Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia del Izabela Kościarz - Depta

protokolant sądowy – stażysta Maciej Martinek

przy udziale prokuratora Agaty Stawiarz

po rozpoznaniu dnia 10 września 2019 r. w Warszawie

sprawy K. L., syna K. i L., ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwa z art. 284 § 1 kk, art. 270 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie.

z dnia 26 września 2018 r. sygn. akt III K 540/13

utrzymuje w mocy wyrok w zaskarżonej części; zasądza na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłat za drugą instancję od oskarżonego K. L. kwotę 60 zł oraz od oskarżyciela posiłkowego (...) sp.j. kwotę 240 zł nadto obciąża oskarżonego i oskarżyciela posiłkowego pozostałymi kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze w częściach równych; zasądza od oskarżonego K. L. na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) sp.j. kwotę 840 zł tytułem ustanowienia pełnomocnika w instancji odwoławczej.

Sygn. akt VI Ka 317/19

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarówno aapelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, jak również obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie, w związku z powyższym Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności i dowody ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych i należycie wykazał winę oskarżonego w zakresie czynu zarzucanego mu w pkt 3. Sąd I Instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał na jego podstawie prawidłowej subsumcji. Ocena oraz analiza materiału dowodowego dokonane przez Sąd są dokładne, nie wykazują błędów logicznych i nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera prawidłową analizę zebranych dowodów. Sąd Rejonowy przedstawił, które dowody uznał za wiarygodne, a którym odmówił wiary i swoje stanowisko uzasadnił. W trakcie kontroli instancyjnej nie ujawniono też istnienia bezwzględnych przyczyn odwoławczych wskazanych w art. 439 § 1 k.p.k.

Analiza materiału dowodowego pozwala bez wątpliwości stwierdzić, iż zachowanie K. L. wypełniło znamiona zarzucanego mu w pkt 3 czynu, wyczerpującego dyspozycję art. 270 § 1 k.k. i nie zachodziły żadne okoliczności wyłączające w tej sytuacji odpowiedzialność karną, przedstawione zaś w uzasadnieniu rozumowanie oraz wyciągnięte wnioski potwierdzają trafność rozstrzygnięć, co do wymiaru kary.

W przedmiotowej sprawie brak jest natomiast zarówno dowodów bezpośrednich pozwalających na przypisanie oskarżonemu zarzucanego mu w pkt. 1 aktu oskarżenia czynu, jak również pośrednich, ale tworzących logiczny oraz nieprzerwany ciąg poszlak, którego analiza prowadziłaby do pewności o sprawstwie i winie oskarżonego odnośnie zarzucanego mu czynu z art. 284 § 1 k.k., wykluczając jednocześnie przyjęcie alternatywnych wersji inkryminowanego zdarzenia.

W ocenie Sądu Odwoławczego nie ma racji pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, podnosząc, że Sąd Rejonowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegającego na niewłaściwej ocenie materiału dowodowego, którego analiza miałaby prowadzić do wniosku, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu w pkt 1 aktu oskarżenia czynu.

Lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wskazuje, że oceny Sądu I instancji dotyczą całości ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego, który został przeanalizowany w sposób logiczny i kompleksowy, a przy tym nie naruszający reguł określonych w art. 7 k.p.k. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku pozwala na prześledzenie toku rozumowania Sądu, który doprowadził do uniewinnienia oskarżonego K. L. od czynu wyczerpującego dyspozycję art. 284 § 1 k.k.

Przede wszystkim nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, iż wyjaśnienia współoskarżonego Ł. D. i zeznania świadka J. P., w których opisywał przebieg zakupu samochodu marki A. (...), świadczą o tym, że oskarżony K. L. dopuścił się popełnienia czynu polegającego na przywłaszczeniu pieniędzy w kwocie 40.000 złotych pochodzących z jego sprzedaży. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż kwestią bezsporną było, że oskarżony K. L. pracował w firmie (...).j.” i był przełożonym Ł. D.. W związku z tym uczestniczył w transakcjach sprzedaży pojazdów i nie jest to okoliczność świadcząca sama w sobie o działaniu wspólnie i w porozumieniu w przywłaszczeniu pieniędzy w kwocie 40.000 złotych. Świadek J. P. wskazywał w swoich zeznaniach, że kiedy bywał u oskarżonego Ł. D., w związku z zakupem pojazdu to pojawiał się K. L.. Takie stwierdzenie w ocenie Sądu Odwoławczego nie stanowi dowodu popełnienia przestępstwa i nie budzi wątpliwości, skoro oskarżony tam właśnie pracował, a takie postępowanie należało do zakresu jego obowiązków, jako pracownika salonu samochodowego. Nie ma racji również skarżący – pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, że o tym, iż K. L. dopuścił się czynu zabronionego z art. 284 § 1 k.k. świadczą zeznania świadka J. P., w których opisuje historię związaną z brakiem płytki od nawigacji oraz odnoszące się do telefonów wykonywanych do niego przez oskarżonego K. L.. W ocenie Sądu Okręgowego postępowanie oskarżonego w zakresie udzielenia pomocy świadkowi jest wynikiem i reakcją na pytania klienta oraz jego prośbę kierowaną do niego przy rozwiązaniu problemu związanego z zakupem samochodu w salonie (...).j.”, którego był pracownikiem. Również telefon do świadka J. P. nie świadczy o tym, że oskarżonemu K. L. możemy przypisać zamiar bezpośredni popełnienia przestępstwa przywłaszczenia. W żaden sposób niewykluczona została motywacja oskarżonego, która mogła nim kierować w zakresie wykonania telefonu. Mogła być to zarówno troska o klienta i rutynowe działanie towarzyszące transakcji, jak również chęć pomocy koledze, czy lęk przed tym, żeby nie wyszły na jaw nieprawidłowości, a tym samym braki w kontroli i nadzorze bądź nienależyte jej sprawowanie.

Ponadto należy podkreślić, iż K. L. w niniejszej sprawie występował w charakterze podejrzanego, a następnie oskarżonego, a w związku z tym zeznania składane przez niego w charakterze świadka w żaden sposób nie mogą zostać wykorzystane w niniejszej sprawie, a w szczególności nie mogą był konfrontowane z żadnym z dowodów. W związku z powyższym wywody w tym zakresie zawarte w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego także nie zasługują na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób zgodzić się również z zarzutem dokonania przez Sąd I Instancji nieprawidłowej oceny zeznań świadków J. S., J. R., E. P., M. H.. Żaden z tych dowodów nie wskazuje na udział oskarżonego K. L. w popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia. Zeznania świadków w większości dotyczą organizacji pracy i obowiązków pracowniczych w salonie (...).j”, a nie roli oskarżonego w zdarzeniu.

Również z wyjaśnień oskarżonego Ł. D. nie wynika, aby zarzucanego czynu dopuścił się działając wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym K. L.. Opisał on tryb pracy w Spółce (...), podkreślając w szczególności, że znał hasła do komputera K. L. i innych pracowników, jak również oni znali jego. Natomiast w jego wyjaśnieniach nie ma żadnych informacji wskazujących na to, że oskarżony K. L. przywłaszczył pieniądze ze sprzedaży samochodu A.. Natomiast należy podkreślić, że świadek J. P. opisując transakcję zakupu samochodu marki A. wyraźnie wskazywał, że pieniądze od niego pobrał oskarżony Ł. D..

O winie oskarżonego nie może świadczyć również fakt, że został uprzednio skazany w innym postępowaniu. Sąd jest zobowiązany w każdym postępowaniu indywidualnie ustalić stan faktyczny oraz ocenić zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i dopiero na tej podstawie rozstrzygnąć kwestie odpowiedzialności za dany czyn.

Oskarżony K. L. od początku nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i twierdził, że o przywłaszczeniu pieniędzy przez oskarżonego Ł. D. dowiedział się w okolicach jego zwolnienia z pracy, a jego wina polegała na tym, że nie zgłosił tego przełożonemu.

Mając na uwadze treść zeznań przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków i wyjaśnienia oskarżonego Ł. D. wersja wydarzeń przedstawiona przez oskarżonego nie może zostać podważona.

Kryteria oceny określone w art. 7 k.p.k. nie pozwalają na wartościowanie dowodów w zależności od ich liczby, obszerności czy fazy postępowania, w jakiej je uzyskano. Nie ma zatem znaczenia dla przesądzenia o wiarygodności poszczególnego dowodu, czy też grupy dowodów fakt, że są one liczniejsze aniżeli jeden dowód przeciwny, pochodzą od określonego źródła dowodowego (z opinii biegłego) lub mają określoną postać – (wyjaśnienia oskarżonego). Bywa więc i tak, że przypisanie oskarżonemu popełnienia przestępstwa następuje na podstawie wyłącznie jednego dowodu, byleby tylko jego treść nie budziła wątpliwości co do jego rzetelności, zgodności z logiką i racjonalnym rozumowaniem. Trzeba również pamiętać, że braków, czy ułomności dowodów nie można stawiać na równi z dowodami go obciążającymi. Te ostatnie bowiem, jako że stanowią podstawę skazania, muszą być pewne, jednoznaczne w swej wymowie i wykluczać jakąkolwiek inną, równie prawdopodobną wersję zdarzeń. Tymczasem w niniejszej sprawie wypowiedzi świadków, uznane przez Sąd Rejonowy za w pełni wiarygodne i miarodajne dla ustaleń faktycznych, oceniane odrębnie jak i we wzajemnym powiązaniu, nie pozwalają kategorycznie uznać, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 284 § 1 k.k. W przedmiotowej sprawie brak było jednoznacznych dowodów wskazujących na udział oskarżonego w popełnieniu tego występku. Nie można wykluczyć w żaden sposób przyjętej przez Sąd Rejonowy wersji zdarzenia, że oskarżony dokonał jednorazowej wpłaty pieniędzy z chęci pomocy koledze, jak również aby zatuszować nieprawidłowości do jakich doszło przy sprzedaży pojazdu i braki w nadzorze.

Sąd II Instancji miał również na uwadze, iż zgodnie z treścią art. 5 § 2 k.p.k. niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. „Z tych względów wydanie wyroku uniewinniającego jest konieczne nie tylko wówczas, gdy wykazano niewinność oskarżonego, lecz również wtedy, gdy nie udowodniono mu, że jest winny popełnienia zarzuconego mu przestępstwa. W tym ostatnim wypadku wystarczy zatem, że twierdzenia oskarżonego, negującego tezy aktu oskarżenia, zostaną uprawdopodobnione.” (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2008r. VKK 267/08).

Na uwzględnienie nie zasługuje również apelacja obrońcy oskarżonego K. L., w której podniósł zarzut orzeczenia rażącej niewspółmierności kary poprzez wymierzenie mu kary 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres dwóch lat tytułem próby, podczas gdy okoliczności przedmiotowego czynu, motywacja działania oskarżonego oraz jego dotychczasowa niekaralność uzasadniają orzeczenie kary grzywny.

Rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zarzut rażącej niewspółmierności kary można zasadnie podnosić tylko wówczas, gdy jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia jednak w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 lipca 2000 r. Aka 116/2000 ).

Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa „rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować. Dopiero wykazanie rażącej niewspółmierności kary, a więc istnienia wyraźnej dysproporcji między karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą jaką należałoby wymierzyć
w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary, uzasadnia korektę zaskarżonego wyroku. (vide: wyrok Sadu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 grudnia 2004 roku II Aka 514/2004, Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 30 maja 2003 r. II Aka 163/2003).

Zdaniem Sądu Okręgowego wymierzona oskarżonemu kara nie jest nadmiernie surowa. Sąd I Instancji prawidłowo uwzględnił przesłanki zawarte w art. 53 § 1 i § 2 kk., wymierzając oskarżonemu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby dwóch lat, w szczególności mając na uwadze fakt, iż jest osobą niekaraną. Orzeczona kara jest karą wyważoną, oscyluje w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, uwzględniającą z jednej strony stopień zawinienia i społecznej szkodliwości czynu, a z drugiej strony okoliczności łagodzące. To te ostatnie w dużej mierze skutkowały orzeczeniem wobec oskarżonego kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania w dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Nie nosi ona zatem cechy rażącej niewspółmierności uzasadniającej ewentualną zmianę wyroku w tym zakresie i orzeczenie kary grzywny.

Po stronie okoliczności obciążających przy wymiarze kary Sąd Rejonowy wziął pod uwagę w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa. Do okoliczności obciążających należy zaliczyć fakt, iż oskarżony działał z bardzo błahych pobudek. Sąd wziął również pod uwagę zuchwały sposób działania, gdyż dopuścił się czynu w miejscu swojej pracy. Niemniej jednak należy mieć na względzie, że wpłacając pieniądze działał w celu wyrównania szkód Spółce, w której był zatrudniony. W ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Rejonowy prawidłowo w oparciu o normy art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k., przy uwzględnieniu stanu prawnego obowiązującego w chwili popełnienia czynu zabronionego jako względniejszego dla sprawcy, wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat, uznając, iż jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobiegnie powrotowi do przestępstwa. Zawieszając warunkowo wykonanie kary pozbawienia wolności, Sąd miał na uwadze fakt, iż oskarżony nie był dotychczas karny sądownie i prowadził ustabilizowany tryb życia.

W ocenie Sądu Odwoławczego 2 – letni okres próby, na jaki zostało zawieszone wykonanie kary pozbawienia wolności w stosunku do oskarżonego, pozwoli mu na przeanalizowanie swojego zachowania i zweryfikowania dotychczasowego postępowania.

Zdaniem Sądu Okręgowego wymierzona kara jest adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego oraz jest niezbędna dla osiągnięcia celów kary, zarówno jeśli chodzi o prewencję indywidualną, a także w zakresie społecznego oddziaływania kary. Natomiast kara grzywny z uwagi na powyższe okoliczności nie spełniłaby swojej roli. Okres warunkowego zawieszenia kary pozwoli na kontrolę zachowania oskarżonego i rozstrzygnie, czy było to zdarzenie incydentalne w jego życiu, spowodowane reakcją stresową z uwagi na popełnienie czynu zabronionego przez współpracownika, którego miał nadzorować, czy wszedł ponownie w konflikt z prawem.

Ponadto na marginesie rozważań należy podkreślić, iż nie jest zasadny wniosek obrońcy oskarżonego zawarty w apelacji, iż w niniejszej sprawie kara grzywny wobec oskarżonego K. L. powinna być orzeczona przy uwzględnieniu dyspozycji art. 37a k.k. Przestępstwo penalizowane w art. 270 § 1 k.k. w ustawowym zagrożeniu przewiduje możliwości orzeczenia kary grzywny i nie ma konieczności korzystania z instytucji przewidzianej w art. 37a.k.k.

Zgromadzone w sprawie dowody, które w sposób prawidłowy i przy zachowaniu norm określonych w art. 7 k.p.k. ocenił Sąd I instancji, w sposób jednoznaczny wskazują, iż oskarżony dopuścił się popełnienia przypisanego mu w wyroku czynu oraz dokonał jego prawidłowej kwalifikacji prawnej. Ponadto Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się żadnych argumentów skutkujących jej złagodzeniem na karę grzywny. Natomiast z przyczyn, o których była mowa wyżej Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego tego rodzaju argumentów, które mogłyby skutecznie podważać tok rozumowania Sądu Rejonowego, który w realiach niniejszej sprawy doprowadził do uniewinnienia oskarżonego od stawianego mu w zakresie zaskarżenia zarzutu.

Ponadto Sąd Okręgowy rozstrzygnął o kosztach i zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 zł tytułem opłaty za drugą instancję oraz od oskarżyciela posiłkowego kwotę 240 złotych tytułem opłaty oraz pozostałe koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w częściach równych oraz na rzecz oskarżyciela posiłkowego „S. Sp.j.” kwotę 840 zł tytułem ustanowienia pełnomocnika w instancji odwoławczej.

Z powyższych względów orzeczono jak w wyroku.