Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 8 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant:Irmina Szawica

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa D. S.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...) we W.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IC 147/14

UZASADNIENIE

Powód D. S. wniósł w pozwie o:

1.zobowiązanie strony pozwanej Skarbu Państwa – Dyrektora (...) we W.do zaniechania działania naruszającego dobra osobiste powoda oraz usunięcie skutków już powstałego naruszenia tj. do przeniesienia powoda do jednostki penitencjarnej bądź celi, w której dobra osobiste powoda nie byłyby naruszane;

2.zobowiązanie pozwanego do przeproszenia powoda za dokonane już naruszenia dóbr osobistych poprzez zamieszczenie w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się wyroku na stronie internetowej Lex N. (www.fundacja.lexnostra.pl) w dziale „Ogłoszenia i komunikaty" tekstu: „Wyrażam ubolewanie, że Centralny Zarząd Służby Więziennej dopuścił do naruszenia dóbr osobistych Pana D. S. poprzez umieszczenie go w jednostkach penitencjarnych nie spełniających standardów cywilizowanego państwa i za wszystkie wyrządzone Panu D. S. szkody niematerialne szczerze przepraszam",

3.zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty w wysokości 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

4. zasądzenie kwoty 5.000 zł. na cel społeczny: na rzecz Fundacji (...).

W uzasadnieniu powód wskazał, że osadzony został w pozwanej jednostce – (...) we W.w niehumanitarnych warunkach. W szczególności wskazywał, że powierzchni mieszkalna w celach, w których przebywał była mniejsza niż 3 m2, co stanowiło naruszenie dyspozycji art. 110 par. 2 k.k.w. Przeludnienie w celi mieszkalnej, do tego jeszcze przy nie wyodrębnionych od reszty powierzchni kącikach sanitarnych przyczyniło się do obniżenia komfortu psychicznego, utrudniało zachowanie intymności i prywatności. Jak wskazywał powód, cele były zagrzybiałe, panowała w nich wilgoć a ściany i sufit pokryte były pleśnią, co miało negatywny wpływ na zdrowie osadzonych i wiązało się z utrzymywaniem nieprzyjemnego zapachu. W celi nie było wentylacji, pomieszczenia nie były wietrzone ani w okresie letnim ani zimowym. Co więcej, powód borykał się również z niedostatkiem środków czystości i całkowitym brakiem dostępu do ciepłej wody. Racje żywnościowe były niewystarczające. Powód podnosił również, że został umieszczony w celach dla palących pomimo tego, że jest on osobą niepalącą. Dodał, że pomimo zgłoszenia tego faktu administracji nie zostały podjęte odpowiednie kroki. Zarzuty dotyczyły też tego, że powodowi nie umożliwiono uczestniczenia w zajęciach sportowych i kulturalno- oświatowych. Wskazywał ponadto, że opieka medyczna była nieprofesjonalna, albowiem dostęp do pomocy medycznej był ograniczony ze względu na braki personalne i liczbę osadzonych. Gdy stan zdrowia powoda wymagał konsultacji nie został poddany odpowiednim badaniom i otrzymał jedynie zalecenia do dalszego leczenia. Zaniedbania jednostki penitencjarnej zdaniem powoda oznaczały znęcanie się nad nim, poniżanie jego godności osobistej. Powód trafił do jednostki penitencjarnej jako osoba zdrowia psychicznie i fizycznie a po opuszczeniu jednostki będzie miał poważne problemy w prawidłowym funkcjonowaniu w społeczeństwie.

Jako podstawę prawna swojego roszczenie powód wskazał przepisy art. 23 i 24 §1 k.c., art. 448 k.c. w związku z naruszeniem art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 77 ust 1 Konstytucji RP.

W odpowiedzi na pozew pozwany - Skarb Państwa -Dyrektor (...)we W.wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany kategorycznie zaprzeczył, aby wyrządził powodowi szkodę lub krzywdę. Przede wszystkim zaprzeczył, że powód przebywał w (...)we W.w celach przeludnionych. Ten problem, jak wyjaśniał pozwany, nie występuje już od grudnia 2009 r. Nie jest także prawdą aby warunki bytowe w (...)we W.nie odpowiadały obowiązującym standardom i by powód był gorzej traktowany od innych osadzonych. W (...)we W.cele są głównie dwuosobowe o pow. ok. 8,6m2. Cele są należycie wyposażone w sprzęt kwaterunkowy, posiadają umywalki a kąciki sanitarne zabudowane są płytą paździerzową. W celach znajdują się kratki wentylacyjne. Skazani mogą posiadać w celach czajniki do gotowania wody, sprzęt RTV, w tym telewizory. Raz w tygodniu mogą korzystać z łaźni oraz kilka razy w miesiącu dokonywać zakupów art. higienicznych i żywnościowych w miejscowej kantynie. W ciągu dnia skazani otrzymują trzy posiłki, które są roznoszone, w przypadku ciepłych posiłków, w termosach. Osadzeni mogą także korzystać z biblioteki oraz brać udział w spotkaniach religijnych różnych wyznań, w tym w nabożeństwach. Porządek w celach utrzymują sami mieszkańcy i otrzymują w tym celu od administracji środki higieniczne. W (...)we W.osadzeni mają dostęp do lekarzy wielu specjalności. Przy areszcie znajduje się szpital więzienny, zatem osadzeni mają zapewnioną, w nagłych wypadkach, całodobową opiekę lekarską. Niestety (...) we W.nie posiada sali gimnastycznej, boisk do gry ani basenu. (...) we W.jest typowym aresztem, w którym przebywają głównie tymczasowo aresztowani pozostający do dyspozycji prokuratur i sądów karnych celem przeprowadzenia czynności procesowych w sprawach karnych. Zaś o osadzeniu skazanego w określonej celi decydują, m.in. z uwagi na dobro śledztwa, także organy procesowe. W miarę możliwości skazanych, którzy deklarują niepalenie papierosów, osadza się z innymi niepalącymi. Często jednak bywa tak, że osadzeni nie podają prawdziwych danych na temat swojego stosunku do palenia tytoniu. Reasumując zdaniem pozwanego, nie było podstaw do postawienia pozwanemu zarzutu, iż podczas osadzenia powoda w pozwanej jednostce penitencjarnej zostały naruszone jego dobra osobiste.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód D. S.w pozwanej jednostce penitencjarnej - (...) we W.przebywał od 27.03.2013 r. do 21.05.2013 r., skąd został przetransportowany do (...)w O., a następnie do Zakładu Karnego w B.. Przed osadzeniem w pozwanym (...) we W.przebywał w Zakładzie Karnym w O.i N.. Wcześniej jeszcze, od 13.02.2012 r. do 6.11.2012 r. odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w B.. Powód odbywa karę pozbawienia wolności z czterech wyroków Sądu Rejonowego w Brzegu m.in. za czyny karalne z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz art. 157 par 2 k.k., art. 284 § 3 k.k. w zw. z art. 64 §1 oraz 291 § 2 k.k. Koniec kar przypada na 6.03.2015r. Powód jest recydywistą, powrócił do przestępstwa zaledwie pięć miesięcy po odbyciu poprzedniej kary.

Powód w (...) osadzony był w celi dwuosobowej o powierzchni 8,6m2. Umieszczony został w celi z innym osadzonym, którym pomimo zadeklarowania, że jest osobą niepalącą palił papierosy w celi.

Dowód: zeznania G. P., e–protokół z dnia 24.04.2014r. 01:08-06:31, zeznania K. Z., e-protokół z dni 22.07.2014r. 01:32-11:57, przesłuchanie powoda k.87, teczka osobopoznawcza powoda - akta osobowe(...).

Każda z cel w (...) we W., w których przebywał D. S., posiadała wydzielony kącik sanitarny, zabudowany płytą i oddzielony drzwiami. W kąciku sanitarnym znajdowała się toaleta, umywalka, miska i sprzęt do utrzymania czystości. Każda cela posiadała dostęp do zimnej wody bieżącej. Raz w tygodniu osadzeni mieli zapewnioną gorącą kąpiel w łaźni ogólnej. Istniała możliwość korzystania z prywatnego czajnika elektrycznego do podgrzewania wody.

Skazani sami odpowiadali za utrzymanie czystości w celi i otrzymywali w tym celu sprzęt oraz środki chemiczne do utrzymania czystości.

Wszystkie cele więzienne były wyposażone podobnie. Powód miał do dyspozycji swoje łóżko, komplet pościeli, taboret, szafkę na ubrania, ponadto w celi znajdował się stół. Skazani otrzymywali raz w miesiącu mydło, papier toaletowy, maszynkę do golenia, proszek do prania. Za zgodą Dyrektora skazani korzystali ze sprzętu RTV i AGD, mieli też dostęp do radia i telewizji. Każdy z osadzonych otrzymywał trzy posiłki dziennie: śniadanie, obiad i kolację, w tym jeden posiłek ciepły. Więźniowie mieli dostęp do zajęć kulturalno-oświatowych oraz możliwość uczestniczenia we mszy. Mogli też wychodzić do świetlicy, na spacer, na widzenia i przesłuchania.

Każdy ze skazanych miał dostęp do opieki medycznej zarówno opieki podstawowej jak i opieki specjalistycznej. Przy zakładzie działa szpital przywięzienny. Zatrudnieni są lekarze każdej specjalności. Pilne badania wykonywane są od ręki. W innych przypadkach skazani muszą oczekiwać na umówiona wizytę.

Dowód zeznania K. Z., e-protokół z dni 22.07.2014r. 01:32-11:57, przesłuchanie powoda k.87, teczka osobopoznawcza akta osobowe (...).

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód D. S.domagał się zadośćuczynienia za wyrządzoną mu przez stronę pozwaną szkodę niemajątkową (krzywdę) wynikającą z niezapewnienia mu odpowiednich warunków podczas odbywania kary pozbawienia wolności w (...) we W.w okresie od 27.03.2013 r. do 21.05.2013 r. Jak wynika z treści pozwu zadośćuczynienie ma stanowić rekompensatę przede wszystkim za niezapewnienie powodowi odpowiednich warunków sanitarnych, co jego zdaniem prowadziło do naruszenia jego dobra osobistego – a konkretnie godności osobistej. Dodatkowo jeszcze wskazywał na niewłaściwe warunki mieszkalne w celach (wychłodzone, zawilgocone cele bez odpowiedniej wentylacji, wspólne dla osób palących i niepalących).

Dla oceny zasadności zgłoszonego w pozwie żądania niezbędne było zatem ustalenie, czy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że strona pozwana dopuściła się naruszenia wymienionych w pozwie obowiązków oraz czy fakt ten spowodował naruszenie dóbr osobistych powoda, a także czy powód poniósł związaną z tym szkodę niemajątkową, na którą powoływał się w pozwie.

Podstawę prawną żądania zgłoszonego przez powoda stanowiły zatem przepisy art. 23 w zw. z art. 24 k.c. Jak wynika z tych przepisów w zakresie żądania zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych cytowany art. 24 k.c. odsyła do przepisów o czynach niedozwolonych, w szczególności do art. 448 k.c., w myśl którego w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, m.in. odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że to na powodzie, jako dochodzącym ochrony prawnej spoczywał ciężar dowodu, że jego dobra osobiste zostały naruszone przez działania pozwanego Skarbu Państwa, czego powód w ocenie Sądu nie uczynił. Należy zauważyć, że pomimo istnienia domniemania bezprawności naruszenia dobra osobistego, które korzystnie wpływa na sytuacje dowodową powoda, to jednak ciężar wykazania, że nastąpiło naruszenie dobra osobistego zgodnie z art. 6 kc spoczywa na powodzie. To osoba żądająca ochrony dóbr winna precyzyjne określić naruszane dobra i udowodnić, że do ich naruszenia doszło.

Powód wskazując szczegółowo do jakich naruszeń doszło przy realizacji przez (...) we W.kary pozbawienia wolności nałożonej na powoda, podawał, że był osadzony w przeludnionych celach, w których nie było dostępu do bieżącej ciepłej wody oraz wskazywał, że cotygodniowa kąpiel w łaźni nie zapewniała mu możliwości utrzymania odpowiedniej higieny osobistej i wpływała negatywnie na jego samopoczucie prowadząc do naruszenia jego dóbr osobistych. Zarzucił również nieodpowiednie wyposażenie i stan techniczny cel mieszkalnych oraz wskazywał na fakt umieszczenia go jako w jednej celi z osobą palącą.

Analizując roszczenie powoda w kontekście zebranych w sprawie dowodów należy stwierdzić, że powód nie wykazał, ażeby doszło to takich naruszeń na jakie się powołuje. W ocenie Sądu nie zaszły żadne z okoliczności, które mogłyby lec u podstaw zasądzenia zadośćuczynienia.

Ocenę warunków bytowych i sanitarnych Sąd dokonał w kontekście obowiązujących norm prawnych, które regulują funkcjonowanie zakładów karnych, a które to normy zdaniem Sądu nie zostały tutaj przekroczone.

Po pierwsze z ustaleń Sądu poczynionych na podstawie dowodów z dokumentów, zeznań świadków i przesłuchania powoda wynika, że powód w okresie osadzenia nie przebywał w warunkach przeludnienia. W okresie osadzenia w pozwanej jednostce przebywał w celi dwuosobowej o powierzchni 8,6m2. Zatem zagwarantowana ustawowo powierzchnia przypadająca na jednego osadzonego wynosząca co najmniej 3m2 została zachowana.

Dalej wskazać trzeba, że ogólne warunki bytowe w pozwanej jednostce były zgodne z takimi, jakie określone były w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie stanowiące m.in., że cela mieszkalna winna być wyposażona w łóżko dla każdego skazanego, odpowiednią ilość stołów, szafek i taboretów oraz środków do utrzymywania czystości. Pozwana jednostka nie dopuściła się w tym zakresie naruszenia takich podstawowych standardów jak zapewnienie każdemu osadzonemu oddzielnego miejsca do spania albo oddzielenia węzła sanitarnego od ogólnej przestrzeni celi, dostarczenia środków czystości. Wskazać należy, że przepisy prawa budowlanego dotyczące wymogów w zakresie toalet (drzwi, ustępów, wysokości pomieszczeń) nie stosuje się do budowli zakładów karnych i aresztów śledczych. Stanowi o tym § 89 ust. 1 w zw. z § 75 i 79 ust. 1 i § 82 i § 83 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Również przepis art. 28 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25.08.2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności nie wyznacza konkretnych norm w zakresie kącików sanitarnych. W przepisach tych określone zostały jedynie normy wyposażenia w sprzęt kwaterunkowy. A pośrednio z przepisów tych wynika nawet, że istnieje możliwość braku węzła sanitarnego w celi czy też istnienie cel nieskanalizowanych. Wszystkie cele wyposażone były w sprawne okna. Co prawda cele były czasami zawilgocone ale po części wynikało to również ze sposobu ich użytkowania przez samych osadzonych dokonujących kąpieli w celi, suszenia prania i niewłaściwej wentylacji. Ponadto bezsporne jest, że za utrzymanie czystości w celi odpowiadają osadzeni, a pozwany dostarcza osadzonym sprzęt i środki chemiczne do utrzymania czystości w celach.

Także i warunki sanitarne, na które powoływał się powód były zgodne z obowiązującymi normami. Osadzeni mieli zapewnioną ciepłą kąpiel w łaźni ogólnej raz w tygodniu, ponadto mieli też dostęp do bieżącej wody. Byli stale zaopatrywani w środki higieny, odpowiednią odzież i bieliznę. Wewnętrzny regulamin jaki funkcjonował w pozwanej jednostce przewidywał możliwość kąpieli w łaźni ogólnej raz w tygodniu, a w wypadku prac brudzących – codziennie. Nie było obowiązku po stronie pozwanej zapewnienia osadzonym stałego dostępu do ciepłej bieżącej wody, tym niemniej pozwany w tym zakresie robił starania, aby skazani taki dostęp mieli. Ponadto powód mógł sam podgrzewać wodę w celi.

Dokonując oceny warunków bytowych i sanitarnych pomieszczeń, w jakich przebywał powód Sąd miał jednocześnie na uwadze ogólne możliwości Państwa w tym zakresie. Wyposażenie cel, nie miało być może takiego standardu, jaki by zadawalał powoda, ale należy pamiętać, że zakłady karne i areszty śledcze są obiektami w których standard ten generalnie nie jest wysoki i w związku z tym może być uznany za nieodpowiedni tylko w wyjątkowych sytuacjach. W ocenie Sądu pozwana jednostka zapewniła powodowi warunki, jakie na obecnym etapie możliwości finansowych Państwa można było optymalnie zaoferować. Podejmowała stale czynności w celu poprawy warunków sanitarnych. Pamiętać przy tym należy, że pozwana jednostka penitencjarna, w której przybywał powód była wybudowana w czasach, w których obwiązywały całkowicie inne standardy socjalno - sanitarne dla więźniów. Dostosowanie tych budynków do standardu sanitarnego, w którym w każdej celi będzie oddzielny, w pełni wentylowany węzeł sanitarny i sprawna wentylacja oraz dostęp do bieżącej ciepłej wody musi być rozłożone w czasie. Dlatego w działaniach tej jednostki trudno więc w ogóle mówić o złej woli, a co dopiero jakimś stopniowaniu nasilenia tego zjawiska. Niedofinansowanie więziennictwa, tak jak wielu innych aspektów publicznej działalności Państwa, w tym przede wszystkim działań podejmowanych na rzecz osób nie naruszających porządku prawnego (służba zdrowia, szkolnictwo, opieka społeczna) jest efektem wieloletnich zaszłości determinowanych poprzednimi warunkami ustrojowymi i odczuwalnymi jeszcze skutkami transformacji sytemu społeczno - ekonomicznego. Zasądzenie w takich realiach zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powoda, które nie wynikało z celowego i nacechowanego złą wola działania jakiegokolwiek podmiotu odpowiedzialnego za warunki odbywania kary, leżałoby w sprzeczności z powszechnym poczuciem sprawiedliwości, od czego nie można abstrahować przy orzekaniu o zadośćuczynieniu.

Istotne jest również to, że powód nie wykazał, ażeby warunki odbywania kary odnoszące się do niego różniły się zasadniczo na jego niekorzyść od warunków, w jakich karę odbywali inni skazani, nie można więc uznać, że działania pozwanej jednostki stanowiły indywidualnie wymierzoną w niego represję.

Warto wskazać również, że osadzeni mieli możliwość korzystania z różnych sposobów spędzania wolnego czasu. Do dyspozycji więźniów było pole spacerowe, świetlica, biblioteka, organizowane były zajęcia kulturalno-oświatowe pobudzające aktywność społeczną skazanych. Również służba medyczna była dostępna na bieżąco i to zarówno w zakresie opieki podstawowej jak i specjalistycznej. Czasami ze względu na zwiększone zapotrzebowanie wydłużał się okres oczekiwania na wizytę, niemniej jednak jeśli istniała potrzeba wykonania pilnych badań odbywały się one od ręki. Ani z książeczki zdrowia powoda, ani jego zeznań, czy też zeznań innych świadków nie wynika, aby jego stan zdrowia wymagał nagłego leczenia czy też leczenia specjalistycznego, które nie zostało mu udzielone. Te okoliczności oraz fakt, ze w istocie z materiału dowodowego, w szczególności z samego przesłuchania powoda, nie wynikało by powód poniósł jakikolwiek uszczerbek na zdrowiu psychicznym Sąd nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry.

Również kwestia umieszczenia powoda w jednej celi z osobą palącą wynikała z faktu, że Dyrekcja Aresztu musiała kierować się oświadczeniem osadzonych co do ich stosunku do palenia tytoniu i nawet w sytuacji, gdy osadzony miał przy sobie tytoń, a deklarował, że jest osobą niepalącą umieszczany był w celi dla niepalących. W praktyce dochodziło często do sytuacji, tak jak to miało miejsce w przypadku powoda, że osadzony będąc umieszczony w celi dla niepalących palił papierosy przy innym współosadzonym. Ponadto jak wynika z akt osobowych powoda on sam zmieniał swoje oświadczenia o stosunku do palenia papierosów raz podając, że jest osobą niepalącą, innym razem, że osobą palącą.

Mając wszystkie wskazane okoliczności na uwadze przyjąć trzeba, że powód nie wykazał, ażeby pozwany (...) dopuścił się działań, które byłyby bezprawne. W zachowaniu pozwanego nie można dostrzec zatem żadnych działań sprzecznych z normami prawa ani przejawu jakiejkolwiek złej woli. W związku z tym, wobec braku stwierdzenia bezprawności działań pozwanego jakiekolwiek roszczenia powoda w tym zakresie są bezpodstawne. Powód nie wykazał również, ażeby na skutek działań pozwanej jego dobra osobiste (godność osobista) zostały naruszone lub poniósł w związku z tym jakakolwiek krzywdę. W ocenie Sądu brak jest podstaw aby przyjąć, że warunki, w jakich powód odbywa karę pozbawienia wolności były niehumanitarne i prowadziły do poniżenia jego osoby. A nawet gdyby przyjąć, że warunki bytowe w celach nie były takie, jakich mógłby oczekiwać to i tak nie można uznać, że doszło przez to do naruszenia dóbr osobistych powoda. Zdaniem Sądu gradacja tych naruszeń nie przybrała takiej formy, w której można by podzielić twierdzenie powoda o osadzeniu go w niegodziwych warunkach, co dopiero w ocenie Sądu uzasadniałoby żądanie zasądzenia zadośćuczynienia. Osoba osadzona musi się liczyć z ograniczeniami i dolegliwościami, zaś odczuwanie negatywnych emocji jest związane z samą istotą odbywania kary izolacyjnej. Według orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (orzeczenie z dnia 29.04.2003 r. nr (...) P.przeciw Ukrainie, McGlinchey i inni przeciw Zjednoczonemu Królestwu) cierpienie i upokorzenie związane z odbywaniem kary więzienia tylko wówczas stanowią naruszenie art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolnościach gdy przekraczają nieunikniony element cierpienia wpisanego w pozbawienie wolności (por. też uzasadnienie wyroku SN z dnia 2.10.2007 r., II CSK 269/07).

Istotne jest również to, że powód pozostaje recydywistą penitencjarnym. Wskazać zatem należy, że skoro powód po raz kolejny odbywa karę pozbawienia wolności to doprowadzając do ponownego osadzenia w zakładzie karnym znał już warunki odbywania tej kary w aktualnych realiach społeczno-gospodarczych, miał świadomość wynikających stąd niedogodności i na nie się godził.

Uwzględniając wszystkie powyższe okoliczności Sąd powództwo w całości oddalił.

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie II wyroku Sąd wydał na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398, z późn. zmianami) zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Koszty procesu poniesione przez pozwanego w niniejszej sprawie sprowadzały się do kosztów zastępstwa procesowego należnych pozwanemu, które w oparciu § 10 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu wynoszą 120 zł.