II AKa 94/22 - wyrok Sąd Apelacyjny we Wrocławiu z 2022-05-05

Sygnatura akt II AKa 94/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2022 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Cezariusz Baćkowski

Sędziowie: SA Bogusław Tocicki (spr.)

SA Piotr Kaczmarek

Protokolant: Magdalena Szymczak

przy udziale prokuratora Prokuratury (...) we W. F. K.

po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2022 r.

sprawy V. T. oskarżonego o czyn z:

art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 17 stycznia 2022 r. sygn. akt III K 308/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjmuje, że oskarżony V. T. dopuścił się przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., przypisanego mu w punkcie I części rozstrzygającej, w warunkach recydywy opisanych w punkcie I części wstępnej i kwalifikację prawną tego przestępstwa uzupełnia o przepis art. 64 § 1 k.k.;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego V. T. utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej oskarżonemu kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności zalicza mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 12 czerwca 2021r. od godz. 21.55 do dnia 05 maja 2022r.;

IV.  zwalnia oskarżonego V. T. od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, obciążając wydatkami tego postępowania Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 94/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

(załączniki włączono do formularza uzasadnienia w punkcie 1.3)

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17 stycznia 2022 r. sygn. akt III K 308/21

1.2. Podmioty wnoszące apelacje

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia – apelacja Prokuratora (...) oraz obrońcy z wyboru oskarżonego V. T., adw. Ł. B.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

ZAŁĄCZNIK Nr 1

1.3. Granice zaskarżenia – apelacja Prokuratora (...)

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator (...)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W całości co do przepisanego oskarżonemu V. T. przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. przez zakwalifikowanie tego czynu w zw. z art. 64 § 1 k.k. oraz co do orzeczonej oskarżonemu kary w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

ZAŁĄCZNIK Nr 2

1.3. Granice zaskarżenia – apelacja obrońcy z wyboru oskarżonego V. T., adw. Ł. B.

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca z wyboru oskarżonego V. T., adw. Ł. B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W części dotyczącej orzeczonej oskarżonemu kary w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

V. T.

Popełnienie przez oskarżonego V. T. przestępstwa z art. 156 § 1 pkt. 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., opisanego w części wstępnej wyroku, polegającego na tym, że w dniu 11 czerwca 2021 roku we W., w mieszkaniu przy ul. (...) narażając D. D. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, ugodził ją w podbrzusze nożem o długości ostrza 12 cm, czym spowodował u niej ranę kłutą podbrzusza prawego drążącą do jamy brzusznej i powodującą dwie rany kłute w obrębie wstępnicy i jedną ranę kłutą jelita czczego oraz krwiak powłok brzucha, stanowiące ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym Wyrokiem Sądu Rejonowego w Gostyniu II Wydział Karny z dnia 12 września 2016r. w sprawie II K 257/16 za przestępstwo podobne z art. 280 § 1 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności, objętą następnie karą łączną 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej XII Wydział karny z dnia 25 kwietnia 2019r. w sprawie XII 8/19, którą odbywał w okresie od 25 maja 2018r. do 6 maja 2020r. Opis przestępstwa oraz ustalenia faktyczne przedstawione przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dawały podstawę do przyjęcia, ze oskarżony V. T. działał w zamiarze ewentualnym, a nie bezpośrednim.

Dowody przedstawione i omówione na stronach 1-6 uzasadnienia zaskarżonego wyroku wraz z rekonstrukcją stanu faktycznego.

k. 433-435v

2.

V. T.

Przed popełnieniem przypisanego wyżej przestępstwa, oskarżony V. T. był uprzednio dwukrotnie karany za przestępstwa umyślne, w tym wyrokiem Sądu Rejonowego w Gostyniu z dnia 12 września 2016r. sygn. akt II K – 257/16, za przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności, objętą następnie karą łączną 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 25 kwietnia 2019r. sygn. akt XII K – 8/19, którą odbywał w okresie od 25 maja 2018r. do 6 maja 2020r.

Przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. popełnione w postaci groźby użycia przemocy w celu zawładnięcia mieniem pokrzywdzonej, objęte wyrokiem Sądu Rejonowego w Gostyniu z dnia 12 września 2016r. sygn. akt II K – 257/16, było podobne do przestępstwa przypisanego oskarżonemu V. T. w niniejszym postępowaniu, gdzie popełnił przestępstwo z art. 156 § 1 pkt. 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., z użyciem przemocy.

Oskarżony V. T. ma 27 lat. Jest bezdzietnym kawalerem. Pochodzi z niepełnej rodziny, po rozwodzie rodziców, przy czym ojciec nadużywał alkoholu, stosował przemoc wobec rodziny. Ojciec obecnie nie żyje. Oskarżony jest obywatelem Ukrainy, jednak od wielu lat mieszka w Polsce i swobodnie posługuje się językiem polskim w mowie i piśmie. Posiada wykształcenie gimnazjalne bez wyuczonego zawodu. Przed zatrzymaniem utrzymywał się z prac dorywczych. Przed osadzeniem mieszkał z partnerką. Nie przebywał w ośrodkach szkolno-wychowawczych ani zakładach poprawczych. Nie był leczony psychiatrycznie. Odbył terapię w 2018 r. - uzależnienie mieszane.

Oskarżony V. T. nie jest i był chory psychicznie w krytycznym czasie. Nie jest upośledzony umysłowo, nie ujawnia zakłóceń czynności psychicznych. Nie rozpoznano u niego uzależnienia od alkoholu, choć w 2018r. odbył terapię od uzależnienia mieszanego, a ewentualne uzależnienie nie miałoby znaczenia dla oceny poczytalności oskarżonego.

Oskarżony V. T. w krytycznym czasie nie miał z przyczyn chorobowych zniesionej ani ograniczonej w stopniu znacznym zdolności rozpoznania znaczenia zarzucanego mu czynu i pokierowania swoim postepowaniem. Nie zachodzą warunki z art. 31 § 1 lub 2 k.k., a aktualny stan jego zdrowia pozwala na udział w toczącym się postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny.

Podczas tymczasowego aresztowania w okresie od 12 czerwca 2021r. do 5 maja 2022r. oskarżony V. T. zyskał pozytywną opinię z Aresztu Śledczego we W.. Przestrzegał zasad regulaminowych oraz porządku wewnętrznego jednostki penitencjarnej, nie sprawiał problemów wychowawczych. Wobec przełożonych przyjmował postawę regulaminową, układał poprawne relacje z innymi osadzonymi i nie odnotowano konfliktów z jego udziałem. Nie przejawiał zachowań agresywnych i autoagresywnych. Nie był nagradzany regulaminowo. Został ukarany dyscyplinarnie naganą za uszkodzenie drabinki przymocowanej do łóżka. Nie deklarował przynależności do podkultury przestępczej i dystansował się od jej negatywnych przejawów. Deklarował krytyczny stosunek do przypisanego przestępstwa.

zapytania o karalność

odpisy wyroków

k. 338-340, 463-465

k. 230-231, 233, 234

wywiad środowiskowy

k. 284-286

opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna

k. 290-301

opinia o oskarżonym z Aresztu Śledczego we W.

k. 477-478

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

V. T.

Domaganie się przez prokuratora uznania, że Sąd Okręgowy pominął istotne okoliczności obciążające, takie jak: warunki uprzednią karalność, motywację, sposób działania sprawcy, wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, właściwości i warunki osobiste sprawcy, które to okoliczności winny skutkować orzeczeniem kary w wymiarze 8 lat pozbawienia wolności.

Domaganie się przez obrońcę oskarżonego uznania, że Sąd Okręgowy pominął istotne okoliczności łagodzące w szczególności wszystkie dyrektywy wymiaru kary zawartych w art. 53 k.k., co winno skutkować obniżeniem orzeczonej kary do 3 lat pozbawienia wolności.

Dowody przedstawione i omówione na stronach 1-6 uzasadnienia zaskarżonego wyroku wraz z rekonstrukcją stanu faktycznego.

k. 433-435v

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Należało w pełni zaakceptować rekonstrukcję stanu faktycznego przeprowadzoną przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu na stronach 1-6 uzasadnienia zaskarżonego wyroku (k. 433-435v) wraz z powołanymi tam dowodami pozwalającymi na rekonstrukcję tego stanu faktycznego.

Były to w szczególności wymienione tam zeznania świadków: pokrzywdzonej D. D. (k. 6-11, 49-52, 182-183, 415-415v), M. U. (k. 24-25, 416v), M. P. (k. 417v), E. B. (k. 28-29, 418v), Ł. M. (k. 100-101), W. Ż. (k. 103-104, 418), Ł. D. (k. 334) i M. K. (k. 336, 418v), uzupełnione częściowo wyjaśnieniami oskarżonego V. T. (k. 119-120, 133-136, 140-141, 347-348, 413v-414), a także wynikami śledczych oględzin mieszkania (k. 14-16b), wynikami przeszukania mieszkania (k. 43-47, 110-194) oraz zatrzymania rzeczy (k. 51-53), notatkami urzędowymi (k. 17, 22), analizą wiadomości tekstowych D. D. do M. U. (k. 27-28), wynikami oględzin nagrania (...) (k. 35-39), wynikami oględzin telefonu (k. 54-99), wynikami okazania rzeczy (k. 186-187), a przede wszystkim dokumentacją medyczną dot. pokrzywdzonej D. D. (k. 12, 177) oraz opiniami sądowo – lekarskimi (k. 121-123, 188-194, 416), opinią Laboratorium Zakładu (...) (k. 311-327) i opinią daktyloskopijną (k. 236-241).

Podstawę ustaleń faktycznych dawały także dowody w postaci: protokołu zatrzymania V. T. (k. 2-3), dane o karalności oskarżonego (k. 338-340, 463-465), odpisy wyroków (k. 230-231, 233, 234), wywiad środowiskowy dot. oskarżonego V. T. (k. 284-286), opinia psychiatryczno-psychologiczna (k. 290-301) oraz opinia o oskarżonym z Aresztu Śledczego we W. (k. 477-478).

Należało także w pełni zaakceptować ocenę wiarygodności wyjaśnień oskarżonego V. T. (k. 119-120, 133-136, 140-141, 347-348, 413v-414) na tle pozostałych przedstawionych wyżej dowodów.

Najbardziej istotne dla rekonstrukcji stanu faktycznego były zeznania świadków: pokrzywdzonej D. D. (k. 6-11, 49-52, 182-183, 415-415v), M. U. (k. 24-25, 416v), M. P. (k. 417v), E. B. (k. 28-29, 418v), Ł. M. (k. 100-101), W. Ż. (k. 103-104, 418), Ł. D. (k. 334) i M. K. (k. 336, 418v), uzupełnione częściowo wyjaśnieniami oskarżonego V. T. (k. 119-120, 133-136, 140-141, 347-348, 413v-414), a także wynikami śledczych oględzin mieszkania (k. 14-16b), wynikami przeszukania mieszkania (k. 43-47, 110-194) oraz zatrzymania rzeczy (k. 51-53), notatkami urzędowymi (k. 17, 22), analizą wiadomości tekstowych D. D. do M. U. (k. 27-28), wynikami oględzin nagrania (...) (k. 35-39), wynikami oględzin telefonu (k. 54-99), wynikami okazania rzeczy (k. 186-187), a przede wszystkim dokumentacją medyczną dot. pokrzywdzonej D. D. (k. 12, 177) oraz opiniami sądowo – lekarskimi (k. 121-123, 188-194, 416), opinią Laboratorium Zakładu (...) (k. 311-327) i opinią daktyloskopijną (k. 236-241), uzupełnione wyjaśnieniami oskarżonego V. T. (k. 119-120, 133-136, 140-141, 347-348, 413v-414).

Wskazane dowody jednoznacznie potwierdziły popełnienie przez oskarżonego V. T. przestępstwa z art. 156 § 1 pkt. 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., opisanego w części wstępnej wyroku, polegającego na tym, że w dniu 11 czerwca 2021 roku we W., w mieszkaniu przy ul. (...) narażając D. D. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, ugodził ją w podbrzusze nożem o długości ostrza 12 cm, czym spowodował u niej ranę kłutą podbrzusza prawego drążącą do jamy brzusznej i powodującą dwie rany kłute w obrębie wstępnicy i jedną ranę kłutą jelita czczego oraz krwiak powłok brzucha, stanowiące ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym Wyrokiem Sądu Rejonowego w Gostyniu II Wydział Karny z dnia 12 września 2016r. w sprawie II K 257/16 za przestępstwo podobne z art. 280 § 1 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności, objętą następnie karą łączną 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej XII Wydział karny z dnia 25 kwietnia 2019r. w sprawie XII 8/19, którą odbywał w okresie od 25 maja 2018r. do 6 maja 2020r.

Opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna (k. 290-301) potwierdziła jednoznacznie działanie oskarżonego V. T. w pełnej poczytalności i brak warunków z art. 31 § 1 i 2 k.k.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego V. T. (k. 119-120, 133-136, 140-141, 347-348, 413v-414) były wiarygodne w zakresie przypisanego mu dokonania w zamiarze ewentualnym ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonej D. D. w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, czyli z skutku z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., natomiast niewiarygodne co do tego, że pokrzywdzona doznała obrażeń od noża przypadkowo podczas pracy w kuchni.

Wyjaśnienia oskarżonego V. T., w których przyznał się do popełnienia zarzuconego przestępstwa były wiarygodne. Natomiast zachowanie oskarżonego bezpośrednio po zdarzeniu, w trakcie wezwania pogotowia ratunkowego i relacji wobec policjantów przybyłych na miejsce zdarzenia, wskazywały, iż oskarżony V. T. przekonywać pokrzywdzoną, aby nie ujawniła jego przestępczego zachowania. Pokrzywdzona D. D. rzeczywiście początkowo to zachowanie oskarżonego ukrywała, przekonywana przez niego samego i matkę oskarżonego, M. P., o czym świadczą nie tylko zeznania samej pokrzywdzonej D. D. (k. 6-11, 49-52, 182-183, 415-415v), częściowo zeznania świadka M. P. (k. 417v) i wyjaśnienia oskarżonego V. T. (k. 119-120, 133-136, 140-141, 347-348, 413v-414), lecz przede wszystkim dowody w postaci: analizy wiadomości tekstowych D. D. do M. U. (k. 27-28), wyniki oględzin nagrania (...) (k. 35-39) i wyniki oględzin telefonu (k. 54-99).

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut apelacji Prokuratora (...)

1.

Zarzut obrazy przepisu prawa materialnego, a to art. 64 § 1 k.k. polegającej na niezasadnym wyeliminowaniu z kwalifikacji prawnej przypisanego V. T. czynu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. działania w warunkach powrotu do przestępstwa określonego w tym przepisie na skutek błędnego przyjęcia, że przestępstwo przypisane oskarżonemu nie jest przestępstwem podobnym do przestępstwa z art. 280 § 1 k.k., za które był już skazany, podczas gdy właściwa interpretacja definicji przestępstwa podobnego zwartej w art. 115 § 3 k.k. uzasadnia przyjęcie, że oskarżony przypisanego mu czyny z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. dopuścił się w warunkach działania określonego w art. 64 § 1 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji Prokuratora (...) w tym zakresie był w pełni zasadny, gdyż Sąd Okręgowy we Wrocławiu całkowicie błędnie wyeliminował z przypisanego oskarżonemu V. T. przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w warunkach działania określonego w art. 64 § 1 k.k. Nieprawidłowe bowiem było wnioskowanie Sądu I instancji, że przestępstwo z art. 280 § 1 k.k., za które oskarżony został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Gostyniu z dnia 12 września 2016 r. w sprawie II K 257/16, nie jest przestępstwem podobnym do czynu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. z uwagi na odmienny przedmiot ochrony, a także różny sposób działania.

W swojej apelacji, oskarżyciel publiczny słusznie argumentował, że definicja legalna zawarta w dyspozycji art. 115 § 3 k.k. nakazuje uznać, że podobieństwie przestępstw przesądzają trzy niezależne i wyczerpujące kryteria, a mianowicie: tożsamość rodzajowa, zastosowanie przemocy lub groźby jej użycia oraz działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przy czym dla stwierdzenia podobieństwa przestępstw wystarczy spełnienie choćby jednego z tych kryteriów (por. wyrok SN z dnia 30 czerwca 2009r. sygn. V K – 71/09, LEX nr 512076).

Przypisane oskarżonemu V. T. przestępstwo z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., popełnione na szkodę pokrzywdzonej D. D., skierowane przeciwko dobru chronionemu (zdrowiu człowieka), niewątpliwie zostało popełnione z użyciem przemocy, natomiast popełnione przez niego w przeszłości przestępstwo z art. 280 § 1 k.k., za które V. T. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Gostyniu z dnia 12 września 2016 r. w sprawie II K 257/16 popełnił grożąc użyciem przemocy w celu zawładnięcia cudzym życiem. Wyrokiem z dnia 12 września 2016 r. Sąd Rejonowy w Gostyniu, sygn. akt II K – 257/16 uznał oskarżonego V. T. za winnego przestępstwa zart. 280 § 1 k.k. polegającego na tym, że „ grożąc pokrzywdzonej pozbawieniem życia lub spowodowania obrażeń ciała poprzez skierowanie w jej stronę broni śrutowej marki B., zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 1.550 zł (...)”.

Jak stwierdził jednoznacznie Sąd Najwyższy w powołanej przez oskarżyciela publicznego uchwale z dnia 23 października 2002r. I KZP 33/02: „ Przepis art. 115 § 3 k.k., stanowiąc, że przestępstwami podobnymi są m.in. przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, nie wymaga, aby porównywane przestępstwa były przestępstwami, do których ustawowych znamion należy stosowanie przemocy lub groźby jej użycia. Należy zatem przyjmować podobieństwo przestępstw także wtedy, gdy zastosowana przemoc lub groźba jej użycia pozostają poza zakresem znamion popełnionych przestępstw, ale faktycznie zostały one zrealizowane w warunkach wystąpienia takiego sposobu działania, który powinien być objęty opisem przypisanego sprawcy czynu”. (OSNKW 2002, z. 11-12, poz. 93). Ostatecznie jasne wskazanie co do podobieństwa przestępstw odnajdujemy w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2006r. V K 442/05, w którym nie tylko w pełni podzielono tezy przedstawionej wyżej uchwały, lecz stwierdzono jednoznacznie, że „ w wypadku ustalenia, że jedno z porównywanych przestępstw zostało popełnione z użyciem przemocy, drugie zaś z groźbą jej użycia należy przyjąć, iż przestępstwa te są podobne w rozumieniu art. 115 § 3 k.k. ” (LEX nr 186972).

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że czyn opisany w części rozstrzygającej oskarżony V. T. popełnił w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazanym Wyrokiem Sądu Rejonowego w Gostyniu z dnia 12 września 2016r. w sprawie II K 257/16, za przestępstwo podobne z art. 280 § 1 k.k., na karę 2 lat pozbawienia wolności, objętą następnie karą łączną 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej z dnia 25 kwietnia 2019r. w sprawie XII K 8/19, którą odbywał w okresie od 25 maja 2018r. do 6 maja 2020r., jak również przyjęcie za podstawę prawną skazania za czyn opisany w części rozstrzygającej art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek apelacji Prokuratora (...) o zmianę zaskarżonego wyroku, przez uznanie działania oskarżonego V. T. w warunkach art. 64 § 1 k.k., był w pełni zasadny. Mając powyższe na uwadze, zmieniono zaskarżony wyrok przyjmując, że oskarżony V. T. dopuścił się przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., przypisanego mu w punkcie I części rozstrzygającej, w warunkach recydywy opisanych w punkcie I części wstępnej i kwalifikację prawną tego przestępstwa uzupełniając o przepis art. 64 § 1 k.k.

Zarzut apelacji Prokuratora (...)

Zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu V. T. kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności za czyn opisany w części dyspozytywnej, co nastąpiło na skutek wyeliminowania z opisu czynu popełnienia go w warunkach powrotu do przestępstwa przewidzianego w art. 64 § 1 k.k., a tym samym niedostatecznego uwzględnienia wszelkich okoliczności, w tym obciążających, a w szczególności działania w warunkach recydywy specjalnej podstawowej, motywacji, sposobu działania sprawcy, wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu, właściwości i warunków osobistych sprawcy, co w konsekwencji sprawia, że tak orzeczona kara jest rażąco łagodna i nie spełnia przypisanych jej celów w zakresie prewencji ogólnej, jak i szczególnej, a co spełniałaby kara wnioskowana przez oskarżyciela publicznego w wymiarze 8 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

I. Odnosząc się do apelacji Prokuratora (...) należy zdecydowanie odrzucić zarzuty o rażącej niewspółmierności kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, po zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary.

W pierwszej kolejności należy zważyć na to, że w swojej apelacji prokurator przedstawił jako okoliczności obciążające, właśnie okoliczności odnoszące się do ustawowych znamion przypisanego oskarżonemu przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., co nie było w prawidłowe. Okoliczności te, zostały już bowiem uwzględnione przez ustawodawcę w rozmiarze sankcji karnej za te przestępstwa.

Ustawowe zagrożenie sankcją karną za wymienione przestępstwa odzwierciedlało ustalony przez ustawodawcę stopień karygodności tej kategorii czynów zabronionych, a zatem wyrażało zatem abstrakcyjne przekonanie ustawodawcy o granicach społecznej szkodliwości danego przestępstwa, nagminności tego rodzaju przestępstw oraz względach prewencyjnych w zakresie zapobiegania przestępstw i względach na społeczne oddziaływania kar przez ustanowienie odpowiednio wysokiej sankcji karnej. Z tych powodów nie można było traktować, jako obciążających, okoliczności odnoszących się do ustawowych znamion przestępstwa, a mianowicie tego, że oskarżony dopuścił się czynu godzącego najważniejsze dobro chronione prawem jakim jest zdrowie i życie człowieka i fakt, że jego działania skutkowały chorobą realnie zagrażającą życiu pokrzywdzonej. Te elementy przestępstw stanowiły ich istotę, a bez akceptacji ustawowych znamion przestępstwa (akceptowania wyszukiwania miejsc przestępstw i sposobu ich dokonania, z zamiarem bezpośrednim) nie byłoby w ogóle mowy o realizacji ich ustawowych znamion).

Jak słusznie wskazywano w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, „ okoliczności należące do znamion danego przestępstwa nie mogą być w zasadzie traktowane jako okoliczności wpływające na zaostrzenie lub złagodzenie kary. Okoliczności te mogą być jednak traktowane jako wpływające na wymiar kary wtedy, gdy w rachubę wchodzą okoliczności podlegające stopniowaniu co do ich nasilenia (np. stopień nietrzeźwości), jakości (np. stopień spowodowanego kalectwa) lub nagromadzenia. W wypadku skazania za przestępstwo na podstawie dwóch lub więcej zbiegających się przepisów okoliczności stanowiące znamiona przestępstw określonych w tych przepisach mogą być uznane za obciążające, z wyłączeniem tych, które mieszczą się w przepisie, na którego podstawie wymierzono karę" (wyrok SN z 18 grudnia 1974 r., sygn. V KR - 341/74, OSNKW 1975, Nr 2, poz. 25).

Na tę kwestię zwracał także wielokrotnie uwagę Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, wywodząc, że okoliczności, które stanowią znamiona czynu zabronionego przez ustawę karną i zostały już uwzględnione przez ustawodawcę przy zakreślaniu granic ustawowego zagrożenia (sankcji karnej), nie mogą być traktowane dodatkowo jako okoliczności wpływające na wymiar kary w ramach tej właśnie sankcji, chyba że podlegają stopniowaniu co do nasilenia lub jakości (por. wyrok SA we Wrocławiu z 9 maja 2012 r., sygn. II AKa - 112/12, LEX nr 1164207 oraz wyrok SA we Wrocławiu z 14 października 2005 r., sygn. II AKa - 256/05, OSA 2006, z. 2, poz. 7).

Orzekając karę, Sąd Okręgowy we Wrocławiu respektował granice ustawowego zagrożenia karą za przypisane przestępstwo, wymierzając tę karę znacząco powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

II. Absolutnie nie można się zgodzić z konstatacją autora apelacji, jakoby przypisane oskarżonemu V. T. przestępstwo z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. (popełnione w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k.) zostało przez niego popełnione z zamiarem bezpośrednim. Wbrew stanowisku prokuratora, takich ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy we Wrocławiu nie poczynił, a motywy przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie zawierały ustaleń o działaniu oskarżonego z zamiarem bezpośrednim spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. Co więcej, zarówno opis przestępstwa w akcie oskarżenia prokuratora, jak i w części wstępnej i rozstrzygającej wyroku, także nie zawierał danych o działaniu oskarżonego V. T. z zamiarem bezpośrednim spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., to znaczy aby chciał on wywołać u pokrzywdzonej D. D. chorobę realnie zagrażającą życiu.

Opis przestępstwa przypisanego przez Sąd I instancji oskarżonemu V. T. niewątpliwie uzasadnia przyjęcie jego działania wyłącznie z zamiarem ewentualnym co do czynu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., przy czym warto odnotować, że określenie o „ bezpośredniości”, zarówno w sentencji wyroku, jak i w jego uzasadnieniu Sąd Okręgowy we Wrocławiu odnosił wyłącznie do narażenia pokrzywdzonej D. D. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu , natomiast nie poczynił ustaleń faktycznych o zamiarze bezpośrednim co do ugodzenia jej w podbrzusze nożem o długości ostrza 12 cm, czym spowodował u niej ranę kłutą podbrzusza prawego drążącą do jamy brzusznej i powodującą dwie rany kłute w obrębie wstępnicy i jedną ranę kłutą jelita czczego oraz krwiak powłok brzucha, stanowiące ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu.

Wobec kierunku wniesionych apelacji, a szczególnie zakresu apelacji wniesionej przez prokuratora, wprawdzie na niekorzyść, lecz bez zarzucenia braku oczekiwanych przez oskarżyciela publicznego ustaleń faktycznych co do zamiaru bezpośredniego przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. albo obrazy prawa procesowego (art. 413 § 1 lub 2 k.p.k.) przez brak dokładnego określenia przypisanego przestępstw, nie było możliwe skorygowanie opisu przestępstwa przypisanego oskarżonemu V. T. i zmiany ustaleń faktycznych, że działał on w zamiarze bezpośrednim.

Jak słusznie wskazywano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, opis czynu, o którym mowa w art. 413 § 2 pkt 1 k.k., może być dokonany w języku ogólnym, niekoniecznie w języku ściśle prawniczym. Istotne jest tylko, aby odpowiadał pełnemu zespołowi znamion przewidzianych w przepisie określającym dany typ czynu zabronionego. Niekiedy w opisie czynu brak jest sformułowania wiernie przytaczającego określone znamię danego czynu, jednak analiza tego opisu prowadzi do wniosku, że chociaż wprost niewyrażone, wspomniane znamię w opisie jest zawarte (por. postanowienie SN z 8.05.2018 r., sygn. II KK 29/18, LEX nr 2495959). Zgodnie z treścią art. 413 § 2 k.k. nie jest konieczne w opisie czynu przypisanego sprawcy używanie słów określających poszczególne znamiona typu czynu zabronionego. Chodzi natomiast o to, aby opis czynu odpowiadał znaczeniu wszystkich znamion ustawowych konkretnego przestępstwa, wystarczające jest więc posłużenie się takimi sformułowaniami, które w sposób niebudzący wątpliwości odpowiadają treści poszczególnych znamion przypisanego sprawcy czynu zabronionego (por. wyrok SN z 4.10.2018 r., sygn. II KK 57/18, LEX nr 2572097). Poglądy te podzielono w piśmiennictwie (por. Świecki Dariusz (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, teza 12 do art. 413 k.p.k.).

Wspomniane kryteria spełnia zaskarżony wyrok, nie pozostawiając wątpliwości co do tego, że opis przestępstwa przypisanego przez Sąd I instancji oskarżonemu V. T. niewątpliwie uzasadnia przyjęcie jego działania wyłącznie z zamiarem ewentualnym co do czynu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k.

III. Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary sformułowanego w apelacji prokuratora, a następnie rozwiniętego w uzasadnieniu apelacji, należy w pierwszej kolejności przypomnieć, że wielokrotnie zwracano uwagę w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych, jaki kryteria muszą być spełnione, aby uznać karę za rażąco niewspółmierną. W wyroku Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 9 stycznia 1973r., sygn. V KRN – 474/72 stwierdzono, że „ rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo” (OSNKW 1973, nr 6, poz. 76).

Z kolei, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia z dnia 30 maja 2003r. sygn. II AKa – 163/03 dał wyraz temu, że „ nie każda różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Niewspółmierność rażąca to znaczna, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną” (OSA 2003, z. 11, poz. 113).

IV. Chociaż w swojej apelacji Prokurator (...) podkreślał, że Sąd I instancji rzekomo nie wskazał argumentów, które przemawiają za przyjęciem prawidłowości wymierzonej kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, to jednak należy przypomnieć, że w uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji dał wyraz temu, iż wymierzając oskarżonemu mu karę pozbawienia wolności miał przede wszystkim na względzie dyrektywy jej wymiaru zawarte w art. 53 § 1 i 2 k.k., bacząc, by dolegliwość kary nie przekraczała stopnia winy oskarżonego, uwzględnił stopień społecznej szkodliwości czynu oraz miał na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do sprawcy, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Jednocześnie wskazał, że orzeczona wobec oskarżonego V. T. kara pozbawienia wolności jest wystarczająco dolegliwa i spełnia w stosunku do niego cele zapobiegawcze i wychowawcze. Zapobiegawczy sens wymierzonej kary pozbawienia wolności ma na celu odstraszenie od ponownego wejścia na drogę przestępstwa, natomiast jej cel wychowawczy realizuje się poprzez kształtowanie postawy sprawcy zarówno wobec własnego czynu, jak i przestępstwa w ogóle. Kara pozbawienia wolności w takiej wysokości ma skłonić oskarżonego do zmiany postępowania i przestrzegania porządku prawnego. W ramach prewencji ogólnej wymierzona kara będzie w ocenie Sądu utwierdzać w świadomości społecznej przekonanie o obowiązywaniu normy prawnej i dawać gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości. Ponadto orzeczona kara ma działać odstraszająco na potencjalnych sprawców tego rodzaju przestępstw. Społeczne oddziaływanie kary jako jeden z celów kary jest podyktowane potrzebą przekonania społeczeństwa o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra, wzmożenia poczucia odpowiedzialności, ugruntowania poszanowania prawa i wyrobienia właściwego poczucia sprawiedliwości oraz poczucia bezpieczeństwa.

Nie można podzielić stanowiska wyrażonego w apelacji Prokurator (...), że w niniejszej sprawie występowały wyłącznie okoliczności obciążające, bez okoliczności łagodzących, a także, że rzekoma rażąca niewspółmierność kary wynikała z bezzasadnego odrzucenia działania oskarżonego V. T. w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k. Należy bowiem jednoznacznie stwierdzić, że działanie oskarżonego w warunkach recydywy stanowiło w wypadku zarzutu popełnienia zbrodni z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. wyłącznie okoliczność obciążającą wpływającą na wymiar kary i nie dawało prawnych podstaw do automatycznego zaostrzenia granic ustawowego zagrożenia karą (art. 64 § 3 k.k.).

Oceniając zaskarżony wyrok, a także dostrzegając całokształt okoliczności, które należy uwzględnić przy wymiarze kary, podniesione zarówno w apelacji Prokuratora (...), jak i w apelacji obrońcy oskarżonego, adw. Ł. B., należy uznać, że orzeczona kara 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności jest sprawiedliwa i wyważona, a także uwzględnia wszelkie okoliczności wymienione w art. 53 § 1 i 2 k.k.

Po pierwsze, orzekając wskazaną karę, Sąd Okręgowy we Wrocławiu wziął pod uwagę stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego V. T. przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., wyrażających się w okolicznościach przedmiotowych czynu (rodzaju naruszonego dobra chronionego, stopnia naruszenia i wywołanej działaniem oskarżonego szkody i krzywdy po stronie pokrzywdzonej D. D., w tym konieczności zabiegu operacyjnego i rehabilitacji, sposobu działania oskarżonego, rodzaju użytego niebezpiecznego narzędzia, działania w mieszkaniu pokrzywdzonej i w obecności jej małoletniego dziecka, jak również działaniu oskarżonego w stanie nietrzeźwości) oraz w okolicznościach podmiotowych czynu (umyślności, postaci zamiaru ewentualnego, braku premedytacji ze strony oskarżonego i działania pod wpływem zamiaru nagłego, motywów i pobudek oskarżonego, wśród których dominowało poczucie skrzywdzenia zapowiedzią zakończenia związku przez D. D. i wystawieniem rzeczy osobistych oskarżonego z mieszkania na klatkę schodową).

Należy przy tym szczególnie pamiętać, że mimo poważnych skutków związanych ze spowodowaniem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonej D. D., oskarżony V. T. nie planował przestępstwa i działał z zamiarem nagłym, będącym konsekwencją jego osobowości, wyolbrzymionych stanem nietrzeźwości.

Jak wynika bowiem z opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej (k. 290-301), w obrazie osobowości oskarżonego V. T. występują cechy nieprawidłowe. Jego uczuciowość wyższa jest niedokształcona. Jest egocentryczny, skupiony na sobie, na własnych potrzebach. Podejmując decyzje kieruje się doraźną potrzebą, nie zwraca przy tym uwagi na konsekwencje własnych wyborów, nie liczy się z negatywnymi skutkami dla siebie samego i dla otoczenia. Badany zna i rozumie normy społeczno-prawne, traktuje je dowolnie, ich internalizacja jest słaba. Ma większe niż przeciętne zapotrzebowanie na bodźce zewnętrzne, nie lubi monotonii. Może łatwo reagować impulsywnie, w sposób wygórowany w sytuacjach niezgodnych z własnymi oczekiwaniami. Wówczas może podejmować zachowania agresywne, stawać się napięty, drażliwy. Może łatwo działać pod wpływem czynników sytuacyjnych, własnych odczuwanych aktualnie emocji, przy tym nie jest wówczas skłonny do działań przemyślanych, do przewidywania skutków własnych zachowań. Niski wgląd w siebie, egocentryzm, trudności w regulowaniu negatywnych emocji, nieprzyjemnych stanów, zaburzają jego prawidłowe funkcjonowanie emocjonalne, społeczne. W sytuacjach stresowych, niezgodnych z własnymi oczekiwaniami, czy subiektywnie trudnych badany wykazuje tendencje do koncentrowania się na sobie, na własnych przeżyciach emocjonalnych, przede wszystkim odczuwanej złości. Jego krytycyzm i wgląd w zakresie własnego funkcjonowania i wynikających z tego konsekwencji jest niski. Nie przejawia skłonności do analizy własnego zachowania i poszukiwania przyczyn swoich niepowodzeń w podejmowanych działaniach, doszukuje się ich w niesprzyjających okolicznościach zewnętrznych, stosowanych środkach psychoaktywnych. W warunkach kumulacji negatywnych emocji oskarżony może przejawiać zachowania o charakterze emocjonalnym, zwłaszcza będąc pod wpływem alkoholu i środków odurzających, które obniżają intelektualną kontrolę zachowań, sprzyjają wyzwalaniu agresji (k. 299-300).

Oczywiście, nie może to ekskulpować oskarżonego od konsekwencji prawnych jego działania, lecz pozwala zrozumieć pobudki i motywację jego działania.

Po wtóre, zdecydowanie obciążająco na wymiar kary wpłynęła dotychczasowa karalność oskarżonego V. T., jak również działanie w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64 § 1 k.k. Jak już wyżej wskazano, chociaż Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyeliminował działanie oskarżonego w warunkach recydywy, to jednak działanie oskarżonego w warunkach recydywy stanowiło w wypadku zarzutu popełnienia zbrodni z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. wyłącznie okoliczność obciążającą wpływającą na wymiar kary i nie dawało prawnych podstaw do automatycznego zaostrzenia granic ustawowego zagrożenia karą (art. 64 § 3 k.k.). Taki obciążający charakter tej przesłanki Sad I instancji dostrzegł i prawidłowo ocenił, dostosowując wymiar kary także i do tej okoliczności obciążającej.

Po trzecie, niewątpliwie zarówno jako okoliczność obciążającą należało ocenić zachowanie oskarżonego V. T. po przestępstwie, kiedy starał się wykazać, że to pokrzywdzona D. D. doznała przypadkowo obrażeń ciała, nadziewając się na nóż podczas pracy w kuchni, nakłaniając ją do przedstawienia takiej wersji zdarzenia pracownikom pogotowia ratunkowego i policjantom, a także w taki sposób opisując okoliczności zdarzenia przy wezwaniu pogotowia ratunkowego.

Po czwarte, kara 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności orzeczona przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu niewątpliwie uwzględnia także istotne okoliczności łagodzące, niesłusznie pomijane lub bagatelizowane przez oskarżyciela publicznego w kierowanej apelacji, a mianowicie:

1)  niewątpliwe niedojrzały charakter związku pokrzywdzonej D. D. i oskarżonego V. T. i sposób zakończenia tego związku przez pokrzywdzoną, która w sposób poniżający wystawiła oskarżonemu rzeczy osobiste z mieszkania na klatkę schodową;

2)  zachowanie oskarżonego V. T. bezpośrednio po popełnieniu czynu (oskarżony przystąpił do udzielenia pomocy pokrzywdzonej, wezwał pogotowie ratunkowe, nie ukrywał swojej tożsamości, co potwierdza analiza nagrania przez V. T. wezwania karetki pogotowia). Takie zachowanie, choć widać w nim było chęć uniknięcia odpowiedzialności karnej, jednoznacznie i obiektywnie uchroniło pokrzywdzoną przed poważniejszymi skutkami zdarzenia i zmierzało do ratowania jej życia;

3)  przyznanie się oskarżonego V. T. do winy i sprawstwa, współpraca z organami ścigania na etapie śledztwa, a także skrucha okazana, zarówno na etapie postępowania przygotowawczego jak również na rozprawie głównej i apelacyjnej (k. 25-26, 33-36, 46, 224-225);

4)  właściwości i warunki osobiste oskarżonego V. T., który przed popełnieniem przypisanego przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. pracował w firmie budowlanej i miał dobre relacje z dzieckiem pokrzywdzonej D. D. i dopiero w ostatnim okresie przed zdarzeniem zaczął nadużywać alkoholu (por. wywiad środowiskowy – k. 284-286), a także mankamenty osobowościowe omówione szeroko wcześniej, wynikające z wniosków opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej (k. 290-301);

5)  nieznana Sądowi I instancji, lecz potwierdzająca wnioski o sprawiedliwości orzeczonej kary, generalnie pozytywna opinia o oskarżonym z Aresztu Śledczego we W. (k. 477-478), wskazująca, że podczas dotychczasowego tymczasowego aresztowania zostały osiągnięte istotne cele resocjalizacyjne i readaptacyjne.

Nie można zatem zgodzić się z zarzutami apelacji Prokuratora (...), że Sąd Okręgowy we Wrocławiu dopuścił się rażącej niewspółmierności wymierzając oskarżonemu karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności. W wypadku oskarżonego V. T. kara w tej postaci, nie razi jednak nadmierną łagodnością i w pełni realizuje cele kary określone w art. 53 § 1 i 2 k.k. Sąd Okręgowy we Wrocławiu wymierzył karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (art. 53 § 1 k.k.). Wymierzając karę, Sąd I instancji uwzględnił w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a także zachowanie się pokrzywdzonego (art. 53 § 2 k.k.).

Niewątpliwie, prokurator we wniesionej przez siebie apelacji oraz podczas przemówienia na rozprawie apelacyjnej, podniósł szereg okoliczności rozumianych przez siebie jako obciążające, jednak mimo tego szereg wskazanych wyżej okoliczności przemawiało za potrzebą wymierzenia oskarżonemu kary w takiej postaci, jaką przyjął Sąd I instancji, zaś żądana przez prokuratora kara 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności byłaby absolutnie niewspółmierna (nadmiernie surowa) i niesprawiedliwa, a także kłóciłaby się z zasadą orzekania kary pozbawienia wolności wyłącznie jako ultima ratio.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu, za zarzucony czyn z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., kary 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek apelacji Prokuratora (...) o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu, za zarzucony czyn z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., kary 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności, był całkowicie bezzasadny, zaś argumenty przemawiające za nieuwzględnieniem apelacji prokuratora przedstawiono wyczerpująco we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia. Wymierzona kara 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, jest karą współmierna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Wymierzona kara jest współmierna, sprawiedliwa i humanitarna, a także uwzględnia całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych czynu sprawcy, stopień winy, jego właściwości i warunki osobiste oraz postawę procesową i zachowanie V. T. po przestępstwie.

Zarzut apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego V. T., adw. Ł. B.

Zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu V. T. kary w wymiarze 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, przez nieuwzględnienie przez Sąd I Instancji okoliczności łagodzących w szczególności wszystkich dyrektyw wymiaru kary zawartych w art. 53 k.k., co doprowadziło do wydania orzeczenia kary rażąco surowej pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego V. T., adw. Ł. B. należy zdecydowanie odrzucić zarzuty o rażącej niewspółmierności kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, jako zbyt surowej.

Wymierzając tę karę, Sąd Okręgowy we Wrocławiu wziął pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy, w tym także okoliczności podniesione w apelacji obrońcy, a mianowicie fakt, że oskarżony V. T. działał impulsywnie, a po popełnieniu czynu (jeden cios) podjął wszelkie działania celem zapewnienia pokrzywdzonej pomocy medycznej i do czasu przyjazdu karetki pogotowia to oskarżony opiekował się pokrzywdzoną. W wymiarze kary znalazło wyraz to, iż oskarżony żałował swojego zachowania i chciał odwrócić skutki, jakie to zachowanie przyniosło.

Wbrew zarzutom obrońcy oskarżonego, Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny postawy oskarżonego V. T., nie zapominając, że starał się początkowo uniknąć odpowiedzialności karnej i przekonać pokrzywdzona D. D. oraz pracowników pogotowia ratunkowego i policjantów, że to pokrzywdzona przypadkowo nadziała się na nóż.

Reasumując należy stwierdzić, że Sąd Okręgowy we Wrocławiu słusznie uznał, że z uwagi na charakter popełnionego przestępstwa, kara 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, jest karą współmierną do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Wspomniana kara spełni swe cele w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej, a także nie będzie sprzeczna ze społecznym rozumieniem zbrodni, winy i sprawiedliwej odpłaty, zwłaszcza gdy rozważy się podłoże zdarzenia. Wszystkie istotne okoliczności związane z podstawami orzeczenia kary opisano wcześniej, od nosząc się do apelacji Prokuratora (...). Argumenty te pozostają w pełni aktualne także w odniesieniu do apelacji obrońcy oskarżonego i nie ma potrzeby ich powielać.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu, za przypisany czyn na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.k., kary 3 (trzech) lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek apelacji obrońcy z wyboru oskarżonego V. T., adw. Ł. B. o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu, za zarzucony czyn na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.k., kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, był całkowicie bezzasadny, zaś argumenty przemawiające za nieuwzględnieniem apelacji obrońcy przedstawiono wyczerpująco we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia. Wymierzona kara 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności, jest karą współmierna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Wymierzona kara jest współmierna, sprawiedliwa i humanitarna, a także uwzględnia całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych czynu sprawcy, stopień winy, jego właściwości i warunki osobiste oraz postawę procesową i zachowanie V. T. po przestępstwie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie stwierdzono występowania okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu określonych w art. 439 k.p.k., 440 k.p.k. i art. 455 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Poza zamianami zaskarżonego wyroku przedstawionymi wyżej, utrzymano w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego V. T..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Należało w pełni zaakceptować rekonstrukcję stanu faktycznego przeprowadzoną przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu na stronach 1-6 uzasadnienia zaskarżonego wyroku wraz z powołanymi tam dowodami pozwalającymi na rekonstrukcję tego stanu faktycznego (k. 433-435v).

Należało także w pełni zaakceptować ocenę wiarygodności wyjaśnień oskarżonego V. T. na tle pozostałego materiału dowodowego zaprezentowaną przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a także wnioski Sądu I instancji co do potrzeby orzeczenia kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok przyjmując, że oskarżony V. T. dopuścił się przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., przypisanego mu w punkcie I części rozstrzygającej, w warunkach recydywy opisanych w punkcie I części wstępnej i kwalifikację prawną tego przestępstwa uzupełniając o przepis art. 64 § 1 k.k. W pozostałej części zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego V. T. utrzymuje w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

Poza wskazaną i omówioną wyżej zmianą zaskarżonego wyroku, orzeczenie to utrzymano w mocy w pozostałej części wobec niestwierdzenia w toku kontroli odwoławczej:

istnienia bezwzględnych powodów odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k.,

tego, że utrzymanie w mocy wyroku skutkowałoby rażącą niesprawiedliwością orzeczenia (art. 440 k.p.k.),

błędnej kwalifikacji prawnej (art. 455 k.p.k.),

a także niestwierdzenia z powodów opisanych wyżej nietrafności podniesionych w apelacjach zarzutów (art. 438 § 1 pkt 4 k.p.k.).

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie zachodziły okoliczności z art. 439 k.p.k.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie zachodziły okoliczności z art. 437 § 2 k.p.k. nakazujące uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także nie zachodziła konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie zachodziły okoliczności z art. 437 § 2 k.p.k. nakazujące uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania.

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie zachodziły okoliczności z art. 454 § 1 k.p.k. nakazujące uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z powodu ograniczeń ne peius.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie zachodziły okoliczności z art. 437 § 2 k.p.k. nakazujące uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Dlatego nie formułowano zapatrywań prawnych i wskazań co do dalszego postępowania.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej oskarżonemu kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu V. T. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 12 czerwca 2021r. od godz. 21.55 do dnia 05 maja 2022r.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

W oparciu o przepisy art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 635 k.p.k. oraz art. 636 § 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. zwolniono oskarżonego V. T. od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, obciążając Skarb Państwa wydatkami poniesionymi w tym postępowaniu.

Przy wspomnianym orzeczeniu wzięto zasady słuszności w związku z zakresem uwzględnionych środków odwoławczych, a także stan majątkowy, rodzinny i osobisty oskarżonego, uznając, że poniesienie kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze przekracza jego możliwości i nie może ich ponieść bez uszczerbku dla siebie i rodziny.

7.  PODPISY SĘDZIÓW

Bogusław Tocicki

Cezariusz Baćkowski

Piotr Kaczmarek

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Turek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
Osoba, która wytworzyła informację:  Cezariusz Baćkowski,  Piotr Kaczmarek
Data wytworzenia informacji: