Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wojciech Damaszko /spr/

Sędziowie: SSO Alicja Izydorczyk

SSO Piotr Gregier

po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2015 r. w Jeleniej Górze

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.

z udziałem: (...)z siedzibą we W., Kopalni (...) sp. z o.o. z siedzibą w K.

o wpis do księgi wieczystej

na skutek apelacji uczestnika postępowania Kopalni (...) sp. z o.o. z siedzibą w K.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Lubaniu V Wydziału Ksiąg Wieczystych

z dnia 18 maja 2015 r. sygn. akt Dz KW(...), Kw (...)

p o s t a n a w i a:

1.  apelację oddalić,

2.  oddalić wniosek (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej.

(...)

A. I. W. P. G.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Lubaniu V Wydział Ksiąg Wieczystych zaskarżonym wpisem z dnia 18 maja 2015 r. w ramach postępowania zarejestrowanego pod numerem Dz.KW(...) dokonał zmiany wierzyciela hipotecznego, przez wpisanie spółki (...) sp. z o.o. jako wierzyciela hipotecznego hipoteki ujawnionej pod nr 9 w dziale IV księgi wieczystej numer (...).

Apelację od tego wpisu złożył uczestnik postępowania Kopalnia (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. i zaskarżył go w całości. Orzeczeniu zarzucił naruszenie prawa materialnego, to jest art. 507 k.c., przez jego niezastosowanie, co skutkowało przyjęciem, że w wyniku umowy powierniczego przelewu miało miejsce przejście hipoteki na rzecz (...) sp. z o.o., podczas gdy wobec odnowienia zobowiązania w dniu 12 kwietnia 2011 r. doszło do wygaśnięcia wszelkich zabezpieczeń wierzytelności, w tym hipoteki wpisanej pod nr 9 w dziale IV księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Lubaniu pod numerem (...).

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie wpisu dokonanego 18 maja 2015 r. przez Sąd Rejonowy w Lubaniu oraz wydanie postanowienia o odmowie dokonania wpisu spółki (...) sp. z o.o. jako wierzyciela hipotecznego hipoteki ujawnionej pod nr 9 w dziale IV księgi wieczystej numer (...), a nadto o zasądzenie na jego rzecz od wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi wnioskodawca (...) sp. z o.o. wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarzuty i wnioski zawarte w apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie.

Artykuł 506 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie). Zgodnie jednak z § 2 tego przepisu w razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek.

Warunkiem umorzenia dotychczasowego zobowiązania dłużnika jest zaciągnięcie przez niego nowego zobowiązania. Inaczej mówiąc, wolą stron umowy odnowienia jest umorzenie dotychczasowego zobowiązania i zastąpienie go nowym zobowiązaniem lub opartym na innej podstawie prawnej ( wyrok SN z dnia 30 listopada 2006 r., I CSK 256/06, LEX nr 359463). O kwalifikacji porozumień, przez które strony modyfikują łączący je stosunek prawny, decyduje zamiar odnowienia (animus novandi). Z art. 506 k.c. wynika, że przy nowacji strony muszą wyrazić zamiar umorzenia istniejącego zobowiązania ( wyrok SN z dnia 9 stycznia 2008 r., II CSK 407/07, LEX nr 462284).

Zamiaru stron zawarcia umowy odnowienia nie można domniemywać, musi on być dostatecznie uzewnętrzniony ( wyrok SN z dnia 10 marca 2004 r., IV CK 95/03, LEX nr 84431; wyrok SN z dnia 9 listopada 2006 r., IV CSK 191/06, LEX nr 369173; wyrok SN z dnia 9 stycznia 2008 r., II CSK 407/07, LEX nr 462284). Możliwe jest jednak, aby zamiar nowacji był wyrażony w sposób dorozumiany, byleby był wyraźny, wskazując na wolę nowego i odmiennego sposobu spełnienia świadczenia, dogodnego dla obu kontrahentów ( wyrok SN z dnia 24 października 2000 r., V CKN 125/00, LEX nr 52676; wyrok SN z dnia 18 czerwca 2008 r., II CSK 37/09, LEX nr 515729; wyrok SA w Łodzi z dnia 15 lutego 2011 r., I ACa 1081/10, OSA 2012, z. 2, poz. 14).

W doktrynie i orzecznictwie przeważa pogląd, że o odnowieniu może być mowa przy każdej zmianie treści dotychczasowego zobowiązania, nawet jeśli są to zmiany niewielkie, jeżeli tylko strony miały zamiar zaciągnięcia nowego zobowiązania w miejsce dotychczasowego ( wyrok SN z dnia 12 marca 2002 r., IV CKN 862/00, LEX nr 55122). Jednakże nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 § 1 k.c. umowa restrukturyzacji kredytu, przewidująca jedynie zmiany czasu, miejsca i sposobu spełnienia świadczenia, sposób zabezpieczenia kredytu, wysokości jego oprocentowania, czy nawet zmianę rozmiarów (zwiększenie lub pomniejszenie) świadczenia ( wyrok SA w Gdańsku z dnia 16 czerwca 1999 r., I ACa 288/99, OSA 2002, z. 3, poz. 19; wyrok SN z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CSK 356/06, LEX nr 276223).

Mając powyższe na uwadze zasadnie podniósł wnioskodawca, że porozumienie w przedmiocie spłaty zadłużenia z 12 kwietnia 2011 r. odnosi się do zawartego w dniu 24 lipca 2008 r. przystąpienia do długu. Istotą umowy o przystąpieniu do długu jest przekształcenie podmiotowe w istniejącym zobowiązaniu, polegające na powiększeniu grona dłużników. Z załączonej do apelacji umowy przystąpienia do długu z dnia 24 lipca 2008 r. wynika, że spółka (...) sp. z o.o. ( obecnie (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. ) rozszerzyła swoją odpowiedzialność. Jednakże odpowiedzialność, jaka powstaje wskutek przystąpienia do długu nie zmienia charakteru długu rzeczowego, stąd argumentacja uczestnika odnosząca się do instytucji odnowienia nie znajdowała w rozpoznawanej sprawie zastosowania. Zgodnie z porozumieniem dłużnik zobowiązał się jedynie do spłaty zaległego świadczenia w trybie opisanym w porozumieniu. Z treści porozumienia nie wynika by wolą stron było umorzenie dotychczasowego zobowiązania dłużnika i w jego miejsce spełnienie innego świadczenia.

Sąd Okręgowy miał też na wglądzie fakt, że w § 5 pkt 3 porozumienia w przedmiocie spłaty zadłużenia z 12 kwietnia 2011 r. strony w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wskazały, że przywołane porozumienie nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 k.c. ( k. 44 akt).

Z tych względów Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany albo uchylenia zaskrzonego orzeczenia i działając na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 626 ¹ § 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację, jako bezzasadną.

W przedmiocie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego Sąd drugiej instancji na postawie art. 520 § 1 k.p.c. żądanie takie oddalił. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem w sprawie dotyczącej wpisu hipoteki lub zmiany wierzyciela hipotecznego nie występuje sprzeczność interesów w rozumieniu art. 520 § 2 kpc i każdy uczestnik ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie (zob. post. SN z 27.07.2010 r. II Cz 54/10).

A. I. W. P. G.