Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 17-02-2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Jarmundowicz

Protokolant: Błażej Łój

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17-02-2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa M. Ż.

przeciwko L. W.

o uznanie umowy za bezskuteczną

I.  uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda M. Ż. ugodę sądową zawartą przez pozwaną L. W. i K. Z. przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej XIV Wydziałem Cywilnym w dniu 27 grudnia 2007r. w sprawie o sygnaturze akt XIV Ns 909/07 na mocy której dokonano działu spadku po H. Z. w części w której K. Z. zrzeka się spłat należnych mu z tytułu przyznania wnioskodawczyni całości nieruchomości wchodzącej w skład majątku spadkowego, a któremu to powodowi M. Ż. przysługuje wobec dłużnika K. Z. wierzytelność w kwocie 127.414,52 zł (sto dwadzieścia siedem tysięcy czterysta czternaście złotych i pięćdziesiąt dwa grosze) wynikająca z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej w dniu 22 lutego 2007r. w sprawie o sygnaturze akt XIV Nc 132/07;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 7.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt: I C 1919/12

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do tutejszego Sądu w dniu 27.12.2012 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) powód M. Ż. domagał się uznania za bezskuteczną w stosunku do niego ugody zwartej przez pozwaną L. W. z K. Z. przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej XIV Wydział Cywilny w dniu 27.12.2007 r. w sprawie o sygn. akt XIV Ns 909/07, na mocy której dokonano działu spadku po ich matce H. Z., w części w której K. Z. zrzekł się spłat należnych mu z tytułu przyznania wnioskodawczyni całości nieruchomości wchodzącej w skład majtku spadkowego. W zakres roszczenia wchodziło także zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że na podstawie umowy pożyczki zawartej w dniu 18.07.2003 r. jest wierzycielem K. Z.. Wierzytelność ta została także stwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 22.02.2007 r. wydanym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej XIV Wydział Cywilny (sygn. akt XIV Nc 32/07). Na jego podstawie powód prowadził egzekucję, jednakże okazała się ona bezskuteczna. Powód wskazał dalej, że K. Z. w 2006 r., a wiec będąc już zobowiązanym do zapłaty na rzecz pozwanego zwrotu pożyczki, nabył udział w wysokości ½ w spadku po swojej matce H. Z.. Fakt ten został stwierdzony postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej XIV Wydział Cywilny z dnia 03.12.2007 r. sygn. akt XIV Ns 909/07. W skład spadku wchodziło prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...) położonej we W. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz prawo własności posadowionego na niej budynku. Wartość wskazanej nieruchomości powód oszacował na kwotę 400.000 zł. K. Z. na mocy ugody sądowej zawartej ze swoją siostrą, pozwaną L. W., dokonał zniesienia współwłasności majątku spadkowego w ten sposób, że pozwana nabyła 100 % udziałów w prawie użytkowania wieczystego opisanej wyżej działki wraz z prawem własności budynku. Równocześnie K. Z. zrzekł się roszczenia o spłatę z tytułu zniesienia współwłasności majątku spadkowego. Zdaniem powoda, zrzeczenie się przez K. Z. spłat z tytułu zniesienia współwłasności majątku spadkowego, w sytuacji w której był on dłużnikiem powoda, stanowi klasyczny przypadek działania w celu pokrzywdzenia wierzyciela. Podkreślił, że w chwili zawierania ugody, nakaz zapłaty z dnia 22.07.2007 r. był już prawomocny. Powód dodał także, że majątek K. Z. w wyniku zawarcia ugody z dnia 27.12.2007 r. został uszczuplony i tym samym stał się on co najmniej wypłacalny w mniejszym stopniu, niż był przed zawarciem ugody. Zrzekł się on bowiem prawa żądania zapłaty tytułem spłat kwoty ok. 200.000 zł, stanowiącej równowartość udziału w spadku po jego matce. Zwrócił także uwagę, że czynność krzywdząca wierzyciela została dokonana z członkiem rodziny - siostrą, która bezsprzecznie jest osobą pozostającą w bliskim stosunku, o której mowa w art. 527 § 3 k.c. a także, że zrzeczenie się roszczenia o spłatę nastąpiło pod tytułem darmym, a więc zastosowanie znajdzie art. 528 k.c.

W piśmie procesowym z dnia 27.02.2013 r. powód oświadczył, że wierzytelność powoda wobec K. Z. wynosi 127 414,52 zł, na którą składają się następujące kwoty: 60 000 zł należności głównej, 4350 zł z tytułu kosztów procesu oraz 63 064,52 zł odsetek naliczanych od dnia 19.07.2004 r. do dnia 27.12.2012 r.

W odpowiedzi na pozew pozwana L. W. domagała się oddalenia powództwa jako bezpodstawnego. Oświadczyła, że jej brat K. Z. zmarł w dniu (...) r. oraz że nie wiedziała, iż był on zadłużony u powoda. Przyznała dalej, że K. Z. zrzekł się swojej części spadku na jej rzecz, co było uzasadnione tym iż nie był w stanie uiścić podatku od spadku i darowizn. Pozwana wskazała, że w celu zapłacenia tych należności zaciągnęła pożyczkę w wysokości 6 000 euro. Później kontakt z jej bratem urwał się, natomiast w październiku 2011 r. dowiedziała się, że nieruchomość odziedziczona przez nią po matce została przez niego sprzedana bez jej wiedzy i zgody. Później pozwana dowiedziała się, że K. Z. dokonał tego na podstawie sfałszowanego pełnomocnictwa.

W piśmie z dnia 21.12.2013 r. pełnomocnik pozwanej podtrzymał podniesione przez pierwotnie argumenty oraz wniósł o zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa prawnego. Zaprzeczył stanowczo, że pozwana działała z pokrzywdzeniem powoda dodając, że to ona jest osobą pokrzywdzoną, ponieważ została przez działania brata pozbawiona nieruchomości wartej około 530 000 zł.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18.06.2003 r. powód M. Ż. udzielił K. Z. pożyczki w kwocie 60 000 zł, która miała zostać spłacona do dnia 18.07.2004 r. Ponieważ termin zwrotu pożyczki nie został zachowany, M. Ż. wystąpił na drogę sądową. W dniu 22.02.2007 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej XIV Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał K. Z. aby zapłacił na rzecz M. Ż. kwotę 60 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 19.07.2004 r. i kosztami procesu w wysokości 4350 zł. W dniu 16.05.2007 r. nakazowi zapłaty nadano klauzulę wykonalności.

Na podstawie uzyskanego tytułu, M. Ż. w dniu 21.05.2007 r. wszczął postępowanie egzekucyjne, które prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej A. K.. Dłużnik nie podejmował wezwań kierowanych do niego na adres: ul. (...) we W. i nie otwierał drzwi Komornikowi i jego pracownikom mimo obecności w budynku.

Dowód:

- umowa pożyczki z dnia 18.07.2003 r. – k. 7,

- nakaz zapłaty z dnia 22.02.2007 r. wraz z klauzulą wykonalności – k. 8,

- zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i protokoły z czynności terenowych w aktach komorniczych VI KM 916/07,

Postanowieniem z dnia 03.12.2007 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej XIV Wydział Cywilny stwierdził, że spadek po H. Z. zmarłej w dniu (...) r. na mocy ustawy nabyły jej dzieci – córka L. W. oraz K. Z. po ½ spadku wprost każdy z nich.

Na rozprawie w dniu 27.12.2007 r. przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej XIV Wydziałem Cywilnym L. W. oraz K. Z. zawarli ugodę. W pkt. I zgodnie oświadczyli, że w skład spadku po H. Z. wchodzi prawo użytkowania wieczystego działki nr (...), położnej we W. przy ul. (...) obręb M. o powierzchni 0,0310 ha zabudowanej stanowiącym odrębny przedmiot własności budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym o kubaturze 404 m ³, dla której to nieruchomości prowadzona był księga wieczysta nr (...). W pkt. II oświadczyli, że dokonują zgodnego działu spadku po H. Z. w ten sposób, że prawo użytkowania wieczystego działki przy ul. (...) wraz z prawem własności posadowionego na niej budynku przyznali L. W. w całości. W pkt. III L. W. i K. Z. oświadczyli, że zrzekają się wzajemnych spłat i dopłat a w pkt. IV oświadczyli, że ugoda wyczerpuje ich wszelkie wzajemne roszczenia z tytułu działu spadku.

Dowód:

- bezsporne, a nadto

- postanowienie z dnia 03.12.2007 r. – k. 9,

- postanowienie z dnia 27.12.2007 r. – k. 10 - 11,

Z tytułu nabycia spadku pozwana L. W. została obciążona w dniu 27.03.2009 r. podatkiem od spadków i darowizn w wysokości 23 138,18 zł.

Dowód:

- postanowienie z dnia 27.03.2009 r. – k. 58,

- decyzja z dnia 05.09.2008 r. – k. 94 – 97,

W dniu 23.03.2011 r. K. Z., oświadczając, że działa na rzecz L. W. na podstawie pełnomocnictwa sporządzonego przed notariuszem L. M. w dniu 11.05.2010 r., sprzedał E. i W. W. prawo użytkowania wieczystego działki przy ul. (...) oraz własność posadowionego na niej budynku. Cenę sprzedaży określono na kwotę 550 000 zł.

Dowód:

- umowa sprzedaży z dnia 23.03.2011 r. – k. 60 - 65, 98 - 103,

- odpis z księgi wieczystej nr (...) – k. 78 - 93,

Postanowieniem z dnia 28.08.2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej A. K. umorzyła postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia jego bezskuteczności.

Dowód:

- postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z dnia 28.08.2012 r. w aktach komorniczych VI KM 916/07,

W dniu 27.12.2012 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) powód M. Ż. wniósł do tutejszego Sądu pozew, w którym domagał się uznania za bezskuteczną w stosunku do niego ugody zwartej przez pozwaną L. W. z K. Z. przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej XIV Wydział Cywilny w dniu 27.12.2007 r. w sprawie o sygn. akt XIV Ns 909/07, na mocy której dokonano działu spadku po ich matce H. Z., w części w której K. Z. zrzekł się spłat należnych mu z tytułu przyznania wnioskodawczyni całości nieruchomości wchodzącej w skład majtku spadkowego. W zakres roszczenia wchodziło także zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania.

Dowód:

- koperta z pieczęcią Urzędu Pocztowego – k. 12.

Opisany wyżej stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie niebudzących wątpliwości dokumentów, w szczególności umowy pożyczki z dania 18.07.2003 r., nakazu zapłaty z dnia 22.02.2007 r. oraz dokumentów zgromadzonych w aktach komorniczych Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej KM 916/07, które potwierdziły fakt istnienia wierzytelności powoda oraz bezskuteczność prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

Postanowienie z dnia 03.12.2007 r. oraz z dnia 27.12.2007 r. a także dokumenty w aktach Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej XIV Wydziału Cywilnego o sygn. XIV Ns 909/07, wskazywały z kolei na rodzaj zawartej pomiędzy L. W. a K. Z. ugody sądowej.

Dokumenty w postaci decyzji z dnia 05.09.2008 r. oraz umowa zawarta w formie aktu notarialnego z dnia 23.03.2011 r. świadczyły o obciążeniu pozwanej podatkiem od nieruchomości oraz zbyciu przez K. Z. nieruchomości będącej we władaniu pozwanej.

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron, albowiem wszystkie istotne okoliczności, niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy zostały ustalone na podstawie złożonych do akt dokumentów, których wiarygodności ani autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Zgodnie zaś z art. 299 k.p.c. jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron. Ponieważ zgromadzony materiał dowodowy pozwolił Sądowi na wyjaśnienie wszystkich spornych okoliczności, brak było podstaw do przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest w całości uzasadnione.

Powód M. Ż. domagał się uznania za bezskuteczną w stosunku do niego ugody zawartej przez pozwaną L. W. z K. Z. przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej XIV Wydział Cywilny w dniu 27.12.2007 r. w sprawie o sygn. akt XIV Ns 909/07, na mocy której dokonali oni działu spadku po ich matce H. Z., w części w której K. Z. zrzekł się spłat należnych mu z tytułu przyznania wnioskodawczyni całości nieruchomości wchodzącej w skład majtku spadkowego.

Pozwana L. W. wskazywała na konieczność oddalenia powództwa podnosząc, że nie działała w celu pokrzywdzenia wierzyciela ponieważ nie miała świadomości o zaciągniętej przez jej brata K. Z. pożyczce. Pozwana podnosiła jeszcze, że to ona jest osobą pokrzywdzoną ponieważ K. Z. sprzedał bez jej wiedzy i zgody odziedziczoną nieruchomość przy ul. (...) we W. posługując się sfałszowanym pełnomocnictwem.

Zgodnie z art. 527 § 1 k.c., gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Z powołanego przepisu wynika, że do przesłanek uwzględnienia roszczenia o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną zalicza się dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową oraz doszło do pokrzywdzenia wierzycieli, istnienie godnego ochrony interesu wierzyciela w postaci wierzytelności, działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a także wiedza lub możliwość (przy zachowaniu należytej staranności) dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią. Dla możliwości skorzystania przez wierzyciela z roszczenia przewidzianego w powołanym przepisie, wskazane powyżej przesłanki muszą być spełnione łącznie, a ciężar ich udowodnienia, w myśl reguły ogólnej z art. 6 k.c., spoczywa na wierzycielu.

W niniejszej sprawie pozwana zaprzeczyła, jakoby wiedziała o tym, że w momencie zawierania ugody działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Zdaniem Sądu, przesłanka wiedzy osoby trzeciej (możności dowiedzenia się przy dołożeniu należytej staranności) o tym, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli w niniejszej sprawie, nie świadczy o bezzasadności żądania uznania za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika. Zgodnie bowiem z art. 528 k.c. jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Treść ugody sporządzonej w postępowaniu sądowym o dział spadku przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej XIV Wydziałem Cywilnym (sygn. XIV Ns 909/07), w rezultacie której prawo użytkowania wieczystego działki położonej przy ul. (...) we W. oraz prawo własności budynku na niej położonego przeszło na pozwaną a strony zrzekły się wzajemnych spłat i dopłat, stanowiła czynność nieodpłatną. Pozwana L. W. uzyskała bowiem przysporzenie majątkowe, zaś dłużnik K. Z., zrzekając się spłaty udziału, nie uzyskał w zamian żadnego świadczenia ekwiwalentnego. Dodać także w tym miejscu, że zgodnie z art. 527 § 3 k.c., jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Powołany przepis wprowadza domniemanie prawne, z którego wynika, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, należy uznać, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Zdaniem Sądu, stosunek łączący dłużnika K. Z. z pozwaną L. W. to w istocie stosunek bliskości, o którym mowa w powołanym przepisie art. 527 § 3 k.c. ponieważ byli oni rodzeństwem. W tym zakresie Sąd podziela pogląd zawarty w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1996 r., I CRN 61/96. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy wskazał, że przepisy cywilnoprawne posługują się pojęciem „bliskości” w dwóch kontekstach, różniących się motywacją odpowiednich unormowań. W pierwszym znaczeniu pojęcie to znajduje zastosowanie w określeniu „osoba bliska” (np. art. 446 § 2 k.c. oraz art. 691 k.c.) i uzasadnia objęte tym określeniem osób połączonych węzłami rodzinnymi lub podobnymi do rodzinnych, a cechującymi się więzią emocjonalną pozytywną, której istnienie ustawodawca uwzględnia przez przyznanie „osobie bliskiej” pewnych uprawnień szczególnych. W drugim natomiast znaczeniu nie chodzi o „osoby bliskie”, ale o taki „stosunek bliskości” między dwiema osobami, który uzasadnia przyjęcie, że jedna z nich jest w posiadaniu informacji o aktualnej sytuacji majątkowej drugiej (art. 527 § 3 k.c.). Zdaniem Sądu Najwyższego będą tu wchodzić w grę najczęściej stosunki rodzinne i podobne do rodzinnych, ale równie dobrze mogą to być stosunki handlowe, stosunki współpracy gospodarczej – i to także wtedy, gdy pozostaje ona w fazie konfliktu, a zatem stosunki te mają zabarwienie emocjonalnie ujemne. Zarzuty pozwanej wymierzone przeciwko wnioskowi domniemania, tj. wiedzy pozwanej na temat świadomego działania dłużnika w celu pokrzywdzenia wierzycieli, nie tylko nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia ale także nie zostały w żaden sposób wykazane.

Zdaniem Sądu powód, zgodnie z obciążającym ciężarem dowodu, wykazał w niniejszej sprawie pozostałe przesłanki zasadności skargi pauliańskiej. W pierwszej kolejności powód wykazał, że posiada wierzytelność wobec dłużnika K. Z., która została potwierdzona umową pożyczki z dnia 18.07.2003 r. oraz wydanym w dniu 22.02.200 7r. przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej XIV Wydział Cywilny nakazem zapłaty, w którym nakazano K. Z. aby uiścił na rzecz powoda kwotę 60 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dni 19.07.2004 r. oraz kosztami procesu w kwocie 4350 zł. W dniu 16.05.2007 r. powyższy tytuł egzekucyjny został zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Należy przy tym podkreślić, że roszczenie powoda stwierdzone opisanym wyżej tytułem było wymagalne w dniu, kiedy pozwana L. W. zawarła z K. Z. ugodę. Sąd uznał również za udowodnione to, że dłużnik dokonując rozporządzenia przysługującym mu prawem majątkowym w postaci udziału w spadku w zakres którego wchodziło prawo użytkowania wieczystego działki położnej przy ul. (...) oraz prawo własności posadowionego na nim budynku, działał z pokrzywdzeniem wierzyciela. W sprawie wykazane zostało bowiem, że po dokonaniu przez dłużnika zaskarżonej czynności prawnej nie było możliwe wyegzekwowanie należności, jakie posiadał względem powoda. Zgodnie z art. 527 § 2 k.c. działanie na szkodę wierzyciela ma miejsce wówczas, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika stał się on niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Z powyższego wynika, że niewypłacalność to istniejący w chwili orzekania brak możliwości wywiązywania się ze zobowiązań finansowych. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z dokumentów zgromadzone w aktach Komornika Sądnego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej A. K., wynikało, że w momencie zawierania ugody dłużnik, poza udziałem ½ w spadku, nie dysponował innymi składnikami majątkowymi, z których wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie swojej wierzytelności. Zatem gdyby dłużnik K. Z. nie zdecydował się na przekazanie swojego udziału w spadku bez dokonywania spłat, powód M. Ż. miałaby szansę w znacznej części lub w całości zaspokoić swoje roszczenie. W przekonaniu Sądu takie zapatrywanie uzasadnia porównanie wysokości wierzytelności przysługującej powodowi względem dłużnika oraz rodzaju prawa majątkowego, którego dłużnik się wyzbył. W związku z powyższym w ocenie Sądu zaskarżona czynność prawna, rozporządzająca prawem majątkowym na rzecz pozwanej, zmierzała do pokrzywdzenia powoda.

Zdaniem Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala także na przyjęcie, że dokonując czynności prawnej polegającej na zawarciu ugody, K. Z. działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, czyli zdawał sobie sprawę z tego, że czynność ta może spowodować niemożliwość uzyskania zaspokojenia przez jego wierzycieli. W literaturze i orzecznictwie przyjmuje się, że nie chodzi tu o zamiar pokrzywdzenia, a tylko o świadomość możliwości jego wystąpienia. Do przyjęcia świadomości dłużnika pokrzywdzenia wierzycieli, o którą chodzi w art. 527 § 1 k.c. wystarczy zatem, by dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 stycznia 1995 r., I ACr 1014/94). Dodać przy tym należy, że świadomość ta nie musi odnosić się do konkretnego wierzyciela, ale musi istnieć w momencie dokonywania przez dłużnika zaskarżonej czynności.

W niniejszej sprawie dłużnik wiedział o istnieniu wierzytelności powoda w momencie zwierania ugody w dniu 27.12.2007 r. Wskazuje na to treść dokumentów zawartych w aktach komorniczych KM 916/07, w szczególności notatek z podejmowanych przez Komornika czynności terenowych w drugiej połowie 2007 roku, podczas których dłużnik, mimo iż przebywał w budynku, nie otwierał drzwi. W przekonaniu Sądu K. Z. zdawał sobie również sprawę ze skutku dokonywanej czynności prawnej dla jego majątku, jakim było wyzbycie się określonych składników na rzecz pozwanej, bez jakiejkolwiek rekompensaty z tego tytułu z jej strony. Brak jest bowiem w niniejszej sprawie podstaw do przyjęcia, aby dłużnik nie miał świadomości na temat posiadanych składników majątkowych. W ocenie Sądu okoliczności te pozwalają wyciągnąć wniosek, że zaskarżona czynność została dokonana przez dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, w tym powodowej spółki.

Wreszcie wskazać należy, że zaskarżona czynność prawna doprowadziła do osiągnięcia korzyści majątkowej przez osobą trzecią – pozwaną L. W.. W wyniku zawarcia ugody pozwana nabyła bowiem na wyłączną własność prawo użytkowania wieczystego nieruchomość gruntowej przy ul. (...) wraz z prawem własności znajdującego się na niej budynku.

Z powyższych względów w ocenie Sądu ostały spełnione wszelkie przesłanki skutecznego dochodzenia roszczenia o uznanie czynności prawnej zawartej w dniu 27.12.2007 r. za bezskuteczną w stosunku do powoda M. Ż..

Sąd wskazuje także, że kwestia późniejszej sprzedaży nieruchomości przez K. Z. nie ma, w świetle przedmiotu postępowania, rozstrzygającego znaczenia. Podkreślenia wymaga, że miało to miejsce kilka lat po zawarciu ugody, nadto pozwana w żaden sposób nie wykazała, by w istocie K. Z. działał na podstawie sfałszowanego pełnomocnictwa. W związku z tym Sąd wskazuje także, za poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24.02.2011 r. (sygn: III CZP 132/10), że w stosunku miedzy wierzycielem a osobą trzecią mają zastosowanie przepisy art. 405 i następne k.c. Zatem osoba trzecia, o jakiej mowa w art. 527 k.c. ma legitymację bierną także po rozporządzeniu przez nią uzyskaną korzyścią na rzecz innej osoby. Odnosi się to również do sytuacji, w której wierzyciel - występując o uznanie za bezskuteczną krzywdzącej go czynności prawnej dłużnika - nie zgłosi równocześnie żądania zwrotu utraconej korzyści. Nie można bowiem odmawiać wierzycielowi prawa do uzyskania wyroku stwierdzającego stan jego pokrzywdzenia w procesie, w którym korzysta z ułatwień dowodowych w postaci domniemań prawnych. Wyrok taki potwierdza spełnienie przesłanek skargi pauliańskiej i może być wykorzystany w sprawie o wydanie korzyści utraconej przez osobę trzecią w granicach, w jakich wierzyciel zaspokoiłby się z rzeczy (art. 532 k.c.).

Na koniec Sąd podkreśla jeszcze, że nie zasługiwał na uwzględnienie podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia. Zgodnie z treścią art. 534 k.c. uznania czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną nie można żądać po upływie pięciu lat od daty tej czynności. Stan faktyczny sprawy wykazał, że ugodę sądową L. W. i K. Z. zawarli w dniu 27.12.2007 r., natomiast pozew został wniesiony do Sądu w dniu 27.12.2012 r. (data nadania w Urzędzie pocztowym), czyli w ostatnim dniu przed upływem terminu przedawnienia. W związku z powyższym roszczenia powoda nie można potraktować jako przedawnionego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach procesu zawarte w pkt II wyroku zapadło na podstawie art. 98 k.p.c. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy i zwrotu kosztów celowych, obowiązek zwrotu tychże kosztów spoczywał na pozwanej jako na stronie przegrywającej sprawę. Koszty poniesione przez powoda obejmowały kwotę 7 600 zł, na którą składały się: 4000 zł z tytułu uiszczonej opłaty od pozwu oraz 3600 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika (§ 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu)