Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

J., dnia 21 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Jaworze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Termena-Maciejewska

Protokolant:sekr. sądowy Klaudia Piotrowska-Król

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2016 r. w Jaworze

sprawy z powództwa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty - Subfundusz KI 1 w W.

przeciwko K. K.

- roszczenia z umów bankowych innych

I.  oddala powództwo.

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 1.217,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 393/16

(...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – Subfundusz KI 1 z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko K. K. o zapłatę kwoty 3.667,49 złotych z odsetkami tytułem wykonania zobowiązania z umowy pożyczki, zawartej w dniu 04 września 2006 roku przez pozwaną z (...) Bankiem Spółką akcyjną z siedzibą w K., tj. poprzednikiem prawnym powoda. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska strona powodowa podała, że w dniu 04 września 2006 roku K. K. zawarła z (...) Bankiem Spółką akcyjną z siedzibą w K. umowę o kredyt gotówkowy. Pierwotna kwota kredytu wyniosła 3.332,27 złotych. Z uwagi na rażące naruszenie umowy przez pozwaną w części dotyczącej spłaty otrzymanego kredytu, umowa została wypowiedziana. Pierwotny wierzyciel wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, a po uzyskaniu klauzuli wykonalności wystąpił do komornika z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Prowadzone przez poprzedniego wierzyciela postępowanie nie doprowadziło do wyegzekwowania całości należności stwierdzonej bankowym tytułem egzekucyjnym. W celu ponownego wszczęcia postępowania egzekucyjnego koniecznym jest obecnie uzyskanie tytułu wykonawczego na rzecz strony powodowej.

Na podstawie umowy cesji z dnia 22 kwietnia 2015 roku strona powodowa nabyła od poprzedniego wierzyciela wierzytelność z prawem naliczania odsetek.

W odpowiedzi na pozew K. K. wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu swojego stanowiska podała, że dochodzone roszczenie jest przede wszystkim nieudowodnione, bowiem strona powodowa nie przedłożyła umowy kredytu którą wskazała w pozwie. Nadto w ocenie pozwanej, wyciąg z wykazu wierzytelności nie może stanowić wyłącznego dowodu na poparcie twierdzeń strony powodowej. Co najwyżej może on być traktowany jako dokument prywatny, który korzysta z domniemania autentyczności oraz z domniemania, ze zawarte w nim oświadczenie złożyła osoba, która go podpisała. Dokument prywatny nie korzysta natomiast z domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nim zawartych. Podsumowując, pozwana wskazała, że dokument w postaci wyciągu z wykazu wierzytelności nie stanowi dowodu istnienia wierzytelności pozwanej wobec strony powodowej, jej wysokości i wymagalności.

Nadto zdaniem K. K., umowa przelewu wierzytelności z dnia 02 kwietnia 2014 roku nie jest ważna. Pozwana wskazała na treść art. 92c Prawa bankowego, który obowiązywał w okresie od 2004 roku do 2009 roku. Zgodnie z jego treścią, przelew wierzytelności banku na towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzące fundusz sekurytyzacyjny albo na fundusz sekurytyzacyjny wymagał uzyskania przez bank zgody dłużnika banku, będącego stroną czynności dokonanej z bankiem, jak również zgody dłużnika z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z dokonanej czynności oraz złożenia przez dłużnika oświadczenia o poddaniu się egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego, który nabędzie wierzytelność. Zgoda i oświadczenie powinny być wyrażone w formie pisemnej. Skoro więc strona powodowa dochodzi wierzytelności z lat 2004 – 2009, to powinien wykazać, iż dłużnik w umowie z bankiem wyraził zgodę na dokonanie cesji wierzytelności z umowy. Wobec braku takiej zgody ze strony pozwanej uznać należy, że po stronie powodowej zachodzi brak legitymacji procesowej czynnej, co również uzasadnia oddalenie powództwa.

Niezależnie od powyższego, K. K. podniosła również zarzut przedawnienia roszczenia strony powodowej. Skoro roszczenie banku o zwrot kredytu ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej przez bank, to termin przedawnienia dla takich roszczeń wynosi trzy lata. K. K. wskazała, że wprawdzie został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny, a potem Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Jaworze A. P. postanowieniem z dnia 29 czerwca 2012 roku umorzył postępowanie wobec bezskuteczności egzekucji, to na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności egzekucja może być prowadzona tylko na rzecz banku, a nie na rzecz innej osoby. Na potwierdzenie swojego stanowiska zacytowała postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 04 marca 2009 roku (IV CSK 422/08). Zdaniem pozwanej, bankowy tytuł zaopatrzony w klauzulę wykonalności nie jest prawomocnym orzeczeniem sądu i nie korzysta z waloru wydłużenia okresu przedawnienia do 10 lat. Tenże okres nadal wynosi trzy lata.

Pismem procesowym z dnia 10 maja 2016 roku strona powodowa podtrzymała swoje wcześniejsze stanowisko. W uzasadnieniu wyjaśniała, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, w razie niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków określonych w umowie, do przelewu wierzytelności banku na fundusz sekurytyzacyjny nie jest wymagana zgoda dłużnika banku będącego kredytobiorcą, ani dłużnika banku z tytułu zabezpieczenia. Z tej przyczyny zarzut braku legitymacji procesowej czynnej jest niezasadny. Poza tym gdyby umowa cesji wierzytelności była nieważna, strona powodowa nie otrzymałaby od pierwotnego wierzyciela danych osobowych pozwanej oraz dokumentów potwierdzających istnienie zadłużenia.

W odniesieniu do zarzutu przedawnienia, strona powodowa podała, że ewentualne przedawnienie dochodzonego roszczenia nie spowoduje jego wygaśnięcia, a jedynie przekształcenie w zobowiązanie naturalne (niezupełne). Wierzytelność dochodzona w niniejszym postępowaniu będzie mogła stanowić przedmiot publicznej oferty sprzedaży.

Na koniec swoich rozważań strona powodowa zaproponowała zawarcie ugody w ten sposób, że K. K. zapłaciłaby na jej rzecz kwotę 1.220 złotych, a w zamian strona powodowa cofnie powództwo i nie będzie rościć sobie w przyszłości jakichkolwiek dalszych praw wynikający z dochodzonego roszczenia.

W piśmie z dnia 23 maja 2016 roku K. K. podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko i nie wyraziła woli zawarcia ugody.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 września 2006 roku K. K. zawarła z (...) Bank Spółką akcyjną z siedzibą w K. umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...) na kwotę 3.332,27 złotych. Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty całości zadłużenia w równych miesięcznych ratach kapitałowo – odsetkowych w wysokości 123,67 złotych, z tym zastrzeżeniem, że pierwsza rata będzie ratą wyrównawczą i będzie wynosić nie więcej niż 125,51 złotych. Termin spłaty ostatniej raty przypadł na dzień 05 września 2009 roku.

Dowód:

–

akta Sądu Rejonowego w Jaworze o sygn. I Co 1047/09,

–

umowa kredytu, k. 84 – 92,

–

z przesłuchania pozwanej K. K., k. 98 verte.

K. K. nie spłaciła pożyczki.

Okoliczność bezsporna.

W dniu 27 sierpnia 2009 roku (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą K. wystawiła bankowy tytuł egzekucyjny numer (...) przeciwko K. K..

Dowód:

–

akta Sądu Rejonowego w Jaworze o sygn. I Co 1047/09,

–

akta Sądu Rejonowego w Jaworze o sygn. I Co 939/10.

W dniu 29 września 2009 roku (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w K. wystąpił do Sądu Rejonowego w Jaworze o nadanie klauzuli bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 27 sierpnia 2009 roku.

Postanowieniem z dnia 16 października 2009 roku w sprawie o sygnaturze akt I Co 1047/09 Sąd Rejonowy w Jaworze nadał klauzulę wykonalności wskazanemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko K. K.. Tytuł wykonawczy wydano w dniu 21 października 2009 roku.

Dowód:

–

akta Sądu Rejonowego w Jaworze o sygn. I Co 1047/09.

W dniu 27 maja 2010 roku (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. wystąpił do Sądu Rejonowego w Jaworze o nadanie klauzuli bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) z dnia 27 sierpnia 2009 roku na rzecz następcy prawnego.

Postanowieniem z dnia 31 maja 2010 roku w sprawie o sygnaturze akt I Co 939/10 Sąd Rejonowy w Jaworze nadał klauzulę wykonalności wskazanemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko K. K. na rzecz następcy prawnego wierzyciela (...) Banku Spółki akcyjnej z siedzibą w W.. Tytuł wykonawczy wydano w dniu 07 czerwca 2010 roku.

Dowód:

–

akta Sądu Rejonowego w Jaworze o sygn. I Co 939/10.

W dniu 20 sierpnia 2010 roku (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jaworze A. P. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu egzekucyjnego - bankowego tytułu egzekucyjnego numer (...) z dnia 27 sierpnia 2009 roku zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2010 roku postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygnaturze akt KM 1683/10 zostało wszczęte.

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2012 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Jaworze A. P. umorzył postępowanie wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Po tej dacie K. K. nie kontaktowała się z wierzycielem w sprawie przedmiotowego kredytu. Nigdy nie uznała tego roszczenia oraz nie wykazała chęci spłaty tegoż kredytu. Wobec tego zadłużenia nie było wszczęte inne postępowanie egzekucyjne. Nie toczyła się również żadna inna sprawa sądowa dotycząca tego zadłużenia.

Dowód:

–

akta Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Jaworze A. P. o sygn. KM 1683/10,

–

z przesłuchania pozwanej K. K., k. 98 verte.

W dniu 22 kwietnia 2015 roku (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. i (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – Subfundusz KI 1 z siedzibą w W. zawarli umowę mocą której (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. zbył na rzecz (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego – Subfundusz KI 1 z siedzibą w W. umowę wierzytelności, które szczegółowo wskazane miały zostać w załączniku do umowy, stanowiącym jej integralną część. Jedną z wierzytelności była wierzytelność wobec K. K. wynikająca z umowy kredytu z dnia 04 września 2006 roku.

Dowód:

  - umowa przelewu wierzytelności, k. 15 – 17.

Pismem z dnia 22 kwietnia 2015 roku (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. zawiadomił K. K., że zbył wierzytelność wobec niej, która wynikała z umowy kredytu z dnia 04 września 2006 roku. Pismem z dnia 05 maja 2015 roku (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – Subfundusz KI 1 z siedzibą w W. wezwał K. K. do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 3.541,01 złotych pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową.

Dowód:

–

pismo z dnia 22 kwietnia 2015 roku, k. 30,

–

pismo z dnia 05 maja 2015 roku, k. 31.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów, których prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez strony oraz co do których Sąd również nie powziął wątpliwości, oraz na podstawie przesłuchania pozwanej, której wyjaśnieniom Sąd dał wiarę.

Strona powodowa dochodziła roszczenia od pozwanej K. K. na postawie art. 509 kc, powołując się na cesję wierzytelności z dnia 22 kwietnia 2015 roku i wskazując, że wierzyciel pierwotny (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. dokonał przelewu na rzecz strony powodowej przysługującej jej od pozwanej wierzytelności wynikającej z umowy kredytowej z dnia 04 września 2006 roku.

W niniejszej sprawie w pierwszej kolejności należało zbadać podniesiony przez pozwaną K. K. w odpowiedzi na pozew zarzut przedawnienia jako najdalej idący.

Zgodnie z przepisem art. 117 § 2 kc, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenia, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (tzw. zarzut peremptoryjny). Wykonanie tego uprawnienia powoduje, że roszczenie już nie może być skutecznie dochodzone. Dotyczy to nie tylko roszczenia głównego, ale i odsetek za opóźnienie (wyr. SN z dnia 26 stycznia 2005 roku, III CZP 42/04, OSNC 2005, Nr 9, poz. 149). Przedawnione roszczenie zmienia się w tzw. zobowiązanie niepełne (naturalne), którego cechą jest niemożność jego przymusowej realizacji i brak jest podstaw do zasądzenia przez Sąd dochodzonej od dłużnika należności.

Przepis art. 118 kc wskazuje, iż termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Nie ulega wątpliwości, że termin przedawnienia roszczeń banku wynikających z kredytu bankowego cechuje trzyletni termin przedawnienia, ponieważ roszczenie to ma związek z prowadzoną przez bank działalnością gospodarczą (wyr. SN z dnia 10 października 2003 roku, II CK 113/02,OSP 2004/11/141).

W myśl art. 120 § 1 kc, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności. W przypadku rat kredytu należy uznać, iż poszczególne z nich przedawniają się po upływie trzech lat od dnia, w którym rata powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową kredytową, w związku z czym okres przedawnienia biegnie oddzielnie w stosunku dla każdej z nich. Jednakże w sytuacji niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielonego kredytu albo gdy kredyt nie jest spłacany, bank może wypowiedzieć zawartą umowę kredytową, w takim przypadku całość niespłaconego kredytu staje się wymagalna, a pozostałe do spłaty raty, stają się natychmiast wymagalne.

Stosownie do treści art. 123 § 1 punkt 1 kc, bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania sprawy lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczeń. Zatem każde zwrócenie się do właściwego organu skutkuje przerwą biegu przedawnienia. Organami powołanymi do rozpoznawania spraw cywilnych oraz egzekwowania wydanych rozstrzygnięć są sądy i komornicy. Bieg terminu przedawnienia zostaje zatem przerwany złożeniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (zgodnie z art. 123 § 1 kc). W doktrynie i w orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności przerywa bieg przedawnienia bez względu na to, czy dotyczy on sądowego, czy pozasądowego tytułu wykonawczego (wyr. SN z dnia 17 grudnia 2004 roku, sygn. akt. CK 276/04,LEX nr 284135, uch. SN z dnia 16 stycznia 2004 roku, sygn. akt III CZP 101/03,opubl. OSNC z 2005 roku, nr 4, poz.58).

Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności w przedmiotowej sprawie poprzednik strony powodowej złożył w dniu 29 września 2009 roku, a zatem bieg terminu przedawnienia został przerwany, bowiem skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia następuje z chwilą złożenia wniosku. Następnie bieg terminu przedawnienia zastaje ponownie przerwany poprzez złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Przez czas trwania tegoż postępowania termin przedawnienia nie biegnie, rozpoczynając swój bieg od daty postanowienia o umorzeniu egzekucji. W przedmiotowej sprawie postępowanie egzekucyjne wszczęte na wniosek poprzednika prawnego strony powodowej zostało umorzone w dniu 29 czerwca 2012 roku (KM 1683/10) z powodu bezskuteczności egzekucji.

Należy zauważyć, że do roszczeń stwierdzonych bankowym tytułem wykonawczym nie ma zastosowania art. 125 § 1 kc przewidujący 10 – letni okres przedawnienia, gdyż bankowy tytuł wykonawczy (bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności) nie stwarza powagi rzeczy osądzonej w rozumieniu art. 366 kpc (wyr. SN z dnia 30 lipca 2003 roku, II CKN 363/01, wyr. SA w Białymstoku z dnia 7 lutego 2014 roku, ACa 687/13, LEX nr 1437877). Postępowanie klauzulowe, toczące się na skutek wniosku banku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, nie ma charakteru postępowania rozpoznawczego, w którym sąd bada zasadność roszczenia powoda. Ma jedynie na celu sprawdzenie formalnych przesłanek nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a nie jego merytoryczne badanie.

W dniu 30 czerwca 2012 roku rozpoczął się trzyletni termin przedawnienia, zgodnie z regułą określoną w art. 112 kc, który to zakończył się w dniu 30 czerwca 2015 roku, pozew zaś w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 11 marca 2016 roku. Pozwanej zatem przysługiwało uprawnienie do uchylenia się od zaspokojenia roszczenia, które przysługiwało stronie powodowej na podstawie umowy cesji (art. 509 kc). Wykonanie tego uprawnienia powoduje, że roszczenie już nie może być skutecznie dochodzone. Dotyczy to nie tylko roszczenia głównego, ale i odsetek za opóźnienia (uch. SN z dnia 10 listopada 1995 roku, III CZP 156/95, OSNCP 3/96/31). Kwestię przedawnienia roszczenia o odsetki rozstrzygnął Sąd Najwyższy w wspomnianej wyżej uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 26 stycznia 2005 roku (III CZP 42/04 OSNC 2005, Nr 9, poz. 149). Z uchwały tej wynika, że roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego. Przejęcie wierzytelności przez powoda w trybie art. 509 kc nie ma wpływu na okres przedawnienia, bowiem powód mógł nabyć od banku jedynie tyle uprawnień, ile bank sam posiadał, dotyczy to także odsetek. Nadto wystawienie wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu nie może, w świetle art. 123 § 1 kc, wywoływać skutku w postaci przerwy biegu przedawnienia, gdyż to nie jest czynność przed organem powołanym do rozpoznawania spraw cywilnych lub egzekwowania roszczeń.

W ocenie Sądu powództwo podlegało zatem oddaleniu z powodu przedawnienia roszczenia. Z tego też względu odstąpiono od merytorycznego rozpatrzenia istoty sprawy, a więc zasadności roszczenia, jego treści oraz wysokości. Uwzględniony zarzut przedawnienia będący jedną z tzw. przesłanek negatywnych jurysdykcyjnych, usuwa obowiązek szczegółowego badania przez sąd, czy i jakie roszczenie rzeczywiście przysługuje powodowi i jaka jest jego wysokość.

Orzeczenie w punkcie II wyroku oparto na przepisach art. 98 § 1 i 3 kpc, zasądzając od strony powodowej, przegrywającej sprawę, na rzecz pozwanej koszty procesu, tj.: wynagrodzenie pełnomocnika, będącego radcą prawnym – 1200 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych.