Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Małgorzata Jarząbek

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 stycznia 2018 r.

w Warszawie

sprawy R. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia (renty socjalnej)

na skutek odwołania R. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 14 listopada 2017 r. znak: (...)

- oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

W dniu 27 listopada 2017 r. R. Ł. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 listopada 2017 r.
znak: (...) w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia – renty socjalnej. W uzasadnieniu odwołania R. Ł. oświadczył, że firma (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w 2016 roku była w restrukturyzacji i miała kłopoty finansowe, czego efektem były częste opóźnienia w wypłacaniu należnego wynagrodzenia. Odwołujący wskazał, że taka sytuacja miała miejsce w 2016 roku, kiedy nie otrzymał wynagrodzenia za prace, natomiast w lutym 2016 r. otrzymał wyrównanie zaległości wynagrodzenia za styczeń i luty, co wiązało się z przekroczeniem kwoty wyznaczonej przez GUS. Odwołujący poinformował również, że ww. firma nie istnieje (odwołanie k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 18 grudnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania R. Ł. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy powołał się na przepisy ustawy o rencie socjalnej wskazując, że odwołujący w lutym 2016 roku osiągnął przychód wysokości 3.700 zł, a więc wyższej, niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a tym samym uzasadniającej zawieszenie wypłaty renty socjalnej. Organ rentowy wskazał, że odwołujący był informowany, iż w takiej sytuacji świadczenie zawiesza się oraz o konieczności powiadomienia organu rentowego o fakcie uzyskiwania przychodu w określonej wysokości. Wobec powyższego organ rentowy na podstawie zaskarżonej decyzji z dnia 14 listopada zobowiązał odwołującego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia za miesiąc luty i kwoty jednorazowego dodatku wypłaconego w marcu 2016 roku (odpowiedź na odwołanie k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący R. Ł., w związku z orzeczoną całkowitą niezdolnością
do pracy, od 1 lutego 2004 r. ma przyznane prawo do renty socjalnej. Powyższe świadczenie odwołujący pobiera z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. (decyzja ZUS ws. renty socjalnej – nieoznaczona karta a.r.).

W dniu 1 stycznia 2012 r. odwołujący został zatrudniony w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na stanowisku pracownika administracyjnego. Z tytułu zatrudnienia odwołujący uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości minimalnego wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym. W poszczególnych latach odwołujący osiągał następujący przychód: 20.505,57 zł brutto w 2012 roku, 20.874,05 brutto w 2013 roku, 21.450,00 zł brutto w 2014 roku oraz 21.600,00 zł brutto w 2015 roku. W powyższych latach Zakład Ubezpieczeń Społecznych informował odwołującego, że osiągany przez niego przychód nie uzasadniał zawieszenia renty socjalnej i że świadczenie przysługiwało w pełnej wysokości (informacje o zatrudnieniu i przychodach, pisma ZUS ws. braku zasadności zawieszenia renty socjalnej – nieoznaczone karty a.r.).

W styczniu 2016 roku odwołujący nie uzyskał przychodu z tytułu zatrudnienia.
Z kolei w lutym 2016 roku odwołujący uzyskał przychód w wysokości 3.700 zł. W kolejnych miesiącach 2016 roku odwołujący uzyskiwał miesięczny przychód w wysokości 1.850,00 zł brutto, łącznie 22.200,00 zł przez cały rok (informacje o zatrudnieniu i przychodach za 2016 rok – nieoznaczona karta a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wypłacił R. Ł. rentę socjalną oraz dodatek jednorazowy za okres od 1 lutego 2016r. do 31 marca 2016 r. w kwocie 1.139,58 zł (informacje o nadpłacie – nieoznaczone karty a.r.).

W dniu 14 listopada 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję znak: (...), na podstawie której stwierdził, że R. Ł. pobrał nienależnie świadczenia za okres od 1 lutego do 31 marca 2016r. w łącznej kwocie 1.139,58 zł z tytułu renty socjalnej oraz dodatku jednorazowego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na art. 10 ust. 6 ustawy o rencie socjalnej i wskazał, że osiągnięty przez odwołującego w lutym 2016 roku przychód przekroczył dopuszczalną kwotę 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, co spowodowało zawieszenie prawa do renty w lutym 2016 r. Ponadto organ rentowy wskazał, że w związku z powyższym odwołującemu nie przysługiwał również jednorazowy dodatek w wysokości 400 zł wypłacony w marcu 2016 roku, gdyż prawo do niego było uzależnione od prawa do renty na dzień 29 lutego 2016 r. Organ rentowy zobowiązał odwołującego do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w ww. wysokości (decyzja ZUS z 14.11.2017 r. ws. zwrotu nienależnie pobranych świadczeń – nieoznaczone karty a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach rentowych dołączonych do akt sprawy dotyczących R. Ł. zgodnie z postanowieniem z dnia 24 stycznia 2018 r. (k. 9 a.s.). Autentyczność i wiarygodność dowodów nie budziła wątpliwości Sądu.

Mając na względzie okoliczności sprawy oraz istotę sporu Sąd uznał zebrany materiał dowodowy za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie R. Ł. jest niezasadne.

Sąd Okręgowy rozpoznał niniejszą sprawę na posiedzeniu niejawnym zgodnie
z art. 148 ¹ § 1 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzenie rozprawy w niniejszej sprawie nie było konieczne, gdyż z okoliczności prawnych i faktycznych niniejszej sprawy nie wynika żadna okoliczność uzasadniająca jej przeprowadzenie, w szczególności o podjęcie takiej czynności odwołujący nie wnosił w myśl art. 148 ¹ § 3 k.p.c. Postępowanie zostało przeprowadzone w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych ZUS (...) Oddział w W. (k. 9 a.s.).

Spór w niniejszej sprawie dotyczył zwrotu nienależnie pobranego świadczenia
w postaci renty socjalnej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 982) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1)  przed ukończeniem 18. roku życia;

2)  w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia;

3)  w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1, przysługuje renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała albo renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 ww. ustawy prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie działalności pozarolniczej.

Z kolei w myśl z art. 10 ust. 6 i 9 ww. ustawy prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, o których mowa w ust. 1-5a, w łącznej kwocie wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie do 14 dnia roboczego drugiego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego, kwotę przychodu, o której mowa w ust. 6, z zaokrągleniem w górę do pełnych dziesiątek groszy. Zgodnie z komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 listopada 2015 r. w sprawie kwoty przychodu odpowiadającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2015 r. ogłoszonego do celów emerytalnych stosowanej przy zawieszaniu renty socjalnej
(M.P. z 2015 r. poz. 1118) kwota przychodu odpowiadająca 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2015 r. ogłoszonego do celów emerytalnych wynosiła 2726,80 zł.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że odwołujący R. Ł.
był uprawniony do renty socjalnej, które to świadczenie pobierał od 1 lutego 2004 r. Bezspornym było również, że z początkiem 2012 roku odwołujący podjął zatrudnienie
w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., gdzie pracował na podstawie umowy
o pracę na stanowisku pracownika administracyjnego nieprzerwanie do grudnia 2016 roku.

Dokonane przez Sąd ustalenia stanu faktycznego potwierdziły argumentację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyrażoną w skarżonej decyzji z dnia 14 listopada 2017r. W lutym 2016 roku R. Ł. otrzymał z tytułu umowy o pracę wynagrodzenie w wysokości 3.700 zł brutto, a tym samym w kwocie przewyższającej kwotę przychodu odpowiadającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2015 r. ogłoszonego do celów emerytalnych stosowanej przy zawieszaniu renty socjalnej. W konsekwencji powyższego należało uznać, że prawo odwołującego do renty socjalnej, w związku z zaistnieniem powyższego przekroczenia, podlegało zawieszeniu. Sąd miał na względzie argumentację odwołującego, że uzyskanie przez niego wyższego dochodu za luty 2016 roku było wynikiem przeprowadzonej przez zatrudniający go zakład pracy restrukturyzacji oraz wyrównania wynagrodzenia za styczeń 2016 roku. Załączone do akt rentowych informacje o zatrudnieniu i przychodach za rok 2016 wystawione przez (...) Sp. z o.o. potwierdzają, że odwołujący nie otrzymał wynagrodzenia za styczeń 2016 roku. Okoliczność ta nie ma jednak znaczenia dla stwierdzenia podstaw zawieszenia wypłaty renty socjalnej w myśl przepisów art. 10 u.r.s. Rozliczenie renty socjalnej z uwagi na uzyskany przychód następuje, bowiem w skali miesiąca (w którym został osiągnięty), a nie w skali roku, czy kwartału. Niezależnie więc od tego, w jakim okresie było wykonywane zatrudnienie, z którego uzyskano przychód, uznawane jest ono za przychód osiągnięty w miesiącu, w którym je wypłacono (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 24 listopada 2008 r. III AUa 488/08; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 stycznia 2014 r., III AUa 1838/13).

Brak jest podstaw do przerzucania odpowiedzialności za osiąganie przez ubezpieczonego przychodów w dopuszczalnej wysokości na zakład pracy, a do tego sprowadza się odwoływanie do faktu, że ubezpieczony informował pracodawcę, iż może osiągać jedynie wynagrodzenie nieskutkujące zawieszeniem wypłaty renty. Dbanie o to, aby uzyskiwane przychody nie przekraczały konkretnych granic jest obowiązkiem świadczeniobiorcy, nie zaś jakiegokolwiek zatrudniającego go podmiotu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 29 maja 2008 r. III AUa 1367/07). Należy również podkreślić, że odwołujący był corocznie informowany przez organ rentowy o tym, że uzyskiwany przez niego miesięczny przychód nie uzasadniał zawieszenia renty socjalnej w żadnym miesiącu, tym samym należało stwierdzić, że odwołujący był dostatecznie pouczony o konsekwencji przekroczenia wysokości przychodu w danym miesiącu w stosunku do uzyskiwanego świadczenia.

W świetle powyższego organ rentowy zasadnie przyjął, że pobrane przez odwołującego świadczenie podlega zwrotowi. W myśl art. 138 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 887) osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się m. in. świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania. Skoro przysługujące odwołującemu prawo do renty socjalnej uległo zawieszeniu za luty 2016 roku, a odwołujący świadczenie to pobrał, to w rozumieniu powyższych przepisów jest zobowiązany do jego zwrotu.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodna ze stanem faktycznym i prawnym. W konsekwencji odwołanie R. Ł. podlegało oddaleniu, wobec czego Sąd na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

Zarządzenie: (...)

(...)