Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie: Przewodniczący: SSO Tomasz Morycz

protokolant: protokolant sądowy Sylwia Pulkowska

przy udziale oskarżyciela publicznego

po rozpoznaniu dnia 13 grudnia 2024 r.

sprawy P. C., s. M. i B., ur. (...) w L. obwinionego o wykroczenia z art. 86 § 1 kw w zw. z art. 19 ust. 2 pkt 2 Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym, art. 92 § 1 kw w zw. z § 21 ust. 1 Rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

z dnia 16 maja 2024 r. sygn. akt II W 642/21

I.  uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 kpw w zw. z art. 45 § 1 kw prowadzone przeciwko obwinionemu postępowanie umarza;

II.  kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 1132/24

UZASADNIENIE

P. C. został obwiniony o to, że:

w dniu 25 czerwca 2021 roku ok. godz. 11:15 w M., na drodze nr (...), kierując samochodem osobowym marki P. o nr rej. (...), spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że hamował bez uzasadnionej przyczyny w wyniku czego doprowadził do zderzenia z jadącym za nim samochodem marki R. o nr rej. (...)

tj. o czyn z art. 86 § 1 k.w. w zw. z art. 19 ust. 2 pkt 2 Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym,

oraz o to, że:

w tym samym miejscu i czasie, co punkcie 1 kierując samochodem osobowym marki P. o nr rej. (...) nie zastosował się do znaku P-4 linia podwójna ciągła i podjął manewr zawracania

tj. o czyn z art. 92 § 1 k.w. w zw. z § 21 ust. 1 Rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych

W dniu 16 maja 2024 r. Sąd Rejonowy w Otwocku wydał wyrok w sprawie o sygn. akt II W 642/21, którym:

1.  obwinionego P. C. uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt. I i II, przy czym uzupełnił opis czynu zarzucanego mu w pkt. I w ten sposób, że po słowie „hamował” dodał słowo „gwałtownie i za to na podstawie art. 86 § 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 600 zł (sześćset złotych),

2.  na podstawie art. 119 § 1 kpw w zw. z art. 118 § 1 pkt 1 kpw zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania, kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem opłaty sądowej, oraz kwotę 1.779,57 zł (tysiąc siedemset siedemdziesiąt dziewięć złotych 57/100) tytułem kosztów sporządzonej w sprawie opinii biegłego nie objętej zryczałtowanymi wydatkami postępowania.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca obwinionego zaskarżonemu wyrokowi zarzucając:

1. obrazę przepisów postępowania maj ącą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie oraz art. 170 k.p.k. w zw. z art. 193 k.p.k. i 201 k.p.k. polegającą na oddaleniu dowodowych tj.:

1) zwrócenie się do Komendy Powiatowej Policji w O. (adres: ul. (...)) o nadesłanie informacji o toczącym się postępowaniu karnym przeciwko A. K., wyłączonym do odrębnego postępowania z postępowania o sygn. akt RSOW-686/21, w tym o obecnym stanie sprawy i podmiocie dysponującym aktami spawy, a następnie zwrócenie się do podmiotu, który dysponuje aktami postępowania karnego o nadesłanie akt;

2) zwrócenie się do (...) S.A. (adres: ul. (...)) o nadesłanie informacji o toczącym się postępowaniu likwidacyjnym szkoda nr (...), w tym o wyniku tego postępowania oraz nadesłanie akt szkody nr (...);

3) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z uzupełniającego przesłuchania obwinionego P. C.;

4) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z pisemnej, uzupełniającej opinii, w której biegły odniesie się do zastrzeżeń jak poniżej, wykona symulację zdarzenia wypadkowego z dnia 25 czerwca 2021 r. w programie (...) oraz odpowie na pytania:

a. czy na miejscu zdarzenia wypadkowego z dnia 25 czerwca 2021 r. ujawniono ślady hamowania pojazdu marki P. o nr rej. (...), które świadczyłyby o jego gwałtownym hamowaniu?;

b. jak wyglądałby przebieg zdarzenia wypadkowego z dnia 25 czerwca 2021 r. gdyby uznać, że pojazd marki P. o nr rej. (...) w chwili uderzenia nie miał przednich kół skręconych w lewo i nie przekroczył podwójnej linii ciągłej na skutek uderzenia przez pojazd marki R. o nr rej. (...), a co za tym przy założeniu, że poruszał się z prędkością 20-30 km/h?;

c. czy w sytuacji, gdyby jak przyjął biegły w opinii pojazd marki S. o nr. rej. (...) poruszał się od pojazdu marki R. o nr rej. (...) w odległości około 80 metrów, zaś pojazd marki R. o nr rej. (...) poruszał się od pojazdu marki P. o nr rej. (...) w odległości około 20 metrów to możliwe jest by pojazd kierujący pojazdem marki S. o nr. rej. (...) widział światła pojazdu P. o nr rej. (...) i rozpoczęcie manewru hamowania przez pojazd marki P. o nr rej. (...)?

- na wykazanie przebiegu wypadku oraz odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie, winy, przyczynienia się;

2. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. polegającą na dowolnej i jednostronnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokonanej w sposób sprzeczny z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, wyrażającą się m.in.:

- w pominięciu w części i zbagatelizowaniu dowodu z wyjaśnień Obwinionego;

- w pominięciu dowodów z dokumentów w postaci akt szkody nr 2022011500050 postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez (...) S.A.;

dokonaniu ustaleń faktycznych co do przebiegu zdarzenia wypadkowego z dnia 25 czerwca 2021 r. w oparciu o opinię biegłego dr. inż. B. P. z dnia 22 marca 2024 r., podczas, gdy biegły nie dysponował materiałem dowodowym, który pozwoliłby na jednoznaczne ustalenie jaki był przebieg zdarzenia wypadkowego z dnia 25 czerwca 2021 r., a opinia biegłego jest sprzeczna z pozostałym materiałem dowodowym;

dokonaniu ustaleń faktycznych co do przebiegu zdarzenia wypadkowego z dnia 25 czerwca 2021 r. w oparciu zeznania świadków D. J., A. K., Ł. M., K. K. podczas gdy ww. dowody pozostają w sprzeczności ze sobą i wzajemnie się wykluczają;

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, poprzez polegający na nieprawidłowym wnioskowaniu z przeprowadzonych dowodów i uznanie, że:

a) P. C. hamował gwałtownie bez uzasadnionej przyczyny w wyniku czego doprowadził do zderzenia z jadącym za nim samochodem marki R. o nr. rej. (...);

b) P. C. nie zastosował się do znaku P-4 linia podwójna ciągła i podjął manewr zawracania.

W związku z powyższymi zarzutami obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie P. C. od zarzucanych mu czynów oraz obciążenie Skarbu Państwa kosztami postępowania w sprawie, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, względnie na mocy art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. art. 45 § 1 k.w. wnoszę a uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania przeciwko P. C. oraz obciążenie Skarbu Państwa kosztami postępowania w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Charakter apelacji, zbiorczo podniesione zarzuty przemawiały za ich łącznym omówieniem, tym bardziej, że wszystkie były bezzasadne. Wbrew twierdzeniom obrońcy obwinionego Sąd meriti dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i poczynił trafne ustalenia faktyczne, słusznie uznając go za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów.

Na wstępie przypomnieć należy, że by ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania została wykonana zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy. Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, Sąd meriti nie dopuścił się żadnych uchybień w tym zakresie. Dokonana przezeń ocena zgromadzonego materiału dowodowego nie budzi żadnych wątpliwości. Zarzuty sformułowane w apelacji opierały się na subiektywnych odczuciach obwinionego i stanowiły gołosłowną polemikę z zapadłym rozstrzygnięciem.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że wina obwinionego w ocenie Sądu Odwoławczego nie budziła żadnych wątpliwości. Przebieg zdarzenia przedstawiany przez obwinionego nie nalazł odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Z zeznań świadków i dowodów w postaci dokumentów, tj. protokołów oględzin pojazdu i rzeczy, dokumentacji fotograficznej, opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych wynikało, że obwiniony w dniu 25 czerwca 2021 roku ok. godz. 11:15 w M., na drodze nr (...), kierując samochodem osobowym marki P. o nr rej. (...), spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że hamował bez uzasadnionej przyczyny w wyniku czego doprowadził do zderzenia z jadącym za nim samochodem marki R. o nr rej. (...) oraz że w tym samym miejscu i czasie, co punkcie 1 kierując samochodem osobowym marki P. o nr rej. (...) nie zastosował się do znaku P-4 linia podwójna ciągła i podjął manewr zawracania. Sąd meriti prawidłowo uznał, że zeznania świadków D. J., A. K. i Ł. M. były spójne, logiczne i nie budzące wątpliwości, a ponadto znajdowały poparcie w pozostałym zgromadzonym w aktach sprawy materiale dowodowym, co bez wątpienia pozwalało na oparcie na nich zaskarżonego orzeczenia. Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał także, że zeznania świadka K. K. - złożone podczas postępowania wyjaśniającego - zasługiwały na przyznanie im waloru wiarygodności za wyjątkiem części, w której wskazywał, iż nie doszło do zderzenia pojazdu D. J. z pojazdem P. C.. W pozostałej części nie budziły zastrzeżeń. Również opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych była pełna, rzetelna i należycie umotywowana, a jej sporządzenie poprzedzone wnikliwą i szczegółową analizą dostępnego materiału dowodowego. Wprawdzie był on ograniczony, albowiem doszło do kolizji, a nie wypadku, a co za tym idzie miejsce zdarzenia nie zostało poddane szczegółowym oględzinom, jednak nie zmienia to faktu, że pozwalał na wywiedzenie określonych wniosków. Tym samym brak było podstaw do jej podważania. Oprócz wyjaśnień obwinionego brak innych dowodów na potwierdzenie przedstawianej przez niego wersji wydarzeń. Tym bardziej, że jak sam przyznał przeoczył zjazd i szukał miejsca do zawrócenia, a miejsce w którym doszło do zdarzenia akurat pozwalało - choć niezgodnie z obowiązującymi przepisami z uwagi na podwójną linię ciągłą - na wykonanie takiego manewru. Skoro doszło do kolizji z dwoma znajdującymi się za nim pojazdami, to obwiniony musiał hamować. W dodatku gwałtowanie, redukując w ten sposób prędkość do takiej, która pozwoliłaby mu skręcić i zawrócić. Skoro tak, to bez wątpienia spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. W tym miejscu przypomnieć należy, że jest to pojęcie bardzo szerokie i do zaistnienia takiej sytuacji nie jest nawet konieczny kontakt z innym użytkownikiem ruchu drogowego. Co więcej, istnieje możliwość przypisania tego wykroczenia więcej niż jednemu z kierowców. Chociażby w zakresie nie zachowania odpowiedniego odstępu od poprzedzającego pojazdu. Nie bez znaczenia było tu też zachowanie obwinionego, który nie czekał na przyjazd Policji, oddalając się z miejsca zdarzenia.

W sprawie zachodziła jednak konieczność wydania przez sąd odwoławczy rozstrzygnięcia o charakterze kasatoryjnym, gdyż niezależnie od granic zaskarżenia i zarzutów podniesionych w apelacji stwierdzić należy, że w chwili orzekania przez sąd odwoławczy zaistniała negatywna przesłanka procesowa określona w art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w., a mianowicie nastąpiło przedawnienie orzekania i sąd odwoławczy zobowiązany jest uwzględnić tę okoliczności z urzędu. Bezspornym bowiem jest fakt, iż czyny, które zostały przypisane obwinionemu zostały popełnione w dniu 25 czerwca 2021 r. Art. 104 § 1 pkt 7 k.p.w. stanowi, że sąd odwoławczy niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów uchyla zaskarżone orzeczenie, jeżeli zachodzi m.in. okoliczność wyłączająca postępowanie, określona w art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w., czyli w sytuacji, gdy nastąpiło przedawnienie karalności wykroczenia.

Brzmienie art. 45 § 1 k.w. stanowi, że karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu Zatem zgodnie z powyższym przedawnienie karalności wykroczeń przypisanych obwinionemu P. C. nastąpiło z dniem 25 czerwca 2024 roku. Zaistnienie tej okoliczności, zgodnie z art. 104 § 1 pkt 7 k.p.w., skutkować musiało uchyleniem zaskarżonego wyroku i umorzeniem postępowania przeciwko P. C. na postawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w.