Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

V U 976/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Legnicy z 2017-02-08

Sygn. akt V U 976/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Protokolant: star. sekr. sądowy Katarzyna Awsiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 r. w Legnicy

sprawy z wniosku M. M. (1), R. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania M. M. (1) i R. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 4 sierpnia 2016 r.

znak (...) nr (...)

I.  zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 4 sierpnia 2016 r. znak (...) (...) i ustala, że M. M. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) R. K. podlegała od 01 marca 2016 r. obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na rzecz wnioskodawców kwotę 4800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 976/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 04 sierpnia 2016 r. - znak (...) nr (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. stwierdził, że M. M. (1) ( nosząca poprzednio nazwisko K.) jako pracownik u płatnika składek – (...) R. K. nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 01 marca 2016 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że na podstawie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego oraz w oparciu o zebrany materiał dowodowy, stwierdził, że oświadczenia woli złożone przez ww. ubezpieczoną oraz płatnika składek R. K., tj. zawarcie umowy o pracę, stanowią dokonanie pozornej czynności prawnej. ZUS podał, że R. K. zgłosił M. M. (1) do ubezpieczeń społecznych od dnia 01 marca 2016r. jako pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 3.000 zł brutto. Od dnia 02 maja 2016 r. ww. ubezpieczona stała się niezdolna do pracy z powodu ciąży. Płatnik składek po dokonaniu wypłaty wynagrodzenia za czas choroby od dnia 02 maja 2016r. do dnia 03 czerwca 2016 r. przekazał dalszą wypłatę zasiłku chorobowego celem realizacji przez ZUS.

Organ rentowy podkreślił, że płatnik składek nie prowadził procesu rekrutacyjnego , w ramach którego firma wyłoniłaby kandydatów spełniających oczekiwania związane z nowotworzonym stanowiskiem pracownika administracyjno-biurowego. Ponadto organ rentowy zarzucił : brak przeszkolenia pracownika w zakresie przepisów bhp przed przystąpieniem do pracy ; fakt korzystania przez ubezpieczoną z długotrwałego zwolnienia lekarskiego tuż po zawarciu umowy o pracę ; brak realnych efektów pracy M. M. (1).

Dodatkowo organ rentowy wskazał ,iż ani wcześniej , ani później (...) R. K. nie zatrudniał pracownika na stanowisku administracyjno-biurowym.

Organ rentowy wskazał , że z zeznań pracodawcy – złożonych w toku postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w sprawie- wynikało , że praca M. M. (1) w firmie płatnika składek miała charakter mobilny , a zatem trudno dać wiarę stronom co do faktycznego świadczenia pracy przez wyżej wymienioną z uwagi na fakt, że zakres czynności przedstawiony przez strony wymagał nie tylko dyspozycyjności, ale przede wszystkim mobilności w związku z koniecznością przemieszczania się w ciągu dnia na trasie L.R. , a wnioskodawczyni nie posiadała prawo jazdy i do pracy dowożona była przez członka rodziny .

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł kwestię wynagrodzenia ustalonego dla M. M. (1) w ramach zawartej umowy o pracę .Zasada odpłatności pracy oznacza , że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie godziwe, odpowiadające m.in. rodzajowi wykonywanej pracy i posiadanym kwalifikacjom ( art. 78 kodeksu pracy ) . W tej sytuacji organ rentowy wskazał , że niecodziennym jest , aby pracodawca zatrudniając pracownika przyznawał jemu wynagrodzenie w wysokości zdecydowanie przekraczającej minimalne wynagrodzenie za pracę , szczególnie , że z zabranych – w toku postępowania wyjaśniającego dowodów wynikało , iż wynagrodzenie M. M. (1) było niewspółmiernie wysokie w stosunku do zakresu obowiązków oraz wynagrodzeń pozostałych pracowników zatrudnionych w firmie , którzy zatrudnieni byli w wymiarze ½ etatu osiągając wynagrodzenie nieprzekraczające połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę .

ZUS Oddział w L. nie dał wiary twierdzeniom R. K. , że zatrudnienie M. M. (1) wynikało z otwarcia filii firmy w L. oraz warunków , które postawiła firma (...) dotyczących m.in. ilości osób pracujących w filii. Płatnik składek nie przedstawił bowiem żadnego dokumentu potwierdzającego warunki umowy zawartej z firmą (...).

Zdaniem organu rentowego, przedłożone przez płatnika składek dokumenty, m.in. umowa o pracę, listy płac, nie są niepodważalnym dowodem na to, że doszło do zatrudnienia oraz faktycznego świadczenia pracy przez M. M. (1). Dokumenty powyższe mogły zostać sporządzone w celu uprawdopodobnienia wykonywania przez wymienioną pracy. Natomiast podleganie ubezpieczeniom społecznym wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę. Okoliczności niniejszej sprawy –zdaniem ZUS– wskazują na to, że działania płatnika składek i ubezpieczonej polegające na pozornym nawiązaniu stosunku pracy miały na celu świadome osiągniecie nieuzasadnionych korzyści przez M. M. (1) w postaci zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego.

Odwołanie od ww. decyzji złożyła ubezpieczona oraz płatnik składek, wnosząc o jej zmianę i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez ustalenie, że M. M. (1) podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 01 marca 2016r. z tytułu umowy o pracę zawartej z płatnikiem (...) R. K..

Nadto skarżący , wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania M. M. (1) i płatnik składek zaprzeczyli, aby zawarta przez nich w dniu 01 marca 2016 r. umowa o pracę była czynnością prawną pozorną. Zarzucono , że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy nie dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego sprawy . Płatnik składek w wyjaśnieniach złożonych w toku postępowania przeprowadzonego przez ZUS Oddział w L. wskazał , że chodziło o zamiar otwarcia filii. Ostatecznie do otwarcia filii nie doszło , ponieważ (...) Sp. z o.o. w M. nie dokonywał na rzecz firmy wnioskodawcy – od kwietnia 2016r.- zapłaty za wykonane usługi . Fakt ten doprowadził w konsekwencji do wypowiedzenia - ze skutkiem natychmiastowym- przez płatnika składek umowy kurierskiej zawartej z (...) Sp. z o.o. w M. .

Zamiar płatnika składek otworzenia filii w L. był uzasadnieniem do zatrudnienia wnioskodawczyni na stanowisku pracownia administracyjno-biurowego . Jednakże po zaprzestaniu regulowania należności z tytułu umowy przez (...) Sp. z o.o. w M. i wypowiedzeniu tej umowy przez płatnika składek zatrudnienie innego pracownia w miejsce nieobecnej wnioskodawczyni - byłoby , zdaniem skarżących – nieracjonalne i gospodarczo nieuzasadnione .

Dodatkowo zarzucono ,iż płatnik składek w ramach swobody działalności gospodarczej miał prawo zatrudnienia do pracy kogokolwiek, na dowolnie wybranej przez siebie podstawie prawnej , za dowolne wynagrodzenie , nie niższe niż wynagrodzenie minimalne ( w przypadku umowy o pracę ) .

Ponadto wskazano , że żaden przepis - obowiązującego prawa – nie nakłada na płatnika składek obowiązku rekrutacji pracowników . Z kolei wynagrodzenie wskazane w zawartej umowie o pracę oznacza porozumienie stron w tym zakresie , bo gdyby było niższe wnioskodawczyni nie zawarłaby z płatnikiem składek umowy o pracę .

W dalszej części uzasadnienia odwołania wskazano , że brak szkolenia BHP nie stanowi żadnej okoliczności mającej znaczenie w sprawie . Wnioskodawczyni bowiem przedstawiła płatnikowi składek zaświadczenie lekarskie , z którego wynikało , że mogła świadczyć pracę do listopada 2016r.

Wbrew twierdzeniom organu rentowego żadna z okoliczności sprawy nie wskazuje na to ,że działanie stron miało na celu świadomie osiągnięcie korzyści pod pozorem nawiązania stosunku pracy . M. M. (1) bowiem faktycznie wykonywała pracę na rzecz firmy płatnika składek od dnia 01 marca 2016r. do daty powstania niezdolności do pracy w związku z ciążą.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z dnia 08 grudnia 2016 r. organ rentowy wskazał wartość przedmiotu sporu w sprawie – 46205,04 zł ( akt 40 akt sprawy ) .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. – po wydaniu zaskarżonej decyzji z dnia 04 sierpnia 2016 r. – nie wydawał żadnej innej decyzji dotyczącej ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawczyni jako pracownika u płatnika składek (...) R. K..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek prowadzi firmę (...) od końca 2013r.tj. od momentu podpisania pierwszej umowy kurierskiej z firmą (...).

Po pół roku rozwiązana została ta umowa. Przez ok. pół roku płatnik składek nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej , gdyż nie miał podpisanej umowy z żadną firmą kurierską .

Kolejną umowę na wykonywanie usług kurierskich płatnik składek zawarł z firmą (...). Umowa ta obowiązywała do maja 2015 r.

Wówczas (...) R. K. otrzymał ofertę z (...) Sp. z o.o. w M. na wykonywanie usług kurierskich na terenie byłego woj. (...). Podpisana została umowa kurierska w dniu 08 czerwca 2015r. – nr (...).

Od początku prowadzenia działalności płatnik składek sam , korzystając z pomocy żony -wykonywał usługi w zakresie doręczania przesyłek i wystawiania dokumentów rozliczeniowych dla firm kurierskich . Siedziba firmy znajduje się w miejscu zamieszkania R. K.Prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą płatnik składek nie posiada biura. Przesyłki zawsze były odbierane w L.. Wieczorem dnia poprzedniego R. K. otrzymywał maila zawierającego informację o ilości paczek i rejonach doręczeń.

R. K. zatrudniony jest w (...) ,w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora samojezdnych maszyn górniczych. Pracuje w systemie czterozmianowym .

W początkowym okresie obowiązywania umowy z (...) Sp. z o.o. w M. płatnik składek sam odbierał , rozwoziłem przesyłki i sporządzał zestawienia dokumentacji pobraniowej na podstawie tzw. deliwerów czyli dokumentów pobraniowych paczek i dokumentów dotyczących potwierdzenia odbioru przesyłek. Dokumentacja z dnia poprzedniego wraz z kwotą pobraną oddawana była kurierowi (...) Sp. z o.o. M. w dniu następnym rano , w momencie pobierania kolejnych paczek.

Pierwszego pracownika płatnik składek zatrudnił w dniu 03 sierpnia 2015r. Podpisana została z M. K. (1) umowa o pracę na czas nieokreślony, na ½ etatu , w wymiarze czasu pracy 4 godziny na stanowisku kierowcy za wynagrodzeniem brutto 875zł miesięcznie . W umowie strony ustaliły , że praca będzie wykonywana w terenie . Pracownik zajmował się odbiorem przesyłek i ich rozwożeniem zgodnie z otrzymaną dzienną trasą. Dzień wcześniej otrzymywał od płatnika składek lub jego żony informację o trasie doręczeń na dzień następny .

Drugiego pracownia płatnik składek zatrudnił w dniu 01 października 2015r. Podpisana została z N. B. umowa o pracę na czas nieokreślony, na ½ etatu , w wymiarze czasu pracy 4 godziny na stanowisku pomocy kierowcy- pracownika fizycznego za wynagrodzeniem brutto 875zł miesięcznie . W umowie strony ustaliły , że praca będzie wykonywana w terenie .

W grudniu 2015r. firma kurierska (...) Sp. z o.o. w M. wyszła z inicjatywą otwarcia w L. swojego biura. Biuro to miał prowadzić płatnik składek na zasadach franczyzy. (...) Sp.z o.o. postawiła warunek znalezienia na terenie L. hal o powierzchni od 80 do 100 metrów. Z uwagi na dużą ilość przesyłek na terenie dawnego województwa (...) (...) Sp. z o.o. w M. zamierzała dostarczać paczki przywozem frachtowym . Paczki miały być wyładowywane na halę i odbierane przez firmy kurierskie i inne firmy wykonujące usługi w zakresie doręczenia przesyłek .

W toku negocjacji prowadzonych od grudnia 2015r. płatnik składek był pouczony o konieczność zatrudnienia pracownika, który prowadziłby ten magazyn, po uprzednim przeszkolenie w zakresie obsługi programu. R. K. został przez firmę (...) Sp. z o.o. w M. zobligowany do wyszukania 2-3 magazynów na terenie L.. Musiały być one blisko dróg głównych , aby nie było problemów z transportem frachtowym i odbiorem przesyłek z magazynu .

Płatnik składek wyszukał 2 hale na terenie L. i poinformował o tym (...) Sp. z o.o. wM. Otrzymał wówczas informację, że do L. przyjedzie przedstawiciel spółki z radcą prawnym, aby podpisać umowę franczyzy.

We wstępnych negocjacjach (...) Sp. z o.o. w M. wskazała , że będą wnioskodawcy w całości refakturowane koszty prowadzenia magazynu i koszty pracownika zatrudnionego. Podczas negocjacji (...) Sp. z o.o. w M. postawiło również warunek zatrudnienia pracownika, który będzie miał doświadczenie w sprawach związanych z doręczaniem przesyłek . Pracownik ten w zakresie obowiązków miał prowadzić biura (...) w L. i magazyny przyjęcie i wydanie paczek oraz sprawy kadrowe związane z prowadzeniem tych magazynów.

M. M. (1) ( nosząca poprzednio nazwisko K.) i (...) R. K. w dniu 01 marca 2016 r. zawarli umowę o pracę na czas nieokreślony, na podstawie której wnioskodawczyni została zatrudniona u ww. pracodawcy na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wys. 3.000 zł brutto miesięcznie.

Wynagrodzenie wskazane było przez wnioskodawcę na podstawie standartów zarobkowych wynikających z polityki firmy (...) Sp. z o.o. w M. , o których R. K. poinformowany został w negocjacjach dotyczących utworzenia biura i składu przesyłek w L. .

Wcześniej M. M. (1) ( nazwisko panieńskie K. ) była zatrudniona na podstawie umowy o pracę tymczasową zawartej dnia 30 listopada 2015r. z pracodawcą (...) E. G. w L. na stanowisku pracownia produkcji za wynagrodzeniem 12,50 zł brutto za godzinę .

Z tytułu wykonywanej pracy wnioskodawczyni osiągnęła następujące zarobki : w grudniu 2015r. - 3316,73 zł brutto ; w styczniu 2016r. – 2385,76 zł brutto , a w lutym 2016r. – 2718,60 zł brutto .

Potrzeba zatrudnienia w firmie płatnika składek nowego pracownika wynikała z faktu planowanego rozwoju tej firmy.

Strony po odbyciu wstępnej rozmowy , podczas której wnioskodawczyni została poinformowana o jej obowiązkach wynikających z umowy, a związanych z docelowym prowadzeniem biura i składu przesyłek w L. , podpisali umowę o pracę .

Po podpisaniu z wnioskodawczynią umowy o pracę płatnik składek przeszkolił M. M. (1) w zakresie procedur doręczenia i rozliczania przesyłek . Wnioskodawczyni jeździła z pracodawcą zapoznając się z obowiązkami kurierów . Potem przez płatnika składek została przyuczona do sporządzenia zestawień doręczonych paczek oraz innych przesyłek i sposobu rozliczania kwot pobrania, formy przekazywania ich firmie kurierskiej , z którą współpracował wnioskodawca .

Po przeszkoleniu stanowiskowym do jej obowiązków należała także rozdysponowywania tras dla kurierów. Wnioskodawczyni miała wgląd w pocztę mailową firmy i wieczorem ustalała trasy kurierów. Trasy te były przekazywane M. K. (1) rano podczas odbioru w L. przesyłek . Wieczorem wnioskodawczyni spotykała się z kurierami i odbierała pieniądze oraz dowody pobrania tzw. deliwery , na podstawie której sporządzała zestawienia pobrań . Zestawienia te wraz z pieniędzmi przekazywała następnego dnia rano kurierowi z (...) Sp. z o.o. w M. , od którego odbierane były przesyłki do doręczeń .

Docelowo M. M. (1) miała prowadzić biuro w L. i skład przesyłek kurierskich , sprawy kadrowe tej placówki i do jej zadań miało należeć dopilnowywanie terminów opłat związanych z franszyzą .

(...) Sp. z o.o w M. ustaliła początkowo termin otwarcia placówki na marzec 2016r.Następnie termin ten przesunięty został na kwiecień 2016r.

W tym czasie wnioskodawczyni wykonywała obowiązki na podstawie umowy o pracę z dnia 01 marca 2016r. w rzeczywistym wymiarze ½ etatu tj. po 4 godziny dziennie .

W dniu 02 maja 2016r. M. M. (1) stała się niezdolna do pracy z powodu ciąży .

W kwietniu 2016r. po raz pierwszy Spółka z o.o. (...) w M. nie zapłaciła wynagrodzenia należnego płatnikowi składek z tytułu zawartej umowy kurierskiej .

W dniu 10 czerwca 2016r. R. K. wypowiedział (...) Sp. z o.o. w M. – ze skutkiem natychmiastowym bez zachowania terminów wypowiedzenia umowę kurierską zawartą dnia 08 czerwca 2015r. nr (...).

Powodu złożenia wypowiedzenia przedmiotowej umowy było zalegania przez (...) Sp. z o.o. w M. z zapłatą należności w wysokości 55373,18 zł z wyżej wskazanej umowy kurierskiej .

W konsekwencji nie doszło do otwarcia w L. filii (...) Sp. z o.o. w M..

dowód:

- dokumenty z akt ubezpieczeniowych ZUS

- dokumenty z akt osobowych wnioskodawczyni oraz świadków :M. K. (1) i N. B.,

- umowa o pracę tymczasową z dnia 30.11.2015r.k.12-13,

- listy płac z firmy (...) E. G.w L. od grudnia 2015r. do lutego 2016r.k. 14-16,

- zeznania świadków:

N. B. k. 46v-47, e- protokół z 08.02.2016r r. 00:14:18 i nast.

M. K. (1) k. 47, e- protokół z 08.02.2016r r. 00:18:59 i nast.

- przesłuchanie wnioskodawcy R. K. k.47-48, e- protokół z 08.02.2016r. 00:28:40 i nast.

- przesłuchanie wnioskodawczyni M. M. (1) k.48, e- protokół z 08.02.2017r. 01:06:22 i nast.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z treścią przepisu art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.jedn.: Dz.U. z 2015 r., poz. 121), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9 osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są między innymi pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a. Osoby będące pracownikami podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 ust. 1 wskazanej ustawy). Osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ust. 1 ww. ustawy). Każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia (art. 36 ust. 1, 2 i 4 ww. ustawy systemowej).

Stosownie do art. 13 pkt 1 ww. ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy –od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Jak wynika natomiast z art. 18 ust. 1 cyt. ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z zastrzeżeniem ust. 2 (w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną). Z kolei z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy zakwestionował czynność prawną, jaką w dniu 01 marca 2016 r. dokonały strony: płatnik składek R. K. i ubezpieczona M. M. (1) wówczas nosząca nazwisko K. tj. umowę o pracę, zarzucając, że czynność ta dokonana została dla pozoru –po to by ubezpieczona uzyskała w sposób nieuprawniony świadczenia z ubezpieczenia chorobowego w związku z ciążą. Ze stanowiskiem powyższym –w świetle okoliczności niniejszej sprawy, jakie wyłoniły się po przeprowadzeniu przez Sąd postępowania dowodowego– nie sposób się jednak zgodzić.

W orzecznictwie wskazuje się, że zasadniczą cechę pozorności stanowi dodatkowe, nie ujawnione na zewnątrz, porozumienie wszystkich uczestników czynności, dotyczące braku zamiaru wywołania skutków prawnych. Osoby składające oświadczenie woli, w każdym wypadku pozorności, nie chcą, aby powstały te skutki prawne, które normalnie prawo z tego typu oświadczeniem łączy. Osoby te albo nie chcą wywołać w ogóle żadnych skutków prawnych, albo też chcą wywołać inne niż wynikałyby ze złożonego przez nie oświadczenia woli (por. np. wyrok SA w Krakowie z dnia 17 lutego 2015 r., I ACa 1661/14). A zatem, by można było uznać, że zawarta umowa podpisana została przez strony jedynie dla pozoru konieczne jest wykazanie, iż obie strony czynności, zarówno pracodawca, jak i pracownik, nie chcieli by dokonywana przez nich czynność prawna wywarła przewidziany przez prawo skutek. W rozpoznawanej sprawie zaś o oświadczeniach M. M. (1) i R. K. powyższego powiedzieć nie można. Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszym postępowaniu (tj. z dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawczyni oraz z jej przesłuchania i przesłuchania płatnika składek) wynika bowiem wprost, iż zarówno płatnik składek, jak i ubezpieczona, mieli zamiar i wolę zawarcia umowy o pracę i jej realizowania. Płatnik składek, podczas przesłuchania, potwierdził, iż to on wyszedł z propozycją zawarcia umowy o pracę do ubezpieczonej i to on zaproponował wysokość jej wynagrodzenia, mając na uwadze warunki w tym zakresie przedstawione przez firmę (...) Sp. z o.o. w M. , z którą negocjował podpisania umowy franszyzy w zakresie składowania i wydawania przesyłek kurierskich w magazynach w L. .

Ubezpieczona wprawdzie nie posiadała żadnego stażu w zakresie spraw kurierskich , ale po zawarciu w dniu 01 marca 2016r. umowy o pracę płatnik składek przeszkolił stanowiskowo pracownika , co opisano w ustaleniach faktycznych niniejszego uzasadnienia . Ponadto wnioskodawczyni zgodnie z umową miała wykonywać obowiązki inne niż pozostali pracownicy zatrudnieni w firmie wnioskodawcy . Te okoliczności oraz fakt , że docelowe wnioskodawczyni miała być pracownikiem odpowiedzialnym za prowadzenie biura i składu przesyłek kurierskich , sprawiły, że R. K. zaproponował M. M. (1) wynagrodzenie miesięczne na poziomie 3.000 zł, nie uważając go za wygórowane. Za takie też –w świetle powyższych okoliczności– nie uważa tego wynagrodzenia Sąd.

Jednakże – co ustalono w toku postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie – na skutek okoliczności zawinionych i leżących po stronie (...) Sp. z o.o. w M. w marcu 2016r. i kwietniu 2016r. nie doszło do otwarcia filii w/w firmy kurierskiej , mimo , że wnioskodawca spełnił wszystkie warunki negocjacyjne ( znalazł powierzchnie magazynowe spełniające warunki lokalizacyjne postawione przez (...) oraz zatrudnił pracownika do obsługi składu przesyłek oraz biura filii firmy z wynagrodzeniem wskazanym w toku negocjacji , które miało być w całości refakturowane ) .

W konsekwencji tych okoliczności w okresie od 01 marca 2016r. do 01 maja 2016r.M. M. (1) pracowała w firmie wnioskodawcy , wykonując w wymiarze ½ etatu czynności opisane w ustaleniach fatycznych niniejszego uzasadnienia .

W ocenie Sądu, wnioskodawczyni zawartą z płatnikiem umowę o pracę nie tylko podpisała, ale i realizowała, co w sposób oczywisty sprzeciwia się uznaniu tej czynności za pozorną. Płatnik składek –słuchany na rozprawie w dniu 08 lutego 2017r.– przedstawił zakres obowiązków, których wykonania wymagał od ubezpieczonej, a materiał dowodowy zgromadzony w sprawie potwierdził, że obowiązki te wnioskodawczyni wykonała , aż do dnia, kiedy stała się niezdolna do pracy. Przede wszystkim, co potwierdzili nie tylko płatnik i ubezpieczona, ale także przesłuchani w sprawie świadkowie, M. M. (1) jeździła z pracodawcą zapoznając się z obowiązkami kurierów i jako jedyny pracownik w firmie została przyuczona do sporządzenia zestawień doręczonych paczek oraz innych przesyłek i sposobu rozliczania kwot pobrania, formy przekazywania ich firmie kurierskiej , z którą współpracował wnioskodawca . Ponadto wnioskodawczyni -jako jedyny pracownik w firmie - miała dostęp do poczty mailowej firmy (...) R. K. . Była też jedynym pracownikiem , który w okresie od 01 marca 2016r. do 01 maja 2016r. ustalał trasy kurierskie i miał upoważnienie od pracodawcy do odbioru gotówki od kurierów i do jej przekazania kurierowi (...) , po uprzednim sporządzeniu wymaganych zestawień i ewidencji dowodów pobrania . Takich obowiązków nie wykonywali pozostali pracownicy tj. M. K. (1) i N. B. .

Zatem obowiązki pracownicze realizowane przez wnioskodawczynię do momentu pierwszego zwolnienia lekarskiego zwolnienie lekarskie związanego z zagrożoną ciążą - świadczą o tym, że M. M. (1) realizowała zawartą w dniu 01 marca 2016 r. umowę o pracę.

Twierdzenia organu rentowego , że o pozorności zawartej w dniu 01 marca 2016r. umowy o pracę miałyby świadczyć dodatkowe fakty tj. brak rekrutacji na stanowisko pracownia administracyjno-biurowego oraz brak przeszkolenia bhp wnioskodawczyni – zdaniem sądu nie zasługują na uwzględnienie .

W tym zakresie , oceniając materiał dowodowy zgromadzony w sprawie sąd podzielił stanowisko przedstawione w odwołaniu , że płatnik składek w ramach swobody działalności gospodarczej miał prawo zatrudnienia do pracy kogokolwiek, na dowolnie wybranej przez siebie podstawie prawnej .Żaden przepis prawa – nie nakładał na płatnika składek obowiązku rekrutacji pracowników . Z kolei brak szkolenia BHP nie stanowi żadnej okoliczności mającej znaczenie w sprawie . Wnioskodawczyni przeszła szkolenie stanowiskowe – na co wskazano w ustaleniach faktycznych niniejszego uzasadnienia .

Wprawdzie trafnym jest zarzut organu rentowego , że M. M. (1) nie posiadała zgody lekarza medycyny pracy na zatrudnienie na stanowisku pracownia administracyjno -biurowego to jednak nie można pominąć tej okoliczności ,że skarżąca przedstawiła płatnikowi składek zaświadczenie lekarskie z dnia 27 listopada 2014r. o zdolności do pracy do dnia 27 listopada 2016r. Wprawdzie zgoda ta dotyczyła pracy na innym stanowisku – pracownika produkcji – to jednak wnioskodawczyni od dnia 01 marca 2016r. do 01 maja 2016r. faktycznie wykonywała obowiązki pracownika administracyjno-biurowego . Powyższy brak zatem mógłby być konwalidowany w każdym czasie , a zwłaszcza w momencie podpisania przez wnioskodawcę negocjowanej umowy franszyzy i otwarcia w L. biura (...) Sp. z o.o. w M. i składu przesyłek. W ocenie sądu tylko z faktu braku zgody lekarza medycyny pracy na zatrudnienie na konkretnym stanowisku( w niniejszej sprawie – pracownika administracyjno-biurowego ) nie można wywodzić wniosku pozorności czynności w sytuacji kiedy pracownik wykonywał swoje obowiązki zlecane przez pracodawcę , a wynikające z zawartej umowy o pracę .

Założenie pozorności czynności – w ocenie Sądu – w okolicznościach niniejszej sprawy było błędne i w konsekwencji skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c.

W niniejszym postępowaniu Sąd nie znalazł przy tym podstaw do ewentualnego rozpoznania twierdzeń organu rentowego dotyczących sprzeczności z zasadami współżycia społecznego ustalonego przez strony w umowie o pracę wynagrodzenia ubezpieczonej, tj. na poziomie brutto 3.000zł miesięcznie. Organ rentowy zarzucał brak ekwiwalentności tego wynagrodzenia w stosunku od zakresu i rodzaju obowiązków pracowniczych, które spoczywały na wnioskodawczyni oraz wynagrodzenia innych pracowników .

W ocenie Sądu, ww. zarzuty nie mogły zostać rozpatrzone z uwagi na związanie sądu przedmiotem decyzji .

Przypomnieć w tym miejscu należy, że –zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą– zakres kognicji sądu ubezpieczeń społecznych wyznacza decyzja organu rentowego. W rozpoznawanej sprawie ZUS wydał tylko jedną decyzję, od której odwołali się wnioskodawcy, tj. decyzję z dnia 04 sierpnia 2016 r., którą ustalono, że M. M. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika składek (...) J. R..

Nie została natomiast wydana żadna decyzja w sprawie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawczyni, od której mogłaby się ona odwołać. Decyzja z dnia 04 sierpnia 2016 r. w swej treści nie zawierała przy tym żadnego odniesienia do wysokości podstawy wymiaru składek. A jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 maja 2013 r. (I UK 611/12, Legalis nr 747328) –w razie sądowego ustalenia podlegania pracowniczemu tytułowi ubezpieczeń społecznych sąd nie może weryfikować potencjalnie zawyżonej podstawy wymiaru składek z sądownie potwierdzonego (ustalonego) tytułu, która decyduje o wysokości należnych lub oczekiwanych świadczeń z tego tytułu ubezpieczenia społecznego, bez wydania i zaskarżenia odrębnej decyzji w sprawie określenia konkretnej wysokości podstawy wymiaru należnych składek. Takie samo stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 października 2015 r. (I UK 452/14, ZNSA 2016 nr 1, str. 109). Mając zatem na uwadze ww. pogląd judykatury, Sąd uznał, iż nie jest władny orzec o podstawie wymiaru składek pracownika M. M. (1) od dnia 01 marca 2016r. Czyniąc to, orzekłby co do przedmiotu, który nie był objęty treścią zaskarżonej decyzji organu rentowego, a więc orzekłby ponad żądanie.

Konsekwencją zmiany zaskarżonej decyzji ZUS było orzeczenie o kosztach niniejszego procesu, na które złożyły się tylko koszty zastępstwa procesowego. O ich wysokości Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804), w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej rozporządzeniem nowelizującym z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r., poz. 1667), mając na uwadze ugruntowane już orzecznictwo, że w sprawach o ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku ubezpieczenia społecznego lub jego zakresu (o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego; o podleganie ubezpieczeniom społecznym) wynagrodzenie reprezentującego stronę radcy prawnego ustala się biorąc za podstawę stawki minimalne określone w § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (§ 2 obowiązującego – w dacie złożenia odwołania - rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) (por. uchwałę 7 sędziów SN z dnia 20 lipca 2016 r., III UZP 2/16, Biul. SN 2016 nr 7).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Elżbieta Smektała
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Legnicy
Osoba, która wytworzyła informację:  Mirosława Molenda-Migdalewicz
Data wytworzenia informacji: