Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 40/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2021 r., sygn. akt III Ko 61/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego wpływ na jego treść polegającego na niezasadnym przyjęciu, że zatrzymanie P. P. było niewątpliwie niesłuszne, podczas gdy biorąc pod uwagę stwierdzoną przez Sąd Rejonowy w Gryfinie VI Wydziale Karnym, sygn. akt VI Kp 12/19 w postanowieniu z dnia 13 marca 2019r. prawidłowość i zasadność zatrzymania oraz istnienie uzasadnionego przypuszczenia, że P. P. popełnił przestępstwo z art. 191 § 1 a kk, brak jest podstaw do przyjęcia niewątpliwej niesłuszności jego zatrzymania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Skarb Państwa odpowiada za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie na takich samych zasadach jak z tytułu pozostałych zdarzeń przewidzianych w art. 552 k.p.k., a więc na zasadzie ryzyka. Jednocześnie, w sytuacji zatrzymania, rozważając kwestię jego niewątpliwej niesłuszności, w rozumieniu przepisów rozdziału 58 kodeksu postępowania karnego, sąd winien mieć na uwadze, czy stosowanie tego środka przymusu nastąpiło z obrazą przepisów rozdziału 27 Kodeksu postępowania karnego, a tym samym czy spowodowało ono dolegliwość jakiej osoba zatrzymana nie powinna była doznać, analizując to zagadnienie w aspekcie całokształtu okoliczności zaistniałych w sprawie, w której doszło do zatrzymania i ewentualnie ostatecznego rozstrzygnięcia, jeśli takie zapadło.

Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, że kontrola zasadności zatrzymania polega na ocenie zasadności dokonania tej czynności przy uwzględnieniu okoliczności faktycznych konkretnej sprawy, a także zasady proporcjonalności. Kontrola legalności sprowadza się zaś do oceny, czy jest ono zgodne z obowiązującym prawem, natomiast kontrola prawidłowości zatrzymania polega na ocenie sposobu wykonania czynności zatrzymania. Zgodzić zatem należało się z apelującym, że samo stwierdzenie niezasadności czy nielegalności zatrzymania nie powoduje automatycznie stwierdzenia, iż zatrzymanie było niewątpliwie niesłuszne. Kryteria, które należy uwzględniać przy orzekaniu w przedmiocie uznania zatrzymania za niewątpliwie niesłusznego nie są, jak wyżej wskazano, tożsame z kryteriami jakie bierze się pod uwagę rozpoznając zażalenie na zastosowanie zatrzymania.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że apelujący upatrywał podstaw do uznania poczynionego przez Sąd I instancji ustalenia co do niewątpliwej niesłuszności zatrzymania P. P. w trzech okolicznościach, a to fakcie stosowania wobec wnioskodawcy środka zapobiegawczego w innej sprawie i pomimo tego utrudniania pokrzywdzonej korzystania z nieruchomości, uprawdopodobnieniu w chwili zatrzymania popełnienia przestępstwa i w efekcie skazania za owo przestępstwo oraz w fakcie zastosowania środka zapobiegawczego, co miało wskazywać, że celem zatrzymania było zastosowania owego środka. Tymczasem stwierdzić należy, że słuszność zatrzymania należy oceniać m.in. w świetle zapadłego ostatecznie w sprawie rozstrzygnięcia. Rzecz jednak w tym, że o ile uniewinnienie od popełnienia zarzucanego przestępstwa często samo przez się, chociaż nie zawsze, wskazuje na niewątpliwą niesłuszność rozważanej tutaj czynności ze względu na brak wystąpienia podstawowej przesłanki zatrzymania, a to prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa i w efekcie braku jakichkolwiek podstaw do zadania dolegliwości z tym związanych, o tyle skazanie za przestępstwo tak silnych implikacji już nie rodzi. Oczywiście wskazuje na występowanie wskazanej wyżej podstawowej przesłanki zatrzymania, ale jednocześnie nie przesądza, że w związku z tym niejako automatycznie należało stosować zatrzymanie i wyrządzać tym dolegliwość osobie nim dotkniętej. Ponadto i co najistotniejsze, w realiach przedmiotowej sprawy oczywiste było, że rozważana tutaj przesłanka zatrzymania występowała, ale była to jedyna i absolutnie niewystarczająca podstawa zastosowania rozważanego tutaj środka. Odwoływanie się zatem do kwestii ostatecznego skazania P. P. było zabiegiem, który w sprawie niczego nie zmieniał. Ponadto, wobec wnioskodawcy wcześniej wprawdzie zastosowano postanowieniem z dnia 22 grudnia 2017 r. środek zapobiegawczy w postaci nakazu opuszczenia lokalu, do którego nie chciał później wpuścić żony, ale środek ów został postanowieniem z dnia 29 grudnia 2017 roku uchylony i kwestia prawa do lokalu faktycznie należała do rozstrzygnięcia w postępowaniu innym niż karne. Odwoływanie się zatem apelującego do bliżej niewskazanych zresztą środków zapobiegawczych stosowanych w innej sprawie (o przestępstwo z art. 207 § 1 k.k.) i uniemożliwiania pomimo tego korzystania pokrzywdzonej z mieszkania, było nieporozumieniem. Stanowiło bowiem ewentualnie istotę popełnionego przestępstwa, a to mieściło się w ogólnej przesłance zatrzymania, której występowania nikt nie negował. Być może apelujący w ten sposób starał się wykazać, że okoliczności owe wskazywały na słuszność zatrzymania w celu zastosowania ponownie wymienionego wyżej środka zapobiegawczego, ale i takie stanowisko nie wytrzymywało krytyki, o czym dalej.

Od razu zaś w tym miejscu stwierdzić należy, że zatrzymanie wnioskodawcy w dniach 31 stycznia – 1 lutego 2019 r. nastąpiło z oczywistym wręcz naruszeniem przepisów rozdziału 27 Kodeksu postępowania karnego, co stwierdził zresztą już Sąd Rejonowy w Gryfinie w postanowieniu z dnia 13 marca 2019 r., sygn. akt VI Kp 12/19. Podstawą bowiem zatrzymania wskazaną w protokole zatrzymania z dnia 31 stycznia 2019 r. był art. 244 § 1 k.p.k. (k. 62). Przepis ów stanowi zaś, że policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa bądź też nie można ustalić jej tożsamości albo istnieją przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyspieszonym. Tymczasem, jak to wyżej stwierdzono, w świetle ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie (wyrok Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 4 lutego 2020 r., sygn. akt II K 184/19 – k. 31) w przypadku wnioskodawcy wystąpiła tylko pierwsza z owych przesłanek, a to uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa. Pozostałe zaś przesłanki nie występowały i to w sposób wręcz oczywisty. Wnioskodawca bowiem, co niestety apelujący zupełnie pominął, wręcz bezwzględnie stosował się do orzekanych wobec niego środków zapobiegawczych. Nawet jego postawa w dniu zatrzymania, a związana z niewpuszczeniem żony do lokalu, wynikała po części z obawy naruszenia zakazu zbliżania się do niej w związku ze środkiem zapobiegawczym zastosowanym w innej sprawie. Już zatem ten fakt wskazywał, że w przypadku P. P. nie było obaw co do jego postawy w toku postępowania, oczywiście oceniając sprawę z perspektywy pozostałych przesłanek zatrzymania wskazanych w art. 244 k.p.k. Na pewno bowiem nie występowała obawa ucieczki lub ukrycia się zatrzymanego, skoro całe zajście związane było przecież z tym, że chciał on w znanym policji miejscu dalej przebywać. Nie występowała też obawa zatarcia śladów przestępstwa, bo te były oczywiste. Także tożsamość wnioskodawcy była dokładnie znana policji, zresztą ten jej nie ukrywał, wreszcie nie występowały podstawy do przeprowadzenia postępowania w trybie przyśpieszonym. Żadna zatem z pozostałych wymienionych w art. 244 § 1 k.p.k. przesłanek nie występowała. Co więcej, w protokole zatrzymania wnioskodawcy wskazano, że jego podstawą, poza podejrzeniem popełnienia przestępstwa jest stosowanie bez przez wnioskodawcę gróźb karalnych i uniemożliwienie wejścia pokrzywdzonej do mieszkania oraz „obawa nakłaniania świadków do składania fałszywych zeznań”. Tymczasem w sprawie, co potwierdziło późniejsze skazanie, nie stosowano gróźb karalnych, a kwestia obawy nakłaniania świadków do składania fałszywych zeznań, nie tylko nie miała miejsca, ale jeszcze w ogóle nie należy do przesłanek zatrzymania wymienionych w art. 244 § 1 k.p.k. Odwoływanie się zatem przez apelującego do tego, że wnioskodawca nie chciał wpuścić pokrzywdzonej do domu i został za to skazany, nie miała faktycznie większego znaczenia, bo sam fakt popełnienia przestępstwa, to za mało aby stosować zatrzymanie. Jednocześnie zauważyć należy, wprawdzie wskazane wyżej okoliczności w dużej mierze służą ocenie legalności zatrzymania, ale podlegają skalowaniu i w sytuacji gdy w sposób tak oczywisty brak było jakichkolwiek podstaw do zatrzymania P. P., oczywiście z perspektywy treści art. 244 k.p.k., to niewątpliwie stanowiły one element wskazujący na niewątpliwą niesłuszność rozważanej tutaj czynności.

Nie zasługiwał również na uwzględnienie argument wskazujący na, jak to określono „sekwencję” zdarzeń i fakt ostatecznego zastosowania wobec wnioskodawcy środka zapobiegawczego, co w ocenie apelującego miało wskazywać na to, że zatrzymanie służyło temu właśnie celowi. Zauważyć bowiem należy, że wprawdzie treść art. 247 k.p.k. wskazuje na możliwość zatrzymania w celu zastosowania środka zapobiegawczego, ale warunkiem dokonania tej czynności jest wydanie przez prokuratora zarządzenia o zatrzymaniu. Tymczasem w zeznaniach wnioskodawcy oraz funkcjonariuszy policji pojawiały się wątki wskazujące, czy to na wydanie polecenia zatrzymania przez komendanta, czy to na rozmowę z prokuratorem, ale w aktach sprawy o sygnaturze VI Kp 12/19 znajduje się pismo Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gryfinie, z którego jednoznacznie wynika, że w toku postępowania, w którym miało miejsce zatrzymanie, nie zostało wydane zarządzenie o zatrzymaniu podejrzanego P. P. (k. 24). Oczywiste zatem jest, że podstawą zatrzymania wnioskodawcy nie była wymieniona w art. 247 k.p.k. potrzeba niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego bo potrzeba takiej decyzji musiałaby zostać poprzedzona zarządzeniem zatrzymania wnioskodawcy wydanym przez prokuratora, zwłaszcza że to prokurator decyduje o zastosowaniu środka zapobiegawczego (o charakterze wolnościowym). Oczywiste zatem było, że zatrzymanie wnioskodawcy było autonomiczną decyzją policjantów, a więc nie mogło mieć na celu zastosowania środka zapobiegawczego, jak starał się to wykazać apelujący. Zresztą gdyby tak było, to policjanci wskazaliby jako podstawę zatrzymania art. 247 k.p.k. i potrzebę zastosowania środka zapobiegawczego, co jednak nie miało miejsca. Uwzględniając treść art. 434 k.p.k. i wynikające z tego przepisy granice rozpoznania środka odwoławczego, można byłoby na przedstawionych wyżej uwagach poprzestać. Skoro bowiem apelujący twierdził, że późniejsze zastosowanie środka zapobiegawczego wskazywało na cel zatrzymania, a ten na pewno taki nie był, to rozważana tutaj okoliczność nie mogła wpłynąć na uznanie za błędnego stanowiska Sądu I instancji, co do niewątpliwie niesłusznego zatrzymania P. P.. Pomimo tego dodać należy, że przepis art. 247 k.p.k. przewiduje zatrzymanie w sytuacji gdy zachodzi potrzeba „niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego”. Tymczasem wnioskodawca po zatrzymaniu najpierw został przewieziony na miejscowy posterunek, a następnie w czasie oczekiwania na przyjazd obrońcy został przetransportowany do G., gdzie jednak nie wykonywano żadnych czynności, a już na pewno takich, które zmierzały do niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego. Dopiero następnego dnia umożliwiono zatrzymanemu kontakt z obrońcą i go przesłuchano, a następnie zastosowano środek zapobiegawczy. Oczywiście niezwłoczne zastosowanie środka zapobiegawczego nie oznacza natychmiastowego podjęcia tej decyzji, ale nawet opisana wyżej kolejność zdarzeń wskazuje, że faktycznie zatrzymanie wnioskodawcy służyło jedynie ułatwieniu sobie sytuacji przez policjantów wobec wzajemnych pretensji małżonków do prawa do lokalu i dopiero później postanowiono spór ów rozwiązać poprzez zastosowanie środka zapobiegawczego. Nie oznacza to jednak, że zatrzymanie było konieczne i to w celu zastosowania środka zapobiegawczego. Nie sposób przy tym pominąć wyjątkowej sytuacji w jakiej znajdował się wnioskodawca, który z jednej strony bał się złamania zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej, a z drugiej strony faktycznie nie miał gdzie się wynieść, w lokalu posiadał narzędzia do wykonywania pracy, a ponadto specyficzne i ewidentnie kwestionowane były podstawy prawa pokrzywdzonej do nieruchomości. Odwoływanie się zatem w tak specyficznych okolicznościach do późniejszego zastosowania środka zapobiegawczego jak wskazującego na słuszność zatrzymania i to w sytuacji gdy na pewno taki cel tej czynności nie występował, było niezasadne. Ponadto całą sytuację można było rozwiązać inaczej, a nie dokonywać zatrzymania pokrzywdzonego i to w sytuacji gdy ten od początku negował podstawę takiej decyzji, a i faktycznie takowa nie występowała. Późniejsze zastosowanie środka zapobiegawczego stanowiło zatem efekt uznania, że w ten sposób należy rozwiązać spór pomiędzy małżonkami, ale na pewno do podjęcia owej czynności nie było konieczne zatrzymywanie pokrzywdzonego i przetrzymywanie go przez noc z utrudnieniem dostępu do obrońcy. Faktycznie bowiem zatrzymany został pozbawiony wolności w sytuacji gdy społeczna szkodliwość jego czynu uznana została jako nieduża, skoro skazany został na niezbyt wysoką grzywnę. Dysproporcja zatem tych faktów, bo w takim sensie do niej odwołał się Sąd I instancji także i pośrednio wskazywała, że wnioskodawca nie powinien ponieść dotkliwych w sumie dolegliwości związanych z zatrzymaniem. Ostatecznie zatem, wbrew wywodom apelującego, zasadnie Sąd I instancji uznał, że zatrzymanie P. P. było niewątpliwie niesłuszne.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie żądania zadośćuczynienia w całości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uwzględnienie wniosku o oddalenie żądania było niemożliwe w sytuacji gdy Sąd I instancji zasadnie ustalił, iż zatrzymanie P. P. w dniach 31 stycznia -1 lutego 2019 r. było niewątpliwie niesłuszne. Jednocześnie apelujący nie kwestionował samej wysokości zasądzonego zadośćuczynienia.

3.2.

obrazy prawa materialnego tj. 481§ k.c. poprzez jego błędną wykładnię i zasądzenie odsetek od dnia złożenia wniosku tj. od dnia 30 stycznia 2020r. podczas gdy odsetki od sumy pieniężnej stanowiącej odszkodowanie za niesłuszne zatrzymanie stanowią wynagrodzenie za opóźnienie w zapłacie sumy pieniężnej, która jest wymagalna i z tych względów za czas do wydania przez sąd prawomocnego wyroku odsetki nie przysługują

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie zasługiwała również na uwzględnienie apelacja prokuratora w tym zakresie, w którym wskazywała na dopuszczenie się przez Sąd I instancji obrazy treści art. 481 k.p.c., aczkolwiek w jej wyniku doszło do korekty zaskarżonego wyroku w zakresie zasądzonych odsetek.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że jako niezasadne jawiło się odwołanie się przez apelującego do treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2018 r. (sygn. akt II AKa 576/17). Wprawdzie w wyroku tym stwierdzono, że odsetki od sumy pieniężnej stanowiącej odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie lub tymczasowe aresztowanie są wynagrodzeniem za opóźnienie w zapłacie sumy pieniężnej, która jest już wymagana i dlatego odsetki przysługują od dnia uprawomocnienia się wyroku, co w ocenie apelującego miało stanowić podstawę wniosku, że Sąd I instancji wadliwie zasądził ustawowe odsetki za okres wcześniejszy, ale po pierwsze owo orzeczenie zapadło w innym stanie prawnym, a po drugie odwoływało się do tożsamego stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w nieaktualnej już obecnie uchwale z dnia 10 grudnia 1991 r., I KZP 35/91. Zauważyć bowiem należy, że wyrażone w owych orzeczeniach stanowiska opierały się na założeniu, że w postępowaniu przewidzianym w Rozdziale 50 kodeksu postępowania karnego, Skarb Państwa nie jest stroną takiego postępowania, gdyż występujący w nich prokurator nie występują w charakterze organu go reprezentującego jako dłużnika. Zgłoszenie wniosku o przyznanie odszkodowania nie jest więc wezwaniem do zapłaty w rozumieniu prawa cywilnego materialnego, ale czynnością procesową inicjującą rozpoznanie sprawy o odszkodowanie i to sprawy rozpoznawanej w ramach postępowania karnego. Automatycznie, ustawodawca wyłączając cywilno-prawny tryb dochodzenia omawianych roszczeń, ukształtował je w ten sposób, że dopiero wykonalne orzeczenie sądu, wydane w postępowaniu przewidzianym w Rozdziale 50 kodeksu postępowania karnego staje się podstawą do wypłaty należności. Orzeczenie wydane w tym postępowaniu staje się natomiast wykonalne dopiero po uprawomocnieniu się i dopiero z tą chwilą można przyjąć, że Skarb Państwa powinien spełnić świadczenie. Uznawano zatem, że z właściwości zobowiązania Skarbu Państwa do wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia przewidzianego w Rozdziale 50 kodeksu postępowania karnego wynika, iż "terminem spełnienia świadczenia" (art. 455 k.c.) jest uprawomocnienie się orzeczenia o zasądzeniu odszkodowania.

Inna jednak sytuacja występuje obecnie. Na skutek bowiem zmian wprowadzonych na mocy ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2019.1694), z dniem 5 października 2019 r. dodano przepis art. 554 § 2a, który stanowi, że stronami rozważanego tutaj postępowania są: wnioskodawca, prokurator oraz Skarb Państwa. Wraz zatem z tą zmianą przedstawione w wymienionych wyżej orzeczeniach stanowisko, jako oparte na założeniu, że w postępowaniu przewidzianym w Rozdziale 50 kodeksu postępowania karnego, Skarb Państwa nie jest stroną, straciło swoją aktualność. Obecnie bowiem z mocy prawa Skarb Państwa jest stroną takiego postępowania i jest reprezentowany przez podmioty wymienione w art. 554 § 2b k.p.k. Jednocześnie, wobec braku regulacji kwestii odsetek w Rozdziale 50 kodeksu postępowania karnego, w oparciu o regułę odsyłającą należało stosować w tym zakresie przepisu kodeksu cywilnego. Ten zaś w przepisie art. 455 stanowi, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Ponadto, stosownie do treści art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Skoro zatem w realiach przedmiotowej sprawy w dacie wniesienia wniosku o odszkodowanie obowiązywała już treść wymienionego wyżej przepisu art. 554 § 2a k.p.k., skoro Skarb Państwa był reprezentowany przez organ wymieniony w art. 554 § 2b k.p.k. (Komendanta Policji), skoro organowi reprezentującemu Skarb Państwa doręczono odpis wniosku (w dniu 25 maja 2020 r. – k. 144) skoro doręczenie odpisu pozwu (tutaj wniosku) utożsamiane jest powszechnie z wezwaniem do spełnienia świadczenia i skoro Skarb Państwa był zobowiązany w realiach sprawy do zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie, to stosownie do wymienionych wyżej regulacji, brak spełnienia świadczenia po wezwaniu do jego realizacji, skutkował uznaniem, że Skarb Państwa opóźnił się ze spełnieniem świadczenia a wobec tego należały się wnioskodawcy odsetki za opóźnienie, z tym, że nie od daty wniesienia wniosku, jak orzekł to Sąd I instancji, a od dnia następnego po wezwaniu do uiszczenia świadczenia. Od tego bowiem momentu Skarb Państwa wiedział o swoim zobowiązaniu i od tego dnia winien je spełnić, a skoro tego nie uczynił to pozostawał w zwłoce w tym zakresie. Wbrew zatem wywodom apelacji, należało w sprawie zasądzić odsetki za opóźnienie, nie od daty uprawomocnienia się orzeczenia, ale od dnia następnego po doręczeniu odpisu wniosku. Jedynie zatem w tym ostatnim zakresie skorygowano zaskarżony wyrok.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie żądania zadośćuczynienia w całości

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jawił się jako niezrozumiały. Skoro bowiem prokurator wskazywał na wadliwe ustalenie przez Sąd I instancji, że zatrzymanie P. P. było niewątpliwie niesłuszne, to zbędne było stawianie zarzutu obrazy przepisów w zakresie zasądzonych odsetek i domaganie się oddalenia żądania z tego ostatniego powodu. Rozważany tutaj zarzut winien zostać postawiony jako zarzut alternatywny, ale w takiej sytuacji należało postulować, też alternatywnie, zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie samych ustawowych odsetek.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2021 r., sygn. akt III Ko 61/20 w części, w której zasądzono na rzecz wnioskodawcy P. P. kwotę 2000 zł tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w dniach 31 stycznia -1 lutego 2019 r. i oddalono wniosek w pozostałym zakresie.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Patrz punkt 3.1. w sprawie nie wystąpiły również bezwzględne przyczyny odwoławcze określone w art. 439 § 1 k.p.k.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2021 r., sygn. akt III Ko 61/20 w zakresie jakim zasądzono ustawowe odsetki od dnia 30 stycznia 2020 r.

Zwięźle o powodach zmiany

Patrz punkt 3.2

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt III

Stwierdzono, że stosownie do treści art. 554 § 4 k.p.k. postępowanie o zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie jest wolne od kosztów sądowych. Ponadto wnioskodawca nie żądał zwrotu i nie wykazał wydatków, które ewentualnie poniósł w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

SSA Janusz Jaromin SSA Andrzej Wiśniewski SSA Maciej Żelazowski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokuratura Okręgowa w Szczecinie

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2021 r., sygn. akt III Ko 61/20 na mocy, którego zasądzono na rzecz wnioskodawcy P. P. kwotę 2000 zł tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w dniach 31 stycznia-1 lutego 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 stycznia 2020 r. i oddalono wniosek w pozostałym zakresie.

Zakwestionowano ustalenie, że zatrzymanie wnioskodawcy było niewątpliwie niesłuszne, jak również zasądzenie odsetek za czas przed uprawomocnieniem się wyroku.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana