Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Przedmiot i przebieg postępowania

1.  Pozwem z dnia 17 lutego 2022 roku (data stempla pocztowego) wniesionym do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, powód W. D. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w S., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W.: kwoty 1 375,60 zł (tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenia w nieruchomości położonej przy ul. (...), (...)-(...) C. w wyniku zdarzenia z dnia 21 października 2021 roku), kwoty 23,22 zł (tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 1 375,60 zł od dnia 23 listopada 2021 r. do dnia 13 lutego 2022 roku) oraz kwoty 400 zł (tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kalkulacji kosztów naprawy uszkodzeń w nieruchomości) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 21 października 2021 roku miało miejsce zdarzenie, w wyniku którego doszło do uszkodzenia ogrodzenia oraz blaszanej wiaty garażowej na nieruchomości położonej przy ul. (...), (...)-(...) C.. Uszkodzone dobra były objęte ważną umową ubezpieczenia mienia z pozwanym ubezpieczycielem. Szkoda została zgłoszona do ubezpieczyciela, który wypłacił na rzecz poszkodowanego B. D. odszkodowanie w wysokości 3 975 zł. Poszkodowany w drodze umowy cesji wierzytelności zbył swoją wierzytelność na rzecz powoda. ( pozew, k. 1-6)

2.  W sprzeciwie pozwanego od nakazu zapłaty z dnia 17 marca 2022 roku, (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty od pełnomocnictwa, ponadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego jak i o zobowiązanie powoda do odniesienia się do warunków ugody. W uzasadnieniu pozwany zaproponował ugodę, w ramach której zobowiązał się zapłacić na rzecz powoda kwotę 1 025 zł bez odsetek, ½ opłaty od pozwu oraz ⅔ kwoty kosztów zastępstwa procesowego. Ponadto wskazał, że suma ubezpieczenia dla budowli wynosi 5 000 zł, zaś wypłacone odszkodowanie wynosiło 3 975 zł, co oznaczało, że do dopłaty pozostała maksymalnie kwota 1 025 zł . W ocenie pozwanego załączony przez powoda kosztorys naprawy nie jest zgodny z OWU, tym samym nie istnieją podstawy do uwzględnienia roszczeń powoda zgłaszanych w pozwie, w tym także kosztów sporządzenia opinii prywatnej, które zostały poniesione przez powoda w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. ( sprzeciw, k. 49-v, 58-v.).

3.  Ostatecznie strony nie doszły do porozumienia w ramach podjętych rozmów ugodowych. (pismo powoda, k. 80).

Ustalenia faktyczne

4.  W dniu 21 października 2021 roku miało miejsce zdarzenie (nagłe i silne podmuchy wiatru – wichura), w wyniku którego doznała uszkodzenia wiata metalowa trwale przytwierdzona do podłoża posadowiona na nieruchomości przy ul. (...), w miejscowości C. oraz ogrodzenie należące do B. D.. Obiekty te były objęte umową ubezpieczenia mienia w wariancie (...)– nr polisy (...) w (...) S.A. Szkoda została zgłoszona w dniu 23 października 2021 roku. W związku z ww. zdarzeniem ubezpieczyciel przeprowadził postępowanie likwidacyjne, które zostało zarejestrowane pod numerem (...).

( podsumowanie zgłoszenia szkody – akta szkody na płycie, str. 1 pliku pdf; k. 52; polisa k. 11-v; ogólne warunki ubezpieczenia (OWU (...)), k. 12-35v)

5.  Po dokonaniu przez ubezpieczyciela oględzin w celu ustalenia wysokości szkód przyznał on odszkodowanie i wypłacił poszkodowanemu B. D. odszkodowanie w kwocie 3 975 zł.

(pismo dot. wypłaty odszkodowania k. 36; akta szkody na płycie zawierające wycenę (raport szkody), str. 6-15 pliku pdf)

6.  Poszkodowany B. D. w dniu 24 stycznia 2022 roku zbył wierzytelność przysługującą mu przeciwko ubezpieczycielowi z tytułu umowy ubezpieczenia majątkowego za poniesioną szkodę z dnia 21 października 2021 roku polegającą na uszkodzeniu mienia znajdującego się przy ul. (...) w C. na rzecz W. D., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...).

( umowa cesji, k. 8-9)

7.  Przed wystąpieniem z powództwem W. D. zlecił sporządzenie wyliczenia szkody w uszkodzonych budynkach położonych przy ul. (...) w miejscowości C.. Na podstawie kosztorysu nr (...) sporządzonego przez S. M., będącego głównym rzeczoznawcą (...) Sp. z o.o., w oparciu o dane zawarte na stronie internetowej ww.eurobom.pl oraz informacje znalezione w wyszukiwarce G. ustalono, że wartość odworzeniowa mienia w postaci zakupu garażu wraz z transportem i montażem, ogrodzenia panelowego zgodnie z cennikiem internetowym i montażem oraz demontażem uszkodzonego ogrodzenia i jego utylizacją wynosi łącznie
5 350,60 zł. Taką też kwotę rzeczoznawca przyjął jako kwotę należną za przywrócenie mienia do stanu sprzed szkody.

( wyliczenie szkody, k. 4-5; kosztorys/wycena szkody nr (...), k. 37, wydruki ze strony, k. 38-39; faktura nr (...), k. 40).

8.  Powód prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...), a przedmiotem jego działalności jest m. in. pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych (kod (...) 64.99.z).

( wydruk z (...), k. 41-v).

9.  Wysokość kosztów potrzebnych do usunięcia skutków szkody powstałej w dniu 21 października 2021 r. w nieruchomości położonej przy ul. (...) w C. wynosi 5 250 zł, z czego sprzątnięcie starej i montaż nowej wiaty garażowej kosztowałoby 3 000 zł, a demontaż i utylizacja dotychczasowego ogrodzenia oraz montaż nowego – 2 250 zł.

( opinia biegłego, k. 100-105)

Podstawa prawna rozpoznana na posiedzeniu niejawnym

10.  Zgodnie z art. 148 ¹ § 1 k.p.c., Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W myśl § 3 tego przepisu rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że pozwany uznał powództwo. W tej sprawie żadna ze stron nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy. Sąd był w stanie ustalić stan faktyczny sprawy na podstawie przedstawionych przez strony dokumentów oraz dowodu z pisemnej opinii biegłego.

Omówienie dowodów

11.  Sąd oparł się na dowodach wymienionych powyżej. Ich wiarygodność nie budziła wątpliwości stron, a okoliczności faktyczne zasadniczo nie były przedmiotem sporu między stronami. Sporne między stronami było ustalenie wysokości należnego powodowi odszkodowania, wynikającego ze zdarzenia mającego miejsce w dniu 21 października 2021 roku. Z uwagi na konieczność ustalenia wysokości kosztów naprawy usunięcia powstałej szkody, sąd dopuścił dowód z opinii biegłego.

12.  Biegły dokonał wyliczeń zgodnie z treścią dowodową zakreśloną przez Sąd i ustalił, iż koszt naprawy uszkodzeń powstałych wskutek zdarzenia z dnia 21 października 2021 r. w mieniu położonym przy ul. (...) w C. należącym do poszkodowanego wynosi 5 250 zł. Pozwany wskazywał, iż wyliczenia biegłego nie uwzględniają górnej sumy ubezpieczenia budowli, która zgodnie z treścią polisy ubezpieczeniowej nr (...) nie może być wyższa niż 5 000 zł. Fakt ten nie ma jednak znaczenia dla oceny sporządzonej opinii, gdyż zadaniem biegłego nie była ocena czy kwota, której domagał się powód była mu w istocie należna, tylko wyliczenie kosztów naprawy uszkodzonej budowli. Kwestia podnoszona przez pozwanego należała już do sfery ocen prawnych, a zatem musiała być dokonana przez Sąd, a nie biegłego. Sąd uznał więc, że opinia sporządzona przez biegłego była w sprawie przydatna i nie było konieczności jej uzupełnienia w żadnym zakresie. Dlatego też dowód z uzupełniającej opinii biegłego został przez Sąd pominięty jako zbędny dla rozstrzygnięcia sprawy na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. (k. 122)

13.  W kwestii prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej Sąd oparł się na wydruku z (...) załączonego do pozwu (k. 41-v).

Ocena prawna

14.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Ustalenie prawa do odszkodowania od ubezpieczyciela, wysokość odszkodowania

15.  Kwestię odpowiedzialności odszkodowawczej w niniejszej sprawie regulowała zawarta między poszkodowanym a pozwanym umowa ubezpieczenia nieruchomości, obejmująca ubezpieczenie domu jednorodzinnego oraz pozostałego mienia, w tym budowli posadowionych na nieruchomości przy ul. (...) w miejscowości C. – do wysokości 5 000 zł – na którą składały się polisa ubezpieczenia (...) nr (...) dla poszkodowanego B. D. – w wariancie od wszystkich ryzyk.

16.  Zgodnie z § 5 ust. 1 OWU zakresem ubezpieczenia objęte są szkody polegające na zdarzeniach losowych, przepięciach, dewastacjach i innych wypadkach ubezpieczeniowych.

17.  Ponadto zgodnie z art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, przy czym w myśl art. 824 ¹ § 1 k.c., o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Odszkodowanie ma zasadniczo na celu naprawienie szkody wyrządzonej ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu w wyniku zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

18.  W niniejszej sprawie ubezpieczyciel nie kwestionował zajścia wypadku ubezpieczeniowego w dniu 21 października 2021 roku i prawa poszkodowanego do odszkodowania za doznaną szkodę, poniesioną przez niego wskutek uszkodzenia budowli (wiaty garażowej) oraz ogrodzenia położonych przy ul. (...) w C., wskutek czego wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w łącznej kwocie 3 975 zł. Pozwany kwestionował jedynie zasadność żądania powoda w wysokości przewyższającej wypłaconą kwotę, podnosząc, iż ewentualna dopłata nie może przewyższać kwoty 1 025 zł, jako, że suma ubezpieczenia dla budowli zgodnie z treścią polisy nr (...) wynosi 5 000 zł.

19.  Zgodnie z § 13 ust. 1 OWU (k. 19) wartość odszkodowania (...) ustala w kwocie, odpowiadającej wysokości poniesionej szkody, która nie przekracza sumy ubezpieczenia wskazanej w polisie oraz uwzględnia limity odpowiedzialności. W przypadku budowli ubezpieczyciel ustala wysokość odszkodowania w wartości rzeczywistej. Dodatkowo § 14 ust. 1 OWU (k. 19) przewiduje, że w ubezpieczeniu nieruchomości i ubezpieczeniu stałych elementów wysokość odszkodowania ustalana jest na podstawie kosztorysu, który sporządziło (...) w eksperckim systemie kosztorysowania robót i obiektów budowlanych lub w oparciu o cenniki budowlane opracowane przez podmioty wyspecjalizowane w zakresie budownictwa. Natomiast w § 15 (k. 19v.) wskazano, że przy ustalaniu wysokości odszkodowania (...) uwzględnia wartość pozostałości po uszkodzonym lub zniszczonym przedmiocie ubezpieczenia, jednak nie uwzględnia wartości naukowej, kolekcjonerskiej, artystycznej, zabytkowej lub pamiątkowej oraz kosztów, które wynikają z braku części zamiennych lub materiałów potrzebnych do przywrócenia stanu sprzed szkody. Odszkodowanie pokrywa również zwrot kosztów usunięcia przedmiotów niezdatnych do użytku i ich utylizacji (§ 7 ust. 1 pkt 3 OWU).

20.  Sposób określenia wartości rzeczywistej wynika zaś z definicji zawartych w § 2 OWU. W myśl pkt 48 § 2 OWU „wartość rzeczywista” to wartość nowa pomniejszona o wartość, która jest iloczynem stopnia zużycia technicznego i wartości nowej. „Wartość nowa” zaś to jak wynika z definicji wskazanej w pkt 46 wartość, która odpowiada kosztom przywrócenia mienia do stanu nowego, lecz nie ulepszonego oraz dla (…) budowli (…) – wartość, która odpowiada kosztom naprawy lub odbudowy, określona z uwzględnieniem dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i standardów wykończenia oraz przy zastosowaniu takich samych lub najbardziej zbliżonych materiałów, przy uwzględnieniu średnich cen występujących na terenie, na którym wystąpił wypadek ubezpieczeniowy (...).

21.  Powód oparł swoje żądanie na twierdzeniu, że w niniejszej sprawie doszło do nieprawidłowości polegających na błędnym ustaleniu przez pozwanego wartości szkody. Wskazał, że pozwany wypłacił poszkodowanemu zaniżoną kwotę, która uniemożliwia przywrócenie mienia do stanu pierwotnego. Według twierdzeń strony powodowej, pozwany ubezpieczyciel przy wycenie szkody nie uwzględnił wszystkich uzasadnionych technologicznie prac oraz nie zastosował prawidłowych stawek robocizny i cen materiałów, co według niej było przyczyną odszkodowania w zaniżonej wysokości.

22.  Sąd w oparciu o sporządzoną w sprawie opinię biegłego częściowo uznał argumentację strony powodowej. Wypłacona kwota ubezpieczenia nie rekompensowała bowiem poniesionej przez poszkodowanego szkody. Z ustaleń biegłego wynika, że o ile koszty zakupu i montażu wiaty garażowej pozwany ustalił poprawnie na kwotę 3 000 zł, to koszty utylizacji zniszczonego ogrodzenia oraz montażu nowego powinny być wyższe i wynosić 2 250 zł. Łącznie więc koszty naprawy szkody winny wynosić 5 250 zł.

23.  Słusznie jednak podniósł pozwany, iż suma ubezpieczenia dla uszkodzonej budowli zgodnie z zapisami polisy ubezpieczeniowej nr (...) nie może przekroczyć kwoty 5 000 zł. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 6 lit. a) i e) OWU, budowlami są obiekty budowlane w postaci np. ogrodzenia lub lekkiej konstrukcji do przechowywania mienia. Blaszany garaż, który został uszkodzony w wyniku wichury, niewątpliwie miał charakter takiej lekkiej konstrukcji, nie był natomiast budynkiem (obiektem trwale związanym z gruntem wydzielonym z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadającym fundamenty i dach). Z tego względu zastrzeżona w polisie suma ubezpieczenia w kwocie 5 000 zł dotyczy zarówno ogrodzenia, jak i blaszanego garażu o konstrukcji takiej jak opisana powyżej.

24.  Mając zaś na uwadze, iż poszkodowanemu wypłacona została już kwota odszkodowania w wysokości 3 975 zł, maksymalna kwota jakiej mógł domagać się powód w niniejszej sprawie to 1 025 zł. Kwota ta stanowi różnicę pomiędzy maksymalną sumą ubezpieczenia jaką ubezpieczyciel może wypłacić zgodnie z treścią polisy a już wypłaconą kwotą odszkodowania.

25.  Dlatego też Sąd uznał powództwo z tytułu wypłaty odszkodowania za powstałą szkodę za zasadne do kwoty 1 025 zł.

Odszkodowanie w wysokości kosztów sporządzenia prywatnego kosztorysu napraw

26.  Na skutek dokonania cesji wierzytelności cesjonariusz wstępuje w sytuację prawną cedenta jako wierzyciela. W sytuacji, w której przedmiotem przelewu jest roszczenie odszkodowawcze z tytułu dobrowolnej umowy ubezpieczenia, cesjonariuszowi przysługują więc wierzytelności w takiej wysokości, jakie przysługiwały poszkodowanemu w momencie cesji, ale też i dalsze wierzytelności mieszczące się w ramach umowy tego ubezpieczenia.

27.  Zgodnie z art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Naprawa szkody w tym przypadku następuje według zasad ustalonych w art. 361 k.c., tzn. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

28.  W ocenie Sądu, powód nie wykazał zasadności poniesienia kosztów oszacowania wysokości szkody w mieniu poszkodowanego po zdarzeniu z dnia 21 października 2021 r. Sąd zasadniczo podtrzymuje swoje stanowisko wielokrotnie już wyrażane w sprawach z powództwa powoda, a mianowicie że zlecanie przez niego wycen spółce (...) (której jest wspólnikiem) rodzi pewne podejrzenie, że zlecając wyceny tej spółce powód nie kierował się obiektywną potrzebą i opłacalnością tej oferty (z perspektywy osoby poszkodowanej – obowiązanej do minimalizacji szkody), tylko chęcią zrefundowania przez ubezpieczyciela wydatku powoda na rzecz spółki, której jest wspólnikiem. Co jednak najistotniejsze, powód w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej sam zajmuje się działalnością związaną z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat, wobec czego oszacowanie przez niego kosztów wyceny takiego mienia nie powinno wymagać zasięgnięcia opinii osoby trzeciej, a ewentualne wydatki z tym związane stanowią koszty prowadzonej działalności gospodarczej. Z pewnością zatem koszt zasięgnięcia takiej opinii w przypadku powoda nie jest wydatkiem celowym, który winien mu zwrócić pozwany ubezpieczyciel.

Odsetki

29.  Powód również dochodził skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 1 375,60 zł za okres od 23 listopada 2021 r. do dnia 13 lutego 2022 r. w wysokości 23,22 zł, jak również dalszych odsetek od kwoty zasądzonego odszkodowania i skapitalizowanych odsetek od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 17 lutego 2022 roku.

30.  Zakład ubezpieczeń zobowiązany był do wypłaty odszkodowania zgodnie z treścią art. 817 k.c. w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku i wystąpieniu szkody. Z treści akt szkodowych dołączonych do sprawy wynika, że pozwany o szkodzie był zawiadomiony 23 października 2021 r., a zatem ostatnim dniem tego 30-dniowego okresu był 22 listopada 2021 r., a od kolejnego dnia poszkodowanemu (następnie powodowi) przysługiwały odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c.

31.  Odsetki ustawowe za opóźnienie w wymienionym okresie od kwoty 1 025 zł, a więc do kwoty uwzględnione przez Sąd, wyniosły 17,31 zł. W związku z powyższym Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 042,31 zł, na którą składały się kwota odszkodowania w wysokości 1 025 zł oraz skapitalizowane odsetki za opóźnienie liczone od tej kwoty w wysokości 17,31 zł. O dalszych odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 k.c. i 482 k.c., czyli zasądził je od dnia wniesienia pozwu. W pozostałym zaś zakresie powództwo zostało oddalone.

Koszty postępowania

32.  O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem Sąd w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty wzajemnie znosi lub stosunkowo rozdziela. W niniejszej sprawie oddaleniu podlegała część roszczenia w związku z czym Sąd dokonał stosunkowego rozdzielenia kosztów.

33.  Powód wygrał sprawę w 58% (1 042,31 / 1 798,82 * 100%), może więc domagać się od pozwanego zwrotu 58% poniesionych kosztów postępowania (200 zł opłaty sądowej, 17 zł opłaty skarbowej, 384,44 zł tytułem wykorzystanej zaliczki na poczet biegłego i 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie), czyli 870,84 zł. Pozwany mógł żądać od powoda pokrycia 42% poniesionych kosztów (17 zł opłaty skarbowej, 384,44 zł tytułem wykorzystanej zaliczki na poczet biegłego i 900 zł kosztów zastępstwa procesowego na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych), czyli 546,60 zł. Po zbilansowaniu tych kwot otrzymuje się 324,24 ‬ zł i taką też sumę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda, powiększając ją o odsetki ustawowe za opóźnienie – 98 §1 ¹ k.p.c.

34.  W związku z tym, że w toku postępowania zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego nie zostały wykorzystane w całości, Sąd nakazał zwrócić stronom kwoty po 515,56 zł na podstawie art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z: (...)