Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Protokolant: star. sekr. sądowy Katarzyna Awsiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2018 r. w Legnicy

sprawy z wniosku J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

na skutek odwołania J. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 21 września 2017 r.

znak (...)

oddala odwołanie

SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Sygn. akt VU 841/17

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 21 września 2017r. - znak (...) - odmówił J. B. prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego .

W uzasadnieniu strona pozwana podała ,iż wnioskodawca nie spełnia warunków określonych w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych , bowiem nie udokumentował 20 lat wykonywania pracy w jednostkach , o których mowa w art. 2 pkt.1 w/w ustawy , w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć .

Strona pozwana wskazała , że zarówno w (...) Towarzystwo (...) jak i w (...) Towarzystwo (...) , w których był zatrudniony J. B. nie są placówkami wymienionymi w powołanym przepisie .

Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. B. , w którym wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jemu prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego .

W uzasadnieniu skarżący podał , iż wbrew twierdzeniem strony pozwanej posiada wymagany 20- letni staż pracy nauczycielskiej w placówkach oświatowych tj. w (...) Towarzystwie (...) i w (...) Towarzystwie (...) , bowiem przed wejściem w życie ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (tj. na dzień 01 lipca 2009r. ) posiadał 29 lat i 10 miesięcy pracy jako nauczyciel .

W odpowiedzi na odwołanie strona pozwana wniosła o jego oddalenie.
W uzasadnieniu podtrzymała w całości argumenty przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (karta 10 akt sprawy).

Na rozprawie w dniu 23 maja 2018r. pełnomocnik ZUS Oddział w L. w uzupełnieniu argumentacji wskazał , że (...) Towarzystwo (...) i (...) Towarzystwo (...) nie są placówkami wymienionymi w art. 2 pkt. 1 lit. c/ ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych . Tylko bowiem zatrudnienie nauczycieli m.in. w placówkach kształcenia ustawicznego i placówki wymienione w art. 2 pkt. 7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe ( Dz.U. z 2017r. , poz. 59 ) kwalifikuje ich do przyznania prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego .

Tymczasem zatrudnienie wnioskodawcy w wymienionych wyżej placówkach jest wskazane w art. 2 pkt.5 Prawa oświatowego jako praca nauczyciela w placówkach artystycznych . W konsekwencji praca wnioskodawcy jako nauczycielka w placówkach artystycznych nie jest wymieniona w art. 2 pkt.1 lit.c/ ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych , a tym samym nie przysługuje J. B. prawo do tego świadczenia .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. B. urodził się (...)

Wiek 55 lat osiągnął w dniu (...)

Od dnia 01 września 1978r. do 31 sierpnia 1985r. wnioskodawca pracował jako nauczyciel gry na pianinie i gitarze w (...) w C. .

Od dnia 01 września 1985r. do 31 sierpnia 1998r. w (...) w Z. jako nauczyciel gry na pianinie i gitarze z przerwą na urlop bezpłatny od 01 września 1989r. do 31 sierpnia 1990r.

W okresie od 01 września 1978r. do 31 sierpnia 1982r. J. B. zatrudniony był jako nauczyciel w wymiarze ½ etatu , a od dnia 01 września 1982r. do 31 sierpnia 1998r. w wymiarze pełnego etatu .

Od dnia 01 września 1998r. do 30 października 2008r. i od 04 listopada 2008r. do 31 sierpnia 2017r. wnioskodawca zatrudniony był w (...) Towarzystwie (...) w Z. jako nauczyciel muzyki wymiarze pełnego etatu .

(...) w C. i Z. podlegały (...) Towarzystwu (...) . Miały status niepublicznych placówek kształcenia artystycznego , finansowanych przez Ministerstwo Kultury .

Taki sam status – od dnia 01 września 1998r.- miało (...) Towarzystwo (...) w Z. .

Nauka w wymienionych placówkach kształcenia artystycznego odbywała się w godzinach popołudniowych od 12.00do 20.00. Uczniowie mieli jeden przedmiot teoretyczny umuzykalnienie , podczas zajęć uczyli się rytmiki , muzyki i śpiewu . Ponadto każdy uczeń uczył się gry na wybranym instrumencie .

W placówkach zatrudnieni byli tylko nauczyciele muzyki . Nie było pedagoga.

Po zakończonych zajęciach uczniowie mogli w świetlicy odrabiać lekcję, czekając na przyjazd autobusu lub rodziców , którzy ich odbierali z placówki .

Nauczyciele w świetlicy mieli wyznaczone dyżury .

W każdej z placówek kształcenia artystycznego rocznie było 100-120 uczniów .

W dniu 08 października 2008r. J. B. złożył wniosek o emeryturę nauczycielską na podstawie art. 88 ust.1 Karty Nauczyciela .

Decyzją z dnia 13 lutego 2009r. – znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury nauczycielskiej na podstawie powołanego przepisu.

W uzasadnieniu decyzji wskazano , że J. B. nie udokumentował wymaganych 30 lat pracy nauczycielskiej w rozumieniu art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela , a jedynie 29 lat 02 miesiące i 01 dzień . Do stażu pracy nauczycielskiej ZUS Oddział w L. nie wliczył ubezpieczonemu okresu urlopu bezpłatnego w okresie od 01 września 1989r. do 31 sierpnia 1990r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca do Sądu Okręgowego w Legnicy , gdzie postępowanie prowadzone było pod sygnaturą VU 740/09.

Wyrokiem z dnia 13 maja 2009r. Sądu Okręgowego – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy oddalił odwołanie J. B. od decyzji ZUS Oddział w L. z dnia 13 lutego 2009r. – znak jak wyżej .

W dniu 31 sierpnia 2017r. J. B. złożył wniosek o nauczycielskie świadczenia kompensacyjne .

Do wniosku dołączone zostało świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 2017r. wystawione przez (...) Towarzystwo (...) w Z. , w związku z rozwiązaniem z wnioskodawcę umowy o pracę – na wniosek pracownika – na podstawie art. 23 ust.2 pkt.1 i art. 88 ust.1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela .

Rozpoznając powyższy wniosek ZUS Oddział w L. wydał zaskarżoną decyzję .

dowody:

- akta emerytalne wnioskodawczyni tom I k : 7-16,27-28 , 41-44; tom II k. 27, 35 , tom III k.1-10,

- akta osobowe dotyczące zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w C. i (...) Towarzystwie (...) w Z. ,

- przesłuchanie wnioskodawcy na rozprawie w dniu 23 maja 2018r. e- protokół k. 42v 00:06:30 – 00:25:24.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie .

Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ( Dz.U. z 2009r. , Nr 97, poz. 800 ze zmianami) prawo do tego świadczenia przysługuje nauczycielom , którzy spełnili łącznie następujące warunki :

1/ osiągnęli wiek 55 lat – w latach 2009-2014 ( ust. 3) ,

2/ mają okres składkowy i nieskładkowy , w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity : Dz.U. z 2018r. , poz. 1383 ze zmianami ) , wynoszący 30 lat , w ty, 20 lat wykonywania pracy w jednostkach , o których mowa w art. 2 pkt.1 , w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć,

3/ rozwiązali stosunek pracy .

Art. 4 ust.2 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych stanowi , że nauczycielom spełniającym warunki określone w ust. 1 pkt. 1 i 2 świadczenie przysługuje również w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w okolicznościach określonych w art. 20 ust.1,5c i 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela ( Dz.U. z 2017r. , poz. 1189).

Zgodnie z art. 2 pkt. 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych – prawo do tego świadczenia przysługuje nauczycielom , wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym , zatrudnionym w następujących jednostkach :

a/ publicznych i niepublicznych przedszkolach ,

b/ szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych ,

c/ publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach , o których mowa w art. 2 pkt.7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. – Prawo oświatowe ( Dz.U. z 2017r. , poz. 59) tj.:

- młodzieżowych ośrodkach wychowawczych ,

- młodzieżowych ośrodkach socjoterapii ,

- specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz specjalnych ośrodkach wychowawczych dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki , metod pracy i wychowania ,

- ośrodkach rewalidacyjno- wychowawczych umożliwiających dzieciom i młodzieży , o których mowa w art. 36 ust. 17 , a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi , z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, realizację odpowiednio obowiązku , o którym mowa w art. 31 ust.4 , obowiązku szkolnego i obowiązku nauki ,

- placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejsce stałego zamieszkania .

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela pogląd przedstawiony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 października 2017r. IIU 458/16 . Argumentacja zawarta w uzasadnieniu tego wyroku uzupełnia stanowisko ZUS Oddział w L. przedstawione w zaskarżonej decyzji .

Wskazać bowiem należy , że nie zasługuje na uwzględnienie zarzut podniesiony przez skarżącego w odwołaniu jakoby posiada wymagany zapisem art. 4 ust. 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych 20-letni staż pracy nauczycielskiej .

Jako dowód na powyższą okoliczność wnioskodawca przedstawił decyzję ZUS Oddział w L. z dnia 13 lutego 2009r. – znak (...) o odmowie prawa do emerytury nauczycielskiej na podstawie art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela , w której uzasadnieniu organ rentowy uznał za udokumentowany okres pracy nauczycielskiej w łącznym wymiarze 29 lat 02 miesiące i 01 dzień .

Argumenty skarżącego nie zasługują na uwzględnienie z uwagi na odmienność regulacji art. 4 ust. 1 ustawy kompensacyjnej i art. 88 Karty Nauczyciela .

” Prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego nie jest tożsame z prawem do emerytury . To ostatnie wymaga odejścia z rynku pracy , podczas gdy nauczycielskie świadczenie kompensacyjne rekompensuje konieczność wcześniejszego odejścia z zawodu ze względu na szczególne warunku pracy ( por. I. Jędrasik-Jankowska i . Jankowska : Prawo do emerytury . Komentarz do ustaw z orzecznictwem Warszawa 2011r. , str. 457). W judykaturze podkreśla się pogląd , że celem ustawy kompensacyjnej było wprowadzenie przejściowego rozwiązania adresowanego do nauczycieli z długim stażem pracy , będącego alternatywą dla emerytur pomostowych , które przysługują nauczycielom w ograniczonym zakresie . Celem wprowadzenia tego świadczenia , podobnie jak emerytur pomostowych , było złagodzenie utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem podstawowego wieku przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze . Świadczenia te mają autonomiczny charakter. Ustawodawca bowiem od początku zdecydował o ich stopniowym wygaszaniu i finansowaniu bezpośrednio z budżetu państwa, a nie z wyodrębnionego funduszu , co może wskazywać , że nie są to świadczenia o charakterze ubezpieczeniowym .

Trybunał Konstytucyjny w wyrokach z dnia 4 czerwca 2013r., SK 49/12 oraz z 3 marca 2011r. , K 23/09 stwierdził , że nauczycielskie świadczenie kompensacyjne nie należą do istoty prawa do zabezpieczenia społecznego , o którym mowa w art. 67 ust. 1 Konstytucji , gdyż stanowią szczególne uprawnienie emerytalne . Ich wyjątkowy charakter , wynikający z przełamania obowiązujący zasad nabywania uprawnień do świadczeń emerytalnych , powoduje , że nie można ich uznać za należące do istoty prawa do zabezpieczenia społecznego . Ustawa kompensacyjna wprowadziła dodatkowa grupę osób uprzywilejowanych , wyposażając ją w świadczenia , które nie są objęte powszechnym systemem ubezpieczenia społecznego ( nie są świadczeniem uzyskiwanym w związku z opłacaną składką ) , lecz są finansowane z budżetu państwa . Wiąże się to z poważnymi konsekwencjami finansowymi , powodującymi znaczny wzrost wydatków budżetowych państwa . Stąd też ustawodawca , wskazując zakres podmiotowy ustawy kompensacyjnej , mógł kierować się względami finansowymi i dać pierwszeństwo zasadzie ochrony równowagi finansowej państwa . Powyższe argumenty przemawiają zatem za koniecznością dokonywania samodzielnej oceny prawa do świadczenia kompensacyjnego nauczycieli , bez szerszego odwoływania się do wcześniej wypracowanych stanowisk dotyczących nauczycielskich świadczeń emerytalnych ( podobne stanowisko wyro Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012r. IIUK 126/11 i z dnia 10 kwietnia 2013r. IIUK 205/12)”.

Odnosząc powyższe rozważania do zarzutów podniesionych przez ubezpieczonego wskazać należy , że staż pracy w łącznym wymiarze 29 lat 02 miesiące i 01 dzień liczony był przez organ rentowy dla potrzeb rozpoznania wniosku o przyznanie emerytury na podstawie art. 88 Karty Nauczyciela . W niniejszej sprawie wyliczenie takiego stażu pracy nauczycielskiej nie ma znaczenie , gdyż indywidualnej ocenie wymaga spełnienie przez wnioskodawcę przesłanej określonych w art. 4 ust.1 ustawy kompensacyjnej , a w szczególności ustalenia czy J. B. jest w kręgu podmiotowym nauczycieli , którym przysługuje prawo do nauczycielskiej świadczenia kompensacyjnego .

Z zakresu podmiotowego ustawy kompensacyjnej wskazanego w art. 2 ust. 1 jednoznacznie wynika , że tylko nauczyciele zatrudnieniu m.in. niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego i w placówkach wymienionych w art. 2 pkt.7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. – Prawo oświatowe – mają prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

” Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 września 2016r. IIIUK 232/15 wskazał , że art. 2 ust.1 ustawy kompensacyjnej określa krąg podmiotów uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego , a tym samym zakres podmiotowy ustawy . Jej unormowania mają zatem zastosowanie do nauczycieli(…) , jeśli pozostają w zatrudnieniu w wymienionych w tym przepisie placówkach . A contrario brak zatrudnienia w tych podmiotach bezpośrednio przed nabyciem prawa do świadczenia , przy posiadaniu kwalifikacji nauczycielskich , uniemożliwia określenie takiej osoby jako nauczyciela w rozumieniu ustawy , a w konsekwencji – uzyskanie nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego . Z tego względu wyłącznie do tak zakreślonego kręgu podmiotów adresowany jest art. 4 ustawy , który precyzuje przesłanki nabycia prawa do przedmiotowego świadczenia( … ) , a w stosunku do regulacji z art. 88 Karty Nauczyciela (…) polega na zawężeniu placówek oświatowych , w których powinna być wykonywana praca nauczycielska ”( wyrok sądu Najwyższego z dnia 24 października 2017r. IIU 458/16).

Jak wynika z analizy akt sprawy wnioskodawca J. B. w okresie wskazanym w ustaleniach faktycznych niniejszego uzasadnienia – zatrudniony był w niepublicznych placówek kształcenia artystycznego , o których mowa w art. 2 pkt. 5 Prawa oświatowego – w brzemię obowiązującym do dnia 31 sierpnia 2017r. Zatem nie były to placówki wymienione w art. 2 pkt. 7 i 8 Prawa oświatowego , a tylko zatrudnienie nauczycieli w takich placówkach daje prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego .

W tym zakresie Sąd podziela w pełni stanowisko ZUS Oddział w L. uzupełnione o dodatkową argumentację na rozprawie w dniu 23 maja 2018r.

Zatem wprowadzone przez art. 4 ust. 1 w związku z art. 2 pkt. 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ograniczenie obejmuje miejsce wykonywania pracy nauczycielskiej , a nie jej przedmiot . Jeśli zatem osoba ubiegająca się o świadczenie nie pracuje w określonej kategorii jednostek , to nie uzyskuje prawa do świadczenia , nawet gdy tam zatrudniona była w charakterze nauczyciela ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2016r. , IIIUK 232/14) .

Reasumując Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd oddalił odwołanie , gdyż nie znalazł podstaw do jego uwzględnienia z przyczyn wymienionych w niniejszym uzasadnieniu .