Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Jelenia Góra, dnia 09.12.2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Jaromir Antoszewski

Protokolant Mariola Olechno

po rozpoznaniu w dniu 09.12.2013 r. w Jeleniej Górze na rozprawie sprawy

z wniosku J. L.

przy udziale (...) S.A w K.

- o ustanowienie służebności przesyłu

POSTANAWIA

I.  oddalić wniosek;

II.  kosztami postępowania obciążyć wnioskodawcę i uczestnika zgodnie z ich udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 520/13

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 29.03.2013 r. J. L. , reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wystąpił przeciwko (...) S.A. w K. o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz każdoczesnego właściciela urządzenia przesyłowego – linii energetycznej, zlokalizowanej na stanowiąceych jego własność nieruchomościach położonych w O. gmina K. – działkach gruntu nr (...) dla których Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydz. Zamiejscowy w Kamiennej Górze prowadzi księgi wieczyste nr (...) . Zażądał nadto zasądzenia na jego rzecz od uczestnika kwoty 37 707 zł jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie ww. służebności oraz wnosił o powołanie biegłych z zakresu geodezji, elektroenergetyki i szacowania nieruchomości .

W uzasadnieniu wskazał, iż przez opisane na wstępie działki przebiega linia energetyczna należąca do uczestnika , koszty oraz brak interesu publicznego w likwidacji tej linii wymagają ustanowienia służebności przesyłu, a uczestnik nie wyraża gotowości zawarcia stosownej umowy o czym świadczy stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 08.11.2011r. i 01.12.2011r. Powołując się na art. 305 ^{(( 2))} §2 kc. , 143 kc. zaznaczył , że żąda ustanowienia służebności obejmującej zarówno powierzchnię zajętą pod słupy energetyczne jak i powierzchnię pod liniami energetycznymi oraz powierzchnię strefy ochronnej- obszar ok. 3516 m ^{(( 2))}. Podał , że wysokość wynagrodzenia wywiódł z różnicy pomiędzy wartością nieruchomości , porównując wartość nieruchomości rolnej z zakazem zabudowy – jaką w części obciążonej służebnością stanie się nieruchomość wnioskodawcy , i wartością nieruchomości przeznaczonej na usługi i handel z prawem do zabudowy , jakie to przeznaczenie ma pozostała część nieruchomości. Przemnożył powierzchnię (...) przez wartość m ^{(( 2))} działki pod zabudowę tj. (...) i współczynnik korekcyjny (...) oraz powierzchnię (...) ^{(( ))} przez wartość m ^{(( 2))} działki pod rolę tj. (...) i współczynnik korekcyjny (...) . W odniesieniu do zarzutu zasiedzenia , które do 1990 r. mogło nastąpić wyłącznie na rzecz Skarbu Państwa , stwierdził nie udowodnienie przez uczestnika nabycia takiego prawa od Skarbu Państwa . Przywołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.12.2009r. , sygn. akt IV CSK 291/09 oraz brak dobrej wiary uczestnika jako posiadacza służebności po 1990r. Zakwestionował możliwość doliczenia przez uczestnika okresu posiadania przez Skarb Państwa przed przeniesieniem posiadania prawa odpowiadającego służebności przesyłu w trybie art. 176 kc. jako możliwego tylko w okresie biegu zasiedzenia.

W odpowiedzi na wniosek z dnia 24.07.2013r. (...) S.A. w K., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika , wniósł o oddalenie wniosku.

W uzasadnieniu przyznając fakt przebiegania przez działki nr (...) poniemieckiej linii średniego napięcia , przebudowanej w (...) zakwestionował twierdzenia wniosku jako gołosłowne, brak odnotowania w przedstawionych księgach wieczystych działek nr (...) , oraz zasadność i wysokość wynagrodzenia. Dodatkowo podniósł zarzut przedawnienia wobec nieprzerwanego, trwałego i widocznego użytkowania w dobrej wierze urządzeń elektroenergetycznych na działkach wnioskodawcy do (...) czyli ponad 30 lat , pomimo swoich zmian organizacyjnych. Przywołał art. 292 i 172 kc.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. L. jest właścicielem nieruchomości położonych w O. – działek nr (...) , dla których Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze W. Zam. w Kamiennej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...), działki nr (...) , dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze W. Zam. w Kamiennej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...). Przez nieruchomości te przebiega napowietrzna linia energetyczna średniego napięcia oparta na (...) słupach , a na działce nr (...) także linia niskiego napięcia oparta na trzech słupach .

(dowód: odpisy z księgi wieczystej k. 9-32 ,

mapa k. 69,

zeznania świadka M. B. k.76,

okoliczności bezsporne ).

Pismem z dnia 20.10.2011 r. J. L. przez swoich pełnomocników wezwał (...) S.A. w K. Oddział w J. m.in. do podpisania umowy regulującej korzystanie z jego nieruchomości oraz wypłaty z tytułu służebności przesyłu sumy nie mniejszej niż 38 707 zł, przyjmując ją jako iloczyn powierzchni zajętych przez linię średniego napięcia (...) ^{(( ))} i (...) ^{(( ))}, kwot odpowiednio(...) zł i (...)za m ^{(( 2))} oraz (...) „współczynnika współkorzystania”.

W odpowiedzi pismem z dnia 08.11.2011r. (...) S.A. w K. Oddział w J. zażądał dostarczenia tytułu prawnego do nieruchomości , zaznaczenie na załączonych do wniosku mapach granic działek oraz urządzeń elektroenergetycznych , celem umożliwienia ustosunkowania się do wniosku . Zaznaczył , że do czasu uzyskania dokumentów sprawa pozostaje bez biegu.

W piśmie z dnia 22.11.2011r. J. L. przez swoich pełnomocników stwierdził brak sporządzenia mapy przez Starostwo Powiatowe w K. dla działek nr (...) , umiejscowienie na działce nr (...) linii średniego napięcia . Domagał się odpowiedzi na pierwsze pismo w terminie 7 dni.

(...) S.A. w K. Oddział w J. pismami z dnia 20.12.2011r., 27.01.2012r. ponowił swoje żądanie , wskazując na możliwość wystąpienia o sporządzenie mapy.

W odpowiedzi właściciel nieruchomości ponowił swoje pierwotne żądanie co do polubownego załatwienia sprawy.

(dowód: pisma wnioskodawcy k. 35, 37,

pisma uczestnika k. 36, 39 ).

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie wnioskodawca dochodził ustanowienia na rzecz każdoczesnego właściciela linii energetycznej średniego napięcia służebności przesyłu na stanowiących obecnie jego własność nieruchomościach położonych w O. – działkach gruntu nr (...) , dla których Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydz. Zamiejscowy w Kamiennej Górze prowadzi księgi wieczyste nr (...) , za wynagrodzeniem 37 707 zł .

Spór pomiędzy stronami sprowadzał się do oceny prawnej zasiedzenia służebności , przesłanek ustanowienia służebności , jej zakresu i wynagrodzenia z tego tytułu.

Stosownie do art. 305 ¹kc. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Wg. art. 305 ² § 1 kc. jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem.

§ 2. Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Art. 305 ⁴kc. stanowi : do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Zgodnie zaś z art. 285 § 1 kc. nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

§ 2. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

W ocenie sądu wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Wnioskodawca w żaden sposób nie wykazał ani powierzchni służebności ani wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Sąd dopuścił dowody z dokumentów i zeznań świadka M. B. zgłoszone przez strony, za wyjątkiem opinii biegłych geodety , elektroenergetyki i wyceny nieruchomości wnioskowanych przez J. L. . Wnioskodawca , poprzez swojego pełnomocnika , wezwany zarządzeniem z dnia 01.07.2013r. doręczonym w dniu (...) do uiszczenia zaliczek na poczet ich wynagrodzenia , w terminie 14 dni, pod rygorem oddalenia wniosków dowodowych , nie uiścił przedmiotowych zaliczek . Sąd nie znalazł zarazem podstaw do ich obniżenia , oddalając tu wniosek pełn. wnioskodawcy postanowieniem z dnia 19.09.2013r. W konsekwencji sąd wskazane wnioski oddalił ( art. 130 ⁴ § 4 i § 5 kpc. w zw. z art. 13 § 2 kpc.) . W tej sytuacji pozostały materiał dowodowy niewystarczający był do uwzględnienia wniosku o ustanowienie służebności przesyłu tj. ustalenia przebiegu urządzeń , zakresu służebności , wysokości wynagrodzenia i wniosek jako nieuzasadniony również podlegał oddaleniu. Trzeba tu nadmienić , iż sąd nie był obligowany do przeprowadzania we wskazanym przedmiocie przebiegu, zakresu i wartości służebności dowodów z urzędu. Obowiązek należytego wyjaśnienia sprawy nie spoczywa na Sądzie lecz stanowi ciężar procesowy stron (art. 3, 127, 210, 232 kpc oraz art. 6 kc; por. też wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 18.09.1997 r., sygn akt III AUa 266/97, opubl. w Apel.-Lub. 1997/4/25 , wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29.12.2003 r., sygn akt I ACa 1457/03, opubl. w OSA z 2005r. z.3 poz.12 , oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, opubl. w OSNC 6-7/97 poz. 76, z dnia 11.07.2001r. sygn. akt V CKN 406/00, Lex nr 52321, z dnia 12.04.2000r. sygn.. akt IV CKN 22/00 Lex nr 52438 ). Obowiązek Sądu polega na pouczaniu strony nieporadnej, ogólnym inspirowaniu czy pobudzaniu aktywności procesowej stron, dokładnym przeprowadzeniu zawnioskowanych dowodów i dokonaniu ich wnikliwej oceny. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie jest też zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Dodatkowo zauważyć należy , iż pełnomocnik wnioskodawcy wbrew własnemu zobowiązaniu na rozprawie w dniu 19.09.2013r. nie przedłożył odpisu księgi wieczystej obejmującej działkę nr (...) wskazaną we wniosku . Działka ta tymczasem nie jest wymieniona w przedłożonych wydrukach z internetowej bazy ksiąg wieczystych .

Na koniec odnosząc się do zarzutu zasiedzenia służebności zgłoszonego przez uczestnika , trzeba zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy o braku wykazania tego zarzutu. Uczestnik w żaden sposób nie tylko nie wskazał okresu , w jakim miałoby nastąpić zasiedzenie ale też nie udowodnił , aby sam lub jego poprzednicy prawni byli właścicielami urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na nieruchomościach i w zakresie służebności posiadali te nieruchomości wnioskodawcy przez okres zasiedzenia. Przedłożone dokumenty w postaci poświadczonych za zgodność z oryginałem przez radcę prawnego kopii decyzji z dnia 01.09.19756r. o zatwierdzeniu planu realizacyjnego linii 20 kV P.-P., przyjęcia środka trwałego z dnia 12.09.1989r. czy fragmentu grupy środków trwałych nie pozwalają na uznanie zarzutu za wykazany. Uczestnik nie przedłożył jednocześnie mimo wezwania z dnia 19.09.2013r. , doręczonego w dniu 26.09.2013r. w czytelnej postaci pozostałych wnioskowanych dokumentów na okoliczność zasiedzenia. Brak zarazem jakichkolwiek podstaw do uznania istnienia dobrej wiary uczestnika – przedsiębiorstwa energetycznego , czy jego poprzedników prawnych w zakresie posiadania prawa odpowiadającego treści służebności przesyłu. Niezależnie od powyższego z przyjęcia środka trwałego z dnia 12.09.1989r. i zeznań świadka M. B. wynika , że linia średniego napięcia powstała w (...) Przyjmując zatem złą wiarę uczestnika należało uznać , że nie upłynął okres 30-u lat posiadania prowadzący do zasiedzenia w myśl art. 172 §2 kc.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 §2 kpc.