zaś został członkiem tej spółdzielni. Ubezpieczony nie pamięta jednak, od kiedy był członkiem i w związku z tym brak jest podstaw, aby jakikolwiek okres wyodrębnić z okresu od 1.06.1983r. do 2.04.1987r. i uznać, że był to okres istnienia stosunku pracy. Znajdujące się w aktach organu rentowego dokumenty – świadectwo pracy (k. 9 akt rentowych) i oświadczenie (k. 38 akt rentowych) w sposób jednoznaczny kwalifikują ten okres jako okres członkostwa w RSP (...).

Wskazując na powyższe wskazać należy, że zasadny okazał się zarzut przedstawiony w apelacji dotyczący naruszenia w orzeczeniu Sądu Okręgowego art. 4 pkt 3 dekretu z 4.03.1976r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin w związku z treścią art. 6 ust. 2 pkt 12 lit. a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS polegający na zaliczeniu okresu pracy członka RSP do okresu zatrudnienia mimo nie udokumentowania ilości przepracowanych dniówek w spornym okresie.

Mając na uwadze fakt, że dekret z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielniach kółek rolniczych i ich rodzin zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 5 obejmował świadczenia emerytalne, zasadne jest na podstawie rygorów tej ustawy zaliczenie okresów pracy, w sytuacji gdy przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie uchyliły dekretu w tym zakresie - to jest ustalania okresu pracy do celu uzyskania świadczeń. W przepisie art. 195 ustawy emerytalnej tracą moc jedynie enumeratywnie wskazane przepisy dekretu z dnia 4 marca 1976 r., są to art. 1, 2, 3.pkt 3, 5 i 9, ust. 2 pkt 3 i ust. 3, art. 16, art. 18 do 20, art. 22, art. 25, art. 26, art.28. Ponadto na mocy art. 194 ustawy emerytalnej zostały utrzymane w mocy przepisy wykonawcze wymienionego dekretu. Sąd Okręgowy popełnił błąd nie stosując w przedstawionym mu pod osąd stanie faktycznym przepisu art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielniach kółek rolniczych i ich rodzin. Kwalifikacja okresów składkowych według zasad określonych art. 6 ustawy emerytalnej, przebytych przed 1 stycznia 1999 r. musiała być dokonana na podstawie przepisów obowiązujących w okresie zatrudnienia osoby ubiegającej się o przyznanie prawa do określonego świadczenia. Powyższe wynikało z specyficznego charakteru pracy w spółdzielniach rolniczych oraz faktu, iż kwestie te nie są szczegółowo uregulowane przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Mając na uwadze, że w poszczególnych okresach roku kalendarzowego obciążenie spółdzielców i ich domowników pracą układało się bardzo różnorodnie, na gruncie prawa do świadczeń dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych stosowano fikcję prawna, gdzie za 1 dzień pracy przyjmowało się dniówkę obrachunkową. System ten stosowany był zresztą tylko do okresów pracy w spółdzielni przypadających po dniu 1 lipca 1962 r., kiedy wprowadzono nową ewidencję, odpowiadającą potrzebom emerytalnym. Wyznacznikiem pracy w spółdzielni nie był przeto dzień pracy, ale szczególny miernik nakładu pracy, którym była dniówka obrachunkowa (dniówka inwentarzowa, także złoty obrachunkowy), a czasem stawki wynagrodzenia za poszczególne roboty.

Ubezpieczony nie udokumentował ilości przepracowanych dniówek w spornym okresie i dlatego Sąd Okręgowy nie mógł okresu pracy w RSP (...) zaliczyć do okresu zatrudnienia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386 §1 kpc.

SSA Romana Mrotek SSA Anna Polak SSA Zofia Rybicka - Szkibiel